Thomas Alva Edison
Życie młodzieńca, mężczyzny, wynalazcy, biznesmena.
Thomas Alva Edison urodził się 11 lutego 1847 roku w USA, w małym miasteczku Milan w stanie Ohio. Jego rodzina była średnio zamożna, ale posiadała korzenie holenderskie. Jego ojciec – Samuel Ogden Edison posiadał własne przedsiębiorstwo zajmujące się handlem drewnem budowlanym, a wraz z Nancy Matthews Elliott posiadali sześcioro dzieci, z których troje zmarło, a jako siódme i ostatnie dziecko Edisonów narodził się Thomas. Dlatego właśnie zrodziła się obawa, że on także może nie przeżyć. Nadano mu imię – Thomas -, gdyż było ono bardzo popularne w jego rodzinie, natomiast drugie imię – Alva - wybrał mu ojciec ku pamięci swojego przyjaciela, z którym prowadził interesy. Odtąd właśnie tym imieniem nazywano najmłodsze dziecko Edisonów, używając przy tym zdrobniałej formy – Al.
Kiedy mały Edison miał 7 lat, jego rodzina przeniosła się do miasteczka Port Huron. Niedługo po przeprowadzce chłopiec zaraził się szkarlatyną i poważnie zachorował. Rok później zaczął uczęszczać do szkoły. Jednak nie okazało się to najlepszym wyjściem. Thomas uwielbiał zdobywać wiedzę na własną rękę, a nauczyciel starał mu się wpoić na siłę wszystkie wiadomości, których nie potrafił zapamiętać pomimo obawy przed chłostą. Często zadawał dociekliwe pytania nauczycielowi, jednak wzbudzały one w nim jedynie gniew. Chłopiec szybko stał się najgorszym uczniem w klasie i po kwartale usłyszał jak nauczyciel mówi o nim niezbyt dobre rzeczy. Wtedy młodzieniec będący zły na nauczyciela, wybiegł ze szkoły i nie chciał do niej wrócić. Przez pewien czas uczęszczał do innych szkół, jednak odbywało się to nieregularnie. Przeważnie uczył się sam - poprzez czytanie książek, czasem uczyła go w domu matka. W wieku 9 lat przeczytał książkę, w której były opisane proste eksperymenty. Edison był tak zafascynowany jej treścią, że od razu wykonał wszystkie opisane w niej eksperymenty. Później urządził w swoim pokoju małe laboratorium, w którym wymyślał własne eksperymenty, korzystając z dostępnych mu składników. Jednym z pierwszych eksperymentów było sprawdzenie reakcji organizmu człowieka po połknięciu dużej ilości proszku do robienia napoju musującego, który wykonał na swoim koledze. Myślał wówczas, że proszek wytworzy w żołądku kolegi gaz, dzięki któremu uniesie się on w powietrze jak balon. W innym doświadczeniu został podrapany przez koty, kiedy do ich ogonów podłączył przewody, aby wytworzyć ładunek elektryczny poprzez ocieranie kotów o siebie. Kiedy niechcący zniszczył meble, jego matka rozgniewała się i kazała mu przenieść się do piwnicy. Tam mały Thomas dalej przeprowadzał eksperymenty powodując eksplozje i grzmoty, które wstrząsały domem i wywoływały złość ojca. Matka jednak uspokajała go mówiąc, że wie co robi.
Młody
Thomas A. Edison
Gdy miał 12 lat została wybudowana kolej łącząca miasteczko Port Huron z miastem Detroit, dzięki czemu zauważył możliwość zarobienia pieniędzy. Decyzję o rozpoczęciu pracy podjął, przez to, że jego rodzina cierpiała na brak pieniędzy oraz potrzebował zastrzyku dużej ilości gotówki na swoje kosztowne zainteresowania. W otrzymaniu pierwszej pracy pomógł mu ojciec, który załatwił mu pracę na stanowisku sprzedawcy gazet w pociągu relacji Port Huron-Detroit. Żeby zwiększyć zarobek oprócz gazet sprzedawał również napoje chłodzące i słodycze. Swój wolny czas spędzał w bezpłatnej bibliotece w Detroit, gdzie wypożyczał książki, które czytał podczas podróży pociągiem. Miał także swoje miejsce w wagonie bagażowym, w którym po jakimś czasie zaczął przeprowadzać eksperymenty. Jednak podczas jednego z nich Edison niefortunnie wywołał pożar w wagonie i poparzony konduktor wyrzucił jego przyrządy z pociągu.
W 1861 wybuchła wojna secesyjna, podczas której zginęło i zostało rannych ponad milion osób. Wiadomości z frontu były opisywane w gazetach sprzedawanych przez Edisona, co przyczyniło się do wzrostu jego zarobków. Aby mieć pewność, że sprzeda wszystkie gazety, zapoznawał się wcześniej z próbną odbitką najważniejszych informacji, jakie miały zostać wydrukowane w danym dniu. Gdy były w nich ważne wiadomości, wówczas zabierał odpowiednio więcej gazet. W wieku 15 lat brał udział w groźnym wypadku kolejowym, na skutek którego utracił częściowo słuch i przestał jeździć z ojcem po kraju. Zajął się wtedy budową własnego laboratorium, w którym rozpoczął eksperymenty z telegrafem i innymi sposobami przesyłania informacji za pomocą prądu. Rok później Thomas był już jednym z najbardziej znanych ekspertów od telegrafu w USA dzięki wynalazkowi umożliwiającemu podłączenie sześciu urządzeń telegraficznych do jednego przewodu przesyłowego.
