Kalendarium wspólnego życia

świętych Franciszka i Klary z Asyżu

opracowanie: Innocenty A. Kiełbasiewicz OFM

1181 lub 1182 Urodził się w Asyżu, jako syn Piki i Piotra Bernardone. Na chrzcie otrzymał imię Jan, później przez ojca został nazwany Franciszkiem.

16.07.1193 albo 1194 W jednej z najznamienitszych rodzin w Asyżu urodziła się Klara córka Ortolany i Favarone d'Offreducio - pierwsza duchowa córka, "roślinka" św. Franciszka i współzałożycielka Drugiego Zakonu, Ubogich Pań.

1199 W Asyżu wybucha wojna domowa. Ludność napada na pałace i zamki szlacheckie. Rodzina Klary zmuszona jest szukać schronienia w Perugii. Pogłębienie przyjaźni z Filipą, córką Leonarda di Gislero oraz Benwenutą z Perugii, jej przyszłymi towarzyszkami życia zakonnego.

12.09.1202 Wojna między Asyżem a Perugią, która ujęła się za szlachtą asyską. Podczas bitwy przy moście św. Jana Franciszek zostaje wzięty do niewoli. Spędza w niej ok. roku.

1203 Franciszek ze względu na stan zdrowia i dzięki pieniądzom ojca zostaje zwolniony z niewoli i wraca do Asyżu.

1204 Choroba i rekonwalescencja Franciszka.

1205 Pod koniec 1204 r. albo na początku 1205 r. Franciszek wyrusza do Apulii w nadziei zdobycia sławy. W Spoleto przeżywa tajemniczy sen, pod wpływem którego wraca do Asyżu. Rodzina św. Klary wraca do Asyżu.

Czerwiec - Franciszek po raz ostatni uczestniczy w święcie asyskiej młodzieży i zostaje obwołany jej królem. Wędrując konno w okolicach Asyżu napotyka trędowatego. Franciszek przezwyciężając siebie samego schodzi z konia, daje biedakowi jałmużnę i udziela mu pocałunku pokoju.

1206 W kościółku św. Damiana Franciszek słyszy tajemniczy głos z krzyża: "Franciszku idź, napraw dom mój, który rozpada się w gruzy". W duszy Franciszka dokonuje się przełom, następuje całkowite nawrócenie.

Wobec biskupa Asyżu Franciszek oddaje pieniądze i ubranie swemu ojcu, sprzeciwiającemu się nowemu sposobowi życia syna. Franciszek wyznaje: "Chcę móc powiedzieć teraz: Ojcze nasz, któryś jest w niebie, a nie tylko Mój ojcze, Piotrze Bernardone". Jakiś czas przebywa u benedyktynów, a następnie w Gubbio, gdzie posługuje trędowatym i chorym.

1206-1208 Franciszek odbudowuje kościoły: św. Damiana, św. Piotra i Matki Bożej Anielskiej (Porcjunkulę). Klara postanawia pójść w ślady Franciszka. Podczas odbudowy kościółka św. Damiana wspomaga pracujących tam robotników.

24.02.1208 Podczas Mszy św. w Porcjunkuli Franciszek w słowach Ewangelii, mówiącej o rozesłaniu Apostołów, odkrywa swoje własne powołanie. Zmienia dotychczasowy strój pustelnika na ubogą tunikę w kształcie krzyża, jakiej używali wieśniacy, a skórzany pas zastępuje powrozem.

16.04.1208 Do Franciszka przychodzą pierwsi uczniowie: Bernard z Quintavalle i Piotr z Catanii. W dniu 23 kwietnia przyłącza się br. Idzi z Asyżu.

1208 Franciszek z Idzim udają się do Marchii Ankońskiej na pierwszą misję. Przyłącza się do nich Filip Longo i dwaj inni bracia.

Druga misja do Poggio Bustone i doliny Rieti. Trzecia misja: br. Bernard i br. Idzi udają się do Florencji

1209 Z początkiem roku powrót do Porcjunkuli. Przychodzą do Franciszka nowi uczniowie.

1209 lub 1210 Franciszek wraz z jedenastoma braćmi udaje się do Rzymu i otrzymuje od papieża Innocentego III ustne zatwierdzenie Reguły Braci Mniejszych. W ten sposób powstaje Zakon Braci Mniejszych. W drodze powrotnej bracia idą przez Orte i zatrzymują się w szałasie w Rivotorto pod Asyżem. Wygnani z Rivotorto przenoszą się na stałe do Porcjunkuli. Opat klasztoru z Monte Subasio, Machabeusz, wydzierżawia braciom Porcjunkulę za symboliczną opłatą roczną w wysokości kosza ryb. Do tworzącego się Zakonu Braci Mniejszych wstępuje kuzyn Klary, Rufin, syn Scipione di Offreducio. W tym też czasie, być może dzięki pośrednictwu właśnie Rufina, Klara podejmuje osobisty kontakt z Franciszkiem.

