Ustawowe znamiona przestępstwa

Ustawowe znamiona przestępstwa - opisane w ustawie karnej cechy przestępstwa, które są konieczne (niezbędne) do uznania (zakwalifikowania) konkretnego czynu jako konkretne przestępstwo:

 

• podmiot ochrony (zamachu)

• strona przedmiotowa przestępstwa (wina)

• podmiot przestępstwa

• strona podmiotowa przestępstwa

Podmiot przestępstwa - osoba sprawcy

Osoba fizyczna bądź podmiot zbiorowy w chwil popełnienia czynu:

• był poczytalny

• indywidualnie określony

• mająca ukończone 17 lat w chwili popełnienia czynu (art.10 §1kk)

Podmiot przestępstwa:

• podmiot ogólny (powszechny)- każda osoba zdolna do ponoszenia odpowiedzialności karnej

• podmiot indywidualny: właściwy, niewłaściwy

Podmiot indywidualny- każda osoba zdolna do ponoszenia odpowiedzialności, posiadająca określone cechy np. matka, która zabija (149), kto w związku z pełnieniem funkcji publicznej.

Właściwy- taki, którego cecha wymagana przez dyspozycje przepisu powoduje, że w ogóle z takim typem przestępstwa mamy do czynienia (art. 228 §1)

Niewłaściwy- którego cecha powoduje złagodzenie bądź zaostrzenie odpowiedzialności karnej w stosunku do typu podstawowego danego przestępstwa.

Strona przedmiotowa przestępstwa - dotyczy określenia sposobu zachowania się sprawcy. Skład:

1. Sposób popełnienia- określamy zachowanie sprawcy.

2. Określenie przedmiotu czynu- określa się przedmiot czynności wykonawczej (czyli przedmiot, na który sprawca działał).

3. Skutek- określenie skutku.

4. Określenie związku przyczynowo- skutkowego.

5. Okoliczności modalne- do nich zaliczamy czas, miejsce, sytuacje, użyte środki.

Strona podmiotowa (wina i jej formy) - skład:

1. Określenie umyślności lub nieumyślności.

2. Określenie motywu zachowania sprawcy.

3. Określenie pobudki zachowania sprawcy.

4. Określenie celu zachowania sprawcy.

Motyw- jest to przeżycie psychiczne o charakterze intelektualnym, skłaniające sprawce do popełnienia czynu.

Pobudka - jest to przeżycie psychiczne o charakterze emocjonalnym, skłaniające sprawce do popełnienia czynu.

Podmiot zbiorowy - będzie to osoba prawna, jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej lecz zdolność do czynności prawnej (np. spółki handlowe).

Odpowiedzialność karna za przestępstwa:

• przeciwko obrotowi gospodarczemu (art. 296-306kk)

• przeciwko działalności ubezpieczeniowej

• przeciwko ustawie o prawie własności przemysłowej

• przeciwko obrotowi pieniędzmi.

• przeciwko ustawie o kredycie konsumenckim

• łapownictwo i płatna protekcja (art. 228-230kk)

• przeciwko ochronie informacji

• przeciwko mieniu (art. 287kk)

• przeciwko obyczajowości seksualnej (art. 199-200)

• przeciwko środowisku

• przeciwko porządkowi publicznemu

• nieprzestrzeganie zasad uczciwej konkurencji

• terroryzm, handel bronią

• przeciwko prawom autorskim

Podmiot zbiorowy - nie ma kar indywidualnych

Związek przyczynowo-skutkowy - to związek zachodzący pomiędzy zdarzeniami, rzeczami, cechami lub faktami, w których jedno jest skutkiem drugiego oraz jedno wynika z drugiego siłą konieczności. Zakłada się, ze związek taki zachodzi obiektywnie, co oznacza, że nie można go wymyślić.

Przestępstwo skutkowe- do znamion tego przestępstwa należy wystąpienie określonego skutku (zmiana w świecie zewnętrznym).

Przestępstwa formalne - bezskutkowe, czyli skutek nie należy do ustawowych znamion przestępstwa gdyż nie jest jego integralna częścią składową, ale powstałe w przyszłości skutki mają znaczenie dla wyboru rodzaju kary i jej wymiaru.

Teoria adekwatności związku oraz teoria równowartości warunków (ekwiwalencyjność warunku sine qua non, nieograniczonego związku przyczynowego)

Teoria równowartości - zakłada ona, ze do stwierdzenia istnienia związku przyczynowego miedzy zachowaniem się człowieka a skutkiem jako obiektywnej przesłanki odpowiedzialności karnej jest konieczne a zarazem wystarczające, aby zachowanie człowieka stanowiło warunek sine quo non. Założenia:

• przyczyną jest suma wszystkich warunków, które łącznie prowadzą do nastąpienia skutku

• brak jest podstaw do nadawania któremukolwiek z tych warunków wyższej rangi skoro brak któregoś z tych warunków przekreśla nastąpienie skutku.

Przestępstwa - podział:

Z uwagi na typ:

1. Podstawowy.

2. Uprzywilejowany- zachodzą okoliczności w dyspozycji przepisu, które powodują, ze wysokość zagrożenia karą w stosunku do typu podstawowego jest mniejsza.

3. Kwalifikowany- w dyspozycji przepisu określone są znamiona kwalifikujące, które powodują zaostrzenie odpowiedzialności karnej w stosunku do typu podstawowego.

Formy popełniania przestępstw:

Zamiar:

• bezpośredni- sprawca chce (kto w celu, kto chce)

• ewentualny- sprawca przewiduje (kto w zamiarze)