Rekultywacja

Przez rekultywację rozumie się nadanie lub przywrócenie gruntom zdewastowanym lub zdegradowanym wartości użytkowych lub przyrodniczych przez właściwe ukształtowanie rzeźby terenu , poprawienie właściwości fizycznych i chemicznych , uregulowanie stosunków wodnych , odtwarzanie gleb , wzmacnianie skarp oraz odbudowanie lub zbudowanie niezbędnych dróg.

 

http://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:13NcHLob1dgJ:free.of.pl/d/debesciaki/index_pliki/Rekultywacja_wykl.doc+&cd=6&hl=pl&ct=clnk&gl=pl

OCHRONA GLEB W PRZEPISACH PRAWNYCH Podstawową ochrony istniejących struktur glebowych jest ustawa Prawo ochrony środowiska. Oceny jakości gleby i ziemi oraz obserwacji zmian dokonuje się w ramach państwowego monitoringu środowiska. Zgodnie z wymaganiami ustawy, obszary, na których stwierdza się przekroczenie obowiązujących standardów jakości gleby muszą być poddane rekultywacji, czyli przywróceniu wartości użytkowej przez wykonanie właściwych zabiegów technicznych, agrotechnicznych i biologicznych. Oprócz Prawa ochrony środowiska, standardy jakości gleby regulują: 1. Rozporządzenie Ministra Środowiska z 9 września 2002 r., w sprawie standardów jakości gleby oraz standardów jakości ziemi. Rozporządzenie definiuje, kiedy glebę lub ziemię uznaje się za zanieczyszczoną, oraz określa dopuszczalne zawartości substancji szkodliwych w gruntach zaliczanych do trzech grup, z punktu widzenia ich przeznaczenia. 2. Ustawa z 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych, oraz Ustawa z 22 maja 1997 r. o zmianie ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych. Ustawa reguluje zasady ochrony gruntów rolnych i leśnych oraz rekultywacji i poprawiania wartości użytkowej gruntów. 3. Ustawa z 4 lutego 1994 r. Prawo geologiczne i górnicze.

PROCESY REKULTYWACJI GLEB Sposób postępowania z zanieczyszczonym terenem uzależniony jest od obecnego i planowanego sposobu użytkowania terenu oraz od rodzaju zanieczyszczeń, które spowodowały degradację. Po tej analizie można przystąpić do wyboru optymalnej technologii rekultywacji. Metoda ta będzie polegała nie tylko na wizualnym przywróceniu porządku na terenach zdegradowanych, ale również na przywróceniu pierwotnych ich właściwości pod względem czystości gruntów i znajdujących się tam wód podziemnych. Na wybór metod rekultywacji i zagospodarowania terenów zdegradowanych składa się wiele czynników takich jak: jakość gruntów lub zwałowanego materiału, ich skład chemiczny i mineralogiczny, kształt zwału, zagłębienia oraz ich budowa. Rozróżniamy trzy fazy rekultywacji terenów zdegradowanych: Rekultywacja przygotowawcza, polegająca na rozpoznaniu i ustaleniu kierunku zagospodarowania terenów zdegradowanych. Rekultywacja techniczna, która polega na przystosowaniu gruntu do wyznaczonej funkcji, poprzez ukształtowanie rzeźby terenu, uregulowanie stosunków powietrzno-wodnych na gruntach przesuszonych i zawodnionych, pokrycie toksycznych gruntów warstwą gleby - procesy detoksykacji. Rekultywacja techniczna obejmuje: - ukształtowanie rzeźby terenu przez wypełnienie zagłębień lub uformowanie zwałów w nawiązaniu do otaczającego terenu, - wyrównanie powierzchni zwałów, nadanie zboczom nachyleń zapewniających stateczność skarp, - właściwe ukształtowanie warunków wodnych (właściwa gospodarka wodami powierzchniowymi na terenie rekultywowanym i w jego sąsiedztwie, zabezpieczenie skarp przed erozją), - całkowite lub częściowe odtworzenie profilu glebowego, zwłaszcza, gdy zachodzi konieczność izolacji odpadów niebezpiecznych, - neutralizację gruntów toksycznych i użyźnianie jałowych, - budowę infrastruktury niezbędnej do prawidłowego funkcjonowania rekultywowanego terenu Rekultywacja biologiczna, która obejmuje: - zabezpieczenie stateczności zboczy obudową biologiczną, - regulację lokalnych stosunków wodnych (budowa urządzeń melioracyjnych i ochrona wód przed zanieczyszczeniem), - przeciwerozyjną odbudowę roślinności,. związaną z przywróceniem siedlisk roślin, - magazynowanie wody w dołach poeksploatacyjnych przeznaczonych na zbiorniki wodne. Rola roślinności w procesach rekultywacji polega na: stabilizacji luźnych utworów gruntowych, zabezpieczeniu przed erozją wodną i powietrzną; ochronie terenów przed zanieczyszczeniami przemysłowymi, jak gazy, pyły; inicjowaniu i stymulowaniu procesów glebotwórczych (rośliny trawiaste i motylkowe).

