Zestawy pytań na egzamin z D.D.:

1. Pojęcie i periodyzacja literatury staroruskiej. Poematy romantyczne Lermontowa. 

2. Działalność prototopa Awwakuma. Twórczość Puszkina podczas zesłania na Południe.

3. Polemika Mickiewicza z Puszkinem w ,,Jeźdźcu miedzianym". Klasycyzm w Rosji i jego przedstawiciele.

4. "Dama pikowa" jako nowela romantyczna. Gatunek żywotu w literaturze staroruskiej.

5. Sentymentalizm. Martwe dusze - coś o artystycznym i ideowym opisie tych postaci.

6. Literatura podróżnicza. Dramaty Gogola.

7. Powieść lat minionych. Oniegin.

8. Prozę Lermontowa. Klasycyzm rosyjski i przedstawiciele. Twórczość Puszkina.

9. Symeon Połocki. Literatura dekabrystów i jej przedstawiciele.

10. Michał Łomonosow jako praktyk i teoretyk klasycyzmu. Poematy Puszkina.

11. Proza Lermontowa i Słowo o wyprawie Igora-artyzm i idea.

12. Książka staroruska. Dramaty Lermontowa.

13. Okres panowania Piotra I. Twórczość Żukowskiego.

14. Klasycyzm rosyjski - przedstawiciele. Miednyj wsadnik A.S.Puszkina i jaki miał związek z Mickiewiczem.

DOBA STARORUSKA

1) Ruś Kijowska od ok. X w do 1240
2)Niewola Tatarska od XII w do XIV w (1380 pobija Tatarów Dymitr Doński)
3) Księstwo Moskiewskie od XV
4)Państwo Moskiewskie do XVI (Iwan Groźny)
5)XVII w – konflikt o Ukraine między Polska a Moskwą

1453 – Upadek Konstantynopola
988- chrzest Rusi, Włodzimierz

1) Ruś Kijowska od ok. X w do 1240

Literatura tłumaczona

• NT- ewangeliarze ; Ostromira, Ewangelia Archanielska, Ewangelia Halicka, Listy apostolskie, Psałterz

• ST-5-cioksiąg Mojżesza, przypowieści

• Księgi liturgiczne z zawartymi w nich utworami bizantyjskiej poezji religijnej – modlitwami i pieśniami; Mineje liturgiczne ,Nabożeństwa dobowe ,Mineje nowogrodzkie,

• Literatura hagiograficzna - Czetij-Mineje ­­,Prolog ,Pojedyncze, nie włączone do żadnego zbioru żywoty: Aleksego, Jana Złotoustego, Mikołaja Cudotwórcy, Wacława czeskiego, Patyryki(synajski,egipski,rzymski), Apokryficzne żywoty świętych(nienatchnione->> Wyniesienie Eljasza, Wędrówka Bogurodzicy po piekle, Dzieje Jana i Tekli, O pobycie apostoła Pawła na Rusi), Apokryfy , legendy apokryficzne

• Literatura Patrystyczna- Izborniki (Platon, Eurypides,Sokrates, Traktat Jerzego Charoboskosa,Światosława) Literatura patrystyczna (z Bizancjum,Jana Złotoustego, Bazylego Wielkiego)

• Piśmiennictwo historyczne-wojna Żydowska( Józefa Flawiusza)Kroniki bizantyjskie ( Jana Malalasa, Jerzego Hamartolosa)Początkowo „wojna Żydowska” Józefa Flawiusza) Aleksandreida – fantastyczny romans o życiu i wyprawach wojennych Aleksandra Macedońskiego (opowieśc histoyczno-wojenna)Heksameron- opowieśc o 6 dniach tworzenia,Kosmos Idebustes – napisał „Topografię chrześcijańską”

Rodzime piśmiennictwo ruskie

• Kazania-Łukasza Żydiaty- „Do braci”

Homilie - Hilarion
Żywoty-św. Olga.św. Włodzimierz,św. Borys i Gleb
Patyryki-korespondencja pomiędzy Simonem a jego przyjacielem Polikarpem, kijowsko-pieczerskim
Kroniki-Kroniki Jana Malalasa i Hamarbolosa ,Latopis Nikona
Latopis Nikona->Latopis Nestora(Powiesc) -> Latopis Kijowski, Słowo o wyprawie Igora,Wędrówka ihumena jednego z klasztorów ruskich-Daniela

