UNIWERSYTET KRDYNAŁA STEFANA WYSZYŃSKIEGO W WARSZAWIE

ROLA I ZNACZENIE PROCESÓW INFLACYJNYCH I DEFLACYJNYCH W OBECNEJ SYTUACJI GOSPODARCZEJ POLSKI I INNYCH KRAJÓW UNII EUROPEJSKIEJ

Magdalena Cupryjak

91506

Ekonomia II stacjonarne

Warszawa 2015

SPIS TREŚCI

WSTĘP 2

1. GOSPODARKA ŚWIATOWA 3

2. GOSPODARKA KRAJOWA 4

3. PROCESY INFLACYJNE I DEFLACYJNE ZAGRANICĄ 7

4. PROCESY INFLACYJNE I DEFLACYJNE W POLSCE 9

5. PODSUMOWANIE 13

BIBLIOGRAFIA 14

WSTĘP

Od wielu lat inflacja jest jednym z głównych tematów poruszanych przez ekonomistów w mediach ale też w ich pracach naukowych. W historii inflacja występowała jako coś w rodzaju ”skutku ubocznego” wielkich zmian takich jak rewolucje, kryzysy, wojny czy katastrofy. Obecnie jest to zjawisko powszechne, które towarzyszy nam codziennie a nie tylko w wyniku ogromnych zmian gospodarczych.

Zjawisko inflacji występuje w sytuacji, w której ilość pieniędzy w obiegu rośnie szybciej niż wartość towarów i usług oferowanych do sprzedaży. Taki stan rzeczy prowadzi w konsekwencji do wzrostu cen i spadku wartości pieniądza w tym samym tempie. Jak wiadomo wzrost cen i spadek wartości pieniądza ogranicza konsumpcję, bo konsumenta stać na co raz mniej towarów i produktów.

Zjawiskiem odwrotnym jest deflacja. Polega ona na obniżaniu się ogólnego poziomu cen dóbr i usług, a także produkcji i zatrudnienia w wyniku ograniczenia dopływu pieniądza do gospodarki, co może skutkować nieopłacalnością produkcji, spadkiem eksportu, a w konsekwencji nawet recesją gospodarczą. Obydwa zjawiska nie są pożądane w gospodarkach krajowych bo utrudniają prowadzenie rachunku ekonomicznego, destabilizują wartość pieniądza – co jest jednym z ważniejszych celów gospodarki krajowej.

W dzisiejszych czasach, gdzie gospodarki prawie wszystkich państw są ze sobą powiązane w mniejszym lub większym stopniu, mówi się nawet o inflacji i deflacji globalnej. Wynika to z faktu iż państwa prowadzą wymianę towarów i usług na szeroką skalę i kolokwialnie mówiąc „zarażają się” procesami inflacyjnymi i deflacyjnymi.

W tej pracy postaram się prześledzić jak zjawisko inflacji i deflacji wpływa na gospodarkę Polski oraz innych krajów członkowskich Unii Europejskiej w obecnym otoczeniu ekonomicznym, czyli konfliktu rosyjsko-ukraińskiego i ciągłego spadku cen ropy naftowej.

.

1. GOSPODARKA ŚWIATOWA

Gospodarka światowa w przedostatnim i ostatnim kwartale 2014 roku pozostała względnie umiarkowana mimo to, utrzymały się różnice między poziomami koniunktury w poszczególnych krajach.

W Stanach Zjednoczonych trwało ożywienie gospodarcze, natomiast strefa euro wykazywała niskie tempo wzrostu gospodarczego a nawet można powiedzieć, że charakteryzowała ją stagnacja. Powodem dla którego Stany Zjednoczone charakteryzowały się wysokim tempem wzrostu PKB była ekspansywna polityka monetarna, która polegała na zwiększeniu podaży pieniądza poprzez zmniejszenie stóp dyskontowych. Obniżenie tej wartości stymuluje wzrost inwestycji oraz popytu globalnego, co natomiast odbierane jest też jako zwiększenie dochodu konsumentów i całego państwa. Kolejnym aspektem działającym na korzyść wzrostu gospodarczego było zwiększanie się zatrudnienia i malejąca stopa bezrobocia, co powodowało wzrost dochodów konsumentów i poprawę ich nastrojów, co z drugiej strony prowadziło do dynamizacji konsumpcji i inwestycji.

