Prawo UE w zakresie budżetu

• art. 310-322 traktatu o funkcjonowaniu UE (Dz. Urz. UE C115, 9.03.2008)

• Decyzja Rady nr 436 z 7 czerwca 2007 r. w sprawie systemu zasobów własnych Wspólnot Europejskich (Dz. Urz. UE L 163, 21.06.2007)  

• Rozporządzenie Rady nr 1605 z 25 czerwca 2002 r. w sprawie rozporządzenia finansowego mającego zastosowanie do budżetu ogólnego Wspólnot Europejskich (Dz. Urz. UE. L 248, 16.9.2002) zmodyfikowane przez rozporządzenie nr 1995 z 13 grudnia 2006 r. (Dz. Urz. UE L 390, 30.12.2006)

• Porozumienie międzyinstytucjonalne pomiędzy Parlamentem Europejskim, Radą i Komisją w sprawie dyscypliny budżetowej i należytego zarządzania finansami z 17 maja 2006r. (Dz. Urz. UE C 139/1, 14.06.2006)

W budżecie UE wszystkie decyzje, rozporządzenia i porozumienia wymagają jednomyślności.

Budżet UE powstał w 1970 roku, wcześniej istniał i funkcjonował system składkowy. Budżet utrzymywany jest z środków własnych. Wielkość budżetu Unii to ok. 40 mld euro.

Środki własne to środki przekazane Unii w sposób nieodwołalny, trafiające do budżetu w sposób automatyczny, bez konieczności podejmowania każdorazowo decyzji ze strony państw członkowskich.

Funkcje budżetu

• finansuje wspólnotowe polityki

• jest narzędziem osiągania spójności społeczno-ekonomicznej

• wyrównuje bilans korzyści i kosztów integracji europejskiej

Zasady budżetowe

1. Zasada jedności budżetu: wszystkie dochody i wydatki Wspólnoty muszą być ujęte w jednym dokumencie Wyjątkiem od zasady jedności jest Europejski Fundusz Rozwoju, czyli instrument współpracy UE z Afryką, Karaibami, Pacyfikiem, który znajduje się poza budżetem. Początkowo nie był on finansowany przez wszystkie państwa członkowskie, ale od 2007 roku wszystkie państwa go finansują.

2. Zasada uniwersalności:

   1. wykluczenie dyspozycji wstępnych: dochody budżetowe nie mogą być przypisywane do określonych celów.

   2. zakaz rozliczania dochodów i wydatków: wszystkie dochody i wydatki mają być ujęte w pełnej wysokości bez uprzedniego ich rozliczania.

3. Zasada jednoroczności: wszystkie prace nad budżetem związane są rokiem budżetowym. Rok budżetowy rozpoczyna się 1 stycznia, a kończy 31 grudnia.

   1. Zasada jednoroczności a zobowiązania wieloletnie

      1. Środki na płatności pokrywają wydatki wynikające ze zobowiązań prawnych zaciągniętych w bieżącym roku budżetowym i/lub w poprzednich latach budżetowych.

      2. Środki na pokrycie zobowiązań pokrywają łączną kwotę wydatków z tytułu zobowiązań prawnych zaciągniętych na bieżący rok budżetowy. Nadwyżki w budżecie wynikają z przeszacowania środków na pokrycie zobowiązań.

      3. Środki zróżnicowane zostały wprowadzone e celu zarządzania operacjami wieloletnimi, a związane z nimi płatności mogą być dokonywane w roku, w którym zaciągnięto zobowiązanie i w kolejnych latach (fundusze strukturalne i Fundusz Spójności)

      4. Środki niezróżnicowane są wykorzystywane do finansowania operacji obejmujących okres jednego roku, np. wydatków administracyjnych

4. Zasada równowagi: planowane wydatki nie mogą przekraczać wysokości planowanych dochodów. Nadwyżki traktowane są jako dochód w przyszłym okresie, a deficyt staje się wydatkiem w przyszłym okresie.

