Temat: ZSRR w okresie międzywojennym
Klasa:
I Liceum Ogólnokształcącego
Czas:
1 godz. lekcyjna.
Cel ogólny:
Zapoznanie uczniów z okolicznościami powstania, kształtowaniem ustroju oraz pozycją międzynarodową ZSRR w okresie międzywojennym.
Cele operacyjne - po zakończonej lekcji uczeń:
Potrafi przedstawić proces dochodzenia bolszewików do władzy.
Zna wydarzenia i potrafi podać ich daty: rewolucja lutowa, rewolucja październikowa, wojna polsko bolszewicka.
Zna datę powstania państwa ZSRR.
Potrafi nazwać i zinterpretować poszczególne człony nazwy państwa ZSRR.
Rozumie i wyjaśnia pojęcia: rekwizycja, reglamentacja, komunizm wojenny, kolektywizacja, nacjonalizacja, totalitaryzm.
potrafi omówić i ocenić przemiany gospodarcze zachodzące w Związku Radzieckim w okresie międzywojennym..
Potrafi zidentyfikować i scharakteryzować postacie: Włodzimierza Lenina, Lwa Trockiego, Józefa Stalina.
Metody:
Dyskusja.
Pogadanka.
Praca z tekstem źródłowym.
Praca z mapą
Środki dydaktyczne:
Teksty źródłowe.
Podręcznik.
Czynności organizacyjne (2’):
Zapisanie tematu lekcji na tablicy.
Rekapitulacja wtórna (5’):
Nawiązanie do wiadomości już poznanych przez uczniów dotyczących wydarzeń związanych z I wojną światową oraz dotychczas poznaną historią Rosji (nauczyciel w formie pogadanki nakreśla uczniom sytuację w Rosji pod koniec I wojny światowej).
Ogniwo łącząco-wiążące (5’):
Nauczyciel nawiązuje do rewolucji które dotknęły Rosję oraz przedstawia ich wpływ na kształtowanie się nowych rządów w państwie. Nauczyciel przedstawia proces dochodzenia bolszewików do władzy.
Wprowadzenie (5’):
Nauczyciel nawiązuje do wymienionych wcześniej informacji, poczym wprowadza informacje dotyczące powstania nowego państwa ZSRR. Uczniowie rozwijają poszczególne człony nazwy państwa, dokonując przy tym ich interpretacji. Na podstawie przedstawionej nazwy uczestnicy lekcji wyciągają wnioski na temat formy i kształtu powstałego nowego państwa.
Rozwinięcie (15’):
Nauczyciel przedstawia pokrótce formowanie się ustroju państwa zgodnie z ideologia komunistyczną, zaznaczając przy tym napotykane problemy i trudności. Prowadzący lekcję omawia kolejno:
Okres komunizmu wojennego.
Wprowadzenie rozwiązań Nowej Ekonomicznej Polityki.
Następnie nauczyciel nawiązuje do problemu ciągłej walki o władzę i dominującej roli ideologii w ZSRR. Prowadzący lekcję omawia sytuację u schyłku życia Lenina i efekty dojścia do władzy Stalina.
Gospodarka centralnie planowana.
Okres Stalinizmu.
Prowadzący lekcję przypomina o totalitarnym charakterze nowopowstałego państwa. Nauczyciel nakreśla sytuację społeczeństwa w ZSRR, wszechobecny terror, prześladowania i sankcje wymierzone w obywateli własnego państwa.
Uczniowie pracują z tekstem źródłowym – fragment Archipelagu Gułag, Aleksandra Sołżenicyna, opisującego codzienną rzeczywistość oraz koszmar prześladowań w totalitarnym państwem. Zadaniem uczniów przedstawienie uczuć jakie towarzyszyły zwykłym obywatelom funkcjonującym na co dzień w państwie terroru.
Podsumowanie (7’):
Uczestnicy lekcji wysuwają wnioski z powstania państwa w takiej formie w okresie międzywojennym. Szczególnie ważny jest tutaj spojrzenie, iż terror wewnętrzny i prześladowania własnych obywateli stanowiły tylko preludium do ekspansji ZSRR poza własne granice w stronę Europy.
Rekapitulacja pierwotna (6’):
Nauczyciel wyrywkowo odpytuje uczniów nt. zagadnień poruszonych podczas toku lekcji.