Natomiast w strefie euro poziom wzrostu poziomu oscylował na niskim poziomie – około 0,2-0,3% w stosunku do kwartału z roku 2013. W krajach takich jak Grecja, Hiszpania, Portugalia utrzymywało się ożywienie gospodarcze, mimo iż w latach wcześniejszych charakteryzowały się jego spadkiem. W gospodarcze największego przedstawiciela strefy euro – Niemcy - w II i II kwartale dynamika wzrostu PKB malała aż do zera aby w IV kwartale wynieść ostatecznie 0,7%¹. Przyczyną niskiej aktywności gospodarczej strefy euro były problemy struktury budżetu niektórych krajów – chodzi tutaj o wysoki poziom zadłużenia a za czym idzie ujemną dynamikę akcji kredytowych. Kolejnym powodem był słaby popyt a wraz z tym mała ilość i wartość inwestycji w strefie waluty UE. To wszystko skutkowało niskim przyrostem produkcji przemysłowej oraz ograniczeniem inwestycji przedsiębiorców. Pozytywnym aspektem aktywności gospodarczej w tej strefie była poprawa na rynku pracy – zwiększenie zatrudnienia oraz spadek cen paliw, który zwiększał siłę nabywczą dochodów konsumentów. W 2014 r. ceny ropy naftowej i gazu ziemnego spadały. Przykładowo, ceny ropy na giełdzie USA na przestrzeni roku spadły o przeszło 50% wobec stycznia, zaś ceny gazu ziemnego - o przeszło 30%². Spadki cen tych surowców utrzymywały się również na początku stycznia 2015 r., kiedy np. cena baryłki ropy Brent osiągnęła najniższy poziom od 2009 r.³ Było to spowodowane między innymi „rewolucja łupkową w USA” – czyli zwiększeniem się wydobycia ropy i gazu z tych złóż w Ameryce Północnej. Oznacza to, że coraz więcej ropy się wydobywa czyli staje się ona coraz tańsza. Dodatkowym elementem wpływającym na spadek cen ropy był wzrost wydobycia w Libii oraz spekulacje na nowojorskiej giełdzie. Od połowy 2014 roku spekulanci na nowojorskiej giełdzie obstawiali spadek ceny ropy i kasowali swoje zakłady co do podwyżki cen tego surowca. W cieniu spadku ceny paliw wzrost konsumpcji zwiększył się i wskazywało to na dalszy wzrost dynamiki konsumpcji aż do IV kwartału 2014 roku.

Jeżeli chodzi o kraje Środkowo-Wschodniej Europy tutaj również dynamika wzrostu była umiarkowana. Stan ten był wspierany przez dobrą sytuację na rynku pracy oraz poprawę nastojów konsumenckich co się przyczyniło do wzrostu popytu krajowego a przede wszystkim konsumpcji. Czynnikami spowalniającymi aktywność gospodarcza tej części świata były niski popyt ze strefy euro i Rosji. Przyczynami tego stanu rzeczy były między innymi sankcje nałożone przez Rosje na kraje UE, które wstrzymywały eksport np. polskich jabłek, mięsa czy innych produktów spożywczych ze strefy euro. W rezultacie dynamika wielu krajów obniżyła się a produkcja przemysłowa była na niskim poziomie. W Rosji dynamika wzrostu PKB uległa znacznym zmianom – bardzo wyraźnie spowolniła. Było to związane z konsekwencjami konfliktu z Ukrainą i interwencji gospodarczych innych państw, spadkiem cen ropy oraz osłabieniem waluty rosyjskiej – wszystko to spowodowało ograniczenie inwestycji. W związku z deprecjacją rubla wzrosła dynamika sprzedaży detalicznej – konsumenci byli bardziej nastawieni na wydawanie pieniędzy niż ich inwestowanie czy oszczędzanie, gdyż bali się, że następnego dnia za tę samą sumę pieniędzy będą mogli mniej kupić.

2. GOSPODARKA KRAJOWA

Od połowy 2014 roku polska gospodarka utrzymywała się poziomie 0,3% chociaż nieco spowolniła⁴. Popyt krajowy pozostał ożywiony, co uczyniło go siłą napędową wzrostu gospodarczego. Sprzyjała temu zwiększona ilość inwestycji i stabilny wzrost popytu konsumpcyjnego. Wkład eksportu netto do wzrostu gospodarczego charakteryzował się wartością ujemną a spowodowane to było słabym popytem zagranicznym, którego przyczyn możemy szukać w sankcjach rosyjskich i przewyższeniu podaży nad popytem między innymi produktów spożywczych, takich jak nabiał i owoce⁵. Warto spojrzeć na popyt krajowy rozbijając go na popyt konsumpcyjny, inwestycyjny oraz eksport i import, gdyż w roku 2014 w każdym z tych obszarów występowały pewne zmiany.