http://www.greenworld.italiano.webd.pl/02_gleba.pdf

REKULTYWACJA GLEB.

To działania, które mają na celu przywrócenie zdewastowanym gruntom wartości użytkowej

Gleba może zostać zdewastowana, czyli utracić całkowicie swoją wartość użytkową na przykład z powodu złej uprawy roślin lub działalności przemysłowej. Zwykle jest nadmiernie przesuszona, zagruzowana i skażona metalami ciężkimi, a w niektórych terenach jeszcze zasolona. Gleba taka wymaga specjalnej ochrony i wzbogacania. Szczególnie cierpi na brak podstawowych związków mineralnych i substancji organicznej Rekultywacja to szereg zabiegów, które mają przywrócić glebie zdegradowanej jej dawną wartość przyrodniczą. Podstawowe zabiegi rekultywacji to:

1. Zabiegi techniczne

• kształtowanie terenu - zasypywanie wyrobisk, wyrównanie hałd, doprowadzenie do takiego stanu, w którym ilość wody i powietrza w glebie wystarczy aby mogły rosnąć na niej rośliny, czasem gleba jest tak zniszczona, że konieczne jest pokrycie jej warstwą gleby żyznej o takiej grubości aby mogły rosnąć na niej jakiekolwiek rośliny.

• neutralizacja szkodliwych środków - doprowadzenia do stanu, w którym bardzo szkodliwe substancje nie są już groźne dla życia roślin i organizmów glebowych.

• dekoncentracji (rozrzedzenia) - polega to na wymieszaniu gleby skażonej przez bardzo trujące substancje z glebą nieskażoną na dużej powierzchni.

2. Zabiegi biologiczne - polegają na uzupełnieniu zabiegów mechanicznych prostymi zabiegami rolniczymi, które przyspieszają wzbogacenie gleby w składniki pokarmowe niezbędne do życia roślinom. Zabiegi biologiczne to:

• nawożenie organiczne, mineralne, nawozy zielone

• zabiegi agrotechniczne

• wprowadzenie roślinności pionierskiej, czyli takiej która może rosnąć w bardzo złych warunkach i powoli przygotowywać odpowiednie warunki dla roślin bardziej wymagających.

Ażeby zabiegi rekultywacji odniosły pożądany skutek należy pamiętać o kolejnych zadaniach:

• zbadanie przyczyn i skutków degradacji

• ustalenie jak teren ma być zagospodarowany

• ukształtowanie terenu przez wypełnienie wyrobisk glebą w taki sposób, który byłby najkorzystniejszy dla jej przyszłego zagospodarowania

• wyrównanie powierzchni zwałów oraz nadanie zboczom nachyleń zapewniających ich stałość

• właściwe ukształtowanie stosunków wodnych

• odtworzenie gleby przez wykorzystanie zwałowanych gruntów

• neutralizacja gleb toksycznych i użyźnianie jałowych

• zabezpieczenie zboczy obudową biologiczną

• przeciwerozyjna zabudowa roślinnością pionierską skarpy

• regulacja stosunków wodnych

Zagospodarowanie obejmuje zabiegi techniczne połączone z zagospodarowaniem biologicznym, które ma na celu przywrócenie gospodarczej użyteczności terenom zdegradowanym.

http://zb.eco.pl/inne/zielen/gleby.htm

Ochrona gleb.