5. Zasada specjalizacji wydatków: wydatki powinny mieć przypisane określone cele

6. Zasada przejrzystości: budżet jest stanowiony i wykonywany zgodnie z zachowaniem określonych wymogów publikacyjnych

7. Zasada należytego zarządzania finansami: budżet należy wykonywać zgodnie z zasadą gospodarności, efektywności i skuteczności

8. Zasada jednostki rozliczeniowej : Budżet od 1999 roku jest sporządzany w euro.

Dochody budżetowe

• Cła przemysłowe (prawie 70%) – 25% ceł zatrzymuje państwo, ale mogą być tylko wydane na utrzymanie granicy, te dochody mają tendencje malejącą, bo coraz większa część handlu jest wewnątrz unijna

• Opłaty rolne (0,1%)

• VAT (prawie 11%)– państwo musi odprowadzić 0,3% podstawy opodatkowania VAT

• Środek własny oparty na DBN (16 %)– udział proporcjonalny do zamożności państwa

Wielka Brytania w UE

Największym płatnikiem po przystąpieniu do UE była Wielka Brytania, bo był to najbiedniejszy kraj UE a więc też największy płatnik VAT, a poza tym prowadzi ona odmienną politykę rolną a więc niewiele dostaje od UE pieniędzy przeznaczonych na ten cel.

W 1984 wprowadzono rabat brytyjski:

• 2/3 różnicy między wpłatami a wypłatami WB jest jej zwracane

• Jest to zrzutka od wszystkich państw członkowskich na zasadzie, że im kraj bogatszy tym w większym stopniu partycypuje

• Niemcy, Austria, Szwecja, Holandia mają ulgę w płaceniu na rabat brytyjski – od 2000r. płacą ¼ tego co powinni

Wydatki budżetowe

1. równoważony wzrost

   1. Konkurencyjność i innowacje na wspólnym rynku

   2. Wzmocnienie badań naukowych i rozwoju technologicznego

   3. Wspieranie zróżnicowanych sieci transportowych i europejskich

   4. Podnoszenie jakości edukacji i szkolenia

   5. Polityka społeczna

   6. Reagowanie na zmieniające się potrzeby

   7. Większa spójność na rzecz wzrostu i zatrudnienia

2. Ochrona zasobów naturalnych i zarządzanie nimi

   1. Europejski Fundusz Gwarancji Rolnej

   2. Europejski Fundusz Rolny na Rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich

3. Sprawy obywatelskie

   1. Program dotyczący swobody przemieszczania się, solidarności w obszarach granic wewnętrznych, kwestii azylowych i imigracyjnych

   2. Program bezpieczeństwa

   3. Program sprawiedliwości i praw podstawowych

   4. Zapewnienie dostępu do podstawowych towarów i usług

   5. Propagowanie kultury i różnorodności europejskiej

   6. Instrument solidarności i szybkiego reagowania

WYDATKI OBLIGATORYJNE (ANG. COMPULSORY EXPENDITURES, CE) – wydatki, które władze budżetowe powinny uwzględnić w budżecie, by umożliwić Wspólnocie wywiązanie się ze zobowiązań wewnętrznych i zewnętrznych, wynikających z prawa pierwotnego (traktatów) i wtórnego (aktów prawnych przyjętych na podstawie traktatów).

WYDATKI NIEOBLIGATORYJNE (ANG. NON-COMPULSORY EXPENDITURES, NCE) – wydatki, które nie wynikają z prawa pierwotnego i wtórnego, służą pokryciu kosztów administracyjnych oraz obejmują wydatki operacyjne.

Podział wydatków budżetowych na obligatoryjne i nieobligatoryjne ma charakter polityczny. Jest on związany z podziałem kompetencji budżetowych między Radę i Parlament Europejski.

Pakiet Delors I

• Limit środków własnych

• Czwarte źródło – zrzutka na sfinansowanie wydatków

• Wydatki rolne – limity, kary za nadprodukcję, obniżenie cen skupu, wydatki rosną nie szybciej niż 74% tempa wzrostu gospodarczego, Tempo wzrostu wydatków rolnych (7%) niższe niż wydatków ogółem (22-23%)

• Fundusze strukturalne – podwojenie funduszy

• Dyscyplina budżetowa

• Wzrost wydatków na inne polityki dużo wyższy (136%!) niż planowano (33%)

