4 pytania wybierasz 3 masz 30 minut. 1 pytanie: jak powinien być zorganizowany proes edukacji międzykulturowej 3 opisz pogranize kulturowe na przykładzie podlasia 4 zdefiniuj tożsamoś kulturową na podstawie kultury narodowej i etnicznej i pytanie 2 dotyczyło postaw otwartych w konepji Bennetta
etapy – stałe obszary aktywności w edukacji międzykulturowej:
- świadomość i rozpoznanie własnej tożsamości kulturowej i etosu
- nabywanie wiedzy w zakresie podobieństw i różnic między kulturami
- nabywanie umiejętności analizowania procesów komunikacyjnych i stosunków międzygrupowych – efektywne działanie w zróżnicowanym środowisku kulturowym – zagadnienie niesprawiedliwości
- nowe i twórcze rozwiązania w zakresie osobowych i społecznych stosunków
- przejawianie pozytywnego stosunku do siebie i innych etnokulturowych i rasowych grup
w procesie edukacji niezbędne jest nabycie umiejętności prowadzenia dialogu i negocjacji między kulturami, chronienie z jednej strony przed globalizacją, homogenizacją, z drugiej zaś przed lokalnym egocentryzmem
Etnorelatywizm-Postawa otwartości wobec różnic kulturowych i gotowość poznawania ich. Oznacza próbę odrzucenia wartości i norm własnej kultury jako miernika kultury obcej / innej. Polega na postrzeganiu, interpretowaniu i ewentualnym ocenianiu kultur (zachowań, norm i wartości) jedynie w kontekście w jakim funkcjonuje każda z nich. Wiąże się z odchodzeniem od jednoznaczności, absolutyzmu i uniwersalności.
Pojęcie rozpowszechnione przez Miltona Bennett’a w Modelu rozwoju wrażliwości międzykulturowej. Podstawą jest zgoda na to, że kultury najlepiej można zrozumieć w relacji do innych i że poszczególne zachowania mogą być zrozumiane tylko w odniesieniu do konkretnego kontekstu kulturowego. Różnica kulturowa na etapie etnorelatywistycznym nie jest traktowana jako zagrażająca, ale jako wyzwanie. Jednostka stara się rozwinąć nowe kategorie w celu zrozumienia innych. Wedle tego autora postawa ta rozwija się w trzech fazach:
Akceptacja oznacza uznanie różnic w zachowaniach werbalnych i niewerbalnych, koncepcjach świata oraz normach i wartościach. Na tym etapie do odmienności podchodzi się szacunkiem, próbując ją zrozumieć, jednocześnie ćwicząc tolerancję dwu- i wieloznaczności. Podstawą rozwijania tej fazy jest świadomość własnej kultury i wiedza na temat innej/ innych kultur.
Adaptacja to proces włączania nowych zachowań, właściwych dla innego sposobu widzenia świata, do repertuaru zachowań jednostki. Centralna dla adaptacji jest empatia – zdolność odbioru danej sytuacji z innego punktu widzenia, niż własny, gdyż celem tego procesu jest zmiana kulturowych ram odniesienia.
Integracja, czyli łączenie różnych sposobów rozumienia świata, które prowadzić ma do zbudowania tożsamości wielokulturowej / wieloaspektowej. Na tym etapie wymagane jest ciągłe definiowanie swojej tożsamości w zależności od aktualnych doświadczeń życiowych, elastyczność ról i identyfikacji kulturowych. W tej fazie jednostka zna, rozumie i umie stosować kulturowo adekwatne, nawet subtelne, zachowania (łącznie z komunikacją niewerbalną, poczuciem humoru, idiomami i głębiej zakorzenionymi, często symbolicznymi aspektami kultury), jak również tworzy własne, nowe kategorie.
Pogranicze kulturowe to obszar gdzie dochodzi do zetknięcia się dwóch lub więcej grup kulturowych (etnograficznych, językowych, religijnych), charakteryzujących się odmiennymi zwyczajami, tradycjami, normami – odmiennym dziedzictwem kulturowym. Ma to wpływ na kształtowanie specyficznych systemów społeczno –kulturowych. Ponadto w efekcie przenikania się kultur kształtuje się również niepowtarzalny krajobraz kulturowy pogranicza. Jego specyfika przejawia się m.in. współwystępowaniem odmiennych symboli kulturowych, religijnych( np. świątyń różnych religii i wyznań, symboli religijnych w postaci przydrożnych krzyży , kapliczekitp), przenikaniem stylów architektury świeckiej i sakralnej, występowaniem odrębnych sposobów zagospodarowania terenu itp. Wszystko to składa się na odmienność i niepowtarzalność pogranicza.
Zróżnicowanie kulturowe i pograniczny charakter podlasie sa efektem licznych zmian przynależności politycznej tych terenów. (..) aktualnie historyczne podlasie niemal w calosci lezy na terytorium polski głownie w obrębie województwa podlaskiego, a jego granica wschodnia jest równocześnie granicą państwową i stanowi poważną barierę przestrzenną w kontaktach z sąsiednia białorusią i ukrainą.
Podlasie uznawane jest za jeden z najbardziej zróżnicowanych kulturowo regionów Polski, min ze względu na zróżnicowanie etniczne- mieszkają tu przedstawiciele różnych narodów i grup etnicznych(m.in. Białorusini, ukraincy, Litwini, polacy, tatarzy, romowie) oraz religijne – oprócz katolików spotykamy tu wyznawców prawosławia, staroobrzędowców, protestantów, muzułmanów. W miastach uwidaczniają się większe różnice kulturowe, wynikające przede wszystkim z działalności organizacji skupiających mniejszości narodowe oraz z większej aktywności elit deklarujących przynależność do mniejszości narodowych, gł. Do społeczności białoruskiej. Ta mozaika etniczno-wyznaniowa ma odzwierciedlenie zarówno w zachowaniach ludzi jak również w materialnych efektach ich działalności. Bardzo często obok siebie stoją dwa krzyże, każdy wzniesiony przez wyznawców innego Kościoła. Na Podlasiu zarysowuje się następujący obraz związany z tożsamością jego mieszkańców:ludność katolicka odznacza się silną ugruntowaną polską tożsamością, zaś prawosławni mieszkańcy Podlasia w połowie określają się jako Polacy( polscy-prawosławni), reszta utożsamia się po części z narodem białoruskim lub ukraińskim oraz często deklaruje się jako „tutejsi”
Tożsamość kulturowa – to specyficzna forma tożsamości społecznej przejawiająca się we względnie trwałej identyfikacji indywidualnej lub grupowej z określonymi wartościami kulturowymi (idee, przekonania, poglądy, postawy itp.). Treści kulturowe pochodzą z rożnych źrodeł, są ofertą wielokulturowego świata.