Zasadnicze działanie mające na celu ochronę gleb sprowadza się do przeciwdziałania erozji gleb, do utrzymania w nich właściwych stosunków wodnych oraz zahamowania przenikania do gleb zanieczyszczeń. Podstawowym warunkiem osiągnięcia Chodzi o to by pracochłonne, energochłonne zabiegi zastąpić naturalną samoregulacją biologiczną. Zadrzewienia śródpolne zwiększają wilgotność powietrza, a tym samym zmniejszają parowanie z gleb. Wpływają regulująco na temperaturę, regulują stosunki wodne w glebie. Przy gruntach nachylonych zmniejszają spływ powierzchniowy i przeciwdziałają erozji wodnej. Stanowiąc zaporę dla wiatrów, zmniejszają ich siłę a tym samym erozję wietrzną. Zadrzewienia stanowią szczególną ochronę dla gleb górskich. Znana powszechnie jest ich rola w zapobieganiu powodziom, a tym samym- szybkiej erozji wodnej gleb. Tam gdzie stoki gór i wzniesień są pokryte polami, konieczne jest stosowanie odpowiednie orki, wzdłuż warstwic, co zapobiega obsuwaniu się warstwy gleby i zmniejsza spływ wody. Przy bardziej stromych zboczach stosuje się zapory w postaci specjalnych podmurówek lub leżących kłód. Jeżeli zbocza są wykorzystywane jako pastwiska, konieczne jest ograniczenie wypasu zwierząt do rozmiarów nie zagrażających wydeptywaniem gleb. pozytywnych rezultatów w tych działaniach jest znaczne zwiększenie zadrzewień śródpolnych i naturalnych zbiorników retencyjnych. 

II. Rekultywacja

Rekultywacja polega na ukształtowaniu technicznym powierzchni zniszczonego terenu, następnie na mechanicznej uprawie gruntu, bogatym nawożeniu i uprawie roślin próchnicotwórczych.

Nie wszystkie tereny zniszczone nadają się bezpośrednio do rekultywacji rolnej lub leśnej. Przy silnych zanieczyszczeniach i dużej toksyczności gruntu trzeba stosować rekultywację specjalną. Dopiero po wielu latach grunty te mogą być przywrócone rolnictwu lub leśnictwu. Wszystkie zabiegi rekultywacyjne są bardzo energochłonne i długotrwałe. 
Całość procesu rekultywacji i zagospodarowania można podzielić na trzy etapy:

Etap I - dokonuje się inwentaryzacji obszaru zdegradowanego, należy
ustalić przyczyny, stopień, zasięg degradacji. 

Etap II - popracowanie projektu techniczno-ekonomicznego rekultywacji
i zagospodarowania. Dokumentacja powinna składać się z części technicznej i kosztorysowej. Projektant powinien wybrać możliwie najskuteczniejszy sposób rekultywacji i zagospodarowania przy minimalizowaniu nakładów.

Etap III - realizacja projektu rekultywacji i zagospodarowanie w terenie.

Z tych względów przy podejmowaniu decyzji o przeznaczeniu określonych terenów na cele wydobywcze, przemysłowa, budowlane itp. należy uwzględnić wszystkie możliwe skutki końcowe, zyski i straty. 

 Rodzaje rekultywacji

Działalność związana z rekultywacją terenów zdegradowanych obejmuje trzy fazy:

 Rekultywacja przygotowawcza - dotyczy opracowania dokumentacji technicznej i kosztorysowej, szczegółowe zapoznanie nieużytku, ustalenie kierunku rekultywacji i zagospodarowania .

-  Rekultywacja techniczna - (podstawowa) dotyczy najczęściej terenów po eksploatacji odkrywkowej, składowaniu odpadów przemysłowych i komunalnych. Która obejmuje następujące prace:
a) odbudowę sieci niezbędnych dróg dojazdowych,
b) właściwe ukształtowanie rzeźby terenu - polega na niwelowaniu powierzchni wierzchowin zwałów, łagodzeniu stromych skarp, zboczy, uporządkowaniu rzeźby spągu wyrobisk. Ma ono na celu polepszenie stosunków wodnych, zmniejszenie erozji wodnej.
c) właściwe uregulowanie stosunków wodnych - Dokonuje się tego przez regulację cieków wodnych, budowę kanałów, rowów odwadniających oraz budowę zbiorników wodnych. W niektórych przypadkach stosuje się nawodnienie.
d) odtworzenie gleb metodami technicznymi.
e) niwelacja terenu - wymaga przemieszczeń olbrzymich mas ziemnych; do czego potrzebne są duże środki transportowe, ciężki sprzęt mechaniczny.
f) kształtowanie stromych urwistych zboczy i skarp - ma na celu zapewnienie im należytej stateczności. Przy wysokich zwałach przekraczających 8 - 1o m unika się jednolitego nachylenia.
g) całkowite lub częściowe odkwaszenie gleb , oraz tam gdzie zachodzi konieczność - izolacja gruntów toksycznych lub jałowych.
Izolacja polega na przykryciu gruntu warstwą materiału użyźniającego, której grubość zależy od zamierzonego kierunku zagospodarowanego obszaru. Do tak przygotowanego podłoża wprowadza się rośliny przez siew lub zasadzanie.

