PAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA

W NOWYM SĄCZU

INSTYTUT TECHNICZNY

Kierunek ZIP (s)
grupa P2

Temat referatu

Odzysk odpadów

Opracowanie wykonali :

NOWY SĄCZ 2012

Spistreści :

• Definicja zagadnienia.........................................................................................3

• Opis zagadnienia...............................................................................................3

• Proponowane rozwiązanie dla zarządzania środowiskowego...........................6

• Podsumowanie..................................................................................................7

1. Definicja zagadnienia:

ODZYSK ODPADÓW oznacza jakikolwiek proces, którego głównym wynikiem jest to, aby odpady służyły użytecznemu zastosowaniu, poprzez zastąpienie innych materiałów, które w przeciwnym wypadku zostałyby użyte do spełnienia danej funkcji, lub w wyniku którego odpady są przygotowywane do spełnienia takiej funkcji w danym zakładzie lub w szerszej gospodarce. 

2. Opis zagadnienia:

1. Recykling - odzyskiwanie surowców wtórnych ze śmieci

Odzysk surowców wtórnych jest bardzo ważnym elementem gospodarki odpadami. Jego zadania to przede wszystkim: oszczędność zasobów naturalnych, zmniejszenie ilości odpadów oraz zmniejszenie ich negatywnego wpływu na środowisko naturalne. Odzysk jest integralną częścią każdego systemu gospodarki odpadami. Aby funkcjonował prawidłowo niezbędne jest wytworzenie odpowiednich mechanizmów rynkowych warunkujących zbyt i zapotrzebowanie na surowce wtórne. Odchodzenie od dotowania cen surowców i prywatyzacja ma się przyczynić do wprowadzenia mechanizmów rynkowych, preferujących odzysk materiałów. Przez odzysk rozumie się wszelkie działania nie stwarzające zagrożenia dla zdrowia, życia ludzi lub środowiska, polegające na wykorzystaniu odpadów w całości, części, jak również zmierzające od odzyskania z odpadów substancji, materiałów, lub energii.

b) Cele recyklingu można streścić następująco:

• Ochrona zasobów naturalnych – zastosowanie surowców wtórnych zmniejszy zastosowanie surowców pierwotnych, ograniczony zapas bogactw naturalnych zwiększy się.

• Ochrona środowiska – wydobywanie surowców i przetwarzanie ich na dobra konsumpcyjne jest nieustannie związane z obciążeniem i niszczeniem środowiska. Dlatego ochrona zasobów naturalnych jest jednocześnie ochroną środowiska.

• Oszczędność energii – surowce wtórne są nośnikami energii. Ich wykorzystanie prowadzi do ochrony energii tak długo, jak długo nakład energii na ich odzyskanie jest mniejszy od energii, którą w sobie zawierają i którą da się uzyskać. Oszczędzanie energii także oznacza równocześnie ochronę środowiska.

3. Rozróżnia się trzy rodzaje recyklingu: 

1. Ponowne zastosowanie: powtarzające się zastosowanie produktu lub materiału w tym samym celu (np. butelki na wymianę lub bieżnikowanie opon).

2. Dalsze zastosowanie: użycie odpadków w nowych dziedzinach zastosowań po przeróbce fizycznej, chemicznej lub biologicznej (np. granulacja zużytych opon i tworzyw sztucznych, gdzie granulat jest stosowany jako wypełniacz w materiałach budowlanych).

3. Ponowne zużytkowanie: odzyskiwanie odpadów chemicznych ze śmieci i wprowadzenie ich do procesu produkcji (np. użycie wraków samochodowych w stalowniach).

Ostatnio wprowadzono kolejny podział recyklingu ze względu na specyfikę technologii. Wyróżniono trzy zasadnicze metody recyklingu:

• materiałowy (mechaniczny); 

• surowcowy (chemiczny);

• energetyczny (spalanie z odzyskiem energii).

Recykling materiałowy posiada zaletę ograniczonych rozmiarów inwestycji niezbędnych do podjęcia pracy. Technologie recyklingu energetycznego i pirolizy oferują wprawdzie ekonomiczny sposób eksploatacji, jednak wymagają na wstępie kosztownych inwestycji.

3. Poszczególne etapy recyklingu

Sortowanie. Racjonalne zagospodarowanie odpadów opakowaniowych wymaga oddzielenia poszczególnych frakcji: tworzyw sztucznych, makulatury, puszek metalowych, szkła i odpadków organicznych. Zalecany jest wstępny recykling w gospodarstwach domowych na podział na frakcje suchą i mokrą (odpady organiczne). Alternatywę dla sortowania całej masy odpadów zróżnicowanych jakościowo stanowi sortowanie asortymentowe prowadzone na etapie zbiórki odpadów. Dokonywane jest ono przez użytkowników - a więc odbywa się na etapie najbliższym powstawania odpadów - i z tego względu cechuje je duża efektywność asortymentowa. Odpady z tego rodzaju zbiórki są mniej zanieczyszczone i bardziej przydatne do obróbki technologicznej. Warunkiem powodzenia selektywnej zbiórki odpadów jest wysoka świadomość społeczna, kultura ekologiczna oraz łatwa dostępność pojemników na odpady.

Rozdrabnianie. Odpady gromadzone w pojemnikach do zbiórki selektywnej znajdują się w różnej formie - z reguły nieprzydatnej do bezpośredniego przetwórstwa. Z uwagi na łatwość transportu surowca w strefie dozowania odpady z tworzyw sztucznych muszą zostać rozdrobnione do wymiarów rzędu kilku mm. Odbywa się to w młynach nożowych, wyposażonych w noże tnące oraz sita separujące odpady o wymaganej wielkości.

