Idiomy niemieckie

Idiomy niemieckie – czas

über Zeit verfügen – dysponować czasem
Er kann nicht über seine Zeit verfügen.
(On nie potrafi dysponować swoim czasem.)

die Zeit verschwenden – tracić, trwonić czas
Viele Leute verschwenden einfach ihre Zeit.
(Dużo ludzi po prostu trwoni swój czas.)

alle Hände voll zu tun haben – nie mieć czasu, mieć pełne ręce roboty
Zur Zeit habe ich alle Hände voll zu tun und deshalb keine Zeit für Familie.
(Obecnie mam pełne ręce roboty i przez to nie mam czasu dla rodziny.)

Zeit ist Geld – czas to pieniądz
Zeit ist Geld für viele Leute.
(Dla wielu ludzi czas to pieniądz.)

Zeit gewinnen – zyskiwać na czasie
Wenn man gut über Zeit verfügt, kann man viel an Zeit gewinnen.
(Jeśli się dobrze dysponuje czasem, można dużo zyskać na czasie.)

Zeit verbringen – spędzać czas
Die Zeit in den Sommerferien verbringe ich mit meinen Eltern.
(Czas w wakacje spędzam z rodzicami.)

Zeit finden für etwas – znajdować na coś czas
Für meine Freunde finde ich immer Zeit.
(Dla moich przyjaciół zawsze znajdę czas.)

die Zeit beanspruchen – zajmować, pochłaniać czas
Das Studium beansprucht Beate sehr viel Zeit.
(Studia pochłaniają Beacie bardzo dużo czasu.)

viel Zeit kosten – kosztować wiele czasu
Diese Aufgabe kostete mich viel Zeit.
(To zadanie kosztowało mnie wiele czasu.)

die Zeit planen – planować czas
Planst du manchmal deine Zeit?
(Planujesz czasem swój czas?)

sich die Zeit einteilen – podzielić sobie czas
Wenn man eine wichtige Prüfung ablegt, ist es wichtig, sich die Zeit klug einzuteilen.
(Kiedy zdaje się jakiś ważny egzamin, ważne jest podzielenie sobie mądrze czasu.)

die Zeit vollständig verplanen – całkowicie rozplanować czas
Meine Zeit verplane ich immer vollständig.
(Mój czas zawsze planuję sobie z głową.)

auf Zeit spielen – grać na czas
Diese Mannschaft spielt doch auf Zeit!
(Przecież ta drużyna gra na czas!)

sich (Dativ) für jemanden/etwas Zeit nehmen – rezerwować sobie dla kogoś czas
Für diese Aufgabe solltest du dir mehr Zeit nehmen.
(Na to zadanie powinnaś zarezerwować sobie więcej czasu.)

Idiomy niemieckie – części ciała

sich die Augen ausweinen - zalewać się łzami
Als ich gehört habe, dass mein Hund gestorben ist, habe ich mir sofort die Augen ausgeweint.
(Kiedy usłyszałem, że mój pies umarł, od razu zalałem się łzami.)

mit bloßem Auge – gołym okiem
Mir bloßem Auge kann man hier das große Durcheinander sehen.
(Gołym okiem można zobaczyć tu duży bałagan.)

mit bloßen Händen – gołymi rękami
Mach das nicht mit bloßen Händen, weil das gefährlich ist.
(Nie rób tego gołymi rękami, ponieważ jest to niebezpieczne.)

jemandem aus den Augen verlieren – zniknąć komuś z oczu
Mein Kind ist mir aus den Augen verloren.
(Moje dziecko uciekło mi z oczu)

etwas mit anderen Augen ansehen - ujrzeć coś w innym świetle
Ich habe mir gestern Adam mit anderen Augen angesehen.
(Wczoraj ujrzałam Adama w innym świetle.)

sich die Augen ausgucken/große Augen machen – robić wielkie oczy
Als sie das gesehen haben, haben sie große Augen gemacht.
(Jak to zobaczyli, zrobili wielkie oczy.)

jemandem / etwas ins Auge fassen – wpaść w oko
Dieses schönes Mädchen hat mir ins Auge gefasst.
(Ta piękna dziewczyna wpadła mi w oko.)

jemandem nicht aus den Augen lassen - nie spuszczać kogoś z oka
Für diesen Detektiv ist das eine große Chance aber er kann diese Frau nicht aus den Augen lassen.
(Dla tego detektywa jest to duża szansa, ale nie może spuścić tej kobiety z oczu.)

jemandem die Augen öffnen - otworzyć komuś oczy, uświadomić komuś coś
Jemand muss ihm endlich die Augen öffnen.
(Ktoś musi mu wreszcie otworzyć oczy.)

sich die Augen reiben - przecierać oczy ze zdumienia
Sie tanzen heute so wunderbar, dass alle sich die Augen reiben.
(Oni dzisiaj tak pięknie tańczą, że wszyscy przecierają oczy ze zdumienia.)

jemandem unter die Augen treten - pokazywać się komuś na oczy
Der Schüler hat dem Lehrer unter Augen getreten.
(Uczeń pokazał się nauczycielowi na oczy.)

jemandem etwas von den Augen ablesen – czytać komuś z oczu
Meine Freundin hat mir die Wahrheit von den Augen gelesen.
(Moja przyjaciółka wyczytała mi prawdę z oczu.)