-  Rekultywacja biologiczna , która obejmuje:
a) obudowę biologiczną zboczy zwałów i skarp wyrobisk
w celu zabezpieczenia ich stateczności oraz zapobiegania procesom erozji,
b) regulację lokalnych stosunków wodnych przez budowę niezbędnych urządzeń melioracyjnych i Ochronę wód przed zanieczyszczeniem,
c) odtworzenie gleb metodami agrotechnicznymi.

Rekultywacja biologiczna obejmuje również zabiegi agrotechniczne jak: uprawa mechaniczna gruntu, nawożenie mineralne, wprowadzenie mieszanek próchnicznych, głównie motylkowych i traw.

Czas trwania rekultywacji biologicznej trwa bardzo różnie
w zależności od typu nieużytku, właściwości fizykochemicznych
podłoża, typu zagospodarowania.

W przypadku przykrycia surowego gruntu warstwą materiału użyźniającego cykl nie powinien trwać dłużej niż 2 okresy wegetacyjne i ma na celu przykrycie powierzchni zwału roślinami motylkowymi. Po przeoraniu roślin powierzchnia nadaje się do zagospodarowania leśnego lub rolnego.
W przypadku nie przykrycia powierzchni zwału warstwą gruntów żyznych, stosując kilkakrotny siew roślin próchnicotwórczych Cykl zabiegów agrotechnicznych jest dłuższy i może trwać od 3 do 6 lat.

Podstawowym warunkiem uzyskania wysokiej aktywności biologicznej gleby jest zasobność v; składniki pokarmowe. Bardzo ważne jest wzbogacanie rekultywowanego gruntu w odpowiednią ilość substancji organicznej. Cel ten można osiągnąć stosując obornik, kompost, torf, słomę, nawozy zielone, gnojowicę. Wielkość dawki powinna być porównywalna z wysoką dawką obornika 5o t/ha. Rekultywację biologiczną można przyśpieszyć przez sztuczne zasiedlenie podłoża szczepami bakterii np. Bradyrhizobium, Azobacter, Rhizobium.

http://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:3QP2W_SgPsEJ:www.uwm.edu.pl/wksir/zmetkli/dokumenty/t30.doc+&cd=5&hl=pl&ct=clnk&gl=pl

Za priorytetowe cele w zakresie ochrony gleb i powierzchni ziemi należy uznać: • Zapobieganie dalszej degradacji gleby i zachowywanie jej funkcji; • Przywrócenie zniszczonej gleby przynajmniej do stanu odpowiadającemu obecnemu lub planowanemu wykorzystaniu,

Powierzchnia ziemi podlega ochronie na podstawie ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska. Ochrona ta polega na określeniu wielokierunkowej działalności, mającej na celu utrzymanie wysokiej jakości powierzchni ziemi poprzez racjonalne wykorzystanie, gospodarowanie, zachowanie wartości przyrodniczych i możliwości produkcyjnego wykorzystania, ograniczanie zmian naturalnego ukształtowania, utrzymanie jakości gleby i ziemi powyżej lub co najmniej na poziomie wymaganych standardów, doprowadzenie jakości gleby i ziemi do standardów wymaganych, gdy nie są one dotrzymane, zachowanie wartości kulturowych, z uwzględnieniem archeologicznych dóbr kultury. Ustawa z dnia 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych reguluje zasady ich ochrony, a także ich rekultywacji i poprawiania wartości użytkowej. Ochrona gruntów, zgodnie z przepisami prawa, polega na: - ograniczaniu przeznaczania ich na cele nierolnicze lub nieleśne, - zapobieganiu procesom ich degradacji i dewastacji, - przeciwdziałaniu negatywnym skutkom działalności nierolniczej zmniejszającej potencjał produkcyjny gleb, - rekultywacji i zagospodarowaniu gruntów na cele rolnicze, - zachowaniu torfowisk i oczek wodnych jako naturalnych zbiorników wodnych. Istotnym elementem ochrony gleb jest ograniczenie emisji zanieczyszczeń ze strony przemysłu i sektora komunalnego, w tym właściwe zagospodarowanie odpadów, a także wykorzystywanie gleb najsłabszych na cele przemysłowe i pod budowę infrastruktury komunikacyjnej. Ochrona gleb przed presją ze strony rolnictwa jest związana z umiarkowanym stosowaniem nawozów sztucznych i środków ochrony roślin oraz wprowadzaniem w rolnictwie sposobów produkcji zgodnej z zasadami zrównoważonej gospodarki rolnej i stosowaniem zaleceń Kodeksu dobrej praktyki rolniczej.