Popyt konsumpcyjny od połowy 2014 roku (III i IV kwartał) cechował się stabilnym wzrostem (3,1% r/r w IV kw., 3,2% r/r w III kw., oraz 3,0% r/r II kw.). Wzrost tego popytu był pobudzany poprzez wzrost płac realnych w warunkach wciąż wzrastającego zatrudnienia na rynku pracy. W związku z tym nastroje konsumenckie również się poprawiały co skutkowało zwiększonymi zakupami detalicznymi⁶. Wszystkie te aspekty pozwalają nam utwierdzać się w przekonaniu, że w następnych kwartałach utrzyma się umiarkowany wzrost popytu konsumpcyjnego.

Dynamika inwestycji w roku 2014 pozostawała wysoka, a wszystko dzięki wysokim inwestycjom przedsiębiorstw, mieszkaniowym i publicznym. W drugiej połowie ubiegłego roku wzrost inwestycji publicznych wzrósł za sprawą między innymi wydatków samorządowych, natomiast w kwestii wydatków mieszkaniowych ważna rolę odegrało polepszenie się sytuacji na rynku pracy (wzrost zatrudnienia i spadek bezrobocia, wzrost płac realnych), niskie oprocentowania kredytów mieszkaniowych i ich duża dostępność, a także funkcjonowanie programu „Mieszkanie dla Młodych”. Dodatkowym „motorem” wzrostu inwestycji mieszkaniowych były względnie wysokie zwroty inwestycyjne za wynajem mieszkania względem kosztów czynszu najmu.

W kwestii przedsiębiorstw dynamika ich inwestycji do końca 2014 roku była wysoka. Sprzyjała temu sytuacja finansowa przedsiębiorstw w Polsce oraz wysoki stopień wykorzystania mocy produkcyjnych, co też wiązało się ze zwiększeniem zatrudnienia. Dodatkowym atutem wpływającym pozytywnie na wzrost inwestycji była dostępność i niskie oprocentowanie kredytów dla firm. NBP prognozuje, że wzrost inwestycji będzie umiarkowany a nawet ograniczony, ze względu na niepewność w kształtowaniu się perspektyw popytu w Polsce.

Sytuacja sektora finansów publicznych poprawiła się o czym świadczy zmniejszenie się deficytu budżetowego – sektora rządowego i samorządowego. Głównym sprawcą tej poprawy były zmiany w systemie emerytalnym, które polegały na przesunięciu pewnej kwoty zgromadzonych już aktywów i bieżących składek emerytalnych z OFE do FUSu. Skutkowało to wzrostem dochodów ze składek na ubezpieczenie społeczne i również spadkiem kosztów obsługi długu publicznego. W obecnym roku przewidywana jest dalsza poprawa salda instytucji rządowych i samorządowych, której motorem wciąż będą zmiany w systemie emerytalnym. Jeżeli plany założone przez Rząd powiodą się, oznaczać to będzie, że deficyt budżetowy zmniejszy się o 3% PKB - tak jak zostało to wyznaczone Polsce przez Radę Unii Europejskiej na ten rok.

Pod koniec 2014 roku aktywność w handlu zagranicznym Polski zaczęła spowalniać, ze względu na sytuacje na Wschodzie (konflikt rosyjsko-ukraiński i jego konsekwencje gospodarcze w postaci sankcji i zakazu importu polskich produktów do Rosji). Ponadto ważnym czynnikiem wpływającym na spadek wartości handlu zagranicznego naszego kraju był niska dynamika wzrostu gospodarczego w strefie euro, a co za tym idzie spowolnieniu sprzedaży eksportowej do tych krajów. Wzrost eksportu polskich produktów był związany z wysokim popytem na nie i zwiększającym się wzrostem gospodarczym pozostałych krajów Unii Europejskiej. W III kwartale ubiegłego roku również spadła dynamika wzrostu importu, głownie z powodu spadku cen ropy naftowej i produktów rolnych.

W IV kwartale produkcja naszej gospodarki nieznacznie spowolniła. Wciąż główną siłą napędową pozostał sektor usług, mimo to, że jego udział się zmniejszył. Również zmniejszył się wkład budownictwa (do 0,2 pkt. Proc. w IV kw. Wobec 0,3 pkt. Proc. w III kw.), natomiast wzrósł udział przemysłu (do 1,0 pkt. Proc. w IV kw. Wobec 0,7 pkt. Proc. w III kw.). Prognozuje się, iż wraz z rokiem 2015 nadejdzie stabilizacja koniunktury.