Pakiet Delors II

• Limit środków własnych

• VAT – rezygnacja z wpływów VAT jako źródła do budżetu

• Wydatki rolne

• Inne kategorie wydatków

• Dyscyplina budżetowa

Agenda 2000

• Kategorie wydatków

• Rozszerzenie – zasady finansowania 3,5 mld rocznie

• Wydatki rolne < 40 mld euro + 14 mld euro

• Rozwiązania dla krajów kohezyjnych – otrzymywana pomoc nie zmniejszy się

• Postanowienia proceduralno-instytucjonalne

Zasada Ring Fencing – polega na tym, iż w kategorii wydatków budżetu Unii Europejskiej jednoznacznie wydzielono wydatki wynikające z rozszerzenia Wspólnoty o nowe kraje. W konsekwencji przyjęcie tej zasady uniemożliwia wykorzystanie, z puli wydatków zarezerwowanej dla państw członkowskich, przekwalifikowanie dodatkowych środków na pomoc przedakcesyjną i pokrycie kosztów rozszerzenia. Jednocześnie uniemożliwia wykorzystanie środków na pomoc przedakcesyjną i rozszerzenie Wspólnoty przez państwa UE na inne cele.

Nowa perspektywa finansowa 2007-2013

Strona dochodów:

• Maksymalna stawka VAT w latach 2007-2013 wyniesie 0,3% podstawy opodatkowania. Dla Austrii, Niemiec, Holandii i Szwecji zostanie ona jeszcze bardziej obniżona.

• W okresie 2007-2013 Holendrzy i Szwedzi skorzystają z obniżki wpłat z tytułu czwartego źródła. Wyniesie ona 605 mln euro dla Holandii i 150 mln euro dla Szwecji.

• Rabat brytyjski zostanie utrzymany. Przyjęto jednakże, że Wielka Brytania nie będzie finansować kosztów rozszerzenia UE o kolejne nowe państwa po dniu 30 kwietnia 2004 r., z wyjątkiem wydatków rynkowych w ramach Wspólnej Polityki Rolnej, przez co jej udział we wpłatach do budżetu ogólnego, stanowiący podstawę kalkulacji rabatu, jest mniejszy.

• Niemcy, Austria, Szwecja i Holandia zachowają rabat w finansowaniu rabatu brytyjskiego na dotychczasowych zasadach.

Nowe zasady dotyczące Funduszy Strukturalnych i Funduszu Spójności

Efekt statystyczny rozszerzenia i wzrostu a kwalifikowalność geograficzna

Statystyczny efekt rozszerzenia

Efekt wzrostu

Zasada n+3

Stanowisko negocjacyjne Polski w obszarze Budżet i Finanse

• Akceptacja acquis commautire z obszaru Finanse i Budżet

• Gotowość do członkowstwa 31.12.1002

• Pięcioletni okres przejściowy w dochodzeniu do wpłacania pełnej składki do budżetu ogólnego UE

• Horyzontalny charakter obszaru Budżet i Finanse i jego implikacje

• Ulga w finansowaniu brytyjskiego rabatu

• Ulga w finansowaniu Europejskiego Funduszu rozwoju

• Zobowiązania finansowe Polski w związku z przystąpieniem do Europejskiego Banku Inwestycyjnego i Europejskiego Systemu Banków Centralnych

• Polska a dziedzictwo finansowe Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali

Stanowisko KE

• Fundusze Strukturalne i Fundusz Spójności – zwiększenie płatności zaliczkowych, zwiększenie stopy współfinansowania, zwiększenie udziału FS w kopercie „działania strukturalne”

• Rolnictwo i obszary wiejskie

  • Dopłaty bezpośrednie w wysokości 25 % poziomu obowiązującego w UE , stopniowe dochodzenie do pełnej wysokości w ciągu 10 lat, uproszczony system

  • Rozwój obszarów wiejskich: obniżona stopa współfinansowania, pomoc dla gospodarstw niskotowarowych (renty strukturalne, wsparcie dla obszarów mniej uprzywilejowanych, poprawa ochrony środowiska, zalesianie terenów rolniczych, tworzenie grup producentów, pomoc techniczna)

    • KE uważała że w ogóle nie należą się nam dopłaty bezpośrednie bo po wejściu do UE większość towarów zdrożeje

    • My mówiliśmy, że nie jesteśmy w stanie konkurować ze subsydiowanymi gospodarkami państw UE.

