De Stijl,
De Stijl (po niderlandzku styl) to kierunek w sztuce rozwijający się w latach 20. XX wieku. Znany jest także pod nazwą neoplastycyzm.
Twórcą nazwy "neoplastycyzm" jest Piet Mondrian, który zafascynowany mistykiem – Schoenmaekersem stworzył kierunek naznaczony pozytywną mistyką. Tajemne działanie świata polegało na zasadzie przeciwieństw. Siły aktywnej – biernej, pionów – poziomów. Tak też w neoplastycyzmie wyróżniamy dwie podstawowe linie (pion i poziom) oraz 3 kolory zasadnicze – żółty, niebieski i czerwony oraz 3 niekolory – biel, czerń i szarość. Linia pionowa oznaczała dynamizm, pozioma statykę. W twórczości osób związanych z tym nurtem uwidaczniają się charakterystyczne cechy stylu – prostokątność i stosowanie czystych kolorów (czerwony, niebieski, żółty, czarny, biały, szary), brak dekoracji, wiara w abstrakcję i postawa odrzucająca naturę na rzecz dzieł rąk ludzkich.
Nazwa pochodzi od czasopisma De Stijl wydawanego w latach 1917-1931 przez Theo van Doesburga. Najbardziej znanym artystą z kręgu De Stijl jest Piet Mondrian. Wydał on w roku 1920 manifest grupy pod nazwą Neo-Plastycyzm.
Prace grupy De Stijl silnie oddziaływały na Bauhaus oraz styl międzynarodowy w architekturze.
Do nurtu De Stijl należeli:
Piet Mondrian (1872 – 1944)
Theo van Doesburg (1883 – 1931)
Jacobus Johannes Pieter Oud (1890 – 1963)
Gerrit Rietveld (1888 – 1964)
Vilmos Huszár (1884 – 1960)
- W Holandii wypracowaniem stylu odzwierciedlającego „nową świadomość” zajęła się grupa De Stijl.
Powstała w 1917 i rozwijała się w latach 20’tych na terenie Holandii.
De Stijl po niderlandzku oznacza „styl”. Nazwa pochodzi od tytułu czasopisma wydawanego w latach 1917-31 przez Theo van Doesburga.
PIET MONDRIAN
Najbardziej znanym artystą z kręgu De Stijl jest Piet Mondrian. Wydał on w roku 1920 manifest grupy pod nazwą „Neo-Plastycyzm”. Idee neoplastycyzmu wypracowane przez Mondriana w malarstwie stały się punktem wyjścia dla nowej architektury.
Piet Mondrian zafascynowany mistykiem Schoemaekersem oraz Heglem stworzył kierunek naznaczony pozytywną mistyką. Tajemne działanie świata polegało na zasadzie przeciwieństw: siły aktywnej i biernej, pionów i poziomów, uniwersalizm - indywidualizm. Istotą tej walki jest dwukierunkowość, której wyraz plastyczny zawarł w formie opozycji i przecinania się pionu i poziomu. Tak też w architekturze podszytej neoplastycyzmem wyróżniamy dwie podstawowe linie –pion i poziom- oraz trzy kolory zasadnicze – żółty, niebieski i czerwony, oraz trzy niekolory – biel, czerń i szarość. Linia pionowa oznaczała dynamizm, pozioma statykę. Dla artystów związanych z De Stijl najważniejszy w sztuce był układ linii, kątów prostych i operowanie najprostszymi figurami geometrycznymi. W twórczości osób związanych z tym nurtem uwidaczniają się charakterystyczne cechy stylu: prostokątność i stosowanie czystych kolorów, brak dekoracji, wiara w abstrakcję i postawa odrzucająca naturę na rzecz dzieł rąk ludzkich.
Architekci De Stijl pracowali nad rozmieszczeniem zróżnicowanych brył w system przestrzennych i antykubicznych, (bo o zamkniętych konturach) figur.
Theo van Doesburg twierdził, że „kwadrat jest dla nas jak krzyż dla pierwszych chrześcijan”.
Ważną rolę odegrał Frank Lloyd Wright i jego pomysły w procesie „niszczenia pudełka”, co opisał w 1918 Jacobus Johannes Pieter Oud (współzałożyciel De Stijl): „Wright stworzył podstawy dla nowej plastyki w architekturze. Rozrzucił bryły we wszystkich kierunkach – w przód, w tył, na prawo i lewo. Dzięki temu rozwój architektury będzie polegał na jej redukcji do odpowiednich proporcji, tak jak się to dzieje w nowoczesnym malarstwie.”
Jednym z niewielu budynków, które zrealizowano dokładnie według tych założeń jest Willa Schroedera, zbudowana w Utrechcie przez Gerrita Rietwelda.