BÓL NEUROPATYCZNY

• Jako wynik uszkodzenia lub dysfunkcji O.U.N. lub OBWODOWEGO UKŁADU NERWOWEGO

• Ból często długotrwały ( nawet kilka lat ) i oporny na farmakoterapię

• Trudność w leczeniu ma wiele przyczyn: nadpobudliwość neuronów jest następstwem kombinacji wielu czynników, które sumują się = określają rodzaj bólu

• Ból neuropatyczny jest rodzajem przewlekłego bólu patologicznego.

• To ból zainicjowany pierwotnym uszkodzeniem lub dysfunkcją układu nerwowego

- mózgu, rdzenia kręgowego, nerwów obwodowych.

• Najczęstszymi przyczynami powstawania bólu neuropatycznego są:

• uraz, infekcja, niedokrwienie, zaburzenia metaboliczne, uszkodzenie struktur nerwowych przez ucisk, czynniki chemiczne czy promieniowanie.
  
  

* BADANIA NAD PRZYCZYNĄ BÓLU: WSPÓŁDZIAŁANIE 3 CZYNNIKÓW:
1) błona komórkowa i zwój rdzeniowy – zmiana pobudliwośći elektr. przepuszczalności błon kom.
2) róg tylny rdzenia – błąd w przetwarzaniu otrzymanych sygnałów
3) O.U.N – błąd w odpowiedzi na uszkodzenia

*Przewlekły ból neuropatyczny jest zatem produktem końcowym obwodowych, rdzeniowych i ponadrdzeniowych zaburzeń procesu nocycepcji, które często mają trwały charakter.

Prozapalne cytokiny — czynnik martwicy nowotworów a (TNF a, oraz interleukiny 1 i 6, które w

doświadczalnych modelach zwierzęcych odpowiadają za wystąpienie bólu neuropatycznego.

WSPÓLNE CECHY BÓLU niezależnie od przyczyny :

- brak widocznego uszkodzenia tkanek,

• paradoksalna kombinacja ubytku czucia i hiperalgezji w miejscu bólu,

• występowanie bólu w odpowiedzi na bodźce nienocyceptywne, na przykład dotyk (allodynia),

• obecność bólu napadowego i stopniowe nasilanie się bólu w odpowiedzi na powtarzającą się stymulację.

Ból neuropatyczny może mieć charakter spontaniczny lub mogą go wywołać bodźce mechaniczne, termiczne (ciepło, zimno), chemiczne czy też ruch ciała.

• Bardzo charakterystyczny jest znaczny stopień natężenia bólu;
- jest opisywany jako palący, piekący, pulsujący, przeszywający, kłujący jak pchnięcie nożem, ściskający czy miażdżący.

• Ból może być ciągły, ciągły z zaostrzeniami lub przerywany.
• Może być umiejscowiony w miejscu uszkodzenia lub poza nim.

Hiperpatia – nadwrażliwość na powtarzające się podprogowe bodźce zewnętrzne,

Hipoestezja – niedoczulica w obszarze zaopatrywanym przez uszkodzony nerw.

Kierunki leczenia bólu neuropatycznego:

• Leczenie schorzenia podstawowego(cukrzyca, półpasiec, zapobieganie powstawania przetrwałego bólu pooperacyjnego, pourazowego)

• Zmniejszenie stopnia natężenia doznań bólowych
• Leczenie niekorzystnych objawów towarzyszących
• Leczenie psychologiczne: strategie radzenia sobie.

* RECEPTORY BÓLOWE – nocyceptory

1. NEURALGIA POPÓŁPAŚCOWA

 jest powikłaniem infekcji wirusem HERPES ZOSTER. ( ospy wietrznej )

Po przebytej w dzieciństwie ospie wietrznej i zagojeniu się zmian skórnych wirus przedostaje się do
zwojów rdzeniowych, gdzie może przebywać przez wiele lat.

