Medycyna paliatywna
Objawy ze strony układu oddechowego
Duszność
- subiektywne odczucie trudności w oddychaniu
- najczęściej występuje w przypadku
- raka płuc i oskrzeli
- raka jelita grubego
- raka gruczołu piersiowego
- zły wskaźnik prognostyczny
- najczęściej występujący objaw w ostatnich dniach życia
- patomechanizm
- zaburzenie obturacyjne lub restrykcyjne
- zaburzenie wymiany gazowej
- zaburzenie mechaniki oddychania
- przyczyny duszności w chorobie nowotworowej
a) związane z samą chorobą nowotworową
- nacieczenie płuca/tchawicy przez nowotwór
- niedrożność dużego oskrzela
- lymphangitis carcinomatosa
- zablokowanie żyły głównej górnej
- wysięk opłucnowy
- wysięk osierdziowy
- wodobrzusze
- wzdęcie brzucha
- zespół paranowotworowy (kacheksja-anoreksja)
b) związane z wyniszczeniem nowotworowym
- niedokrwistość
- zatorowość płucna
- zapalenie płuc
- osłabienie siły mięśniowej
- ból
c) związane z objawami ubocznymi lub powikłaniami stosowanego leczenia
- resekcja płuca
- zwłóknienie popromienne
- popromienne zapalenie płuc
- powikłania chemioterapii (zapalenie płuc, zwłóknienie, kardiomiopatia)
- progestageny (stymulacja wentylacji, zwiększona wrażliwość na CO2)
d) wynikające z chorób współistniejących
- POChP
- dychawica oskrzelowa
- niewydolność serca
- choroba neuronu ruchowego
- lęk, depresja
- ocena duszności
- VAS, NAS i skala werbalna
- skala Borga
- pulsoksymetria
- leczenie przyczynowe
a) zwężenie lub zamknięcie oskrzela
- steryd
- radioterapia paliatywna
- chemioterapia
- teleterapia (napromienienie wiązką zewnętrzną)
- metody wewnątrzoskrzelowe: brachyterapia, laseroterapia, krioterapia, koagulacja, założenie stentu)
b) zespół żyły głównej górnej
- radioterapia okolicy śródpiersia
- chemioterapia
- stenty
- leczenie objawowe: sterydy
c) przerzuty do płuc (czerniak, rak sutka)
- chemioterapia itd.
d) płyn w worku osierdziowym
e) wodobrzusze
f) niedokrwistość
- rozważyć KKCz
g) zatorowość płucna
- leczenie objawowe
- morfina (jako jedyny steryd)
- 2,5-5 mg
- stopniowo miareczkować
- obliczyć dzienne zapotrzebowanie i włączyć opioid długodziałający
- ratująca dawka 5-15%
- bronchodilatatory
- benzodiazepiny
- lorazepam 3 x 0,5-1 mg
- midazolam 7,5-15 mg p.o. 1 mg/h i.v./s.c.
- próby z chlorpromazyną
- tlenoterapia
- PaO2<55 mm Hg
- PaO2 56-60 mm Hg, jeśli istnieją
radiologiczne cechy nadciśnienia płucnego
ultrasonograficzne cechy nadciśnienia płucnego
cechy przerostu serca
- powikłania
- leczenie niefarmakologiczne
- zwiększenie przepływu powietrza – otwarcie okna, wiatrak
- obecność rodziny zmniejsza stres
- unikanie wysiłki
- ćwiczenia oddechowe
- terapia relaksacyjna
- edukacja rodziny
- odsysanie
- odpowiednia podaż płynów
- psychoterapia
Kaszel
- w fazie terminalnej choroby nowotworowej kaszel występuje u 50% chorych, a u pacjentów z rakiem oskrzela w 80% przypadków
- leczenie przyczynowe
- refluks żołądkowo-przełykowy
- infekcja układu oddechowego
- niewydolność serca
- modyfikacja leczenia ACE-I
- terapia opioidowa
- kodeina
- hydrokodon
- metadon
- dekstrometorfan
- dimemorfan (w Japonii)
- leczenie objawowe
- nawilżanie powietrza
- rehabilitacja
- mukolityki
- leki zmniejszające wydzielinę (hioscyna)
- odsysanie wydzieliny
- opioidy
- leki przeciwhistaminowe
- etiologia
- miejscowy naciek nowotworowy
- krwawienie z powierzchni guza
- zapalenie błony śluzowej
- zaburzenie hematologiczne
- uszkodzenie szpiku przez naciek i leki
- DIC (rak prostaty)
- niewydolność wątroby
- leki (antykoagulanty, kwas acetylosalicylowy)
- leczenie
- teleradioterapia
- leczenie wewnątrzoskrzelowe (laseroterapia, krioterapia, brachyterapia)
- leki antyfibrynolityczne i hemostatyczne
- drenaż ułożeniowy
- przetaczanie KKCz
- inne leki: wazopresyna, desmopresyna (nowotwory górnego odcinka przewodu pokarmowego)
- analogi somatostatyny - oktreotyd