Wędrówka za trzy morza” – Atanazy Nikitin ( pochodziłz Księstwa Twerskiego) - dotarł aż do centralnych Indii ( na 20 lat przed Vasco da Gama). Tekst odkryty przez Karamzina. „Wędrówka..” jest w formie gawędy, duża tolerancja religijna, zwrócenie uwagi na gołe głowy zamężnych kobiet w Indiach – niedopuszczalne na Rusi

2)Niewola Tatarska od XII w do XIV w (1380 pobija Tatarów Dymitr Doński)
a)włodzimiersko suzdalskie-kroniki

b)halicko-wołyńskie- latopis halicko wołyński= kontynuacja latopisu kijowskiego

c)Nowogrodzkie„Cykl opowieści o najeździe Tatarskim”

• „Opowieść o klęsce nad Kałką”

• „Opowieśc o zburzeniu Riazania przez Batu- chana”

• „Homilie Serapiona Włodzimierskiego”

• „Słowo o ruinie ruskiej”

• Żywot Aleksandra Wielkiego

Moskwa – (Zadońszczyzna, Opowieśc kronikarska, Opowieśc o bitwie z Mamajem, Słowo o żywocie i zgonie wielkiego księcia Dymitra Iwanowicza, cara dońskiego”, „Płacz Jewdoki”
XVI CHRONOGRAFY
Teoria Moskwy jako trzeciego Rzymu; „Opowiesc o grodzie Babilonie”, „Opowieśc o książętach Włodzimierskich”, „Listy do Wasyla III od Filoteusza”
Teorię tę realizuje w XVI w, kiedy izoluje się od

Nowogród- chcieli pozostac centrum religijnym, „Opowieśc o arcb nowogrodzkim Joanie”
„Opowieśc o Nowogrodzkim kłobuku”

Twer- „Słowo pochwalne mnicha Tomasza”

Murom-podporządkowane Moskwie w Pol XV w , „O Piotrze i Fiewroni”, „O biskupie Wasilii”
Upadek Konstantynopola 1453;„O Carogrodzie – zbudowaniu go i zdobyciu przez Tatarów” Nesto Iskander

Książka staroruska; pisana na osobnych kartach, później łączono ja w jedną całość, oprawiana w deski, zdobione w skóre, kamienie , jak dzieła sztuki, łączone zapinkami, typ pisma usta-drukowane, półusta- pochylone zaokrąglone, pismo odręczne !!!wjaz-zaplątane, na początku na pergaminie, pozniej lepszy papier za Iwana IV,anonimowe, pisano atramentem ,różne redakcje (drukowac zaczęto dopiero w Pol XVI w- ikunabych- druk sprzed XVIw.)

Pierwsze drukarnie za Iwana Groznego, Iwan Fiodorow rosyjski Gutenberg
Korespondencja Iwan kontra Kurbski

WIELKA SMUTA wiek XVII

Opowiesc 1606, Opowiesc o widzeniu jakie miał pewien duchowny, Historia ku pamieci przyslzych pokolen
Opowiesc o Julianie Lazariewskiej, Opowiesc historyczno wojenna, Opowiesc o oblezeniu Azowa, Opowiesc o Krusłanie Łazariewiczu

Nurt Satyryczno Plebejski- Opowiesc o Jazgonie Jazgonowiczu(sadownictwo) Opowiesc o pijaku (duchowienstw) Nabozenstwo do szynku (duchowieństwo) suplika kazańska (klasztor) Opowiesc o karpie (erotyka), opowiesc o Sowie Grudcynie (erotyka ), „Opowiesc o niedoli złym losie „(obyczaj, reprezentant .iteratury barokowej)

LITERATURA BAROKOWA ( XVII w)

-chciano połączyc antropocentryzm i teocentryzm
-dwa nurty religijny i sensualistyczny
-początkowo tylko religijny, po reformach Piotra I (17/18w) zachodzą zmiany
- barok świecki, poezja miłosna (18w)
- poezja,ody,panegiryki,epitafia,elegia,poemat eschatologiczny
-duże znaczenie formy (wiersze w kształcie serca)

Symeon Połocki. (1629 -1680 ))- Rymologion(zbiór okolicznościowych wierszy), Ogród wielu kwiatów (różnorodna tematyka, encyklopedia poetycka) ,Psałterz rymowany
Tematyka- religijna, memento Mori, pamiętaj o duszy,przemijanie czasu, danse macabre.