unter vier Augen - w cztery oczy
Entschuldigung, könnten wir unter vier Augen sprechen?
(Przepraszam, czy moglibyśmy porozmawiać w cztery oczy? )

ein Auge zudrücken - przymykać na coś oko
Na gut, also ich werde das letzte Mal ein Auge zudrücken, das ist eure letzte Chance.
(No dobrze, ostatni raz przymykam oko, to jest wasza ostatnia szansa.)

mit dem linken Bein aufstehen - wstać lewą nogą
Warum bist du heute so böse, bist du mit dem linken Bein aufgestanden?
(Dlaczego jesteś dzisiaj taki zły, wstałęś lewą nogą?)

auf eigenen Beinen stehen – stać o własnych siłach
Diese alte Oma kann nicht mehr auf eigenen Beinen stehen, vielleicht sollen wir ihr helfen.
(Ta starsza babcia nie może już stać o własnych siłach, może powinniśmy jej pomóc.)

jemandem ein Bein stellen - podstawić komuś nogę
Mein Freund hat mir noch nie ein Bein gestellt.
(Mój przyjaciel jeszcze nigdy nie podstawił mi nogi.)

auf die Beine bringen - postawić na nogi
Er ist ganz besoffen, wir sollen ihn auf die Beine bringen.
(On jest całkowicie upity, powinniśmy mu pomóc wstać na nogi.)

früh auf den Beinen sein - wcześnie wstawać
Der Bauer ist jeden Tag sehr früh auf den Beinen, weil er am liebsten am Morgen arbeitet.
(Rolnik wcześnie wstaje, ponieważ najchętniej pracuje o poranku.)

alles, was Beine hat - kto żyw
Alles, was Beine hat, ist geflohen!
(Wszyscy żywi uciekli)

keinen Finger rühren - nie ruszyć palcem
Du bist schon hier seit 2 Stunden und hast keinen Finger gerührt?
(Jesteś tu już od dwóch godzin i nawet nie ruszyłeś palcem?)

sich etw. aus dem Finger saugen – kłamać/wyssać coś z palca
Er hat sich alles aus dem Finger gesaugt.
(Wszystko wyssał z palca.)

jemandem auf die Finger sehen - patrzeć komuś na ręce
Der Wachmann denkt, dass diese Frau Dieb ist, deshalb sieht er ihr auf die Finger.
(Strażnik myśli, że ta kobieta jest złodziejem, dlatego patrzy jej na ręce.)

von Kopf bis Fuß - od stóp do głów
Warum bist du von Kopf bis Fuß nass?
(Dlaczego od stóp do głów jesteś mokry?)

sich etwas durch den Kopf gehen lassen - przemyśleć (przetrawić) coś
Vielen Dank für den Antrag, heute werde ich noch alles durch den Kopf gehen lassen und morgen rufe ich zurück.
(Bardzo dziękuję za propozycję, dzisiaj jeszcze sobie wszystko przemyślę i jutro oddzwonię.)

ein heller Kopf sein - mieć głowę na karku
Ich bewundere ihn, weil er immer einen hellen Kopf hat.
(Podziwiam go, ponieważ on zawsze ma głowę na karku.)

Kopf und Kragen riskieren - nadstawiać głową
Wenn man viel Geld haben will, muss man oft Kopf und Kragen riskieren.
(Jeśli chce się mieć dużo pieniędzy, trzeba często nadstawić głowę.)

den Kopf in den Sand stecken - chować głowę w piasek
Es ist nicht so klug, jetzt den Kopf in den Sand zu stecken.
(Nie jest to zbyt mądre, żeby teraz chować głowę w piasek.)

sich etw. in den Kopf setzen - wbić sobie coś do głowy
Er hat sich in den Kopf gesetzt, sie zu heiraten.
(Wbił sobie do głowy, że ją poślubi.)

alles auf den Kopf stellen - przewracać wszystko do góry nogami
Du hast alles in diesem Zimmer auf den Kopf gestellt.
(Wszystko w tym pokoju przewróciłeś do góry nogami.)

jemandem den Kopf verdrehen - zawrócić komuś głowę, zakochać się
Er hat ihr den Kopf verdreht.
(Zawrócił jej w głowie. Spowodował, że się w nim zakochała.)

den Kopf verlieren - stracić głowę
Als er sie kennen gelernt hat, hat er den Kopf verloren.
(Kiedy ją poznał, stracił głowę.)

mit dem Kopf durch die Wand wollen - bić głową w mur
Wenn man mit dem Kopf durch die Wand will, erreicht man nichts.
(Podczas walenia głową w ścianę nic się nie osiągnie.)

ich gebe meinen Kopf dafür - daję głowę za…
Er wird sicher eine Fünf bekommen, ich gebe dafür meinen Kopf.
(Na pewno dostanie piątkę, daję głowę.)

in aller Mund sein - być tematem dyskusji
Seit einem Monat ist dieses Thema in aller Mund.
(Od miesiąca jest tematem dyskusji.)

die Worte im Munde umdrehen - przekręcać słowa
Er mag plaudern und dreht oft die Worte im Munde um.
(Lubi plotkować i często przekręca słowa.)

jemandem das Wort aus dem Mund nehmen - wyjąć komuś (słowo, słowa) z ust
Genau! Du hast mir das Wort aus dem Mund genommen.
(Dokładnie! Wyjąłeś mi to z ust.)