• Wpłaty do unijnego budżetu : 100%, ale przyznanie specjalnego przejściowego systemu zryczałtowanych kompensat ponad transfery wynikające ze wspólnych polityk

Wyniki negocjacji:

• 100% składki do unijnego budżetu

• 1,4 mld rekompensata – Instrument Poprawy Płynności

• Właściwe tylko 400mln, bo 1 mld przełożyli z funduszy strukturalnych

• Instrument Schengen – bez paszportu ale na dowód, 300 mln na uszczelnienie granic

• 50 % tego co dostają rolnicy – dopłaty bezpośrednie (25 % daje UE, a 25% może dać państwo)

• 11,5 mld Fundusze Strukturalne

• Składka do EFR

• Płacimy rabat brytyjski

• Polska jest beneficjentem netto (Ministerstwo Finansów jest płatnikiem netto)

Wykonanie budżetu – art. 274 TWE

„Komisja wykonuje budżet zgodnie z przepisami rozporządzeń wydanych na podstawie artykułu 279, na własną odpowiedzialność i w granicach przyznanych środków, zgodnie z zasadą należytego zarządzania finansami”

Budżet wykonuje KE, absolutorium wydawane jest przez PE. Są 4 sposoby wykonania budżetu :

• 22%- centralizacja – całkowicie przez KE np. wydatki administracyjne

• 76% - podziała zarządzania między KE a państwa członkowskie

• 1%- decentralizacja – niezależne instytucje wykonawcze

• 1% - wspólne zarządzanie z organizacjami międzynarodowymi – głównie pomoc krajom trzecim np. z ONZ

Trybunał Obrachunkowy – powstał w 1975 roku. Jego siedzibą jest Luksemburg. Zadanie Trybunału polega na sprawdzaniu, czy fundusze UE, pochodzące od podatników, są właściwie pozyskiwane i wydawane zgodnie z prawem, w sposób gospodarny i na zamierzone cele. Głównym zadaniem Trybunału jest kontrola właściwego wykonania budżetu UE - innymi słowy, zapewnia on prawidłowość i zgodność z prawem wszystkich wydatków Unii oraz należyte zarządzanie finansami. Działania Trybunału przyczyniają się zatem do zapewnienia skutecznego i przejrzystego funkcjonowania systemu unijnego. Składa się z po jednym członku z każdego państwa członkowskiego. Mianowany jest przez radę na 6-letnią kadencje. Najczęstsze kontrole dotyczą pracy Komisji. Nadużycia są karane prawem krajowym.

OLAF – Europejskie Biuro do Walki z Nadużyciami – prowadzanie dochodzeń administracyjnych, zgodnie z przepisami acquis communautaire: zewnętrznych – w państwach członkowskich oraz – w przypadku zawarcia umów międzynarodowych – w państwach trzecich, wewnętrznych – w instytucjach, jednostkach, biurach i agencjach wspólnotowych, udzielanie wsparcia Komisji w dziedzinie zwalczania oszustw i nieprawidłowości – we współpracy z państwami członkowskimi, gromadzenie i analizowanie informacji o niepożądanych zjawiskach oraz tworzenie koncepcji przeciwdziałania im, udzielanie wsparcia technicznego instytucjom, organom i urzędom krajów członkowskich, przygotowywanie propozycji legislacyjnych, utrzymywanie stałego kontaktu ze służbami policyjnymi i organami sądowymi państw członkowskich, reprezentowanie Komisji na odpowiednich forach

Nadużycia finansowe

Zasada asymilacji – Państwa Członkowskie podejmują takie same środki do zwalczania nadużyć finansowych naruszających interesy finansowe Wspólnoty, jakie podejmują do zwalczania nadużyć finansowych naruszających ich własne interesy finansowe

Zasada współpracy – Z zastrzeżeniem innych postanowień niniejszego Traktatu, Państwa Członkowskie koordynują swoje działania zmierzające do ochrony interesów finansowych Wspólnoty przed nadużyciami finansowymi. W tym celu organizują z Komisją ścisłą i regularną współpracę między właściwymi władzami.