Sylwester Miediediew, Karlon Istonic,

Barok świecki

Stefan Jaworski

Teofan Prokopiewicz; (od 1681) De arte poetica libri tres – traktat ,Słowa i mowy – kazania i mowy zebrane,Epinikion – wydany w 3. w/w językach,Włodzimierz – tragikomedia(KLASYKA??) ,Dialogi: Rozmowa pana z wieśniakiem a śpiewakiem czyli diakiem cerkiewnym oraz Perora tektona, to znaczy drwala z kupcem

KLASYCYZM

-bajki, dramaty(komedie, tragedie, poematy), ody, satyry
-powrót do tradycji antycznej, mimetyzmu,powielanie schematów, wzorców, dobre to co zgodne z naturą, rozum kryterium wartościowania dzieła, poetyka normatywna > co wolno
-wzorowanie się na tematyce i architekturze starożytnej Grecji i Rzymu
-chęć wiernego odwzorowania elementów dekoracji, stroju czy architektury Antyku,
-statyka zamiast dynamizmu,
-oszczędność wyrazu,
-spokój - przeciwieństwo barokowej ekspresji,
-uwypuklenie cnót obywatelskich w przeciwieństwie do rokokowej frywolności,
-obraz idealistyczny,
-kształt ważniejszy niż barwa,
-tematyka moralizatorska, często propagandowa
-ukazywanie momentu przed ważnym wydarzeniem lub akcją
-używanie silnego strumienia, "snopu" światła

CZASY PIOTRA I

ANTIOCH KANTEMIR 1708-1744-Konkordacja do psałterza,Przekład Fontenelle’a Rozważania o wielości światów ,Satyry Do swego rozumu, Na ganiących naukę i Filaret i Eugeniusz. Na zawiść i hardość szlachciców o złych obyczajach, Przekład Listów Perskich Monteskiusza,Pietriada ,Listy o naturze i człowieku ,Przekłady Lisów Horacego

WASILIJ TREDIAKOWSKI 1703-1769- Nowy a krótki sposób składania wierszy rosyjskich z objaśnieniami nazw do tego przynależnych ,Tłumaczenie Podróż na Wyspę Miłości,Oda panegiryczna Oda triumfalna nad kapitulacją miasta Gdańska,Listy poetyckie, elegie, stance, sonety, epigramaty, madrygały, ronda,bajki,Dramat Deidamia, Powieść Argenida,Poemat epicki Telemachida – przekład powieści Franciszka Fenelona Przygody Telemacha

Wasilij->>> sylabotoniczny

Wasyl Triedakowski	Łomonosow
Zostawił średniówkę zachował rym żeński Ograniczył wiersze do 12-13 sylab Trochej najwłaściwszy	Usunął średniówkę Wprowadził rym męski Chciał wierszy 6-8 zgłoskowych Jamb najwłaściwszy

Wiersz sylabiczny – o stałej liczbie sylab w wersach, stałym akcencie na przedostatniej sylabie wersu, średniówce na wersach dłuższych niż ośmiozgłoskowe, rymy żeńskie. W wierszu tym wersy nie muszą pokrywać się ze zdaniami.

Wiersz sylabotoniczny – wiersz o stałej liczbie sylab w wersach i stałym miejscu pojawiania się sylab akcentowanych. Charakterystyczne jest to, że występuje regularne następstwo sylab akcentowanych i nie akcentowanych.

(1730-1760 – okres popiotrowy)

Michał Łomonosow (1711-1765)-„O pożytku ksiąg cerkiewnych”( w tym zasada trzech stylów) „Rozmowa z Anakreontem”(manifest poetycki), „Wieczorne rozmyślania...”, „Poranne...”(ody), „Hymn do brody” (gatunek podniosły styl niski), „Listy o pożytku szkła”
-1755 otwarcie uniwersytetu moskiewskiego Łomonosowa
- głównie pisywał ody panegiryczne oraz ody religijno filozoficzne
- zajmował się tematyka bóg- człowiek

Aleksander Sumarokow;(ur 1717-1777)

Czasopismo „Pracowita Pszczoła”

Tragedie ; Dymitr Samozwaniec” (1771), “Mścisław” (1774), “Jaropełk i Dymiza”
Komedie; „Opiekun”,“Rogacz z urojenia”(obyczajowa)
Opera;Pustelnik

Do najważniejszych uczniów Sumarokowa (z tzw. “szkoły Sumarokowa“) należą:

• Michaił Chieraskow-“Rosjada”(poemat narodowy)

• Wasilij Majkow- poematu heroiczno - komicznego pt. “Bachus rozdrażniony”

• Hipolit Bogdanowic-“Duszeńka”