Mimo spowolnienie wzrostu PKB sytuacja na rynku pracy w drugiej połowie ubiegłego roku poprawiła się. Według BAEL wzrost osób pracujących wyniósł wyniósł 2,1% r/r w III kw. i 1,9% r/r w IV kw. (wobec 1,7% r/r w II kw. ub.r.)⁷. Wynik taki osiągnięto poprzez ożywienie w sektorze usług⁸ i wzroście osób zatrudnionych w przemyśle. Dane z sektora przedsiębiorstw świadczą, że również i tutaj wzrosło zatrudnienie o około 1,0%. Zgodnie z badaniami przeprowadzonymi przez NBP większość przedsiębiorców deklaruje zwiększenie zatrudnienia niż jego ograniczenie, co pozwala nam wnioskować, że trend ten utrzyma się w roku obecnym⁹. Wraz ze wzrostem zatrudnienia odnotowano spadek stopy bezrobocia, który w kwartale ubiegłego roku wynosił 8,4% i była niższa niż w poprzednim kwartale (8,8%). Wynikało to głownie ze wzrostu liczby osób pracujących w gospodarce krajowej¹⁰.

Przyrost akcji kredytowych pozostał na umiarkowanym poziomie. Dynamika wzrostu kredytów miała miejsce dzięki zwiększeniu wzrostu kredytów dla przedsiębiorców. Ważną rolę w tym wzroście odgrywały kredyty inwestycyjne i tak zwane bieżące dla firm. Zjawisko to było wspierane przez niskie oprocentowanie kredytów na skutek październikowej decyzji Rady Polityki Pieniężnej o obniżce stóp procentowych NBP¹¹ oraz stworzenie bardziej przyjaznych kryteriów uzyskania kredytu. Po stabilnym III kwartale ubiegłego roku dynamika kredytów gospodarstw domowych obniżyła się. Przyczyniły się do tego w głównej mierze dwie rzeczy; spowolnienie wzrostu kredytów mieszkaniowych oraz spadek ilości kredytów konsumpcyjnych.

3. PROCESY INFLACYJNE I DEFLACYJNE ZA GRANICĄ

Od połowy 2014 roku w większości krajów poziom inflacji zaczął stopniowo obniżać się, a w niektórych z nich pojawiło się nawet zjawisko deflacji. Odpowiedzialne za taki stan rzeczy są spadki cen ropy naftowej, ale nie tylko bo tez inne surowce energetyczne charakteryzowały się spadkiem swojej wartości. Powodem takich spadków były między innymi czynniki podażowe tj. wzrost produkcji ropy naftowej w Stanach Zjednoczonych, Rosji, Iraku o czym pisałam we wcześniejszych rozdziałach, oraz wysokie prognozy dotyczące wydobycia tego surowca w Arabii Saudyjskiej. Od strony popytowej za zjawisko spadku cen możemy obarczyć spowolnienie wzrostu gospodarczego w takich krajach jak Chiny – czyli w krajach rozwijających się, oraz niska aktywność w strefie euro.

W Stanach Zjednoczonych zaobserwowano spowolnienie dynamiki cen konsumpcyjnych o 0,9% w przeciągu dwóch miesięcy, przy niedużym obniżeniu się inflacji bazowej mimo ożywienie gospodarczego w tym kraju. Natomiast w Europie, a dokładnie w strefie euro wystąpiła deflacja (dynamika cen konsumpcyjnych wyniosła -0,6% r/r), spowodowana omawianym wcześniej spadkiem cen ropy naftowej oraz niskim wzrostem gospodarczym tego obszaru. Również w takich krajach jak Polska, Ukraina, Rosja, Czechy czy Litwa dynamika cen spadła z powodu znacznego spadku cen energii i obfitych zbiorów, które skutkowały obniżeniem się poziomu cen żywności. W krajach gospodarek wschodzących spadek cen paliw i produktów spożywczych przyczynił się do zmniejszenia poziomu inflacji – w Chinach w 2014 roku odnotowano najniższą wartość inflacji od wielu lat.

USA
RAPORT	OKRES	AKTUALNA	POPRZEDNIA	DATA AKTU.
PKB	IV kw.	2,2 %	5 %	2015-03-27
Inflacja CPI (m/m)	Marzec	0,2 %	0,2 %	2015-04-17
Inflacja PPI (m/m)	Marzec	0,2 %	-0,5 %	2015-04-14
Produkcja przemysłowa (m/m)	Marzec	-0,6 %	0,1 %	2015-04-15
Sprzedaż detaliczna (m/m)	Marzec	0,9 %	-0,5 %	2015-04-14
Stopa bezrobocia	Marzec	5,5 %	5,5 %	2015-04-03
Zmiana zatrudnienia w sektorze pozarolniczym	Marzec	126 tys.	264 tys.	2015-04-03
Stopa procentowa	Marzec	0-0,25 %	0-0,25 %	2015-03-18
Indeks ISM dla przemysłu	Marzec	51,5 pkt.	52,9 pkt.	2015-04-01
Indeks ISM dla usług	Marzec	56,5 pkt.	56,9 pkt.	2015-04-06
Bilans handlu zagranicznego	Luty	-35,44 mld USD	-42,68 mld USD	2015-04-02
Sprzedaż nowych domów	Marzec	481 tys.	543 tys.	2015-04-23
Sprzedaż domów na rynku wtórnym	Marzec	5,19 mln	4,89 mln	2015-04-22
Indeks Chicago PMI	Marzec	46,3 pkt.	45,8 pkt.	2015-03-31