Zasada kompetencji Wspólnoty – Rada, stanowiąc zgodnie z procedurą określoną w artykule 251, po konsultacji z Trybunałem Obrachunkowym, uchwala niezbędne środki w dziedzinach zapobiegania nadużyciom finansowym naruszającym interesy finansowe Wspólnoty i zwalczania tych nadużyć w celu zapewnienia skutecznej i równoważnej ochrony w Państwach Członkowskich. Środki te nie dotyczą ani stosowania krajowego prawa karnego, ani krajowej administracji wymiaru sprawiedliwości.

Zasada sprawozdawczości – Komisja, we współpracy z Państwami Członkowskimi kieruje corocznie do Parlamentu Europejskiego i Rady sprawozdanie w sprawie środków podjętych w celu wykonania niniejszego artykułu.

Proces przyjmowania budżetu

• Wszystkie instytucje (z wyjątkiem EBC) sporządzają preliminarz wydatków na następny rok budżetowy

• KE opracowuje projekt budżetu

• KE przedkłada projekt PE i RE

• Projekt trafia na obrady rady Ministrów (I czytanie) – budżet musi zostać przyjęty większością głosów

• Pierwsze czytanie projekty w PE – na decyzje jest 42 dni

  • Może zatwierdzić

  • Może nie podjąć decyzji

  • Może przyjąć większością głosów poprawki

• Projekt trafia do RE – drugie czytanie i ustanowienie komitetu pojednawczego (przedstawiciele KE i RE) – na porozumienie jest 21 dni

• Jeżeli nie ma porozumienia to wszystko od nowa

• Jeżeli zatwierdzony to jeszcze jest głosowanie w RE i PE – tu jest 14 dni

  • M

    Budżet przechodzi

    oże zostać zatwierdzony

  • Może nie podjąć decyzji

  • Może odrzucić – wszystko od nowa

  • PE na TAK (3/5 głosów i przechodzi), RE na NIE

  • PE na NIE, RE na TAK – wszystko od nowa

Jeśli budżet nie zostanie uchwalony to na mocy art. 315 tworzy się tzw. Budżet zastępczy – miesięczne wydatki nie mogą przekroczyć 1/12 budżetu z poprzedniego roku

Porozumienia międzyinstytucjonalne zawierane przez PE, RE i KE dotyczą dyscypliny budżetowej i należytego zarządzania finansami. Nie są one źródłem prawa ani aktem prawnym.

Ramy finansowe na dane lata są przyjmowane jednogłośnie.

Polska a nowa perspektywa finansowa mld EUR

Komisja Europejska	Parlament Europejski	Prezydencja luksemburska	Prezydencja brytyjska	Prezydencja brytyjska II	Ostateczne porozumienie
98,1	98,1	93,6	87,5	88,8	90,65

Podatki w UE

Żadne Państwo Członkowskie nie nakłada bezpośrednio lub pośrednio na produkty innych Państw Członkowskich podatków wewnętrznych jakiegokolwiek rodzaju wyższych od tych, które nakłada bezpośrednio lub pośrednio na podobne produkty krajowe. Ponadto żadne Państwo Członkowskie nie nakłada na produkty innych Państw Członkowskich podatków wewnętrznych, które pośrednio chronią inne produkty. Artykuł 110

W przypadku gdy produkty są wywożone na terytorium jednego z Państw Członkowskich, jakikolwiek zwrot podatków wewnętrznych nie może być wyższy od podatków, które zostały na nie nałożone bezpośrednio lub pośrednio. Artykuł 111

Rada, stanowiąc jednomyślnie zgodnie ze specjalną procedurą prawodawczą i po konsultacji z Parlamentem Europejskim oraz Komitetem Ekonomiczno-Społecznym, uchwala przepisy dotyczące harmonizacji ustawodawstwa odnoszących się do podatków obrotowych, akcyzy i innych podatków pośrednich w zakresie, w jakim harmonizacja ta jest niezbędna do zapewnienia ustanowienia i funkcjonowania rynku wewnętrznego oraz uniknięcia zakłóceń konkurencji. Artykuł 113

W UE zbliżanie ustawodawstwa w sprawie podatków dotyczy wyłącznie podatków pośrednich.