• Iwan Chemnicer

DZIERŻAWIN

DRAMAT ROSYJSKI

Jakub Kniaznin- tragdeia “Dedona”, tragedia “Miłosierdzie Tytusa”, tragedia “Wadmi Nowogrodzki”, opera “Nieszczęscie z karetą”, komedie; „Dziwacy”, „Samochwał”

Mikołaj Niudew- wątki hist, rysunek psych bohaterów, wątek Nowogrodu

Aleksander Albesim – „Młynarz- Czarodziej” (niestandardowa)

Iwan Krylow- opera „Wróżka”, komedie ; „Szalona Rodzinka”, „Autor w Przedpkoju”, pamflet „Psotnicy”, czasopisma ; „Poczta duchów”, „Merkuriusz Sankt- Petersburski”, teksty satyryczne: „KAib”

Denis Fonwizin - satyra „Ogólna gramatyka dworska”, komedie; „Brygadier”, „Synalek Szlachecki”

Katarzyna II – komedie „O,czasy”, „Imieniny pani Warczałkiny” czaspismo „Różne różności”

Wasilij Kapnist –komedia „Matactwa”

ROSYJSKA PUBLICYSTYKA XVII w

Sumarokow – „Pracowita Pszczoła”

Wasyl Trediakowski – tłumaczy z francuskiego „Obserwatora”

Nowikow – „Truteń”

SENTYMENTALIZM lata 60 i 70

-w centrum zainteresowań doświadczenie zmysłowe
-zwrot ku uczuciom( więzi ludzkim, przyjaźni, miłości)
-obiektem zainteresowań ludzie, mieszczanie
-Rosseau – należy powrócic do natury
-odejście od patetycznego stylu
-podróż sentymentalna

Karamzin Mikołaj- „Natalia, córka bojarska”, „Biedna liza”, czasopismo „Aguaja” w tym nowela „Wyspa Bornholm”, czaspismo „Zwiastun Europy”, „Podróż sentymentalna”, „Marta Namiestniczka”

Aleksander Radiszczew- (troche oświeceniowiec) „Dziennik jednego tygodnia”, „Wolnośc”(utwór rewolucyjny), „List do przyjaciela zamieszkałego w Tobolsku”, „Żywot Fiodora”, „Podróż z Petersburga do Moskwy”, „Traktat o człowieku...”

Iwan Dimitriew- satyra „Cudzy rozum”,wiersz „I moje dobre rzeczy”, „Pogląd na moje życie”

1801-1815

Katarzyna II->Paweł I -> Aleskander I ->Arakczejow -> 1825 Powstanie Dekabrystów

Ugrupowania

1.Przyjacielskie Stowarzyszenie Literackie – Żukowski , A. Turgieniew<- (sentymentaliści, preromantycy kontra oświeceniowcy)-> A. Turgieniew , Merzjakow

2.Wolne Stowarzyszenie Miłośników Literatury, Nauki i Sztuk pięknych- Wasyl Papugajew, Iwan Born, Aleksander Wostokow (tradycje oświeceniowe) synowie Radiszczewa

3.Biesiada – Aleksander Szyszykow, Sergiusz Sieryjski, Aleksander Szachmatow, Gawryła Dzierżawin i Iwan Kryłow, Szachowski (nowy Stern) W 1815 roku Szachmatow wydał komedię “Lekcje dla kokiete

Ze stowarzyszeniem tym sympatyzowali także będący poetą Mikołaj Gniedicz, Aleksander Gribojedow, Paweł Katienin

4,Arzamas - Wasyl Żukowski, Konstantyn Batiuszkow(“Widzenie na rzece zapomnienia poemat heroikomiczny), Wasyl Puszkin (ojciec Aleksandra Puszkina), Piotr Wiaziemski (sympatyk Polaków, mieszający w Warszawie), Sergiusz Uwarow, Mikołaj Turgieniew, Nikita Murawiow .Z tą formacją sympatyzował Aleksander Puszkin,

5. W 1811 roku przy Uniwersytecie Moskiewskim działało stowarzyszenie zbliżone do “Radiszewskich”, ale dużo łagodniejsze niż “Biesiada”

Wasyl Żukowski(1783-1852) Uważał się za ucznia Karamzina, fascynował się sentymentalizmem, potem preromantyzmem niemieckim, „Ludmiła”, Cmentarz wiejski-elegia, Poranek majowy

Konstanty Batiuszkow – (1787-1855)antyk, renesans, wojna , załamanie , testament, spacer w Moskwie

