Współczesne konflikty zbrojne na świecie i sposoby ich rozwiązywania

Współczesne konflikty zbrojne mają różne podłoże. Jedne z krajów walczą o uzyskanie niepodległości, inne o wpływy, a jeszcze inne przeżywają wojny domowe. W Europie, na kontynencie, na którym nie wyobrażamy sobie konfliktów i wojen od czasu zakończenia II wojny światowej toczy się bądź toczyło w ostatnich latach kilka poważnych starć zbrojnych. Najbardziej rozpowszechnionym przez media jest konflikt Basków, którzy próbują utworzyć swoje suwerenne państwo. Walki te rozpoczęły się w 1959 roku. Z tymi starciami związana jest również działalność organizacji ETA, która zawiesiła broń w 1998 r. Ale już rok później, czyli w 1999r. ETA ogłosiła powrót do walki zbrojnej. W 2000 roku była odpowiedzialna za serię zamachów bombowych w Hiszpanii.

Innym ważnym konfliktem na arenie europejskiej była wojna Jugosławi, czego skutkiem było utworzenie niepodległych państw takich jak: Bośnia i Hercegowina, Macedonia, Chorwacja. Próby odzyskania przez Jugosławię wpływu doprowadziły do licznych wojen domowych w nowo co utworzonych państwach. Jedna właśnie z takich wojen to wojna w Bośni. Była ona całkowitym zaskoczeniem dla międzynarodowej opinii publicznej. Skutkiem walk w Bośni były głównie czystki etniczne powiązane z śmiercią około 200 tys. osób. Bośnia i Hercegowina w 1991 ogłosiły niepodległość, ale już kilka miesięcy później Bośniacy zaczęli dokonywać aneksji autonomicznych prowincji, mordować i wysiedlać mniejszości etniczne. Państwo pogrążyło się w wojnie domowej. Interwencje państw zewnętrznych nie przyniosły skutku aż do 1995 roku, kiedy to USA rozpoczęło próby porozumienia między Serbią, Bośnią i Chorwacją. Również na kontynencie azjatyckim jest kilka konfliktów. Największym starciem zbrojnym jest wojna w Afganistanie, który początkowo walczył z najeźdźcami (Anglicy, Rosjanie) a później była to wojna domowa między poszczególnymi plemionami i klanami. Wojna wyzwoleńcza zakończyła się w 1989 roku, w Afganistanie od 1991 roku trwają wojny domowe. Od 1996 roku grupa Talibów rozpoczęła walki o przejęcie władzy w państwie.

Kolejnym konfliktem na terytorium Azji była wojna w Timorze Wschodnim. Rozpoczęła się ona 1975 roku. Kluczowym momentem był rok 1999, kiedy to Timorczycy mieli wypowiedzieć się za autonomią w ramach Indonezji lub za pełną niepodległością terytorium zajętego przez Dżakartę. Walki w Timorze toczyły się głównie o władzę i wpływy na tym terytorium. Najbardziej krwawą wojną na terenie Środkowej Azji były starcia w Tadżykistanie, które toczyły się nieprzerwanie od 1992 roku. Powodem tej wojny domowej była walka wielu grup etnicznych o władzę. Nie było również zbytnio nadziei, że sytuacja w kraju poprawi się, ponieważ żadna ze stron walczących nie chciała zgodzić się na wprowadzenie w życie postanowień układu pokojowego z 1997 roku.

Także ważnym konfliktem zbrojnym na terenie Azji był konflikt indyjsko- pakistański. Konflikt ten rozpoczął się już w 1947 roku, kiedy to Indie odzyskały niepodległość, a księstwo Kaszmiru zostało włączone do Indii. W efekcie końcowym Kaszmir w 1949 został podzielony, ale Indie i Pakistan były w ciągłej gotowości bojowej. Również wiele konfliktów zbrojnych można było zaobserwować w Azji Mniejszej. Tam w ostatnim ćwierćwieczu wojnę lub starcia zbrojne stoczyły: Iran, Irak, Izrael, Palestyńczycy oraz Kurdowie. Ci ostatni, czyli Palestyńczycy i Kurdowie, walczyli o niepodległość. Wszystkie te konflikty są lub były w ostatnim czasie bardzo naświetlone przez media. Należy więc wspomnieć o co tak naprawdę toczyły się te walki.

Wojna iracko-irańska w latach 1980-1988. Powodem był spór o granicę, natomiast pretekstem wybuchu wojny pomoc Iranu dla Kurdów. Kolejny konflikt to konflikt palestyńsko- izraelski, którego powodem były trzy sporne sprawy: podział terytorialny, stworzenie państwa palestyńskiego oraz powrót uchodźców. W wielu krajach graniczących z Izraelem powstały obozy uchodźców palestyńskich, które jednocześnie pełniły rolę ruchu oporu. W 1964 roku rozpoczęła swoją działalność Organizacja Wyzwolenia Palestyny. W 1987 roku została utworzona Autonomia Palestyńska, w której skład weszła Strefa Gazy i Zachodni Brzeg Jordanu. Z większości obszarów Autonomii wycofały się wojska izraelskie. Jednak Palestyńczycy chcieli nie autonomii, ale suwerenności. Nie pomogła więc inicjatywa pokojowa państw zewnętrznych, które opracowały plan pokojowy tzw. mapę drogową, nie pomogły nawoływania polityków i ludzi Kościoła.