die Nase in ein Buch stecken – skupić się na nauce, wziąć się za naukę
Bald haben wir Abitur und sollen die Nase in ein Buch stecken.
(Wkrótce mamy maturę i powinniśmy zacząć się pilnie uczyć.)

eine feine Nase für etw. haben - mieć nosa, znać się na czymś
Für die Computer hat er wirklich eine feine Nase.
(Do komputerów on naprawdę ma nosa.)

sich nicht auf der Nase herumtanzen lassen - nie dać sobie w kaszę dmuchać
Du sollst die Ehre haben und sich nicht auf der Nase herumtanzen lassen.
(Powinieneś mieć honor i nie dać sobie w kasze dmuchać.)

jemandem etwas unter die Nase reiben - wypominać coś komuś
Nach zehn Jahren hat mir mein Mann meine Dummheit unter die Nase gerieben.
(Po dziesięciu latach mąż mi wypomniał moją głupotę.)

die Ohren spitzen - nadstawiać uszu
Ich will dir etwas Wichtiges sagen, kannst du die Ohren spitzen?
(Chciałbym Ci coś ważnego powiedzieć, możesz nadstawić uszu?)

ganz Ohr sein - zamienić się w słuch
Na gut, also ich bin ganz Ohr.
(No dobrze, więc zamieniam się w słuch.)

übers Ohr hauen - nabrać kogoś
Heute ist der erste April also wir haben auch unseren Chef über das Ohr gehauen.
(Dzisiaj jest primaaprilis a więc nabraliśmy też naszego szefa.)

zu Ohren kommen – obić się o uszy
Mir ist zu Ohren gekommen, dass du verheiratet bist, ist das wahr?
(Doszły mnie słuchy, że jesteś żonaty, czy to jest prawda?)

sich bis über die Ohren in jemanden verlieben - zakochać się w kimś po uszy
Mein Sohn hat sich in dieses Mädchen über die Ohren verliebt.
(Mój syn zakochał się w tej dziewczynie po uszy.)

Wände haben Ohren - ściany mają uszy
Sei bitte still, weißt du doch, dass Wände Ohren haben.
(Bądź proszę cicho, przecież wiesz, że ściany mają uszy.)

jemandem den Rücken stärken – wspierać kogoś
Es ist sehr gut, eine Person zu haben, die dir den Rücken stärkt.
(Jest dobrze, jeśli ma się osobę, która Cię wspiera.)

etwas nicht über die Zunge bringen - ciężko przychodzić na język 
Ich kann nicht die Kraftworte über die Zunge bringen.
(Wulgaryzmy ciężko przychodzą mi na język.)

jemandem die Zunge lösen - rozwiązać komuś język 
Ich sehe, dass du Angst vor Deutschsprechen hast, jemand muss dir die Zunge lösen.
(Widzę, że boisz się mówić w języku niemieckim, ktoś musi rozwiązać Ci język.)

Idiomy niemieckie: schwarz - czarny

die schwarze Liste – czarna lista
Diese Schuldnerinnen stehen schon auf der schwarzen Liste.
(Ci dłużnicy znajdują się już na czarnej liście.)

das schwarze Schaf – czarna owca
Sowohl in der Schule als auch in der Arbeit war er immer das schwarze Schaf.
(Zarówno w szkole jak i pracy był zawsze czarną owcą.)

der schwarze Markt – czarny rynek
Der Handel auf dem schwarzen Markt ist verboten.
(Handel na czarnym rynku jest zabroniony.)

schwarz wie die Nacht – czarny jak noc
Der Wald war schwarz wie die Nacht.
(Las był czarny jak noc.)

Idiomy niemieckie: der Mann – człowiek

der Mann der Tat – człowiek czynu
Der Mann der Tat hat immer etwas zu tun.
(Człowiekiem czynu ma zawsze coś do zrobienia.)

ein Mann der Feder – człowiek pióra
Johann Wolfgang von Goethe war sicher Mann der Feder.
(Johann Wolfgang von Goethe na pewno był człowiekiem pióra.)

Idiomy niemieckie: die Liebe - miłość

einen Korb bekommen – dostać kosza
Ich wollte mich mit ihr verloben aber ich habe leider einen Korb bekommen.
(Chciałem się z nią zaręczyć, ale dostałem niestety kosza. (spotkałem się z odmową))

die Stimme des Herzens – głos serca
Die Stimme des Herzens sagt mir, dass ich gut mache.
(Głos serca mi mówi, że dobrze robię.)

ein warmes Herz – gorące serce
Meine zukünftige Frau muss gut kochen und ein warmes Herz haben.
(Moja przyszła żona musi dobrze gotować i mieć gorące serce.)