Edison uratował trzyletniego Jimmiego MacKenzie od uderzenia jadącego pociągu, wtedy ojciec dziecka wdzięczny za zachowanie i reakcję Thomasa, postanowił go trenować w zawodzie operatora telegrafu.
W 1866 roku, w wieku 19 lat, Edison przeniósł się do Bostonu, gdzie jako pracownik Western Union, pracował w dziale aktualności – zwykle na nocnych zmianach. Taka godzina pracy dawała mu ogromną ilość czasu na własne zainteresowania, czyli na czytaniu i eksperymentowaniu. Ostatecznie jego wybryk kosztował go posadę, gdyż pewnej nocy w 1867 roku, pracował z akumulatorem ołowiowo-kwasowym i wylał kwas siarkowy na podłogę, który natychmiastowo wsiąknął w podłogę i wytworzył dziurę, zarówno w podłodze, jak i w biurku szefa, który miał piętro niżej swój gabinet. Następnego ranka Edison został zwolniony.
Jednym z jego mentorów z lat młodzieńczych był telegrafista i wynalazca – Franklin Leonard Pope, który pozwolił zubożałemu młodzieńcowi żyć i pracować w piwnicy jego domu w New Jersey.
W bostońskich sklepach można było nabyć wszystkie potrzebne narzędzia i składniki do przeprowadzania eksperymentów. W sklepie Charlesa Williamsa, wynalazcy tacy jak on założyli nieoficjalny klub.
Pierwszym patentem Edisona był elektryczny rejestrator głosów, który został przyznany w dniu 1 czerwca 1869 roku.
Edison zaproponował miejscowej giełdzie i gazecie „Boston Daily Telegraph” skonstruowanie na bazie telegrafu urządzenia automatycznie drukującego aktualne kursy akcji. Urządzenie to okazało się pełnym sukcesem, a Thomas sprzedał swój wynalazek giełdom i gazetom w Bostonie i Nowym Jorku, zarabiając na tym kolosalną kwotę 40 tys. dolarów.
Za te pieniądze otworzył laboratorium – pierwszą na świecie „fabrykę wynalazków” w Menlo Park w stanie New Jersey, której zadaniem było „tworzenie jednego przełomowego wynalazku co pół roku i jednego mniej istotnego co 10 dni”. Oprócz własnych pomysłów realizował tam też zlecenia „wynalazków na żądanie” tzn. rozwiązywania konkretnych problemów technicznych, z którymi nikt wcześniej nie mógł sobie poradzić. Interes rozwijał się świetnie i po dwóch latach laboratorium zatrudniało sześćdziesięciu pracowników.
Edison
z fonografem
W 1878 roku Edison zaczął poważne badania naukowe w celu wypracowania uniwersalności żarówki. Swoje pierwsze zgłoszenie patentowe złożył dla „Improvement In Electric Lights” w dniu 14 października 14 października 1878 roku. Po wielu eksperymentach na nitkach z platyny i innych metali, Edison wrócił do żarnika węglowego. Pierwszy udany test odbył się w dniu 22 października 1879 roku i trwał 13,5 godziny. Thomas wciąż poprawiał ten projekt i 4 listopada tego samego roku, złożył wniosek o patent USA na lampę elektryczną za pomocą żarnika węglowego. Jednak patent opisano na kilka sposobów dodając do niego użycie bawełny, nici lnianych, drewna, papieru zwiniętego w różny sposób. Edison wraz ze swoim zespołem odkryli później, że karbonizowane włókno bambusowe może utrzymywać ciepło ponad 1200 godzin.
Żarówka
Edisona
Natomiast w styczniu 1882 roku miał pierwszą elektrownie parową w Holborn Viaduct w Londynie. System zasilania prądem stałym oddziaływał na dostawę energii elektrycznej do oświetlenia ulicznego i kilku mieszkań prywatnych w niewielkiej odległości od stacji.
W 1886 roku, po udoskonaleniu żarówki Edison przekonał znanego finansistę Johna Pierponta Morgana i bardzo zamożną rodzinę Vanderbiltów do założenia przedsiębiorstwa o nazwie „Edison Electric Light Company”, która w 1911 roku została połączona z kilkunastoma innymi firmami działającymi w branży elektrycznej tworząc największą obecnie na świecie spółkę kapitałową General Electric. Edison Electric Light Company była przedsiębiorstwem które zbudowało pierwszą na świecie elektrownię oraz pierwszy elektryczny miejski system oświetleniowy.
W 1887 roku Edison otworzył dodatkowe laboratorium w West Orange w stanie New Jersey, gdzie rozrosło się ono do potężnego centrum laboratoryjnego składającego się z kilku budynków. Obecnie mieści się tam muzeum.
