Środowisko:
· (definicja wzięta z prawa) powierzchnia ziemi, powietrze, rośliny, zwierzęta,
krajobraz naturalny i przekształcony przez człowieka, całokształt elementów
naturalnych i tych, których przekształcił człowiek ;
· wszystkie warunki, które podtrzymują naturalne życie i zdrowe działanie dla życia
ludzkiego
· obejmuje świat naturalny i ludzkie działanie i interakcje miedzy nimi
nauki środow. uwzględniają czynniki ekologiczne, sozologiczne, geograficzne, biologiczne,
chemiczne, kształtowanie środowiska i krajobrazu; wszystkie one biorą pod uwagę czynniki
ekonomiczne i socjologiczne
27.04.2001 – ustawa o ochronie środowiska zgodne z normami UE
ochrona środowiska - umożliwia się podjęcie lub zaniechanie pewnych czynności z
przywracaniem równowagi:
· zrównoważony rozwój, racjonalne gospodarowanie zasobami
· gospodarowanie zasobami zgodne z zasadami
· przeciwdziałanie zanieczyszczeniom
· przywracanie do stanu wyjściowego
zaplecze naukowe: inż. Ochrony środowiska i ochrona środowiska, maja charakter
interdyscyplinarny, nauki chem i biochem mają duży wkład nauki środowiskowe obejmują specjalności z różnych dziedzin /prawo, zasoby naturalne,
dziedzina ochrony gatunku, szczebel rządowy/
środowiskowe współzależności: (tu był taki rysunek – niby słoneczko w środku jest napis
environmental issue i od niego odchodzą promyczki do każdej rzeczy poniżej napisane i
końce promyczków są połączone strzałkami dookoła, wiecie o co chodzi??)
government action (zarządzanie działaniami) ethical considentions (względy etyczne)
profit generation (korzyści z generacji) uwarunkowania prawne zapewnienia prawne
legal consider (legalne przemyślenia) government action (zarządzanie działaniami)
OCHRONA PRZYRODY- oznacza zachowanie, właściwe wykorzystanie oraz odnawianie
zasobów i składników przyrody, w szczególności dziko występujące rośliny i zwierzęta oraz
kompleksów przyrody
OCHRONA ŚRODOWISKA PRZYROD. – ochrona wszystkich elementów środowiska
przed niekorzystnym wpływem działania człowieka i zachowanie ich moŜliwie naturalnego
charakteru, racjonalne zgodne z prawami przyrody i rozwoju społecznego tak, by elementy
przyrody łączyły się harmonijnie z wytworami techniki i cywilizacji
CELE OCHRONY PRZYRODY:
Utrzymanie stabilności ekosystemów:
zachowanie różnorodności gatunków
zachowanie dziedzictwa geolog.
zapewnienie ciągłości istnienia gatunków i ekosystemów
kształtowanie właściwości postaw człowieka wobec przyrody
przywrócenie do stanu właściwego zasobów i składników przyrody
EKOSYSTEM (A.G.Tansley, 1935) jednostka obejmująca:
biocenozę (zespół populacji różnych gatunków zamieszkujących określony teren)
biotop (obszar zajęty przez określoną biocenozę)
charakteryzuje się swoistą strukturą gatunków, troficzną, przestrzenna, ulegają zmianom
dzięki przekształceniu środowiska przez jedne gatunki i możliwość egzystencji innych
gatunków (sukcesja)
BIOTOP – obszar zajęty przez określona biocenozę jednorodny pod względem warunków
klimatycznych
EKOKLIMAT – całość czynników klimatycznych działających na organizmy zamieszkujące
dany obszar (makro i mikroświat)
EKOLOGIA – nauka zajmująca się relacjami między organizmami Żywymi a ich
środowiskiem życia z uwzględnieniem wzajemnych stosunków między tymi organizmami
SOZOLOGIA –nauka o podstawach ochrony przyrody i jej zasobów oraz zapewnienie
trwałości ich Użytkowania, przyczynach i następstwach przemian naturalnych i
odkształconych układów przyrody powodowanych działalnością człowieka
Zasady ochrony środowiska stosowane w :