1211 Franciszek ma zamiar udać się na misje do Syrii. Wsiada na okręt, ale przeciwne wiatry zapędziły statek ku brzegom Dalmacji. Wraca przez Ankonę do Asyżu. Klara, w towarzystwie swej przyjaciółki Bony de Guelfuccio, coraz częściej spotyka się z Franciszkiem, który "zawsze głosił jej, by się nawróciła do Jezusa Chrystusa". Klara "zawierza całkowicie radzie Franciszka, wybierając go na swego przewodnika, po drodze do Boga. Odtąd całą duszą lgnie do jego świętych rad i gorącym sercem przyjmuje wszystko, co mówi jej o dobrym Jezusie. Z przykrością znosi próżność świeckiej elegancji, a to wszystko, co na zewnątrz wprawia w podziw, uważa za śmiecie, żeby tylko Chrystusa pozyskać".

18/19.03.1211 albo 28.03.1212 Klara w towarzystwie swojej przyjaciółki Pacyfiki de Guelfuccio (siostry wspomnianej już Bony) ucieka z domu do Porcjunkuli gdzie Franciszek osobiście ścina jej włosy i daje jej habit zakonny. Przez kilka następnych tygodni mieszka w klasztorze benedyktynek św. Pawła w Bastia, a następnie również w klasztorze benedyktynek św. Anioła w Panzo, gdzie w dramatycznych okolicznościach dołącza do niej młodsza siostra Katarzyna (później Franciszek zmieni jej imię na Agnieszka). Kilka tygodni później Klara wraz z pierwszymi towarzyszkami przenosi się do klasztoru przy kościele św. Damiana. W ten sposób powstaje Zakon Klarysek. Franciszek przekazuje papieżowi sprawozdanie z rozwoju nowej wspólnoty żeńskiej. Podczas pobytu w Rzymie Franciszek spotyka panią Jakobinę z Settesoli.

08.05.1213 Hrabia Orlando da Chiusi w San Leo ofiarowuje Franciszkowi La Verna (górę Alvernię), by mógł on założyć tam pustelnię.

1213-1214 albo 1214-1215 Franciszek postanawia udać się przez Hiszpanię do Maroka. Na skutek choroby musiał zawrócić z Hiszpanii do Italii. Po powrocie przyjmuje kolejnych uczniów, m.in. Tomasza z Celano, swego późniejszego pierwszego biografa.

1215 Sobór Laterański IV, na którym przypuszczalnie był obecny Franciszek i gdzie prawdopodobnie spotkał się z Dominikiem Guzmanem, Założycielem Zakonu Kaznodziejskiego (Dominikanów). Klara zostaje na wyraźne życzenie św. Franciszka przełożoną wspólnoty Ubogich Pań w klasztorze św. Damiana. Układa pierwszą Regułę zwaną "formula vitae".

16.07.1216 W Perugii umiera papież Innocenty III. Po dwóch dniach jego następcą zostaje wybrany Honoriusz III. Papież zatwierdza odpust zupełny dla pielgrzymujących do kościółka Matki Bożej Anielskiej, Porcjunkuli, w dniu 2 sierpnia. Z biegiem czasu przywilej ten rozciągnięto na wszystkie kościoły parafialne.

05.05.1217 Kapituła w Porcjunkuli. Następuje podział zakonu na jednostki administracyjne zwane Prowincjami. Kapituła podejmuje również decyzję wysłania misjonarzy za granicę, m.in. br. Idziego do Tunisu, br. Eliasza do Syrii. Franciszek stanął na czele misji udającej się do Francji. Przybywszy do Florencji Franciszek spotkał kard. Hugolina, późniejszego papieża Grzegorza IX, który przekonał go, że powinien pozostać w Italii.

1218 Kapituła w Porcjunkuli z udziałem kard. Hugolina.

11.06.1218 Papież Honoriusz III wydaje bullę "Cum dilecti" potwierdzającą prawowierność Braci Mniejszych. Bulla była dokumentem zapewniającym biskupów o właściwej postawie naśladowców św. Franciszka wobec spraw wiary i moralności.