Inne idiomy niemieckie:

blau sein – być wstawionym
Er hat ein bisschen zu viel getrunken und war blau.
(On trochę za dużo wypił i był wstawiony.)

freie Hand geben – dać wolną rękę
Meine Mutter vertraut mir und oft gibt mir freie Hand.
(Moja mama mi ufa i często daje mi wolną rękę.)

sich die Hand abhauen lassen – dać sobie uciąć rękę
Ich lasse mir die Hand abhauen, dass das mein Onkel war.
(Dam sobie uciąć rękę, że to był mój wujek.)

ein Dach über dem Kopf haben – mieć dach nad głową
Obdachlose haben gar kein Dach über dem Kopf.
(Bezdomni nie mają żadnego dachu nad głową.)

dunkle Geschäfte machen - robić ciemne interesy
Wer dunkle Geschäfte macht, kann schnell in Schwierigkeiten geraten.
(Kto robi ciemne interesy, może szybko popaść w kłopoty.)

einen schlechten Ruf haben – mieć złą opinię
Dieser Lehrer unterrichtet nicht so gut, deshalb hat er einen schlechten Ruf.
(Ten nauczyciel nie uczy za dobrze, dlatego też ma złą opinię.)

dummes Zeug reden – wygadywać głupoty
Meine kleine Schwester redet oft dummes Zeug.
(Moja mała siostra często wygaduje głupoty.)

kaltes Blut bewahren – zachować zimną krew
Beim Schuss kann dieser Stürmer immer kaltes Blut bewahren.
(Ten napastnik przy strzale zawsze potrafi zachować zimną krew.)

sich wie ein Elefant im Porzellanladen benehmen – zachowywać się jak słoń w składzie porcelany, poruszać się niezgrabnie
Immer wenn er ins Geschäft kommt, benimmt er sich wie ein Elefant im Porzellanladen.
(On zawsze, kiedy wchodzi do sklepu, zachowuje się jak słoń w składzie porcelany.)

goldene Berge versprechen – obiecywać złote góry
Politiker versprechen oft goldene Berge, aber machen dann nichts.
(Politycy często obiecują złote góry, ale nic potem nie robią.)

Liebe auf den ersten Blick – miłość od pierwszego spojrzenia
Glaubst du an Liebe auf den ersten Blick?
(Wierzysz w miłość od pierwszego wejrzenia?)

ganz Ohr sein – zamienić się w słuch
Du willst mir etwas sagen, also bin ich jetzt ganz Ohr.
(Coś chcesz mi powiedzieć, więc zamieniam się w słuch.)

mit Mühe und Not – z wysiłkiem
Diese Noten bekam ich wirklich mit Mühe und Not.
(Te oceny zdobyłem naprawdę z wysiłkiem.)

ein Pechvogel sein – być pechowcem
Mein Freund hat unglaublich viel gelernt und trotzdem bekam eine Eins, er ist wirklich ein Pechvogel.
(Mój przyjaciel bardzo dużo się uczyła i pomimo tego dostał jedynkę, on naprawdę jest pechowcem.)

knapp bei Kasse sein – nie mieć za duzo pieniędzy
Heute kann ich nicht ins Kino gehen, weil ich knapp bei Kasse bin.
(Nie mogę dzisiaj iść do kina ponieważ nie mam pieniędzy)

Gott sei Dank – Bogu dzięki
Gott sei Dank, dass es nichts Schlechtes passiert ist.
(Bogu dzięki, że nic się złego nie stało.)

ein Glückspilz sein – być szczęściarzem
Er hat im Lotto Million Euro gewonnen, also er ist ein großer Glückspilz.
(On wygrał w lotto milion euro, więc jest wielkim szczęściarzem.)

Geld wie Heu haben – mieć kasy jak lodu
In der Zukunft will ich eine schöne Frau, ein schnelles Auto und Geld wie Heu haben.
(W przyszłości chcę mieć piękną żonę, szybkie aubo i kasy jak lodu)

ins Unreine schreiben – pisać na brudno
Wenn ich ins Unreine schreibe, schreibe ich schnell und unlesbar.
(Kiedy piszę na brudno, piszę szybko i nieczytelnie.)

ins Reine schreiben – pisać na czysto
Er ist so gut, dass er alles aus dem Kopf ins Reine schreiben kann.
(On jest tak dobry, że może pisać z głowy i od razu na czysto.)

unter vier Augen – w cztery oczy
Der Mann wollte mir seiner Frau unter vier Augen sprechen.
(Mężczyzna chciał porozmawiać ze swoją zoną w cztery oczy.)

wie auf Nudeln sitzen – siedzieć jak na szpilkach
Sie erwartete ein Ergebnis und sitzt wie auf Nudeln.
(Ona oczekiwała wyników i siedziała jak na szpilkach.)

wie ein Murmeltier schlafen – spać jak suseł
Wenn jemand sehr lange schläft, kann man sagen, dass er wie ein Murmeltier schläft.
(Jeśli ktoś bardzo długo śpi, można powiedzieć, że śpi jak suseł.)

ein Sprung ins Ungewisse – skok w nieznane
Diese Wahl war ein Sprung ins Ungewisse.
(Ten wybór był skokiem w nieznane.)

sich wie der Teufel vor dem Weihwasser fürchten – bać się jak diabeł święconej wody
Meine Oma hat Angst vor der Spinne wie der Teufel vor dem Weihwasser.
(Moja babcia boi się pająków jak diabeł święconej wody.)

weiß wie die Wand – biały jak ściana
Als ich ihn sah, war er weiß wie die Wand. (Jak go zobaczyłem, był biały jak ściana.)

arm wie eine Kirchenmaus – biedny jak mysz kościelna
Leider bin ich heute arm wie eine Kirchenmaus und kann mir das nicht kaufen.
(Niestety dzisiaj jestem biedny jak mysz kościelna i nie mogę sobie tego kupić.)

weiß wie Kreide – biały jak kreda
Als er das erfuhr, war er weiß wie Kreide.
(Kiedy się tego dowiedział, był biały jak ściana.)