Tabela 1. Wskaźniki wzrostu gospodarczego dla Stanów Zjednoczonych¹²

Niska wartość wzrostu gospodarczego w strefie euro, wystąpienie zjawiska deflacji i niewielka skuteczność polityki pieniężnej przekonała Europejski Bank Centralny do zakupu obligacji skarbowych krajów strefy euro. Krok ten ma na celu podwyższenie inflacji, do około 2%, aby ożywić gospodarkę strefy euro. Obecne zakupy papierów dłużnych mają być kontynuowane aż do września 2016 roku i obejmować papiery wyemitowane przez banki krajów członkowskich, agencje rządowe i instytucje unijne.

STREFA EURO
RAPORT	OKRES	AKTUALNA	POPRZEDNIA	DATA AKTU.
PKB (r/r)	IV kw.	0,9 %	0,8 %	2015-03-06
Inflacja CPI (r/r)	Marzec	-0,1 %	-0,3 %	2015-04-17
Inflacja PPI (r/r)	Luty	-2,8 %	-3,5 %	2015-04-07
Produkcja przemysłowa (m/m)	Luty	1,1 %	-0,3 %	2015-04-14
Sprzedaż detaliczna (m/m)	Luty	-0,2 %	0,9 %	2015-04-08
Stopa bezrobocia	Luty	11,3 %	11,4 %	2015-03-31
Stopa procentowa	Kwiecień	0,05 %	0,05 %	2015-04-15
Indeks PMI dla przemysłu	Kwiecień	51,9 pkt.	52,2 pkt.	2015-04-23
Indeks PMI dla usług	Kwiecień	53,7 pkt.	54,2 pkt.	2015-04-23
Saldo rachunku bieżącego	Luty	26,4 mld EUR	30,4 mld EUR	2015-04-17
Bilans handlu zagranicznego	Luty	22 mld EUR	21,2 mld EUR	2015-04-15

Tabela 2. Wskaźniki wzrostu gospodarczego dla strefy euro¹³.

Wykres 1. Porównanie poziomu inflacji w UE i strefie euro w latach 2008-2014¹⁴.

4. PROCESY INFLACYJNE I DEFLACYJNE W POLSCE

Zanim przedstawię zjawisko inflacji w Polsce warto jest zwrócić uwagę na mierniki inflacji. Jednym z najczęściej używanych jest indeks cen konsumpcyjnych (ang. Consumer price index, CPI). Stanowi relację cen reprezentatywnego zestawu dóbr konsumpcyjnych w kolejnych latach badania do ceny tego koszyka dóbr w roku bazowym, czyli przyjętym za podstawę wyliczeń. Wskaźnik ten często nazywany jest indeksem kosztów utrzymania, ze względu na to, że obejmuje on dobra kupowane przez konsumentów regularnie. Należy jednak pamiętać, że nie jest on odzwierciedleniem kosztów utrzymania każdego obywatela, a tylko obrazuje zmiany cen wybranych dóbr konsumowanych w dużych ilościach przez ludność.

Wykres 2. Polska - Indeks cen konsumenta CPI w roku 2014¹⁵

Drugim bardzo popularnym miernikiem jest PPI (ang. Producer Price Index) – wskaźnik cen produkcji sprzedanej przemysłu, tzw. wskaźnik inflacji producenckiej obrazuje zmiany cen bazowych w przemyśle. Inflacja producencka obrazuje zmiany cen hurtowych oferowanych przez krajowych producentów. Indeks ten nie jest tak istotny dla inwestorów jak inflacja konsumencka (CPI), jednak pełni rolę prognostyczną. Zmiana wartości wskaźnika PPI może przepowiadać w niedługim czasie zmianę CPI¹⁶.