1218/19 Kardynał Hugolin pisze dla klarysek tzw. "Constitutiones Hugolinianae"

26.05.1219 Kapituła Zielonych Świąt (zwana też Kapitułą Namiotów) w Porcjunkuli Ekspansja Zakonu do Niemiec i Francji, na Węgry, do Hiszpanii i Maroka.

24.06.1219 Franciszek przez Akrę udaje się do Egiptu. Dnia 29 sierpnia jest świadkiem nieudanego szturmu na Damiettę. Udaje się wraz z br. Illuminatem do sułtana Melek-el-Kâmelem, z którym spotyka się we wrześniu. Dnia 5 listopada znowu jest obecny przy zwycięskim tym razem szturmie Damietty. Po jej zdobyciu udaje się do Syrii.

1220 W styczniu 5 braci wysłanych do Maroka ponosi śmierć męczeńską. Franciszek dowiaduje się o tym odwiedzając miejsca święte w Palestynie. Na wieść o tym fakcie miał powiedzieć: "Teraz wiem na pewno, że mam braci". Prawdopodobnie w lecie Franciszek dowiaduje się o rozłamie w Zakonie i razem z braćmi Piotrem z Catanii, Eliaszem i Cezarym ze Spiry wraca przez Wenecję do Rzymu. Kard. Hugolin na prośbę Franciszka zostaje mianowany opiekunem Zakonu (tzw. Kardynał Protektor). Franciszek podczas kapituły "na świętego Michała" zrzeka się obowiązku przełożonego generalnego na ręce br. Piotra z Catanii.

22.09.1220 Honoriusz III bullą "Cum secundum" wprowadza w Zakonie obowiązek rocznego nowicjatu.

1221 Klaryski zakładają klasztor w Monticelli koło Florencji.

10.03.1221 Umiera Piotr z Catanii.

30.05.1221 Kapituła generalna zwana "rogozianą", w której uczestniczyło ok. 5000 (5 tys.) braci wybiera Wikariuszem Generalnym Zakonu br. Eliasza. Franciszek układa regułę zwaną dzisiaj Pierwszą Regułą" albo Regułą niezatwierdzoną", gdyż nie otrzymała ona aprobaty papieskiej (tzw. Regula non-bullata). Honoriusz III zatwierdza tzw. "Memoriale propositi. Powstaje w ten sposób III Zakon, tzw. Bracia i Siostry pokutujący.

1221/1222 Franciszek cierpi duchowo i fizycznie, wiele modli się, bardzo surowo umartwia się i gorliwie apostołuje po środkowo-południowej Italii.

15.08.1222 Franciszek wygłasza kazanie na wielkim placu w Bolonii, by pogodzić ze sobą skłóconych mieszkańców.

1223 W pierwszych miesiącach roku Franciszek wraz z br. Leonem i Bonicjuszem udaje się do Fonte Colombo, gdzie redaguje kolejną wersję reguły. W czerwcu nowa reguła zyskuje aprobatę kapituły generalnej. Bracia Mniejsi i Ubogie Panie osiedlają się w stolicy Czech - Pradze. Jest to fundacja św. Agnieszki Praskiej, córki Ottokara I oraz Konstancji Węgierskiej, krewnej św. Elżbiety.

29.11.1223 Papież Honoriusz III bullą "Solet annuere" zatwierdza regułę zwaną dziś "Drugą Regułą" albo "Regułą zatwierdzoną" (tzw. Regula bullata).

24/25.12.1223 Franciszek obchodzi uroczystość Bożego Narodzenia w Greccio (jako diakon odczytuje Ewangelię) i tam też za pozwoleniem papieża urządza pierwszą szopkę.

02.06.1224 Na kapitule generalnej zapada decyzja o wysłaniu braci do Anglii.

15.08-29.09.1224 Franciszek na górze Alwerni odbywa 40-dniowy post przed uroczystością św. Michała Archanioła. ok. 14 września w czasie mistycznej wizji otrzymuje stygmaty Męki Pańskiej. Na przełomie października i listopada Franciszek wraca z Alwerni do Porcjunkuli przez Borgo San Sepolcro, Monte Casale i Cittŕ di Castello.

1224/1225 Franciszek jeżdżąc na osiołku głosi kazania w Umbrii i Marchii; marzec-maj 1225 Franciszek prawie ociemniały przebywa w ogrodzie św. Klary przy kościele św. Damiana, gdzie otrzymuje zapewnienie o własnym zbawieniu i gdzie prawdopodobnie układa "Pieśń Słoneczną". Ulegając namowom br. Eliasza, poddaje się badaniu lekarza; czerwiec 1225 do "Pieśni Słonecznej" Franciszek dodaje zwrotkę o "tych, którzy przebaczają" i doprowadza do zgody między biskupem i burmistrzem Asyżu; lipiec 1225 w Rieti Franciszek zostaje przyjęty przez kard. Hugolina i poddaje się badaniom lekarza papieskiego; sierpień 1225 w Fonte Colombo (?) Franciszek poddaje się kauteryzacji, polegającej na przypalaniu skóry od ucha do skroni albo od skroni do szczęki; wrzesień 1225 w San Fabiano inny lekarz stara się wyleczyć Franciszka przez przebicie uszu.

