Miód pitny domowym sposobem
Ten
najdłużej znany w Polsce napój alkoholowy można z powodzeniem
zrobić domowym
sposobem. Oprócz miodu i wody potrzebne będą drożdże winne
używane do wyrobu mocnych win typu malaga, madera, tokaj czy
portwein, ale w braku takich dopuszczalne jest użycie drożdży
winnych uniwersalnych, dostępnych w handlu. Zależnie od sposobu
produkcji otrzymamy miód naturalny,
uzyskany z fermentacji surowego miodu, lub sycony – powstały z
fermentacji gotowanego miodu z wodą (w odpowiedniej
proporcji).
zależności
od proporcji miodu i wody miody dzielą się na „półtoraki”
(jedna część miodu na pół części wody), „dwójniaki”
(1:1), „trójniaki” (1:2) etc. By obniżyć koszt wyrobu miodu
pitnego, można część miodu zastąpić cukrem. Na spróbowanie
efektów przyjedzie nam jednak trochę poczekać. Najdłużej (co
najmniej 8 lat) fermentują półtoraki i dwójniaki – dlatego są
tak cenne. Miody lżejsze (czwórniak czy piątak) po 7-8 miesiącach
nadają się do picia.
Jeśli zamiast wody użyjemy soku z
sezonowych owoców, uzyskamy pitny miód owocowy o przyjemnym zapachu
i smaku. Sok lub miazgę owocową należy poddać fermentacji – tak
jak przy wyrobie wina.
Warto też wiedzieć, że jeśli
zmieszamy dojrzały trójniak z półsłodkim winem agrestowym (ew.
innym owocowym) w proporcji 1 litr trójniaka i pół litra wina, to
po półrocznym leżakowaniu otrzymamy dobre wino miodowe.
Zrób
to sam(a)
Domowy
wyrób miodu pitnego przebiega w czterech etapach. Najpierw musimy
przygotować matkę
drożdżową, następnie tzw. brzeczkę, czyli roztwór miodu i wody,
który po przegotowaniu poddaje się fermentacji i dojrzewaniu.
Etap
pierwszy:
Szklankę
przegotowanej, ostudzonej wody wlewamy do półtoralitrowej butelki i
wsypujemy paczkę drożdży winnych. Zatykamy korkiem z waty i
odstawiamy w ciepłym miejscu do następnego dnia. Wtedy dodajemy
łyżeczkę cukru i znów odstawiamy. Po 3-4 dniach pojawi się piana
świadcząca o początku fermentacji. Zawartość butelki przelewamy
do większej, dolewamy pół litra przegotowanego i ostudzonego
roztworu miodu (proporcje zależne od tego, jaki typ miodu chcemy
uzyskać). Obfita piana, która powinna się pojawić następnego
dnia, świadczy o prawidłowej fermentacji. Otrzymana matką możemy
zaszczepić nawet 25 l brzeczki.
Etap
drugi:
Miód
pszczeli ważymy i rozpuszczamy w letniej wodzie w proporcjach
zależnych od typu miodu pitnego, jaki chcemy uzyskać. Miód płynny
mierzymy w litrach, miód skrystalizowany – w kilogramach (1 litr
miodu to 1,4 kg). Otrzymany roztwór gotujemy w dużym garnku,
uważając, by nie wykipiał. Po pół godzinie należy uzupełnić
odparowana wodę. Pianę, która pojawi się na brzeczce, zbieramy
łyżką cedzakową. Brzeczkę po przegotowaniu należy ostudzić pod
przykryciem.
Etap
trzeci:
Ostudzoną
brzeczkę wlewamy do gąsiorka, dodajemy pożywkę dla drożdży
(kupuje się ją wraz z drożdżami winnymi), trochę kwasku
cytrynowego z woda i matkę drożdżową. Zamykamy korkiem z rurką
fermentacyjną i odstawiamy w miejsce, gdzie możemy utrzymać
temperaturę mniej więcej 18 stopni Celsjusza.
Etap
czwarty:
Burzliwa
fermentacja utrzymuje się do około dwóch tygodni. Następnie piana
zanika i następuje fermentacja cicha (5-6 tygodni). Po tym czasie za
pomocą wężyka ściągamy płyn do innego, czystego gąsiorka i
ponownie zakładamy korek z rurką
fermentacyjną. Przechowujemy w chłodnym miejscu (10-15 stopni
Celsjusza) przez kilka do kilkunastu miesięcy (w zależności od
typu miodu pitnego). Ściąganie płynu znad osadu można powtórzyć,
wtedy napój będzie klarowniejszy.
Gotowy miód pitny,
jeśli po dwóch dniach w temperaturze pokojowej nie mętnieje, można
butelkować. Dla lepszego przechowywania butelek stosuje się też
pasteryzację, ale znawcy uważają, że niepasteryzowany miód pitny
im jest starszy, tym smaczniejszy.
Przepisy
na próbę
Proponowane
poniżej przepisy dla amatorów szybkiego wyrobu miodu pitnego, o
czasie fermentacji od ośmiu miesięcy do roku, opracowane w oparciu
o broszurę „Koktajle, nalewki, wina, miody i piwa domowym
sposobem” (Alojzy Cerski, Wyd. Prasowe Poznań 1989) dają trójniak
i czwórniaki, które uzyskamy stosując się do powyżej
przedstawionych czterech etapów domowego wyrobu pitnego
miodu.
Czwórniak
naturalny
wytrawny
Proporcja:
1:3. Na 10 l miodu pitnego potrzeba 2,5 l miodu w płynie, 7,5 l
wody, 35 g kwasku cytrynowego, 5 g pożywki drożdżowej (fosforanu
amonowego) i 0,5 l matki drożdżowej.
Czwórniak
kwarciany
Proporcja:
1:3. Na 10 l miodu pitnego potrzeba 2,5 l miodu w płynie, 7,5 l
wody, 10 g chmielu, 2 g cynamonu, 5 g jagód jałowca, 35 g kwasku
cytrynowego, 5 g pożywki, 0,5 l matki drożdżowej.
Trójniak
naturalny
półsłodki
Proporcja:
1:2. Na 10 l miodu pitnego potrzeba 3,3 l miodu w płynie lub 4,6 kg
miodu stałego (ew. 2,5 l miodu i 0,8 kg cukru), 6,7 l wody, 40 g
kwasku cytrynowego, 4,5 g pożywki (fosforan amonowy) i 0,5 l matki
drożdżowej.