Również sam Irak dwukrotnie w ostatnich latach przeżywał wojnę z USA. Pierwsza w latach 90-tych XX wieku, kolejna to wojna przeciwko reżimowi Saddama Husajna i obawie przed produkcją broni chemicznej i biologicznej przez Irak w 2000 roku. Wojna ta zakończyła się , chociaż oficjalnie wojska amyrkańskie oraz koalicja spacjowały tam jeszcze w Iraku z powodu licznych zamachów terrorystycznych i nieustabilizowanej sytuacji politycznej.

Kontynentem, na którym jest najwięcej konfliktów nie tylko międzypaństwowych, ale również i wojen domowych jest Afryka. W Afryce większość wojen, ma swój początek w zdobyciu władzy lub terytorium. W ostatnich latach konflikty zbrojne miały państwa takie jak: Angola, Czad, Etiopia, Burundia, Demokratyczna Republika Konga, Liberia, Rwanda, Republika Konga, Somalia, Sudan, Sierra Leone, Senegal, Sahara Zachodnia oraz Uganda. Do głównych przyczyn wojen w Afryce należą: duże zróżnicowanie etniczne i religijne; granice w państwach kolonialnych, które nie pokrywają się z granicami narodowościowymi; niskie poczucie przynależności państwowej ( o wiele bardziej zachowana jest przynależność etniczna); bieda oraz problem głodu; niestabilność polityczna oraz despotyzm przywódców. I tak w Czadzie powodem walk trwających jeszcze od lat 90-tych XIX wieku były powody religijne. Inwazja libijska w 1980 roku zapoczątkowała trwającą 7 lat wojnę domową, która zakończyła się interwencją francusko-amerykańską.

Następnym typowym przykładem kryzysu typowego dla państw afrykańskich jest konflikt w Sierra Leone, który trwał nieprzerwanie od marca 1991 roku. Lecz najbardziej krwawe walki przypadły na rok 1997. Władza w tym kraju pozostaje od 1996 roku w rękach Ahmada Kabbaha i to właśnie jest powodem niezadowolenia społecznego. Sudan, kolejne państwo nękane przez wojny, od odzyskania niepodległości nie jest w stanie rozwiązać problemów wynikających z położenia geograficznego i uwarunkowań historycznych. Wojna trwała tam od 1995 roku i przyniosła żniwo ponad 2 milionów ofiar. Powodem właśnie tej wojny był reżim Baszira oraz prawdopodobne wspieranie terroryzmu przez dyktatora. Z konfliktem tym związane są również Etiopia i Erytea, które sprzeciwiają się rządom w Sudanie.

Kolejnym państwem, którego powodem starć była władza to Somalia. Od upadku rządu Siada Barre w 1991 roku państwo pogrążone było w anarchii, nie ma żadnych instytucji państwowych ani administracyjnych. Powodem tej wojny domowej były przede wszystkim różnice polityczne. Lecz było mało prawdopodobne, że różne frakcje dogadają się ze sobą, ponieważ już w 1998 roku pojawiła się nadzieja na zażegnanie konfliktu i prowadzenie rozmów, ale do dzisiaj nie widać porozumienia.

Kolejny konflikt o władzę to starcia zbrojne w Republice Kongo, które rozpoczęły się w 1993 roku. Był to spór pomiędzy trzema ugrupowaniami. Każde z nich stworzyło własną milicję, do której rekrutowano ludność biorąc pod uwagę pochodzenie etniczne. W roku 1994 zakończył się konflikt, lecz już w 1996 roku państwo pogrążyło się w drugiej wojnie domowej. W 1997 roku Sassou- Nguesso ogłosił się prezydentem, co było jednoznaczne z wybuchem kolejnej wojny domowej. Wszystkie konflikty w Republice Kongo były powodem walki o władzę i jedynym sposobem zażegnania sporów było dogadanie się wewnętrznych frakcji politycznych.

Jednym z konfliktów międzynarodowych, który był szokiem dla powszechnej opinii publicznej może być wojna pomiędzy Erytreą a Etiopią. Walki trwały od maja 1998 roku. Przyczyną wybuchu tego kryzysu była zaostrzająca się polityka Etiopii wobec mniejszego sąsiada. Obecnie tylko trudności finansowe powstrzymują obydwa państwa przed kontynuacją tej wojny.

Również na kontynencie amerykańskim trwały konflikty zbrojne. Są to starcia w Peru czy Kolumbii. Powodem tych starć byly głównie walka o władzę i wpływy. Peru arena krwawych konfliktów w latach 80-tych XX wieku. Wojna rozpoczęła się od wyboru na prezydenta Abimaela Guzmana, który w 1992 roku został aresztowany. Rok później to jest w 1993 roku walki ucichły a w Peru zapanował długo oczekiwany spokój. Kolumbia to kraj, w którym krew to codzienność od lat 80-tych XX wieku. W starciach tych brały udział dwie powstałe jeszcze w latach 60-tych organizacje partyzanckie. Są to: FARC i ELN.

Uważam, że konflikty , które w ostatnich latach rozegrały się na arenie międzynarodowej są powodem nie zrozumienia się stron i niechęci do kompromisów. Może gdyby przywódcom tych krajów naprawdę zależało na dobrze publicznym nie musiało by być rozlane tyle krwi a droga dyplomatyczna byłaby najlepszym rozwiązaniem.