1226 kwiecień - nowe zabiegi lekarskie w Sienie. Następnie powrót przez Kortonę do Asyżu i pobyt w pałacu biskupim; maj-czerwiec 1226 w Celle di Cortona Franciszek dyktuje swój "Testament. Powrót do Porcjunkuli; lipiec-sierpień 1226 pobyt w Bagnara; sierpień-wrzesień 1226 stan zdrowia Franciszka znacznie się pogarsza. Bracia odwożą go przez Satriano do Asyżu, do pałacu biskupa; wrzesień 1226 Franciszek prosi aby bracia przenieśli go do ukochanej Porcjunkuli. Po drodze zatrzymuje się przy szpitalu San Salvatore i błogosławi miasto Asyż.

03.10.1226 Franciszek umiera w sobotę leżąc na gołej ziemi.

04.10.1226 Przeniesienie ciała Świętego do Asyżu i pogrzeb w kościele św. Jerzego.

16.07.1228 Papież Grzegorz IX, (kard. Hugolin), przyjaciel Franciszka i Zakonu, w Asyżu ogłasza go Świętym.

19.07.1228 Papież wydaje bullę "Mira circa nos", wpisując Franciszka do katalogu świętych i wyznaczając jego święto na 4 października.

17.09.1228 Papież Grzegorz IX potwierdza Ubogim Paniom tzw. "Przywilej ubóstwa". Klaryski posiadają w tym czasie już 24 klasztory (wszystkie w Italii).

1229 Brat Tomasz z Celano kończy pisać "Życiorys pierwszy" (Vita prima), pierwszą oficjalną biografię Świętego. Do klasztoru św. Damiana wstępują druga siostra Klary Beatrycze i jej matka Ortolana.

25.05.1230 Relikwie św. Franciszka zostają przeniesione z kościoła św. Jerzego do nowej bazyliki zbudowanej na jego cześć.

1234 Do klasztoru w Pradze wstępuje św. Agnieszka, córka władcy Czech. Po jakimś czasie zostaje przełożoną wspólnoty.

1235 Św. Klara pisze pierwszy list do św. Agnieszki Praskiej.

1238 (?) Św. Klara pisze drugi list do św. Agnieszki Praskiej.

1241 Saraceni Fryderyka II napadają na klasztor św. Damiana. Za przyczyną modlitwy św. Klary i sióstr odchodzą nie wyrządzając Ubogim Paniom żadnej szkody.

1242 Klaryski osiedlają się w Padwie. Witalis z Aversa dowodzący wojskiem cesarskim oblega Asyż. Również wtedy modlitwa Świętej i sióstr sprowadza na miasto ocalenie. Prawdopodobnie Klara wysyła trzeci list do św. Agnieszki Praskiej.

1245 Król Polski Bolesław Wstydliwy funduje klaryskom klasztor w Zawichoście.

ok. 1248 Klara układa Regułę.

1253 Prawdopodobnie w tym roku Klara pisze czwarty list do św. Agnieszki Praskiej.

09.08.1253 Papież Innocenty IV zatwierdza regułę św. Klary.

11.08.1253 Wieczorem umiera św. Klara w klasztorze św. Damiana.

18.10.1253 Papież Innocenty IV bullą "Gloriosus Deus rozpoczyna proces kanonizacyjny św. Klary.

26.09.1255 Papież Aleksander IV dokonuje kanonizacji św. Klary w katedrze w Anagni. Jej święto wyznacza na 12.08. Prawdopodobnie br. Tomasz z Celano otrzymuje polecenie napisania oficjalnego życiorysu Świętej, którą kończy prawdopodobnie rok później.

1260 Przeniesienie relikwii św. Klary do nowej bazyliki wybudowanej ku jej czci.

18.10.1263 Papież Urban IV ogłasza swoją Regułę dla Ubogich Pań i zobowiązał do jej zachowywania wszystkie klasztory. Reguła wprowadza jednolitą nazwę dla wszystkich klasztorów: "Zakon św. Klary".

1318 Klaryski zamieszkują przy kościele św. Andrzeja w Krakowie.