Podatek od wartości dodanej – wprowadzony w 1967.

DYREKTYWA 2006/112/WE RADY z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej

Miejsce powstania obowiązku podatkowego

• zasada kraju pochodzenia

• zasada kraju przeznaczenia towaru

Stawki

• Stawka standardowa - minimum 15%

• stawka zredukowana - minimum 5%

  • zakres stosowania stawek obniżonych

    • towary i usługi wymienione w załączniku H dyrektywy

    • gaz ziemny, energia elektryczna, pod warunkiem że nie spowoduje to naruszenia zasad konkurencji

    • import dzieł sztuki, przedmiotów zabytkowych i kolekcjonerskich

Podatek akcyzowy

Dyrektywa 92/12/EWG z 25 lutego 1992 r. w sprawie ogólnych przepisów dotyczących wyrobów podlegających opodatkowaniu podatkiem akcyzowym oraz w sprawie składowania, przepływu i nadzorowania takich wyrobów + dyrektywy szczegółowe dotyczące opodatkowania poszczególnych wyrobów akcyzowych

W krajach Unii Europejskiej podatek akcyzowy od niektórych wyrobów podlega harmonizacji (wyroby akcyzowe niezharmonizowane to m.in. samochody, kosmetyki itp.), co oznacza wspólne zasady produkcji, przemieszczania i przechowywania wyrobów akcyzowych oraz wymiaru i poboru akcyzy od tych wyrobów.

Stawki akcyzy na poszczególne wyroby są określane przez poszczególne państwa członkowskie, nie mogą one jednak być niższe od poziomów ustalonych w dyrektywach. W całej UE z reguły akcyzę płaci się tylko raz, wyjątkiem jest obrót samochodami osobowymi przed pierwszą rejestracją w Polsce. Przepisy systemu podatkowego Unii Europejskiej wymagają, aby państwa członkowskie w zakresie struktury i stawek podatku akcyzowego dla wyrobów akcyzowych zharmonizowanych, stosowały określony dla poszczególnych wyrobów poziom minimalny stawek akcyzowych. Państwa członkowskie mogą ustalać i stosować w oparciu o własną politykę fiskalną wyższą wysokość stawek akcyzy. Dlatego też w krajach Unii Europejskiej występuje duże zróżnicowanie wysokości stawek akcyzy na różne wyroby akcyzowe np. alkohole.

Zakres przedmiotowy akcyzy : Oleje mineralne, Alkohole i wyroby alkoholowe, Wyroby tytoniowe

Stawki akcyzy wyrażone są w:

• kwocie na jednostkę wyrobu (paliwa, alkohol, energia elektryczna),

• procencie maksymalnej ceny detalicznej (wyroby tytoniowe),

• procencie ceny wyrobu (tylko wyroby „niezharmonizowane”)

W UE nie ma wspólnego podatku VAT i akcyzy. Mimo tego że stawki obniżone są zakazane przez prawo UE w wielu krajach one obowiązują.

Podatki bezpośrednie

Podatek dochodowy od osób fizycznych

Regulacja podatku dochodowego od osób fizycznych jest domena państw członkowskich. Kraje członkowskie Unii Europejskiej same określają podstawę opodatkowania. stawki, zwolnienia i ulgi.

Podatek dochodowy od osób prawnych

Regulacja podatku dochodowego od osób prawnych należy w Unii Europejskiej zasadniczo do gestii państw członkowskich, w szczególności określanie podstawy opodatkowania, stawek, ulg i zwolnień. Na poziomie wspólnotowym zostały przyjęte akty dotyczące pewnych aspektów opodatkowania spółek z różnych państw członkowskich, a mianowicie:

• „Dyrektywa o fuzjach” – jeśli w wyniku transakcji restrukturyzacyjnych (fuzji, podziału) z udziałem przedsiębiorstw zlokalizowanych w dwóch różnych krajach dochodzi do wzrostu wartości przedsiębiorstwa to nie jest on przedmiotem opodatkowania.

• „Dyrektywa o spółkach zależnych” – przewiduje, że jeżeli zyski oddziałów należących do jednego przedsiębiorstwa opodatkowane są tam gdzie zostały wypracowane.