POLSKA
RAPORT	OKRES	AKTUALNA	POPRZEDNIA	DATA AKTU.
PKB (r/r)	IV kw.	3,1 %	3,3 %	2015-02-27
Inflacja CPI (r/r)	Marzec	-1,5 %	-1,6 %	2015-04-15
Inflacja PPI (r/r)	Marzec	-2,4 %	-2,8 %	2015-04-20
Produkcja przemysłowa (r/r)	Marzec	8,8 %	4,9 %	2015-04-20
Sprzedaż detaliczna (r/r)	Marzec	3 %	-1,3 %	2015-04-20
Stopa bezrobocia	Marzec	11,7 %	12,0 %	2015-04-24
Stopa procentowa	Kwiecień	1,50 %	1,50 %	2015-04-15
Indeks PMI dla przemysłu	Marzec	54,8 pkt.	55,1 pkt.	2015-04-01
Saldo rachunku bieżącego	Luty	116 mln EUR	37 mln EUR	2015-04-13
Wynagrodzenia	Marzec	4214,14 PLN	3981,75 PLN	2015-04-17

Tabela 3. Wskaźniki wzrostu gospodarczego dla Polski¹⁷

Od lipca 2014 roku mamy do czynienia z ujemną roczną dynamiką cen towarów i usług konsumpcyjnych – w styczniu obecnego roku była szacowana na -1,3%¹⁸. Spadek cen pod koniec ubiegłego roku wynikał ze spadku cen paliw oraz żywności. Z kolei na spadek produktów żywnościowych miał wpływ dalszy spadek cen surowców rolnych, duże plony oraz embargo wprowadzone przez Rosję na polskie produkty. Za zmniejszenie cen odpowiedzialny jest tż brak presji popytowej i kosztowej oraz spadek inflacji na świecie mimo relatywnie stabilnych kursów walutowych.

Obniżeniu również podległy wszystkie miary inflacji bazowej. Wskaźnik inflacji po wyłączeniu cen żywności i energii obniżył się z 0,7% r/r we wrześniu ub.r. do 0,5% r/r w grudniu ub.r., co było związane z pogłębiającym się spadkiem cen towarów nieżywnościowych.

Od IV kwartału 2012 utrzymuje się deflacja cen produkcji sprzedanej przemysłu, a pod koniec roku 2014 uległa pogłębieniu (z -1,7% r/r w III kw. ub.r. do -1,8% r/r)¹⁹. Utrzymujący się ujemny wskaźnik PPI wynika w dużej mierze z braku presji kosztowej w przemyśle, spadku cen importu oraz spadku cen surowców. Ujemna wartość dotyczy zarówno dóbr krajowych jak i przez nas importowanych – zagranicznych²⁰.

Również od 2014 roku pogłębia się spadek cen importowanych w złotówkach, co skutkowało mniejszymi wartościami wskaźników PPI i CPI. Obniżenie cen importu wynikało zarówno ze spadku cen towarów importowanych wyrażonych w dolarach (głównie paliw), jak i z silniejszego niż rok wcześniej kursu złotego względem dolara.

Wykres 3. Porównanie poziomu inflacji w latach 2008-2014 w Polsce i krajach UE²¹.

Wykres 4. Porównanie poziomu inflacji w strefie euro i w Polsce w latach 2008-2014²².

5. PODSUMOWANIE

Zarówno w przypadku inflacji jak i deflacji rządy państw na świecie starają się reagować jak najszybciej by utrzymać gospodarkę kraju w stabilizacji. W przypadku dużej inflacji państwo reaguje by nie zmniejszyć inwestycji w kraj, gdyż zjawisko wzrostu cen działa hamująco i odstraszająco na inwestorów. Również z tym zjawiskiem wiąże się spadek oszczędności i podaży kredytów na rynku, a w kwestii pieniędzy – zarabiamy wciąż tyle samo ale możemy coraz mniej kupić za tę kwotę. Wszystkie te czynniki w dłuższej perspektywie działają stagnacyjnie na gospodarkę kraju, a jak wiadomo każde państwo dąży do wysokiego rozwoju.

Wydawałoby się w takim razie, że deflacja jest pożądana skoro jest przeciwna do inflacji. Nic bardziej mylnego. Długotrwały spadek cen powoduje ograniczenie produkcji, redukcję zatrudnienia a nawet może prowadzić do bankructwa. W związku z tym może również prowadzić do stagnacji gospodarczej i ograniczenia wpływu polityki pieniężnej na gospodarkę kraju.

Jak widać zarówno deflacja jak i inflacja pełnią dużą role w gospodarce i stosunkach handlowych między krajami. Maja ogromne znaczenie dla utrzymania stabilizacji gospodarki i jej rozwoju. Jestem skłonna stwierdzić, że lepszym wariantem jest niewielka inflacja niż deflacja, bo jednak mimo swoich wad jest w stanie napędzać gospodarkę i pobudzać produkcję.

