Wyspy brytyjskie-Anglia-nowe tendencje:
*zaczęto przywiązywać uwagę do emocji, indywidualnego człowieka, doceniano indywidualne kontemplacje natury, emocje przeżywane w samotności.
*wzorowano się na matematycznym układzie-na strefie biologicznej, patrzy się na fizyczność natury-inne rozumienie natury, zwracanie uwagi na inne aspekty.
*powrót do zmysłowości sztuki ogrodowej
W XVIII w modne stały się podróże edukacyjne, w celu poznania Europy, gł. na tereny Włoch, silnym przeżyciem był dla nich przejazd przez Alpy, zetkniecie się z dziką naturą, groźną przygoda i niebezpieczeństwem(strona emocjonalna i estetyczna)
LIBERALIZM- dążenie do demokracji, narody góralskie funkcjonują w innym ustroju, nastąpiła fascynacja przyrodą i klimatem, obfitości roślinności, obrazy te utrwalone zostały:
W MALARSTWIE PEJZAŻOWYM- malarstwo utrwalające wygląd krajobrazu włoskiego, pejzaż ściśle związany z architekturą antyczną, natura jest tam dzika i nie zmieniona (świątynie, pojedyncze rzeźby w niezmienionym pejzażu)
FASCYNACJA RUNAMI- relikt budowli traktowany estetycznie pomysł żeby tworzyć coś co miało imitować krajobraz niezmieniony przez człowieka.
Połączenie krajobrazu, reliktów antycznych ze zjawiskami, które w silny sposób oddziaływały na emocje człowieka np. burze, wicher, wsch.-zach. słońca, sztormy- coś co umyka możliwością naszych reakcji.
Anglicy tworzyli ogrody w literaturze, ogrody były opisywane w powieściach, esejach dopiero później były realizowane w konkretnych ogrodach.
W ogrodach BAROKOWYCH gloryfikowano władcę, właściciela ogrodu, w XVIII w na zasadzie kontrastu, uważano że żaden demokrata nie powinien tworzyć ogrodu na zasadach barokowych(w ściśle geometrycznym układzie) ale tak aby była to namiastka przyrody, natury, brak dominacji nad roślinnością.
Przełomowym ogrodem jest założenie STOWE
1) odejście od geometryzacji- sieć obiektów zbiegających się promieniście i pomiędzy nimi linie- ścieżki nieregularne, serpentyny „dzika promenada” -odejście od linii prostej.
2) akweny wodne imitujące jeziora, sadzawki
3) wzniesienia robiące wrażenie autentycznych, nieregularne kopce.
4) roślinność nie strzyżona, ale pojedyncze drzewa, gaje, laski-chęć odtworzenia form naturalnych, często pojawiający się gatunek syngielton
5) gęsta sieć ścieżek, między nimi polany, imitacja naturalnych łąk.
6) ważny jest dobór roślinności
Prace Izabeli Czartoryskiej z 1805r-podsumowanie stylu angielskiego obejmowała:
zestawienie gatunków iglastych z liściastymi np. jodła z brzozą
silny nacisk na zmienność- oddziaływanie na emocje(niezmienność drzewa iglastego i zmienność drzewa liściastego w ciągu roku, na zasadzie kontrastów)
chęć tworzenia ogrodu jak tworzenia obrazu, z wykorzystaniem pewnych zasobów malarskich: różnicowanie światłocienia, barw, faktur.
uwidaczniano stare drzewa, które znajdowały się już na terenie zagospodarowanym
długowieczne gatunki sadzono pojedynczo
fascynowały martwe drzewa, specjalnie przywożono obumarłe drzewa z okolic- śmierć zaczyna być elementem estetycznym, kształtującym ogród.
podkreślano zróżnicowania poprzez KLOMBY-obsadzenia roślinnością o różnej wysokości aby tworzyć coś w rodzaju piramidy (na obrysie elipsy lub koła)
łączono drzewa ozdobne z owocowymi oraz roślinność rodzimą z rośl. aklimatyzow.
silne przywiązanie do mitu arkdii-idealny krajobraz, przestrzeń, czas niezwiązany z czasem historycznym, służyły temu WINY
nie przywiązywano jeszcze dużej uwagi do gat. rodzimych.
rezydencja „wyrasta” wprost z łąki
parki kształtowane tak by pochłaniały krajobraz zew.
tworzono imitacje wsi, nawet królowie uczestniczyli w tego rodzaju zabawie.
WE FRANCJII- postanowiono zacząć od:
*walorów związanych z życiem wiejskim, przybrało to formę karykaturalną.
*budowano pawilony, imitujące wiejskie chaty, domki rybackie (dworzanie przebierali się i odgrywali sceny)
*związek z malarstwem-sposób komponowania.
*starano się kształtować pewne scenerie, które miały być oglądane w czasie spacerów, obrazy widziane w pewnych pkt. Widokowych miały oddziaływać na emocje, wyobraźnię.
*psychologie człowieka miała wpływ na kształtowanie zieleni.
*częste porównanie parków do galerii obrazów.
*GROTY-ulubiony element XVIII w.
*zróżnicowanie pawilonów i ich duża gęstość, różna architektura np. chińska, antyczna.
*KOSMOPOLITYZM ogrodów- pawilony poświęcane jakiejś idei, wartości ogólnoludzkich-wartości wyższe.
*wprowadzenie elementów szklanych
*wpływ cywilizacji pozaeuropejskich np. domki afrykańskie
Typ ogrodów:
PICTURESQUE-określenie obrazu, nawiązanie do malarskiego założenia.
LANDSCAPE GARDEN- krajobraz jaki widzimy wychodząc przed zabudowanie, krajobraz prawdziwy, autentyczny, naturalny
MONOPTERAS-pawilon wyznaczony na rzucie koła, nawiązujący do antycznych świątyń