Reaktywuje się ponownie u niektórych pacjentów w sytuacjach osłabionej odporności i deficytu immunologicznego, na przykład u chorych na nowotwór, poddawanych chemioterapii czy u pacjentów w podeszłym wieku, wywołując półpasiec.

KONSEKWENCJE :

 przewlekły zespół bólowy, zazwyczaj jednostronny
Ból może być :
- stały lub napadowy oraz przebiegać z okresami zaostrzeń spowodowanymi między innymi przez zimno lub stres.
- parzący, piekący, kłujący oraz strzelający. Towarzyszą mu zazwyczaj

- hipoestezja, ,,niedoczulica ‘’ brak czucia lub obniżone czucie na bodźce mechaniczne i termiczne w zajętym obszarze skóry,( np. w masażu nie czuje dotyku / nie czuje oparzenia )

- alodynia, ,,nadwrażliwość’’ np. dotykiem ( ból wywołany bodźcami nienocyceptywnymi)

2. POLINEUROPATIA CUKRZYCOWA ( zazw. postać. czuciowo-ruchowa)

jako wynik późnych powikłań cukrzycy
ból w kończynach ( dystalnych cz. Kończyn ) stopy potem dłonie
 najczęściej: symetryczne bóle samoistne i napadowe, pieczenie, mrowienie
— początkowo w okolicy stóp, następnie także dłonie (w postaci „skarpetek i rękawiczek”),
 nasilające się bądź pojawiające się w nocy i pod wpływem stresu.

+ osłabienie siły mięśniowej oraz osłabienie lub zniesienie czucia wibracji, dotyku, bólu i temperatury.

3. BÓŁ NOWOTWOROWY

Bóle występują u większości chorych na nowotwór.
U większości jako wynik rozwoju nowotworu.
U 1/3 jako wynik z wyniszczenia i ograniczenia aktywności pacjenta. ( terapia chemią itd. )

OBJAWY

• Bóle kostne występują u ponad 40% chorych,

• Bóle trzewne i neuropatyczne u 30–40%,

• Bóle z uszkodzenia tkanek miękkich u 20–30%

Ból kostny - zwiększone napięcie mięśni kończyn, niekiedy też objawy ucisku na nerw lub bóle rzutowane. W większości przypadków bóle kostne są spowodowane obecnością przerzutów, znacznie rzadziej nowotworem wywodzącym się z kości.

Bóle trzewne powstają na skutek gwałtownego rozciągania torebki narządu miąższowego (np. wątroby) przez powiększający się guz nowotworowy lub krwawienie do guza, kurczu, niedokrwienia i rozstrzeni mięśni jelit; bądź drażnienia błony surowiczej.
- Mogą manifestować się jako słabo zlokalizowane bóle niekolkowe, bóle kolkowe oraz bóle rzutowane.

U pacjentów z chorobą nowotworową bóle kolkowe występują najczęściej w przebiegu niedrożności jelit u chorych z rakiem jelit, jajników lub innych nowotworów przewodu pokarmowego. Spowodowane są rozciąganiem krezki na skutek gwałtownych kurczów jelit powyżej przeszkody.
 obecne zazwyczaj w śród- lub podbrzuszu,

występują nagle, napadowo– początkowo co kilka dni lub tygodni, w okresie późniejszym ich siła i częstotliwość gwałtownie narasta.

Chorzy z przerzutami do wątroby najczęściej skarżą się na stały tępy, rozpierający ból w prawym podżebrzu. Ból ten może promieniować do okolicy międzyłopatkowej lub prawego barku i nasilać się przy pionizacji, co wynika z naciągania więzadeł wątrobowych przez ciężką wątrobę

Uporczywy, często trudny do uśmierzenia ból występujący w przebiegu guzów trzustki lokalizuje się w śródbrzuszu i z reguły (guzy głowy trzustki) promieniuje do kręgosłupa na granicy odcinka piersiowego i lędźwiowego.

Procedury diagnostyczne

Pobieranie krwi
Punkcja lędźwiowa
Biopsja
Endoskopia

3