BIBLIOGRAFIA

1. Raport o inflacji. Marzec 2015. [on line], [dostęp z dnia 18.04.2015 rok]. Dostępny w Internecie: http://www.nbp.pl/polityka_pieniezna/dokumenty/raport_o_inflacji/raport_marzec_2015.pdf

2. Kwartalne wskaźniki makroekonomiczne, Miesięczne wskaźniki makroekonomiczne [on line], [dostęp z dnia 23.04.2015 rok]. Dostępny w Internecie: http://stat.gov.pl/wskazniki-makroekonomiczne/

3. 13.2_import_cif_ceny_biez_ii_2015__m, oraz 13.3_.eksport_fob_ceny_biez_ii_2015__m, oraz 13.2_import_cif_ceny_biez_i_2015__r [on line], [dostęp z dnia 26.04.2015 rok]. Dostępny w Internecie: http://stat.gov.pl/statystyka-miedzynarodowa/porownania-miedzynarodowe/tablice-o-krajach-wedlug-tematow/handel-detaliczny-i-zagraniczny/,

4. 3.4_zatrud_przem_iii_2015_kw, oraz 3.4_zatrud_przem_iii_2015_m [on line], [dostęp z dnia 28.04.2015 rok]. Dostępny w Internecie: http://stat.gov.pl/statystyka-miedzynarodowa/porownania-miedzynarodowe/tablice-o-krajach-wedlug-tematow/rynek-pracy/, ,

5. tabl.5.1_wskaz_cen_tow_usl_konsum_i_2015_m [on line], [dostęp z dnia 22.04.2015 rok]. Dostępny w Internecie: http://stat.gov.pl/statystyka-miedzynarodowa/porownania-miedzynarodowe/tablice-o-krajach-wedlug-tematow/ceny/, ,

6. Koniunktura w przemyśle, budownictwie, handlu i usługach w kwietniu 2015 rok [on line], [dostęp z dnia 23.04.2015 roku]. Dostępny w Internecie: http://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/koniunktura/koniunktura/koniunktura-w-przemysle-budownictwie-handlu-i-uslugach-w-kwietniu-2015-r-,3,29.html, dostęp z dnia 23.04.2015 roku,

7. Euro. Koniunktura międzynarodowa [on line], [dostęp z dnia 24.04.2015 rok]. Dostępny w Internecie: http://www.nbp.pl/home.aspx?f=/euro/koniunktura.html

8. Szeregi czasowe miar inflacji bazowej w ujęciu miesięcznym i rocznym

obejmujące okres od 2001 r. [on line], [dostęp z dnia 29.04.2015 rok]. Dostępny w Internecie: http://www.nbp.pl/home.aspx?f=/statystyka/bazowa/bazowa.htm,

9. Ceny produktów rolnych w marcu 2015 rok [on line], [dostęp z dnia 23.04.2015 rok]. Dostępny w Internecie: , http://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/ceny-handel/ceny/ceny-produktow-rolnych-w-marcu-2015-r-,4,34.html,

10. Dynamika sprzedaży detalicznej w marcu 2015 rok [on line], [dostęp z dnia 21.04.2015 rok]. Dostępny w Internecie: http://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/ceny-handel/handel/dynamika-sprzedazy-detalicznej-marzec-2015-r-,14,3.html

11. Bezrobocie rejestrowane I-IV kwartał 2014 rok [on line], [dostęp z dnia 22.04.2015 rok]. Dostępny w Internecie: http://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/rynek-pracy/bezrobocie-rejestrowane/bezrobocie-rejestrowane-i-iv-kwartal-2014-r-,3,18.html,

12. Szybki Monitoring NBP. Informacja o kondycji sektora przedsiębiorstw ze szczególnym uwzględnieniem stanu koniunktury w IV kw. 2014 oraz prognoz na I kw. 2015, NBP.

13. Aktywność ekonomiczna ludności Polski III kwartał 2014 r. [on line], [dostęp z dnia 19.04.2015 rok]. Dostępny w Internecie: http://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/rynek-pracy/pracujacy-bezrobotni-bierni-zawodowo-wg-bael/aktywnosc-ekonomiczna-ludnosci-polski-iii-kwartal-2014-r-,4,14.html

14. [on line], [dostęp z dnia 29.04.2015 rok]. Dostępny w Internecie: http://www.macronext.pl/wklejka/gazeta/danemacro.php

15. HICP – Inflation rate [on line], [dostęp z dnia 23.04.2015 rok]. Dostępny w Internecie: http://ec.europa.eu/eurostat/tgm/table.do?tab=table&language=en&pcode=tec00118&tableSelection=1&footnotes=yes&labeling=labels&plugin=1