eine reiche Auswahl – bogaty wybór
In diesem Geschäft gibt es wirklich eine reiche Auswahl.
(W tym sklepie jest naprawdę bogaty wybór.)

mir fehlen die Wörter – brak mi słów
Er ist so dumm, dass mir die Wörter fehlen.
(Jest tak głupi, że brak mi słów.)

sich mit Händen und Füssen wehren – bronić się rękami i nogami
Immer wenn ich sie danach frage, wehrt sie sich mit Händen und Füssen und sagt, dass sie das nicht getan hat.
(Zawsze, kiedy ją o to pytam, broni się rękami i nogami i mówi, że tego nie zrobiła.)

hässlich wie Nacht – brzydki jak noc
Oh, dein Freund ist hässlich wie Nacht.
(Oh, twój chłopak jest brzydki jak noc.)

in den Wolken schweben – bujać w obłokach
Du sollst endlich lernen, nicht nur in den Wolken schweben.
(Powinieneś w końcu zacząć się uczyć a nie tylko bujać w obłokach.)

auf den Beinen sein – być na nogach
Jeden Tag bin ich schon von 5 Uhr auf den Beinen.
(Każdego dnia jestem już od 5 rano na nogach.)

das fünfte Rad am Wagen sein – być piątym kołem u wozu
Immer wenn wir zusammen ins Kino gehen, fühle ich mich so, als ich das fünfte Rad am Wagen wäre.
(Zawsze, kiedy razem idziemy do kina, czuję się jakbym był piątym kołem u wozu.)

unter dem Pantoffel stehen – być pod pantoflem
Wenn jemand alles macht, was seine Frau will, kann man sagen, dass er unter dem Pantoffel steht.
(Kiedy ktoś robi wszystko, co chce jego żona, można powiedzieć że jest pod pantoflem.)

zur Hand sein – być pod ręką
Ich bin zufrieden, wenn meine Arbeitsgeräte immer zur Hand sind.
(Jestem szczęśliwy, kiedy moje narzędzia mam zawsze pod ręką.)

ans Bett gefesselt sein – być przykutym do łóżka
Nach diesem Unfall wird er schon immer ans Bett gefesselt sein.
(Po tym wypadku zawsze już będzie przykuty do łóżka.)

in guten Händen sein – być w dobrych rękach
Mach dir keine Sorgen, du bist doch in guten Händen.
(Nie martw się, jesteś przecież w dobrych rękach.)

in Ordnung sein – być w porządku
Ist hier alles in Ordnung?
(Czy wszystko tutaj w porządku?)

im siebten Himmel sein – być w siódmym niebie
Seither wir zusammen sind, sind wir im siebten Himmel.
(Odkąd jesteśmy razem, jesteśmy w siódmym niebie.)

in der Klemme sein – być w kropce
Könntest du mir helfen und Geld leihen? Ich bin leider in der Klemme.
(Mógłbyś mi pomóc i pożyczyć pieniądze? Jestem niestety w tarapatach.)

jemandem wie sein Schatten folgen – chodzić za kimś jak cień
Seitdem wir uns kennen gelernt haben, folgt sie mir wie mein Schatten.
(Odkąd się poznaliśmy, chodzi za mną jak cień.)

eigene Wege gehen – chodzić własnymi ścieżkami
Ich bewundere Leute, die eigene Wege gehen.
(Podziwiam ludzi, którzy chodzą własnymi ścieżkami.)

dürr wie eine Spindel – chudy jak szczapa
Isst deine Schwester manchmal? Sie ist doch dürr wie eine Spindel.
(Czy twoja siostra coś czasami je? Jest przecież chuda jak szczapa.)

stilles Wasser – cicha woda
Leute, die wie ein stilles Wasser sind, finde ich sehr interessant.
(Ludzi przypominających cichą wodę uważam za bardzo ciekawych.)

dünn wie ein Faden – cienki (chudy) jak nitka 
Ich kenne sogar Leute, die dünn wie ein Faden sind.
(Ja nawet znam ludzi, którzy są chudzi jak nitka.)

ein schwerer Schlag – ciężki cios
Diese Krankheit war für sie ein schwerer Schlag.
(Ta choroba była dla niej ciężkim ciosem.)

die Ruhe vor dem Sturm – cisza przed burzą

Wundermittel – cudowny środek
Es gibt kein Wundermittel gegen alle Krankheiten.
(Nie ma cudownego środka przeciw wszystkim chorobom.)

unwiderstehliches Verlangen haben – czuć nieprzepartą chęć
Ich habe unwiderstehliches Verlangen, heute ins Theater zu gehen.
(Mam nieprzepartą chęć iść dzisiaj do kina.)

sich wie neugeboren fühlen – czuć się jak nowo narodzony
Ich habe 9 Stunden geschlafen und fühle mich wie neugeboren.
(Spałem 9 godzin i czuję się jak nowo narodzony.)

sich wie zu Hause fühlen – czuć się jak u siebie w domu
Kommen Sie bitte herein und fühlen Sie sich bitte wie zu Hause.
(Proszę wejść i czuć się jak u siebie w domu.)

reiner Zufall – czysty przypadek
Das war ein reiner Zufall, dass ich dich getroffen habe.
(To był czysty przypadek, że Cię spotkałem.)

vergebliche Mühe – daremny trud
Diese Arbeit war nur vergebliche Mühe.
(Ta praca była tylko daremnym trudem.)