Był także aktywny w biznesie, aż do końca. Zaledwie kilka miesięcy przed śmiercią, na Railroad Lackawanna zainaugurował elektryczny pociąg podmiejski łączący z Hoboken w Montclair , Dover i Gladstone w New Jersey. Transmisja elektryczna dla tej usługi była poprzez napowietrzne sieci trakcyjne za pomocą systemu prądu stałego, którego Edison bronił. Mimo swej wątłej kondycji, Edison był na pierwszym miejscu kolejowych odejść Lackawanna Terminal w Hoboken we wrześniu 1930 roku.
Edison powiedział, że został pod wpływem popularnej „fad diet” w swoich ostatnich kilku latach :„jedynym płynem spożywanym był litr mleka co 3 godziny”. Wierzył, że ta dieta przywróci mu zdrowie. Jednak nie wiadomo jak to dokładnie było..
Również stał się właścicielem miasta Milan, Ohio, w którym się urodził. Podczas swojej ostatniej wizyty w 1923 roku, był zszokowany jego stary dom ma nadal oświetlenie.
Thomas Edison zmarł z powikłań cukrzycy, w dniu 18 października 1931 roku, w swoim domu, "Glenmont" w Llewellyn Park w West Orange, New Jersey , który kupił w 1886 roku jako prezent ślubny dla swojej żony Miny Miller. Pochowany został za swoim domem.
Ostatni oddech Edisona jest podobno zawarty w probówce w Henry Ford Museum.
Jako małżonek i ojciec.
25 grudnia 1871 roku Edison ożenił się z szesnastoletnią Mary Stilwell, którą spotkał dwa miesiące wcześniej w jednym ze sklepów w Bostonie. Miał z nią troje dzieci
Marion Estelle Edison , którą nazywano „Dot”
Thomas Alva Edison, Jr., którego nazywano „Dash”
William Leslie Edison
Niestety Mary Stilwell-Edison zmarła 9 sierpnia 1884 roku – prawdopodobnie z powodu guza mózgu.
Mina
Miller (druga żona T.A.Edisona)
Madeleine Edison
Charles Edison
Theodore Edison
Mina Miller-Edison przeżyła Thomasa Edisona. Zmarła 24 sierpnia 1947 roku, czyli 16 lat po śmierci męża.
Wynalazki
Dorobek założonych i administrowanych przez niego laboratoriów to około 5000 patentów, z których wystawionych na jego nazwisko jest w Stanach Zjednoczonych 1093, a poza nimi 1239.
W laboratoriach w Menlo Park i West Orange powstały następujące ważniejsze wynalazki:
Fonograf
silnik prądu stałego
prądnica prądu stałego
oscyloskop
płyta gramofonowa
perforowana taśma filmowa
kamera filmowa z jednoczesną rejestracją dźwięku na taśmie filmowej
projektor filmowy do filmów dźwiękowych
betoniarka
lodówka
suche baterie alkaliczne
dyktafon
pióro elektryczne
pierwsza na świecie guma syntetyczna tzw. buna.
krzesło elektryczne
wyrzynarka do wewnętrznego wyrzynania
żarówka
Wybrane nagrody.
W uznaniu osiągnięć Thomasa Edisona od 1983 roku w dniu jego urodzin, w USA obchodzą Święto Narodowe Wynalazcy . Na Hollywood Walk of Fame została poświęcona mu gwiazda. Liczne obiekty i drogi m.in. w Niemczech, zostały nazwane jego nazwiskiem.
1889: mianowany dowódcą Legii Honorowej przez prezydenta Francji
1909: Nagroda Złoty Medal Królewskiej Akademii Nauk Szwecji
1922: Prezentacja honorowego doktoratu na Uniwersytecie Rutgers w Edison
1915: Edison otrzymał Medal Franklina z The Franklin Institute za odkrycia, przyczyniając się do powstania przemysłu i dobrobytu ludzkości.
1920: United States Navy Departament przyznał mu Navy Distinguished Service Medal
1927: przyznano mu członkostwo w Narodowej Akademii Nauk
W dniu 29 maja 1928 roku, Edison otrzymał Złoty Medal Kongresu
Na początku listopada 1915 r., gazety donosiły w New York Times , o nadchodzącej prezentacji Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki w równych częściach Nikoli Tesli i Thomasa Edisona. W rzeczywistości, Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki w 1915 r. zostały przyznane dla Williama Henrego i Williama Lawrence Bragga.
Bibliografia.
Encklopedia PWN
http://www.portalwiedzy.onet.pl/
http://www.edisonmuseum.org/
http://www.thomasedison.com/
http://www.menloparkmuseum.org/
http://www.nps.gov/
http://www.inventors.about.com/
http://www.chudnof-eder.com/
http://www.tomedison.org/
http://www.odkrywcy.pl/
http://biografieonline.it/
Anna Sproule - "Thomas Alva Edison" 1991
Brian Williams - "Thomas Edison" 2000
Edward Wirth - "Thomas Edison in West Orange" 2008