Dekabryści; Towarzystwo Północne z siedzibą w Petersburg (zwolennicy monarchii konstytucyjnej Nikita Murawiow) i Towarzystwo Południowe stacjonujące na Ukrainie (zwolennicy ustroju republikańskiego Paweł Pestel)

Przygotowany przez Pawła Pestela program Towarzystwa Południowego (Prawda Ruska) przewidywał likwidację pańszczyzny i poddaństwa chłopów, zniesienie różnic stanowych, wywłaszczenie wielkiej własności, wprowadzenie republiki i stracenie carskiej rodziny. Mniej radykalny był program Związku Północnego. Postulował on wprowadzenie monarchii konstytucyjnej opierającej się na monteskiuszowskim trójpodziale władz. Mimo różnic, Towarzystwa współpracowały ze sobą. Towarzystwo Południowe utrzymywało również kontakty z polskim Towarzystwem Patriotycznym.

Konrad Rylejew –początkowo sentymentalista, czołowy poeta dekabrysta „Do Faworyta” (satyra na wszechwładnego Arakczejewa), „Męstwo obywatelskie” (oda?) , „Dumy” (pieśni historyczne) „Wojnarowski”(o Mozepie)

Wilhelm Kuhelbeker – pochodził z Niemiec, przyjaciel Puszkina, zafascynowany Żukowskim i poezją romantyczną ; „mnemozyna” , „Iżorskij”(tragedia misterium), „Prokopij Japunow”(tragedia misterium)

Aleksander Bestużew – prozaik wśród dekabrystów, wydawał czasopismo „Gwiazda Polarna”, przeciwnik klasycyzmu , cykl opowiadań kaukaskich

Aleksander Odojewski- pisał głównie poezje, temat jego utworów to tragedia jego pokolenia, „Kutia”, „Wasilka” (poematy), „Strun wieszcze promienne dzwięki do nas dotarły” (odpowiedz na list Puszkina)

ALEKSANDER PUSZKIN

OKRES PETERBURSKI;1817-1820„Arzamas”,Oda „Wolność” ,Wiersz „Bajki Noël” ,„Do Czaadajewa” -(1918) list poetycki,„Wieś” – 1819 (pro chłopska elegia),„Rusłan i Ludmiła” 1820 – pierwszy poemat romantyczny

Utwory powstałe na zsyłce : „Jeniec kaukaski” ,„Bracia rozbójnicy” ,„Fontanna Bachczysaraju”, „Cyganie”

W tym czasie rozpoczyna pracę nad „Eugeniuszem Onieginem”
1824 – złagodzenie kary, odosobnienie w majątku jego matki we wsi Michajłowskoje

„Borys Godunow” – tragedia romantyczna

„Prorok” ,„Graf Nulin” – żartobliwy poemat obyczajowy,„Pieśń o Stiepanie Razinie” - ,„Pan młody” – ballada,, b. dramatyczna i straszna

1830/31 – Bołodino pod Moskwą – kończy Oniegina ślub z Natalią Gonczarową,„Powieść Bielkina”

„Dama pikowa”1834

• 1831-33 Petersburg ; Wiersze :Do *** [Cudowne pomnę oka mgnienie]:

Anczar: Poranek zimowy,[Czy po ulicy błądzę szumnej]: Biesy: Jesień:Rocznica Borodino

Повести Белкина ,Цыганы»,Бахчисарайский фонтан,Кавказский пленник

W znacznym stopniu Jeździec miedziany został zainspirowany chęcią podjęcia polemiki z negatywną i ironiczną wizją Piotra i Petersburga przedstawioną przez Adama Mickiewicza w tzw. Ustępie w III części Dziadów. Spora część poematu jest analogiczna treściowo do Ustępu, prezentuje jednak przeciwstawną mickiewiczowskiej wizję miasta i cara. Również w swoich przypisach do Jeźdźca Puszkin umieścił odwołania do utworu Mickiewicza. Poeta odniósł się także do opisu miasta zawartego w części Ustępu zatytułowanej Oleszkiewicz.

