HPS zdolność prawna

ZDOLNOŚĆ PRAWNA

podmiot prawa każdy człowiek wyłączenie jako podmiot atrybut człowieka

czynniki wpływaające na kształt, pojęcie

wolność, zdrowie, cześć, pochodzenie, stanowisko społeczne, podmiotowość w swej grupie, przynależność religijna, płeć,


Zakres zp

1) niezdolność całkowita

czas - początek epoki feudalnej

powód niewola i obce pochodzenie

2) zdoolność zęściowa (np. niemożność dziedziczenia


Oświecenie

- prawo natury

- Rewolucja Francuska

Deklaracja Praw Człowieka i Obywatela

ALR, ABGB


XIX wiek

Punkt wyjścia - konstrukcja praw podmiotowych jednostki


Łyskowski 1928

- Art. 22 osobowość człowieka zaczyna się z chwilą kiedy on przychodzi na świat żyw po odłączeniu od matki;

- Art. 23 z chwilą uzyskania osobowości zyskuje się zdolność prawną, czyli zdolność bycia podmiotem praw i obowiązków

1935

Dekret o prawie osobowym z 1945 r.

- każdy ma zdolność prawną;

- zp rozpoczyna się z chwilą urodzenia;

- domniemywa się, że dziecko przyszło na świat żywe;

Projekt części ogólnnej prawa cywilnego

POPC 1950

- każdy człowiek od chwili urodzenia może mieć w zakresie prawa cywilnego prawa i obowiązki;

- płeć, rasa, narodowość, wyznanie ani pochodzenie nie mają wpływu na zdolność prawną;

- domniemanie urodzenia żywego dziecka;


Proj. KC 1960

- każdy czlowiek od chwili urodzenia ma zdolność prawną;



PAŃSTWA TOTALITARNE

- złamanie porządku prawa kapitalistycznego


państwa socjalistyczne:

KC RSFSR 1922

- rozwój sił wytwórczych;

- płeć, rasa nie może mieć żadnego wpływu;


KC NRD 1975

- relacje określone przez socjalistyczne strosunki społeczne;

- korzystanie z praw w sposób świadomy;


Koniec rozwoju?

Kupiec - we własnym imieniu prowadzi przedsiębiorstwo zarobkowe

- spółka handlowa jest kupcem rejestrowym KH 1934


Przedsiębiorca

KC - jest to osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna prowadzą a we własnym, imieniu działalność gospodarczą lub zawodową

Konsument 1979

Art 22 - za konsumenta uważa się osobę fizyczną dokonującą czynności prawnej niezwiązanej bezpośrednio z jej działalnością gospodarczą lub zawodową


Początek zdolności prawnej

- zasada: z chwilą urodzenia;

- wykazuje żywotność;

Nabycie:

- konieczne uznanie dziecka przez ojca: podniesienie na rękach do góry; podanie pokarmu; po upływie 9 nocy; z chwilą nadania imienia;

Dowód uroodzenia:

- zewnętrzzne oznaki - miały długo znaczenie;

- świadectwo np krzyk

ABGB

- domniemanie żywego urodzenia

Nasciturus

ALR

- nabycie praw z chwilą urodzenia;

- starania wobec dzieci;

Wiek XIX

- nabycie z chwilą urodzenia;

- ochrona prawna dziecka poczętego

- ustanowienie kurateli

BGB

zdolność prawną nabywa się z chwilą ukończenia urodzenia

KC 1964

- każdy człowiek od chwili urodzenia ma zdolność prawną;

- zdolność prawną ma również dziecko poczęte; prawa i zobowiązania majątkowe uzyskuje pod warunkiem, że urodzi się żywe

Nasciturus

- Art 927 - dziedziczenie;

- Art 461 - szkody powstałe przed urodzeniem;

-Art 75 k.r.o. - uznanie ojcostwa;

- Art 182 k.r.o. - kurator;


Koniec zdolności prawnej:

zmarły działa po śmierci

- wykonanie testament;

- założenie fundacji; zalety materialne - można obejść często uciążliwy podatek spadkowy;

BGB - z chwilą smierci osoby przechodzi jej majątek jako całość na jedną lub wiele innych osób;

Instytucja 30 dni opłakiwania zmarłego - zwierciadło Saskie; inaczej nieszęścia

utrzymanie przez 30 dni domowników jakby zmarły żył

Próba mar - dowód w sprawie

Kontynuacja osobowości

Śmierć fikcyjna:

- uznanie za zmarłego

- wyjęcie pod prawa;

- śmierć cywilna;

- śmierć klasztorna;

- utrata wolności


Uznanie za zmarłego:

- domniemanie prawne;

- sformułowaane przez komentatorów;

- praktyka górnoitalska: zaginiony nie przeżył 100 lat

Dwie koncepcje:

- prawo saskie: nie przeżył 70 roku;

- prawo śląskie: czas nieobecności

ABGB: 80 - 10 lat; młodsi - 30 lat

KC 1964: 70 - 5 lat


OGRANICZENIA zdolności prawnej

całkowita niezdolność: np prawo lenne a w Polsce prawo ziemskie

ogranicczenie niezdolności: np. w zakresie dziedziczenia

Stan:

- równość urodzenia

- ograniczenia w sferze majątkowej: własność ziemska, instyucje zastrzeżone (ordynacje)

- w sferze prawa opiekuńczego, spadkowego, małżeńskiego

Stan duchowny:

- prawo spadkowe (brak)

- zdolność prawna;

- zasada odpowiedzzialności (jurysdykcja duchowna)

Chłopi: potrzebna zgoda:

- zawarcie małżeństwa; opłata

- opuszczenie wsi;

- wybór zawodu;

- zaciąganie niektórych zobowiązań;;

- rozporządzanie majątkiem nieruchomości (także w testamencie)


ALR: prawa płci są równe


Pochodzenie - narodowość

- prawo kaduka utrzymane w Zbiorze A. Zamoyskiego

- konstytucja z 1775 r. - możność zakupu dóbr ziemskich na Litwie


Religia

- prawo kanoniczne - zakaz małżeństwa między chrześcijanami a Żydami

- IV Sobór Laterański (1215) - nakazanie noszenia znaków rozpoznawczych

- ABGB - różnice religii nie mają wpływu; dziecko można wydziedziczyć jeżeli jest apostatą


Tendenncje:

- wprowadzanie ograniczeń w zakresie publicznoprawnym a nie prywatnoprawnym


Przyczyny powodujące utratę czci:

- naganne postępowanie;

- krewnobójstwo;

- występek;

skazanie za karu hańbiące

wykonywanie "niehonorowego" zawodu

pozycja osobista - nieślubne urodzenie

- bastardzi - ich sytuacja ulega stopniowo poprawie

w Code Civil: idea trwałości i nienaruszalności rodziny legalnej

dwie kategorie: dzieci nieślubne zwykłe; dzieci ze związków cudzołożnych i kazirodczych

KN: zabronienie poszukiwania ojcostwa; domnimanie ślubnego pochodzenia dziecka; wyjątek w razie porwania, gdy czas pochęcia zgadzał się z czasem porwania;

ABGB: upośledzenie nieślubnych w stosunkach rodzinnych

Cześć - BGB: powód do odebrania władzy roddzicielskiej ograniczenia roszczeń alimentacyjnych, odmowy wyprawy

Zdrowie: trędowaci


Zwód Praw russki (1832)

- dziecko nieślubne nosi nazwisko od ojca chrzestnego; lecz za zezwoleniem matki i ojca, jeżeli ten żyje, może używać nazwiska panieńskiego matki;;

- KC polski 1934:



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:

więcej podobnych podstron