http://www.gios.gov.pl/stansrodowiska/upload/file/pdf/download/soer_pl_2008_polski.pdf

file:///C:/Users/Aleksandra/Downloads/Ostrega.pdf

Faza przygotowawcza polega na zaprojektowaniu inwestycji. Założenia przyjęte na tym etapie postępowania mają decydujący wpływ na prawidłowe przeprowadzenie póź- niejszej rekultywacji. Faza ta ma charakter dokumentacyjny, obejmujący rozpoznanie warunków panujących na analizowanym obszarze oraz określenie kierunków jego przyszłego zagospodarowania. Faza przygotowawcza obejmuje opracowanie dokumentacji projektowej.

Faza techniczna, inaczej faza podstawowa, obejmuje czynności na wcześniej powstałym lub powstającym nieużytku, takie jak: – ukształtowanie rzeźby terenu w najkorzystniejszy sposób dla przyszłego zagospodarowania, – zapewnienie stateczności zboczy i skarp poprzez nadawanie im odpowiednich nachyleń oraz formowania tarasów, ławeczek i stopni przy wysokości powy- żej 10 m, – wzmocnienie zboczy i skarp za pomocą zabiegów geotechnicznych, budowy murów oporowych itd., – zapewnienie odpowiedniej gospodarki wodami powierzchniowymi zarówno na terenach przekształ- conych, jak i w ich otoczeniu, np. poprzez właściwe odwodnienie w obniżeniach oraz u podnóży zboczy i skarp, a także ograniczenie spływów powierzchniowych po zboczach i skarpach, – częściowe lub całkowite odtworzenie gleb metodami technicznymi, czyli poprzez specjalne zwałowanie nadkładów i gruntów, – neutralizacja gruntów skażonych i użyźnianie gruntów jałowych, – budowa infrastruktury niezbędnej do późniejszego wykorzystywania terenu zgodnie z przeznaczeniem. Faza biologiczna, inaczej faza szczegółowa, obejmuje takie zabiegi jak: – ochrona gruntów i wód przed zanieczyszczeniem, – wykorzystanie roślinności jako przeciwerozyjnej obudowy zboczy i skarp oraz zabezpieczenie ich stateczności.

Po przeprowadzeniu trzech wymienionych faz rekultywacji przechodzi się do kolejnego etapu, a mianowicie do zagospodarowania terenu. Zagospodarowanie terenu wykonuje się w dwóch etapach: – zagospodarowanie przedplonowe – stanowi przedłużenie etapu rekultywacji biologicznej i obejmuje rozpoczęcie procesów glebotwórczych poprzez zadrzewianie i zalesianie. Na tym etapie prowadzi się również zabiegi hydrotechniczne w celu utworzenia zbiornika i ewentualnego jego zarybienia lub prace przygotowujące teren do wykorzystania przez gospodarkę komunalną oraz uzupełniające prace agrotechniczne, wodnomelioracyjne i pielęgnacyjne; – zagospodarowanie docelowe – jest to ostateczna faza procesu rekultywacji, w której następuje przejście do pełnej produkcji roślinnej, obejmująca dalsze czynno- ści – na terenach zalesianych przebudowa drzewostanu na docelowy, na terenach rolniczych zastosowanie płodozmianu rekultywacyjnego, na pozostałych obszarach ostateczne ich ukształtowanie.