16. Roczne wskaźniki cen towarów i usług konsumpcyjnych w latach 1950–2014 (pol.). stat.gov.pl.

17. Polska - Indeks cen konsumenta CPI – 2014 [on line], [dostęp z dnia 18.04.2015 rok]. Dostępny w Internecie: http://pl.tradingeconomics.com/poland/consumer-price-index-cpi

18. PPI – Producer Price Index [on line], [dostęp z dnia 16.04.2015 rok]. Dostępny w Internecie: http://finansopedia.forsal.pl/wiki/PPI

19. Koniunktura międzynarodowa marzec 2014, czerwiec 2014, październik 2014, marzec 2015 [on line], [dostęp z dnia 21.04.2015 rok]. Dostępny w Internecie: http://www.nbp.pl/home.aspx?f=/publikacje/km/km.html.

1^ http://www.nbp.pl/home.aspx?f=/publikacje/km/km.html

2^ Por. notowania na giełdzie Nasdaq

3^ Tj. 46 USD za baryłkę w dniu 13 stycznia.

4^ http://www.nbp.pl/home.aspx?f=/statystyka/bazowa/bazowa.htm

5^ http://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/ceny-handel/ceny/ceny-produktow-rolnych-w-marcu-2015-r-,4,34.html

6^ http://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/ceny-handel/handel/dynamika-sprzedazy-detalicznej-marzec-2015-r-,14,3.html

7^ http://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/rynek-pracy/bezrobocie-rejestrowane/bezrobocie-rejestrowane-i-iv-kwartal-2014-r-,3,18.html

8^ W III i IV kw. ub.r. wzrost ten wyniósł odpowiednio 3,8% r/r i 2,0% r/r (wobec 2,8% r/r w II kw.).

9^ Szybki Monitoring NBP. Informacja o kondycji sektora przedsiębiorstw ze szczególnym uwzględnieniem stanu koniunktury w IV kw. 2014 oraz prognoz na I kw. 2015, NBP.

10^ http://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/rynek-pracy/pracujacy-bezrobotni-bierni-zawodowo-wg-bael/aktywnosc-ekonomiczna-ludnosci-polski-iii-kwartal-2014-r-,4,14.html

11^ W okresie wrzesień 2014 r. – listopad 2014 r. średnie oprocentowanie nowych złotowych kredytów dla przedsiębiorstw spadło o 35 punktów bazowych do 3,7%. Zgodnie z danymi NBP, spadek oprocentowania miał miejsce mimo wzrostu marż pobieranych przez banki (do 1,9% w IV kw. wobec 1,7% w III kw.).

12^ http://www.macronext.pl/wklejka/gazeta/danemacro.php dostęp z dnia 26.04.2015

13^ http://www.macronext.pl/wklejka/gazeta/danemacro.php dostęp z dnia 26.04.2015

14^ Opracowanie własne z użyciem danych z: http://ec.europa.eu/eurostat/tgm/table.do?tab=table&language=en&pcode=tec00118&tableSelection=1&footnotes=yes&labeling=labels&plugin=1 , Roczne wskaźniki cen towarów i usług konsumpcyjnych w latach 1950–2014 (pol.). stat.gov.pl.

15^ http://pl.tradingeconomics.com/poland/consumer-price-index-cpi

16^ http://finansopedia.forsal.pl/wiki/PPI

17^ http://www.macronext.pl/wklejka/gazeta/danemacro.php dostęp z dnia 26.04.2015

18^ Według wstępnych danych GUS w styczniu 2015 r. inflacja obniżyła się do -1,3% r/r. Dane o inflacji w styczniu br. mogą zostać zrewidowane w następstwie zmiany wag w koszyku CPI przeprowadzanej na początku każdego roku.

19^ W styczniu 2015 r. PPI obniżył się do -2,9% r/r wobec -2,7% r/r w poprzednim miesiącu.

20^ W IV kw. ub.r. ceny producenta na rynku krajowym spadły o 2,2% r/r, a na rynku dóbr eksportowanych o 1,1% r/r (wobec spadku odpowiednio o 1,3% r/r i 2,3% r/r w poprzednim kwartale).

21^ Opracowanie własne z użyciem danych z: http://ec.europa.eu/eurostat/tgm/table.do?tab=table&language=en&pcode=tec00118&tableSelection=1&footnotes=yes&labeling=labels&plugin=1,  Roczne wskaźniki cen towarów i usług konsumpcyjnych w latach 1950–2014 (pol.). stat.gov.pl.

22^ Jw.