Vertrauen schenken – dażyć zaufaniem
Dir kann ich sicher Vertrauen schenken.
(Ciebie z pewnością mogę darzyć zaufaniem.)

ein gutes Herz – dobre serce
Heutzutage gibt es immer wenige Leute, die ein gutes Herz haben.
(Dzisiaj jest już coraz mniej ludzi, którzy mają dobre serce.)

gut wie ein Engel – dobry jak anioł
Meine Mutter ist gut wie ein Engel, kocht mir jeden Tag das Mittagessen.
(Moja mama jest dobra jak anioł, codziennie gotuje mi obiad.)

Öl ins Feuer gießen – dolewać oliwy do ognia
Konntest du das nicht mehr aushalten und musstest du wirklich Öl ins Feuer gießen?
(Nie mogłeś się powstrzymać i naprawdę musiałeś dolać jeszcze oliwy do ognia?)

Schritt halten – dotrzymać kroku
Musst du wirklich so schnell gehen? Ich kann dir nicht Schritt halten.
(Naprawdę musisz iść tak szybko? Nie mogę dotrzymać Ci kroku.)

sein Wort halten – dotrzymać słowa
Ich weiß, dass ich ihm vertrauen kann – er hält immer sein Wort.
(Wiem, że mogę mu zaufać- zawsze dotrzymuje słowa.)

eine heikle Angelegenheit – drażliwa sprawa
Ich will darüber nicht sprechen, für mich ist das eine heikle Angelegenheit.
(Nie chcę o tym rozmawiać, to jest dla mnie drażliwa sprawa.)

auf der Stelle treten – dreptać w miejscu
Das Hähnchen trat schon seit 5 Minuten auf der Stelle.
(Ten kurczaczek już od pięciu minut dreptał w miejscu.)

die andere Seite der Medaille – druga strona medalu
Ein Sieg kann auch die andere Seite der Medaille haben.
(Zwycięstwo może też mieć drugą stronę medalu.)

vor Angst zittern – drżeć ze strachu
Sie war im Wald und es war so dunkel, dass sie vor Angst zitterte.
(Ona była w lesie i było tak ciemno, że aż drżała ze strachu.)

stolz wie ein Pfau – dumny jak paw
Als er eine Fünf bekam, war er stolz wie ein Pfau, das ärgerte mich.
(Jak dostał piątkę, był dumny jak paw, to mnie denerwowało.)

jemandem auf die Nerven gehen – działać komuś na nerwy
Sei still! Du gehst mir auf die Nerven.
(Bądź cicho! Działasz mi na nerwy.)

Tag für Tag – dzień w dzień
Tag für Tag muss ich um 5 Uhr aufstehen und zur Schuler fahren.
(Dzień w dzień muszę wstawać o 5 rano i jechać do szkoły.)

Gänsehaut – gęsia skórka
Ich hatte so große Angst, dass ich sogar Gänsehaut bekam.
(Tak się bałem, że aż dostałem gęsiej skórki.)

Va Banque spielen – grać va banque
Gestern hat dein Mann va banque gespielt und alles verloren.
(Wczoraj twój mąż zagrał va banque i wszystko stracił.)

die erste Geige spielen – grać pierwsze skrzypce
Ich bin neidisch, dass er immer die erste Geige spielt.
(Jestem zazdrosny, że on zawsze gra pierwsze skrzypce.)

mit anderen Worten – innymi słowy
Ich bin schon hilfsbereit, mit anderen Worten - ich will dir helfen.
(Jestem już gotowy do pomocy, innymi słowy - chcę Ci pomóc.)

jemandem zur Hand gehen – pójść komuś na rękę
Na gut, also ich gehe dir jetzt zur Hand aber in der Zukunft wird es schon nicht so einfach sein.
(No dobrze, teraz pójdę Ci na rękę, ale następnym razem nie będzie już tak łatwo.)

über Leichen gehen – iść po trupach
Zum Ziel geht er immer über Leichen.
(Do celu zawsze idzie po trupach.)

wie der Blitz – jak strzała
Er läuft wie der Blitz.
(Pędzi jak strzała.)

wie ein Blitz aus heiterem Himmel – jak grom z jasnego nieba
Diese unerwartete Nachricht war für uns wie ein Blitz aus heiterem Kimmel.
(Ta nieoczekiwana wiadomość była dla nas jak grom z jasnego nieba.)

wie verrückt – jak szalony
Er redet wie verrückt.
(Gada jak szalony.)

mit einem Wort – jednym słowem
Mit einem Wort - ich will heute zu Hause bleiben.
(Jednym słowem, chciałbym zostać dzisiaj w domu.)

jemandem aus der Hand fressen – jeść komuś z ręki
Meine kleine Katze ist leider krank und will mir nur aus der Hand fressen.
(Moja mała kotka jest chora i chce mi jeść tylko z ręki.)

Idiomy Niemieckie

W języku niemieckim występuje bardzo wiele zwrotów, których nie można przetłumaczyć dosłownie, ponieważ mają one wtedy zupełnie inny sens. Zwroty takie nazywane są frazeologizmami lub idiomami. Są one najczęściej stosowane w języku mówionym, potocznym.  Poniżej przedstawiono listę najważniejszych idiomów języka niemieckiego.

