Pierwotne koncepcje przestrzennego zagospodarowania ośrodków przemysłowych opierały się na układzie regularnym, były bardzo proste i całkowicie podporządkowane spełnianej przez nie funkcji produkcyjnej.
Czynniki, które wpłynęły na rewolucję urbanistyczną i przekształcenie miast w XIX wieku to:
- powstanie przemysłu wielkofabrycznego i koncentracja robotników w wielkich zakładach pracy
- przemiany w technologii transportu i łączności wskutek wynalezienia maszyny parowej, telegrafu, telefonu i silnika spalinowego
- duży postęp w zakresie produkcji i dystrybucji żywności, które umożliwiły przemieszczanie się ludności z gospodarstw rolnych do źródeł przemysłu
- eksplozja ludnościowa w krajach rozwiniętych Europy i Ameryki Północnej wskutek obniżenia się umieralności
Charakterystyczne cechy szybko rozwijających się ośrodków to m.in.:
- wymieszanie różnych funkcji - przemysł, mieszkalnictwo, usługi - na tym samym terenie
- nadmierne zagęszczenie w centralnych obszarach miasta
- niski standard robotniczych dzielnic mieszkaniowych
- słabo rozwinięty system transportu publicznego
Główne cele realizowanych projektów przebudowy i rozbudowy miast to:
- zapewnienie pracy i mieszkań rosnącej gwałtownie liczbie ludzi
- unowocześnienie przeludnionych starych dzielnic miast – np. Paryż
- usprawnienie sieci komunikacyjnej w mieście jak i poza miastem
- zabudowanie obszarów po rozebranych fortyfikacjach – np. Wiedeń
- rozdzielenie dzielnic mieszkaniowych dla robotników od dzielnic klas wyższych
- optymalne rozlokowanie kluczowych i ważnych urządzeń związanych z administracją, zaopatrzeniem, handlem, komunikacją, czy bezpieczeństwem
Dzięki przebudowie osiągnięto ważne cele, m.in.:
- zaspokojenie potrzeby reprezentacyjności stolicy Francji, która została uznana za najwspanialsze miasto Europy
- przy placach gwiaździstych zbudowano koszary, a zbudowany układ ulic umożliwiał szybką interwencję wojsk w przypadku zamieszek
- stworzono bardziej spójny układ komunikacyjny
- podniesiono jakość życia mieszkańców Paryża
Cechy charakterystyczne Wiednia:
- rozwój układu promienisto-koncentrycznego
- przekształcenie fortyfikacji w szeroką aleję zwaną „ringiem”
- przedzielanie nowych obiektów placami i terenami zielonymi
- reprezentacyjne centrum miasta
Cechy charakteryzujące układ Cerda to:
- układ szachownicowy planu miasta o regularnej siatce kwadratów
- dwie arterie biegnące skośnie
- małe ogrody i parki wdrożone w kwadraty z blokami