• „Konwencja arbitrażowa” – dotyczy eliminowania podwójnego opodatkowania w przypadku korekty zysków przedsiębiorstw powiązanych.

Opodatkowanie dochodów z oszczędności – Dyrektywa 2003/48/EC z 3 lipca 2003 w sprawie opodatkowania dochodów z oszczędności

• Propozycja Niemiec to podatek u źródła – podobny do podatku Belki (19%) z czego cześć 75% należy się państwu pochodzenia środków a 15 % dla kraju gdzie środki są lokowane.

• Druga propozycja to wymiana informacji między państwami, ile środków i z jakich państw jest lokowane w ich bankach tak aby państwo pochodzenia środków mogło pobrać od nich podatki.

• Wymiana informacji – 12 państw członkowskich będzie wymieniać informacje o dochodach uzyskanych przez nie rezydentów od 1 stycznia 2005

• Podatek u źródła – Belgia, Austria, Luksemburg wprowadzą podatek u źródła:15% w latach 2004-2006, 20% od 2007 do 2009 i 35% od 2010

• Kraje trzecie (Szwajcaria, Andora, Monako, Lichtenstein, San Marino, Stany Zjednoczone i terytoria zależne) mogą wybierać pomiędzy wymianą informacji a podatkiem u źródła

W sprawach podatkowych w UE występuje jednomyślność. W podatku VAT występuje największe zbliżenie prawa w państwach członkowski UE.

Koordynacja polityki gospodarczej i nadzór nad polityką budżetową

Otwarta metoda koordynacji wiąże:

• Ustalaniem wytycznych wraz ze szczegółowym harmonogramem zawierającym terminy osiągnięcia poszczególnych celów o charakterze krótko-, średnio- i długoterminowym

• Przekładaniem unijnych wytycznych na polityki szczebla narodowego i regionalnego poprzez ustalanie odpowiednich celów i środków ich realizacji

• Ustanowieniem ilościowych i jakościowych wskaźników i wartości bazowych dla UE z odniesieniem ich do najlepszych tego rodzaju wskaźników na świecie

• Okresowymi obserwacje, przeglądy nadzorcze i oceny sytuacji

• Podejściem zdecentralizowane

• Partnerami społecznymi i społeczeństwem obywatelskim

• Różnymi formami partnerstwa

Polityka budżetowa w UE

• Polityka budżetowa znajduje się w rękach państw członkowskich, ale podporządkowana jest zasadą UE. (Państwa Członkowskie prowadzą swoje polityki gospodarcze, mając na względzie przyczynianie się do osiągania celów Unii, Państwa Członkowskie i Unia działają w poszanowaniu zasady otwartej gospodarki rynkowej z wolną konkurencją, sprzyjając efektywnej alokacji zasobów art. 120)

• Pakt Stabilizacji i Rozwoju - Rezolucja Rady Europejskiej w sprawie Paktu z 17 czerwca 1997 r.

  • Ramię prewencyjne – Rozporządzenie nr 1466/97 w sprawie wzmocnienia nadzoru nad sytuacją budżetową i koordynacji polityki gospodarczej

  • Ramię represyjne – Rozporządzenie nr 1467/97w sprawie przyspieszenia i wyjaśnienia wdrażania procedury nadmiernego deficytu

• Polityką gospodarczą zajmuje się Rada ECOFIN

• Ogólne wytyczne w sprawie polityk gospodarczych – są to instrumenty koordynacji polityki gospodarczej , które są sporządzane przez Radę , ale nie są prawnie wiążące.

• Procedura wielostronnego nadzoru – W celu zapewnienia ściślejszej koordynacji polityk gospodarczych i trwałej konwergencji dokonań gospodarczych Państw Członkowskich, Rada, na podstawie sprawozdań przedstawionych przez Komisję, nadzoruje rozwój sytuacji gospodarczej w każdym z Państw Członkowskich i w Unii. Dla potrzeb tego wielostronnego nadzoru Państwa Członkowskie przesyłają Komisji informacje o ważnych środkach, które przyjęły w dziedzinie swej polityki gospodarczej oraz wszelkie inne informacje, które uznają za niezbędne. Rada ECOFIN monitoruje wdrażanie ogólnych wytycznych przez państwa członkowskie. W przypadku rozbieżności między polityką gospodarczą a wytycznymi kierowane są pod adresem kraju ostrzeżenia.