APRIL – jemanden in den April schicken (zrobić komuś kawał, żart, nabrać kogoś)

Am Anfang habe ihm geglaubt, obwohl er mich in den April geschickt hat. (Na początku mu uwierzyłem/uwierzyłam, chociaż zrobił mi kawał.)

ARM – mit offenen Armen aufnehmen (przyjąć z otwartymi ramionami)

In Deutschland hat man mich mit offenen Augen aufgenommen. (W Niemczech przyjmowano mnie z otwartmi ramionami.)

AUGEN

• mit jemandem unter vier Augen sprechen (rozmawiać z kimś w cztery oczy)

Er hat mit seinem Chef unter vier Augen gesprochen. (On rozmawiał ze swoim szefem w cztery oczy.)

• ein Auge zudrücken (przymknąć na coś oko) 

Ich habe mich eine halbe Stunde verspätet, aber der Lehrer hat ein Auge zugedrückt.  (Spóźniłem/spóźniłam się pół godziny, ale nauczyciel przymknął na to oko.)

• ein Auge auf jemanden werfen (wpaść komuś w oko)

Ich meine, dass er ein Auge auf sie geworfen hat. (Myślę, że ona wpadła mu w oko.)

• große Augen machen (robić wielkie oczy)

Sie hat große Augen gemacht, wenn er gesagt hat, dass er eine neue Arbeit hat. (Zrobiła wielkie oczy, kiedy powiedział, ze ma nową pracę.)

• jemandem die Augen öffnen (otworzyć komuś oczy)

Meine Mutter hat mir die Augen über meinen neuen Freund geöffnet. (Moja mama otworzyła mi oczy co do mojego nowego chłopaka.)

BAHN – auf die schiefe Bahn kommen (zejść na manowce)

Durch schlechte Umgebung ist er auf die schiefe Bahn gekommen. (Przez złe otoczenie zszedł na manowce.)

BEIN

• mit beiden Beinen auf der Erde stehen (stąpać twardo po ziemi)

Er hat seine eigene Firma, deswegen muss er mit beiden Beinen auf der Erde stehen. (On ma swoją własną firmę, dlatego musi twardo stąpać po ziemi.)

• mit dem linken Bein aufgestanden sein (wstać lewą nogą)

Mein Chef ist heute sehr nervös, vielleicht ist er mit dem linken Bein aufgestanden. (Mój szef jest dzisiaj bardzo nerwowy, może wstał lewą nogą.)

• mit einem Bein im Grabe stehen (być jedną nogą w grobie)

Der Autounfall war so gefährlich, dass sie mit einem Bein im Grabe steht. (Wypadek samochodowy był tak groźny, że była jedną nogą w grobie.)

BERG – jemandem goldene Berge versprechen (obiecywać komuś złote góry)

Der Arbeitgeber hat ihm goldene Berge versprochen, doch hat er sehr wenig verdient. (Pracodawca obiecywał mu złote góry, jednak zarobił bardzo mało.)

BLITZ  - wie ein Blitz aus heiterem Himmel (jak grom z jasnego nieba)

Die Nachricht von seiner schweren Krankheit war wie ein Blitz aus heiterem Himmel. (Wiadomość o jego ciężkiej chorobie była jak grom z jasnego nieba.)

BODEN – jemandem brennt der Boden unter den Füßen (grunt pali się komuś pod nogami)

Dem Studenten brennt der Boden unter den Füßen; Er hat zu wenig gelernt (Studentowi pali się grunt pod nogami; za mało się uczył.)

BRÜCKE – alle Brücken hinter sich abbrechen (spalić za sobą wszystkie mosty)

In seiner letzten Arbeit hat er alle Brucken abgebrochen und ist ins Ausland gefahren. (W swojej ostatniej pracy spalił za sobą wszystkie mosty i wyjechał za granicę.)

BUNT – das ist mir zu bunt! (tego już za wiele!)

Sei still bitte, das ist mir zu bunt! (Proszę bądź cicho, tego już za wiele!)

DAUMEN – jemandem die Daumen drücken  (trzymać za kogoś kciuki)

Ich drücke dir die Daumen, ich bin sicher, dass du diese Prüfung bestehst. (Trzymam za ciebie kciuki, jestem pewny/pewna, że zdasz ten egzamin.)

DEUTSCH – mit jemandem deutsch reden (nie owijać w bawełnę, rozmawiać otwarcie)

Ich muss mit ihm deutsch reden, er benimmt sich unpassend. (Muszę z nim otwarcie porozmawiać, on zachowuje się nieodpowiednio.)         

DREI – nicht bis drei zählen können  (nie umieć liczyć do trzech, być nieśmiałym)

Wenn er ein schönes Mädchen sieht, kann er nicht bis drei zählen. (Kiedy on widzi piękną dziewczynę nie umie policzyć do trzech.)

DUMM – dumm wie Bohnenstroh (głupi jak but)

Ich kann mit ihr nicht sprechen, sie ist dumm wie Bohnenstroh. (Nie mogę z nią rozmawiać, ona jest głupia jak but.)

DUNKEL – jemanden im Dunkeln lassen (nie wtajemniczać kogoś)

Ich weiß nicht, was er beabsichtigt, weil er mich über seine Pläne im Dunkel. (Nie wiem co on zamierza, ponieważ nie wtajemnicza mnie w swoje plany.)