Rekultywacja techniczna to prace o charakterze technicznym, obejmujące neutralizację gruntów zanieczyszczonych, regulację stosunków wodnych oraz odpowiednie ukształtowanie rzeźby terenu. W procesie rekultywacji stosowane są różnorodne metody, które w ujęciu najbardziej ogólnym można rozpatrywać jako inżynierskie i procesowe (Gworek red., 2004). Metody inżynierskie to prace i zabiegi polegające na usunięciu i składowaniu zanieczyszczonego gruntu oraz stosowaniu odpowiednich systemów barierowych. Metody procesowe dotyczą sposobów stabilizacji lub zestalania zanieczyszczeń z wykorzystaniem procesów fizycznych, biologicznych, chemicznych lub obróbki termicznej. Ze względu na możliwość zastosowania wyróżnia się metody rekultywacji ex situ oraz in situ. Metody ex situ wiążą się z przemieszczeniem zanieczyszczonego gruntu z jego naturalnego położenia i składowaniem lub oczyszczaniem w specjalnie do tego celu skonstruowanych instalacjach. Metody in situ stosowane są bezpośrednio w strefie, gdzie zanieczyszczenie lub skażenie nastąpiło, bez przemieszczania mas ziemnych. Wybór metody warunkowany jest głównie rodzajem degradacji i skutecznością technologii w danych warunkach.

PRAWNA OCHRONA GRUNTÓW

Zapewnienie jakości gruntów na obszarach przemysłowych, w tym sprawy rekultywacji uregulowano zasadniczo w dwóch aktach prawnych: – w ustawie z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska (Dz.U. z 2008 r. Nr 25 poz. 150, z późn. zm.); – w ustawie z dnia 13 kwietnia 2007 r. o zapobieganiu szkodom w środowisku i ich naprawie (Dz.U. z 2007 r. Nr 75 poz. 493). Ponadto, cząstkowe regulacje zagadnień dotyczących rekultywacji zostały zawarte: – w ustawie z dnia 27 lipca 2001 r. o wprowadzeniu ustawy – Prawo ochrony środowiska, ustawy o odpadach oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz.U. z 2001 r. Nr 100 poz. 1085).

• Metoda fitobiologiczna – kształtowanie i polepszanie warunków środowiska przyrodniczego. Polega na zadrzewianiu, odpowiednim rozplanowaniu struktury użytków, wprowadzeniu racjonalnego zmianowania (np. płodozmianu) i inne.

• Metoda agrotechniczna to wprowadzenie do gleby nawozów mineralnych i organicznych, które dostarczają roślinom składniki pokarmowe oraz polepszają właściwości fizyczne, chemiczne i biologiczne gleby. Największe znaczenie ma nawożenie organiczne (obornikiem, nawozami zielonymi, kompostami, torfem) oraz wapniowanie. Celem zabiegów agrotechnicznych jest stworzenie w glebie jak najkorzystniejszych warunków do rozwoju korzeni oraz utworzenie trwałej struktury guzełkowatej, która zapewnia korzystne stosunku wodno – powietrzne. Do tworzenia struktury guzełkowatej prowadzi terminowe prowadzenie podorywek, prawidłowa orka przedzimowa i inne zabiegi uprawowe. Powodują również niszczenie chwastów.

• Metoda melioracyjna – jest to metoda stosowana coraz częściej, która prowadzi do zwiększenia urodzajności gleby. Jest to spowodowane tym, że wiele gleb wymaga uregulowania stosunków wodno – powietrznych. W przeciwnym wypadku wszelkie inne zabiegi (np. nawożenie) nie dają pożądanych rezultatów.

• Metody rekultywacji gleb:
  1. zabiegi techniczne (kształtowanie terenu np. zasypywanie, wyrównywanie lub pokrywanie nowa warstwą ziemi, neutralizowanie szkodliwych środków, dekoncentracja tj. rozrzedzanie – wymieszanie silnie skażonej gleby z nieskażoną na dużej powierzchni);
  2. zabiegi biologiczne (nawożenie organiczne, mineralne, nawozy zielone, zabiegi agrotechniczne, wprowadzanie roślinności pionierskiej).

• Wybór metody rekultywacji gleb zależy 
  od wielu czynników:
  1. od sposobu wykorzystania terenu i jego funkcji;
  2. od czynników przyrodniczych (położenie geograficzne, warunki klimatyczne, charakter użytków, warunki glebowe);
  3. od czynników społeczno-gospodarczych w planach zagospodarowania przestrzennego odnoszących się do przyszłego wykorzystania terenu, stopnia uzbrojenia terenu, ludności i zatrudnienia;
  4. od czynników techniczno-ekonomicznych określających korzyści i możliwości realizacji danego kierunku.

Proces rekultywacji terenów zdegradowanych według GILEWSKIEJ (1991) musi obejmować zarówno prace o charakterze technicznym, mające na celu odpowiednie przygotowanie gruntu, jak i zabiegi natury biologicznej, służące odtworzeniu aktywności biologicznej.