planowaniu przestrzennym,
prawie budowy
wydobywaniu surowców
transporcie i magazynowaniu
gospodarce komunalnej,
rolnictwie i hodowli
budowie i eksploatacji obiektów przemysłowych
energetyce
produkcji i stosowaniu substancji niebezpiecznych
CHEMIA ŚRODOWISKA to NOWA SZANSA, NOWE ZADANIA, NOWE MIEJSCA
PRACY. NOWA METODYKA
EKOLOGIA CZŁOWIEKA – nauka o szczególnych stosunkach między człowiekiem a jego
środowiskiem,
ŚRODOWISKO PRZYRODNICZE (środowisko naturalne) – zbiór obiektów, a także ich
atrybutów oraz relacji w obrębie systemu, obejmujących:
skorupę ziemską,
część atmosfery (troposfera i dolne piętro stratosfery)
H2O
Pokrywę gleb
Szatę roślinną i świat zwierzęcy
ŚRODOWISKO CYWILIZACYJNE tworzą obiekty:
domy, osiedla, lotniska
sztuczne zbiorniki,
obiekty gospodarcze
obszary upraw rolniczych
ROZWÓJ ZRÓWNOWAŻONY to stały rozwój ekonomiczny i społeczny zachodzący bez
szkody dla środowiska i bogactw naturalnych, od jakości których zależy dalszy rozwój i
istnienie ludzi, to zaspokojenie potrzeb dzisiejszych bez ograniczeń przemysłowych pokoleń przyszłych, możliwości zaspokojenia ich potrzeb, rozwój zrównoważony na wymiar
sprawiedliwości również dla kolejnych pokoleń
CZŁOWIEK I ŚRODOWISKO:
zamiany i zmienność klimatu,
klęski Żywiołowe:
zjawiska atmosferyczne
wiatr i cyklony tropikalne
opady i zjawiska burzowe opady nawalne, lawiny
powodzie,
susze
pożary
zjawiska sejsmiczne
wybuchy wulkanów
CELE OCHRONY ŚRODOWISKA
zrównoważony rozwój,
zahamowanie negatywnych następstw rozwoju gospodarki i techniki
dbałość o stan gleby, wody i powietrza,
ograniczenie „elektów globalnych” (efekt cieplarniany)
zachowanie różnorodności biologicznej
przyjazna dla środowiska gospodarka rolnicza
poprawa jakości życia (zdrowie)
ZASOBY NATURALNE:
twory organiczne ( rośliny, zwierzęta, ekosystem)
twory nieorganiczne (atmosfera,H2O, minerały)
wykorzystywane przez człowieka w procesie konsumpcji i produkcji
ZASOBY ODNAWIALNE – postać strumień: H2O, atmosfera, drewno, zasoby rybne;
funkcjonują w wyniku zamkniętych obiegów materii, tlen, H2O, N, P, S)
ZASOBY NIEODNAWIALNE:
o zasoby energetyczne (paliwa kopalne)
o mineralne (mineral resources)
ANTOPOGENICZNEG FORMY – formy powierzchni ziemi powstałe w wyniku działalności
gospodarczej człowieka
NAJWIĘKSZE ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO NATURALNE:
o rolnictwo (uprawa roślin i hodowla)
o energetyka i górnictwo
o gospodarka komunalna
o transport
o przemysł hutniczy i ciężki
o przemysł materiałów budowlanych
o chemia i biotechnologia
o przemysł meblarski
o przemysł rolno-spożywczy
OCENA STANU ŚRODOWISKA
o monitoring,
o zarządzanie środowiskiem (environmental managoment ISO 14000)
o analiza cyklu produktu (life cycle analysis)
o ocena analityczna składu gleby, H2O i powietrza
o raport środowiska
o stadium ochrony atmosfery
o operat wodny
o „ocena oddziaływania na środowisko wykorzystane do wniosku o wydanie warunków
zabudowy i zagospodarowania terenu”
INSTRUMENTY OCHRONY ŚRODOWISKA
o polityka ekonomiczna
o regulacje prawne: konwencja, dyrektywy UE, ustawy
o decyzje administracyjne
o środki finansowe: opłaty, kasy, dotacje
o osiągnięcia B+R
o inwestycje środowiska
o edukacja
o instytucje chroniące środowisko
o programy celowe
Wzrost intensywności oddziaływania człowieka na środowisko: wzrost liczby ludności i
postęp cywilizacji
Historia populacji:
o w połowie XIII w. – dŜuma (połowa obecnej cywilizacji zmarła)
o od połowy XIX w. (po rewolucji przemysłowej) drastyczny wzrost
o teraz Ok. 6miliardów!!