EI – jemanden/etwas wie ein rohes Ei behandeln (obchodzić się z kimś/czymś jak z jajkiem)

Wenn mein Chef nervoes ist, muss man mit ihm wie ein rohes Ei behadeln, sonst ist er sehr unangenehm. (Kiedy mój szef jest zdenerwowny trzeba obchodzić się z nim jak z jajkiem, w przeciwnym razie jest bardzo niemiły.)

EIS – das Eis brechen (przełamać pierwsze lody.)

Vor dem ersten Tag in der Arbeit war ich sehr gestresst, aber bald ist das Eis gebrochen. (Przed pierwszym dniem w pracy bałem/byłam bardzo zestresowany/zestresowana, ale wkrótce pierwsze lody zostały przełamane.)

EISEN – das heiße Eisen (drażliwa sprawa)

Davon möchte ich nicht erzählen, weil das das heiße Eisen ist. (Nie chcę o tym opowiadać, to jest drażliwa sprawa.)

ELEFANT – sich wie ein Elefant im Porzellanladen benehmen. (zachowywać się jak słoń w skłądzie porcelany, być niezgrabnym)

ELTERN – nicht von schlechtern Eltern (całkiem dobry, niezły)

Das Frühstück war nicht von schlechter Eltern, danke schön. (Śniadanie było całkiem niezłe, dziękuję.)

ENDE – mit seinem Latein am Ende sein (być bezradnym, nie być w stanie pomóc)

Mein Opa ist sehr Krank, leider bin ich mit meinem Latein am Ende. (Mój dziadek jest bardzo chory, niestety nie jestem w stanie mu pomóc.)

ERDE – jemanden unter die Erde bringen (wpędzić kogoś do grobu)

Die Sorge um seine Tochter hat ihn unter die Erde gebracht. (Troska o jego córkę wpędziła go do grobu.)

ERLEBEN – du kannst was erleben! (jeszcze się doigrasz!)

Sei nicht so selbstbewusst, du kannst was erleben. (Nie bądź taki pewny siebie, jeszcze się doigrasz.)

FACH – etwas unter Dach und Fach haben (zapiąć wszystko na ostatni guzik)

Ich bin sehr zufrieden, dass ich meine Geburtstagsparty unter Dach und Fach habe. (jestem bardzo zadowolony/zadowolona, że moja impreza urodzinowa jest dopięta na ostatni guzik.)

FADEN – an einem seidenen Faden hängen (wisieć na włosku)

Dieser Autounfall war wirklich sehr gefährlich, sein Leben hat wirklich an einem seiden Faden gehängt.

FAHRWASSER – im richtigen Fahrwasser sein (być w swoim żywiole)

Als er von seinem neuen Computer erzählte, war er wirklich im richtigen Fahrwasser. (Kiedy opowiadał o swoim nowym komputerze, naprawdę był w swoim żywiole.

FASSUNG – jemanden aus der Fassung bringen (wyprowadzić kogoś z równowagi)

Sie ist immer sehr ruhig, aber er war so arrogant, dass er hat sie aus der Fassung gebracht. (Ona zawsze jest bardzo spokojna, ale był tak arogancki, że wyprowadził ją z równowagi.)

FAUST – auf eigene Faust (na własną rękę)

Er handelt immer auf eigene Faust, er ist sehr selbständig. (On zawsze działa na własną rękę, jest bardzo samodzielny.)

FERSE – jemandem aud den Fersen sein (deptać komuś po piętach)

Die Polizei war dem Verbrecher auf den Fersen. (Policja deptała przestępcy po piętach.)

FERTIG – fertig sein (być wykończonym)

Ich habe heute sehr lange gearbeitet, ich bin fertig. (Bardzo długo dzisiaj pracowałem/pracowałam, jestem wykończony/wykończona.)

FEUER – für jemanden durchs Feuer gehen (skoczyć za kimś w ogień)

Er liebt sie so sehr, dass er für sie durchs Feuer geht. (On kocha ją tak bardzo, że skoczy za nią w ogień.)

FINGER

• jemandem auf die Finger sehen (patrzeć komuś na ręce)

Mein Chef ist streng und sehr oft sieht den Arbeitern auf die Finger. (Mój szef jest wymagający i bardzo często patrzy pracownikom na ręce.)

• jemanden um den Finger wickeln (owinąć sobie kogoś wokół palca)

Sie ist sehr attraktiv, mit Leichtigkeit hat sie ihn um den Finger gewickelt. (Ona jest bardzo atrakcyjna, z łatwością owinęła go wokół palca.)

• die Finger von etwas lassen (trzymać ręce z daleka od czegoś)

Lass deine Finger vom Rauchen und Alkohol. (Trzymaj ręce z daleka od palenia papierosów i alkoholu.)

FISCH – gesund sein wie ein Fisch im Wasser (być zdrowym jak ryba)

Sie ist schon 100. Jahre alt, aber sie ist gesund wie ein Fisch im Wasser. (Ona ma już 100. lat, ale jest zdrowa jak ryba.)

FIX – fix und fertig (całkiem wykończony)

Ich habe den ganzen Tag im Buero gearbeitet, ich bin jetzt fix und fertig. (Cały dzień pracowałem/pracowałam w biurze, jestem kompletnie wykończony/wykończona.)

FRAGE – in Frage stellen (stać pod znakiem zapytania)

Durch schlechtes Wetter stellt unsere Reise in Frage. (Z powodu złej pogody nasza podróż stanęła pod znakiem zapytania.)