Walory wypoczynkowe część pierwsza

Oceny środowiska geograficznego Polski dla turystyki wypoczynkowej

• Opracowanie M.I. Mileskiej [1963],

• Plan kierunkowy zagospodarowania turystycznego Polski [1971]

• Studium Zespołu Architektury Krajobrazu Politechniki Krakowskiej [J. Bogdanowski i in., 1973].

• Ocena walorów wypoczynkowych środowiska przyrodniczego Polski J. Wyrzykowski [1975],

• Określenie kompleksowych geograficznych uwarunkowań rozwoju turystyki wypoczynkowej w Polsce J.Wyrzykowski [1986].

Ocena atrakcyjności turystyczno-wypoczynkowej poszczególnych typów krajobrazu naturalnego w Polsce.M.I.Mileska (1963)

• Bonitacja punktowa zróżnicowania rzeźby oraz wielkości powierzchni wodnych i leśnych oraz za wybitne osobliwości przyrody, nadmorskie plaże i specjalne walory klimatyczne.

• Wydzielono 6 klas atrakcyjności turystycznej typów krajobrazu.

• Analiza zagospodarowania turystycznego
  i rozmieszczenia ruchu stanowiły podstawę do wyznaczenia 21 regionów wypoczynkowo-turystycznych i 12 potencjalnych regionów.

Plan kierunkowy zagospodarowania turystycznego Polski [1971]

• Ocena środowiska geograficznego na potrzeby turystyki wypoczynkowej,

  • wyznaczono obszary wypoczynkowe w podziale na 3 kategorie

  • określono optymalną jednorazową pojemność turystyczną obszarów
    z uwzględnieniem okresu letniego i zimowego.

• Ocena walorów wypoczynkowych

  • urozmaicenie rzeźby terenu, walory związane z wodą i szatą leśną, możliwości wykorzystania źródeł mineralnych, możliwości uprawiania sportów zimowych, niski stopień urbanizacji

• 231 obszarów wypoczynkowych - podstawowych jednostek przestrzennych w zakresie ochrony terenów na potrzeby turystyki wypoczynkowej.

Studium przydatności krajobrazu Polski dla rekreacji [J. Bogdanowski i in., 1973]

• Wyznaczenie zespołów jednostek krajobrazowych na podstawie mezoregionów fizycznogeograficznych i ich waloryzacja, uwzględniającą naturalne walory oraz możliwości ich wykorzystania przez rekreację oraz ocena form i kierunków zagrożenia ze strony urbanizacji. Ocena optymalnej przydatności poszczególnych jednostek do różnych celów

• Strefy: rezerwaty krajobrazowe, krajobrazy parkowe naturalne, krajobrazy parkowe kulturowe, krajobrazy chronione, krajobrazy przekształcone naturalne krajobrazy nieprzydatne do rekreacji.

Studium walorów wypoczynkowych Polski J. Wyrzykowski [1986]

• wyróżniono cechy niezbędne i korzystne dla wypoczynku

• typologia obszarów o walorach wypoczynkowych

• określenie

  • pojemności turystycznej

  • optymalnych okresów wykorzystania obszarów o walorach wypoczynkowych

  • ocena atrakcyjności turystycznej ważniejszych obszarów i miejscowości wypoczynkowych

Obszary nieprzydatne dla turystyki wypoczynkowej (długookresowej)

• tereny, na których zanieczyszczenie powietrza przekracza dopuszczalne normy

• tereny zniekształcone przez działalność górniczą

• obszary krajobrazu kulturowego, zurbanizowanego i rolniczego - dysharmonijnego

• obszary bagienne

Rozmieszczenie obszarów nieprzydatnych dla turystyki długookresowej wypoczynkowej

• główne strefy zurbanizowane

  • pasmo aglomeracji południowych — wrocławska, wałbrzyska (podsudecka), opolska, górnośląsko-rybnicka, bielska, częstochowska, krakowska,

  • aglomeracje środkowej Polski — staropolska, lubelska, poznańska,łódzka, warszawska, bydgosko-toruńska

  • aglomeracje najsłabiej zurbanizowanej północnej Polski — szczecińska, gdańska, białostocka

Tereny o najwyższym stopniu degradacji na skutek zanieczyszczenia atmosfery

• Górnośląski Okręg Przemysłowy,

• Rybnicki Okręg Węglowy

• Obszary wokół:

Częstochowy, Krakowa, Bielsko-Białej, Puław, Legnicy i Głogowa,

• zachodnie Sudety.