Mycie. Odpady z tworzyw sztucznych i szkła zwykle są zanieczyszczone i wymagają mycia. Stosowane są w tym celu wanny myjące, zawierające kąpiele wodne z detergentami. Po etapie mycia konieczne jest usunięcie wody, co odbywa się przez odwirowanie i suszenie odpadów (wirówki i suszarnie).

Wytłaczanie. Wytłaczarki stanowią zasadniczy etap linii technologicznej recyklingu mechanicznego - wytwarzany jest tu produkt końcowy recyklingu, którym może być granulat lub wyrób finalny o formie użytkowej w przypadku szkła. Obydwa asortymenty mają wartość handlową. Wytłaczarki do recyklingu tworzyw sztucznych stanowią maszyny jednoślimakowe lub dwuślimakowe z głowicą formującą o geometrii zależnej od planowanego produktu końcowego (granulat, profil, folia).

Pozostałe. W linii recyklingu znajdować się winny także elementy towarzyszące - transportery, cyklony oraz silosy spełniające funkcje magazynowe i homogenizujące odpady. Zależnie od asortymentu dostępnych odpadów, w procesach technologicznych mogą występować ponadto specyficzne urządzenia pomocnicze np. aglomeratory (odpady poliolefinowe) czy krystalizatory (odpady z politereftalami etylenowego). 

3. Na co należy zwrócić uwagę, zanim przystąpimy do recyklingu:

• Technologie stosowane do utylizacji odpadów opakowaniowych muszą być dostosowane do lokalnych warunków i uwzględniać dostępną infrastrukturę, ilość i asortyment odpadów, ciągłość dostaw, a także rozmiary rynku i jego chłonność na produkty z surowców wtórnych.

• Profesjonalne potraktowanie recyklingu odpadów opakowaniowych wymaga poza znajomością technologii także wiedzy z zakresu chemii i fizyki. Uwzględnienie specyficzny charakter pozyskiwanych odpadów ich składu i dominującego rodzaju odpadu dostarczanego do recyklingu.

• Umożliwić pełniejsze wykorzystanie ich wartości materiałowych. Wówczas można postrzegać je pozytywnie jako surowce wtórne - zamiast częstego traktowania jako uciążliwe odpady.

• Znajomość podstawowych charakterystyk materiałowych umożliwia prace nad modyfikacją właściwości tworzywa odpadowego dla poprawienia jego jakości. Odpowiedni dobór kompozycji - często zawierających środki pomocnicze opracowane specjalnie dla recyklingu, napełniacze i modyfikatory - pozwala na przetwarzanie materiałów wtórnych z dużą wydajnością, przy jednocześnie dobrej jakości wyrobów.

• Wartość rynkowa odpadów wynika przede wszystkim z oceny ich jakości - dla potencjalnego odbiorcy najistotniejsze jest, jakiej jakości produkt można otrzymać z materiału wtórnego, oraz jakie trudności może sprawiać przetwórstwo odpadów z przy użyciu standardowych metod recyklingu.

3) Proponowane rozwiązania dla zarządzania środowiskowego

Działania polegające na wykorzystaniu odpadów

• wykorzystanie jako paliwa lub innego środka wytwarzania energii

• regeneracja lub odzyskiwanie rozpuszczalników

• recykling lub regeneracja substancji organicznych, które nie są stosowane jako rozpuszczalniki

• recykling lub regeneracja metali i zw. Metali

• recykling lub regeneracja innych materiałów nieorganicznych

• recykling kwasów lub zasad

• odzyskiwanie składników stosowanych do usuwania zanieczyszczeń

• odzyskiwanie składników z katalizatorów

• powtórna rafinacja oleju lub inne sposoby ponownego wykorzystania oleju

• rozprowadzenie na powierzchni ziemi w celu nawożenia lub ulepszania gleby lub rekultywacji gleby lub ziemi

Wymagania prawne w zakresie wykorzystania odpadów

„ Obowiązek odzyskiwania odpadów spoczywa zarówno na wytwarzającym odpady jak również na posiadaczu odpadów

„ Zarówno wytwórca jak i posiadacz obowiązani są do poddania odpadów odzyskowi, a jeżeli z przyczyn technologicznych jest niemożliwy lub nie jest uzasadniony z przyczyn ekologicznych lub ekonomicznych, to odpady te należy unieszkodliwiać w sposób zgodny z wymaganiami ochrony środowiska oraz planami gospodarki odpadami.

„ Ustawa z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości w gminach (Dz.U. Nr.132 poz. 622) wraz ze zmianami w ustawie z dnia 27 lipca 2001r. O wprowadzeniu ustawy – Prawo ochrony Środowiska nakłada na gminy określone obowiązki.

4) Podsumowanie

Odzysk surowców wtórnych jest bardzo ważnym elementem gospodarki odpadami, który w przyszłości zaowocuje nie tylko zmniejszeniem stosów odpadów na wysypiskach czy kosztów produkcji. W bardzo istotny sposób przyczyni się w programie ochrony środowiska. Recykling należy rozwijać we wszystkich możliwych jego formach. Trzeba również pamiętać o tym, że recykling powinien być uzasadniony techniczno-technologicznie i opłacalny ekonomicznie.

7