• Państwa członkowskie 2 razy do roku przedkładają Komisji dane statystyczne dotyczące budżetu.

• Deficyt budżetowy nie powinien przekraczać 3% a dług publiczny 60%.

• Procedura nadmiernego deficytu: Komisja Europejska monitoruje sytuacje budżetową państw członkowskich. Jeżeli wskaźniki są powyżej określonych progów to Komisja sporządza sprawozdanie i przedkłada je do ECOFIN, która ma dwa tygodnie na wydanie opinii. Jeżeli ona stwierdzi, że faktycznie wskaźniki zostały przekroczone to opinia Komisji poddawana jest pod glosowanie w Radzie i jeżeli ta stwierdza że deficyt jest nadmierny to wydawane są zalecenia dla tego państwa, które ma 6 miesięcy na podjęcie skutecznych działań. Jeśli nie zostaną podjęte działania to zalecenia wobec państwa zostają upublicznione i państwo otrzymuje wezwanie do podjęcia działania max. do 2 miesięcy od stwierdzenia, że kraj nie podjął skutecznych działań. Wezwanie do działania jest bardziej konkretne, jest tam dokładnie napisane co należy robić. W przypadku braku poprawy pojawiają się sankcje, nie później niż cztery miesiące po wezwaniu do podjęcia działania.

  • Sankcje w procedurze nadmiernego deficytu – Rada może zadecydować o zastosowaniu lub, w odpowiednim przypadku, o wzmocnieniu jednego lub kilku z następujących środków:

    • zażądać od danego Państwa Członkowskiego, aby opublikowało dodatkowe informacje, które określi Rada, przed emisją obligacji i papierów wartościowych,

    • wezwać Europejski Bank Inwestycyjny do ponownego rozważenia polityki udzielania pożyczek wobec danego Państwa Członkowskiego,

    • zażądać złożenia w Unii przez dane Państwo Członkowskie nieoprocentowanego depozytu o stosowanej wysokości aż do czasu, gdy, w ocenie Rady, nadmierny deficyt zostanie skorygowany,

    • nałożyć grzywnę w stosownej wysokości – powyższy depozyt zamieniony zostaje na grzywnę po 2 latach, depozyt dzielony jest między państwa które nie mają deficytu, depozyt składa się z dwóch części:

      • część stała – 0,2% PKB

      • część zmienna – 0,1 % PKB za każdy punkt procentowy deficytu ponad normę

      • najwięcej do 0,5% PKB

  • aktualnie wobec 22 państw toczą się procedury nadmiernego deficytu

  • Polska nie podlega sankcjom bo nie należy bo nie należy do strefy euro

  • Okoliczności wyjątkowe:

    • poważne pogorszenie koniunktury

    • starania budżetowe mające na celu zwiększenie

    • utrzymanie na wysokim poziomie wkładu finansowego na rzecz wspierania solidarności międzynarodowej i osiągania celów polityki europejskiej, w szczególności zjednoczenia Europy,

    • wdrażanie reform emerytalnych wprowadzających system oparty na wielu filarach, w tym obowiązkowy filar kapitałowy

  • Programy stabilności:

    • średniookresowy cel osiągnięcia wyniku zbliżonego do równowagi lub nadwyżki budżetowej podstawowe założenia dotyczące spodziewanego rozwoju sytuacji gospodarczej i ważnych zmiennych ekonomicznych, mających znaczenie dla realizacji programu stabilności

    • opis działań podejmowanych i/lub proponowanych w ramach polityki budżetowej i innych polityk gospodarczych, by osiągnąć cele programu

    • analiza, w jaki sposób zmiany podstawowych założeń ekonomicznych mogłyby wpłynąć na saldo oraz dług sektora instytucji rządowych i samorządowych.

  • Programy konwergencji :

  • Oprócz tych dot. Programu stabilności jeszcze średniookresowe cele polityki monetarnej, relacje między nimi a stabilnością cen i kursów walutowych;