Niekorzystne przekształcenia krajobrazu rolniczego

• Czynnik eliminujący obszary pod względem przydatności do dłuższego wypoczynku

• Przekształcenia krajobrazu rolniczego występują na obszarach o:

  • dużej gęstości zaludnienia obszarów rolnych,

  • przewadze osadnictwa rozproszonego

  • wysokim wskaźniku zatrudnienia ludności wiejskiej poza rolnictwem.

• Największa powierzchnia tego typu obszarów występuje w środkowej i południowej Polsce

Obszary bagienne

• Występują najczęściej w pasie nadmorskim i na pojezierzach

• Koncentracja w północno-wschodniej Polsce.

Obszary, które nie spełniają minimum warunków do długookresowej turystyki wypoczynkowej

• 130 tyś. km², tj. 42% obszaru kraju.

• w 1985r.: 27 obszarów ekologicznego zagrożenia (35,5 tyś. km², 11,3% ogólnej powierzchni kraju); wybrzeże szczecińskie, większość wybrzeża gdańskiego i część terenów sudeckich; 300 miast i gmin

• w 1995r.: 114 miast i gmin

Ocena walorów widokowych krajobrazu

• obszary krajobrazu naturalnego lub zbliżonego do niego (I kategoria walorów)

• obszary krajobrazu rolniczego harmonijnego (II kategoria walorów)

Strefa pojezierzy. Liczne, duże, zwarte kompleksy krajobrazu naturalnego

• Zalew Szczeciński z przyległymi obszarami leśnymi (Puszcza Wkrzańska, Puszcza Goleniowska),

• Pojezierze Myśliborskie,

• Pojezierze Drawskie,

• Pojezierze Kaszubskie z Borami Tucholskimi,

• Pojezierze Iławskie,

• Pojezierze Olsztyńskie,

• Kraina Wielkich Jezior z Puszczą Piską,

• Pojezierze Suwalskie z Puszczą Augustowską,

• Pojezierze Lubuskie z Puszczą Rzepińską,

• Puszcza Notecka.

Strefa nizin. Duża liczba niewielkich jednostek przestrzennych zwartych kompleksów krajobrazu naturalnego

• Puszcze: Knyszyńska, Białowieska,

• Bory Dolnośląskie,

• obszary leśno-stawowe Kotliny Milickiej,

• Bory Stobrawskie,

• Puszcza Solska.

• Puszcza Kurpiowska,

• Doliny rzeczne Narwi, Biebrzy i Bugu,

• tereny nad środkową Wartą i Pilicą,

Strefa wyżynna krajobrazu naturalnego

• Wyżyną Krakowsko-Częstochowska,

• Góry Świętokrzyskie

• Roztocze

Strefa górska krajobrazy naturalnego

• wyższe partie górskie Sudetów

  • Karkonosze, Góry Sowie, Góry Bardzkie, Grupa Śnieżnika, Góry Bialskie, Góry Złote

• wyższe partie górskie Karpat

  • Beskid Śląski, Beskid Żywiecki, Tatry, Pieniny, Gorce, Beskid Sądecki, Beskid Niski, Bieszczady

Strefa krajobrazu nadmorskiego krajobrazy naturalnego

• Fragmenty Pobrzeża Szczecińskiego (Woliński Park Narodowy)

• Fragmenty Pobrzeża Słowińskiego (Słowiński Park Narodowy).

Strefa krajobrazu rolniczego harmonijnego

• Rozmieszczenie terenów o w strefach krajobrazowych jest podobne. Najwięcej terenów rolniczych o cechach krajobrazu harmonijnego wiąże się z obszarami pojeziernymi i nizinnymi.

Walory widokowe krajobrazów zróżnicowanie wysokości terenów

• Największe zróżnicowania (ponad 400 m w polu o pow 36 km²)

  • główne partie górskie Sudetów i Karpat.

• Średni stopień zróżnicowania (1OO-4OO m)

  • Przedgórze Sudeckie, Pogórze Karpackie,

  • Wyżyna Krakowsko-Częstochowska,

  • Góry Świętokrzyskie

  • fragmenty Roztocza,

  • fragmenty Pojezierza Pomorskiego, Mazurskiego i Wielkopolskiego.

• Trzeci stopień zróżnicowania (40-100 m)

  • Roztocze,

  • niektóre fragmenty Wyżyny Lubelskiej

  • duże obszary pojezierne.