Klasa szkolna jako mała grupa społeczna. Struktura socjometryczna. Normy, stosunki społeczne.

Klasa szkolna- jedna z sytuacji związanych z uczeniem się. Metoda, dzięki której szkoły funkcjonują jako organizacje grupujące uczniów według różnych zasad pedagogicznych. Uczenie się pociąga za sobą wyraźne różnice statusu między grupą uczniów a jednym lub większą ilością wychowanków , których obowiązkiem jest kształcenie tzn. przekazanie ustalonego programu.

Cechy struktury klasy szkolnej:

-poziom osiągnięć w nauce

-poziom aktywności i gotowości do wykonywania zadań

-dojrzałość społeczna i moralna

-sposób życia i atmosfera w klasie

-układ sił społecznych

-podział ról społecznych

-atrakcyjność form pracy

-obyczaje, system wartości i norm

-miejsce w systemie szkoły

-gotowość i otwartość na innowacje i inne cechy składające się na strukturę i mikrosystemy klasy szkolnej

Grupa społeczna- względnie trwała, posiadająca wewnętrzną organizację zbiorowość społeczna, składająca się, z co najmniej dwóch, a według niektórych socjologów trzech osób połączonych więzią społeczną , powstałą na bazie zespołu wspólnych wartości i poczucia odrębności do innych grup współdziałających ze sobą do realizacji wspólnie określonych celów.

Cechy klasy szkolnej, jako grupy społecznej:

-przynależność do zespołu jest przymusowa

-główne cele i osoba je realizująca, są narzucane

-działanie i sposób postępowania zespołu są w znacznym stopniu określone nadrzędnie tzn. przez szkołę, system oświaty

-zespół klasowy w znacznym stopniu tworzy się spontanicznie

-przestrzeganie norm obowiązujących się w szkole (w zespole klasowym normy tworzą się także spontanicznie)

-w klasie tworzą się mniejsze grupy koleżeńskie, w których porozumiewanie się jest znacznie ułatwione

Socjometria- (techniki socjometryczne)- służy do diagnozowania tego, co się dzieje w grupie społecznej, najczęściej dzięki niej identyfikujemy osoby, które wymagają specjalnej uwagi, identyfikujemy i selekcjonujemy osoby pod kątem pełnionych przez nie ról społecznych, klasyfikujemy np. w kategoriach popularności; badamy strukturę wewnętrzną grupy (jej skład osobowy, podgrupy) badamy wielkość wpływu jednostek na drugie, spostrzeganie i ocenianie własnej roli i ról innych członków grupy.

Norma Sołeczna- aprobowana przez większość członków danej grupy lub społeczeństwa zasada określająca, jakie zachowanie jest w danej sytuacji społecznie akceptowane lub społecznie nieakceptowane. Normy społeczne regulują zachowania ludzi, wyznaczają dobór środków służących realizacji określonego celu i ułatwiają Inter akcje między ludzkie przez wskazanie na oczekiwane i odpowiednie w danych warunkach reakcje.

Stosunki społeczne- system oddziaływań wzajemnych dwóch podmiotów (jednostek lub grup) postępujących zgodnie z obopólnie zaakceptowanymi normami. Obejmuje on następujące elementy: partnerów stosunku, obowiązki partnerów, łącznik(kontakt) społeczny, powinności partnerów. Realizując wzajemne stosunki partnerzy świadomie dążą do wyeliminowania zarówno wewnętrznych, jak i zewnętrznych wpływów zakłócających te relacje.

W klasie szkolnej wyróżnia się następujące typy stosunków:

- stosunki interpersonalne

-stosunki międzygrupowe

-stosunki jednostki z grupą

Każda struktura, typowa dla klasy szkolnej jako grupy społecznej, ma z reguły charakter hierarchiczny- tzn. uczniowie mogą zajmować wysokie i niski pozycje np. najwyższą pozycję posiadają uczniowie lubiani, a najniższą nielubiani.

Pozycja zależy od wielu uwarunkowań:

- możliwość wywierania lub nie wywierania wpływu na innych

- stopnia w jakim uczeń jest lubiany lub nielubiany

-umiejętność nawiązywania kontaktów (lub jej braku)

-podporządkowania lub niepodporządkowania się normom nieformalnym obowiązującym w klasie

-wysokie lub zaniżone uzdolnienia intelektualne.