Puszkin napisał Jeźdźca miedzianego we wsi Bołdino w październiku 1833. W grudniu tego roku przesłał czystorys poematu do akceptacji carowi Mikołajowi I. Car zakwestionował pewne partie tekstu, a poeta, mimo pewnych prób, nie zdołał zmodyfikować poematu w duchu carskich uwag

Poematy Lermontowa:

„Jeniec kaukaski” 1827 (tak jak u Puszkina)„Dwie niewolnice” 1828 – inspirowany „fontanną Bachczysaraju”,„Dżulio” 1830,„Spowiedź” 1830,„Ostatni syn wolności” 1830 – idee dekabrystowskie, Poematy o tematyce kaukaskiej:

Dramaty Lermontowa: „Hiszpanie” 1830 – tragedia. Czasy Inkwizycji. Ginie Fernando. Aluzje do Mikołaja I „Ludzie i namiętności” 1830,„Dziwny człowiek” 1831 – Bohater : Arbienin. Konflikt rodzinny na tle sytuacji społeczno-politycznej w Rosji,„Maskarada” 1835/36 – kreacji postaci demonicznych. Arbienin jest człowiekiem tajemniczym, dzięki miłości do Niny staje się lepszym człowiekiem, jednak pomimo tego pogardza innymi i to go gubi. Otruł swoją żonę, bo sądził, ze go zdradza (wtf)

Proza Lermontowa :„Wadim” 1833-34 – powieść historyczna, czasy powstania Pugaczowa. Wadim przyłącza się do powstania z pobudek osobistych (rozrachunek z innym ziemianinem). Utwór niedokończony,„Księżna Ligowska”1836 – nowela o tematyce współczesnej. Bohaterem jest Pieczorin – ekscentryczna, demoniczna postać, skontrastowana z urzędnikiem Krasińskim///„Bohater naszych czasów” 1838-39 – składa się z pięciu kompozycyjnie zamkniętych nowel, które łączy postać Pieczorina ( Bela, Maksym Maksymicz, Tamań, Księżna Mery, Fatalista). Brak porządku chronologicznego -> powieść psychologiczna (ważniejsze jest zobrazowanie uczuć). 3 ostatnie części – notatki samego Pieczorina. Pieczorin jest przedstawicielem ludzi zbędnych. Reszta jak powyżej

Gogol ;

Dramaty- Ozenek, Rewizor, Gracze<komedie dramat>”Włodzimierz trzeciego stopnia”

Proza – Martwe dusze

Opowiadania Petersburskie:„Newski Prospekt”,„Nos” ,„Szynel” ,
„Zapiski szaleńca” – bohater rozumie mowę psów – dla czytelnika jest to czymś normalnym ( tak to kreuje Gogol). Wariuje, gdy po porażce (??jakiej?) myśli, że jest królem Hiszpanii
„Portret” – malarz Czartkow, ma dosyć swojego ubogiego życia -> zaczyna malować na zamówienie, staje się bogaty – gdy chce powrócić do swojego dawnego malarstwa, już nie potrafi stracił talent . „rozmienił go na drobne” . Misja artysty : jego kolega wytrwał w biedzie i stał się sławnym malarzem,„Wózek”>”Powóz”, „rim”
Noc wigilijna: Diabeł, Kozak Czub i jego córka Oksana, diak, kum, kowal Wakuła, Sołocha, sołtys, Paciuk (krewny diabła), caryca

Wstąpienie do loży masońskiej nie jest przepustką do kariery. Celem wolnomularzy jest osiągnięcie pełnej harmonii duchowej. Wolfgang Amadeusz Mozart był masonem i nawet specjalnie dla wiedeńskiej loży, do której należał, napisał operę „Czarodziejski flet". Muzykę dla masonów pisał Beethoven. choć do tej pory nie udało się ustalić, czy należał do którejś z lóż. Do różnego typu tajnych bractw należeli rosyjscy poeci i dramatopisarze Puszkin. Radiszczew, Karamzin, malarze Borowikowski, Lewicki. Bilinin, architekt Bażenow. Samo wyliczenie rosyjskich masonów złożyłoby się na pokaźną księgę. O współczesnej rosyjskiej masonerii mówi się rzadko, choć czasami w prasie pojawiają się wzmianki o wolnomularzach, a nawet wywiady z wielkimi mistrzami. Autorytetem w dziedzinie historii i dnia dzisiejszego rosyjskiego wolnomularstwa jest profesor Siergiej Karpaczow, autor książki "Przewodnik po tajemnicach masonerii".

Preromantyzm – zespół zjawisk w kulturze i literaturze rozwijający się od połowy XVIIIw. i zapowiadający nadejście romantycznego przełomu w kulturze europejskiej.

Należały do nich:

• sentymentalizm, eksponujący rolę uczuć,

• powieść gotycka, intrygująca opisami zdarzeń niezrozumiałych i przerażających,

• zwrot do przeszłości (przede wszystkim do średniowiecza), a więc do czasów sprzed panowania "cywilizacji rozumu".