Przewodnik: Stłuszczona wątroba
Visual Guide to Fatty Liver Disease
Bardziej powszechna niż myślisz
Stłuszczona wątroba może być najczęstszą chorobą, o której nigdy nie słyszałeś. Co najmniej 1 na 4 osoby ją ma, czyli więcej osób niż cukrzyca i artretyzm razem. I wielu z tych, którzy ją mają, może nie wiedzieć, że ją ma - a nawet co to jest. Najczęściej ta choroba wątroby jest łagodna, ale może prowadzić do poważniejszych problemów zdrowotnych. Jednak często możesz kontrolować lub odwrócić stłuszczenie wątroby zmianami stylu życia.
Żółte plamki – złogi tłuszczu
Co to jest?
Stłuszczona wątroba pojawia się kiedy zgromadzi się w niej zbyt dużo tłuszczu. Są dwa podstawowe rodzaje tej choroby: niealkoholowe stłuszczenie wątroby (NAFDL) i alkoholowe, znane też jako alkoholowe stłuszczeniowe zapalenie wątroby / alcoholic steatohepatitis. Niekiedy nadmiar tłuszczu może wywołać zmiany zatrzymujące prawidłowe działania wątroby. Skoro wątroba filtruje toksyny z krwi, to może sprawić iż czujesz się bardzo chory.
Niealkoholowe stłuszczenie wątroby
Najbardziej powszechny rodzaj stłuszczonej wątroby zwykle jest nieszkodliwy. Ale niektóre osoby mają ostrzejszą wersję zwaną nonalcoholic steatohepatitis (NASH). To wtedy puchnie wątroba, co może prowadzić do marskości wątroby (blizny na wątrobie, które się nie goją) i jest większa szansa raka wątroby i choroby serca. Eksperci sądzą, że NASH ma wkrótce stać się głównym powodem przeszczepów wątroby.
Kogo dotyka NAFL?
Eksperci nie rozumieją w pełni dlaczego jedni nań chorują, inni nie. Ale jest bardziej prawdopodobne kiedy masz nadwagę lub jesteś otyły, masz cukrzycę, wysoki cholesterol i trójglicerydy, nadciśnienie albo za-palenie wątroby typu C i inne infekcje wątroby, albo przyjmujesz pewne leki łącznie ze sterydami albo leki na raka lub problemy z sercem. Większość pacjentów mających ten rodzaj stłuszczonej wątroby są w średnim wieku, ale choroba może wystąpić u każdego, łącznie z dziećmi.
Alkoholowe stłuszczenie wątroby
Występuje u osób dużo pijących – więcej niż 1 drink dziennie u kobiet i 2 u mężczyzn. Ryzyko u kobiet zwiększa też otyłość. Tak samo jeśli rodzisz się z takimi genami. To może być pierwszy etap poważniejszych problemów. Jeśli pijesz dalej, możesz dojść do alkoholowego zapalenia wątroby, niewydolności wątroby, i masz większe ryzyko zachorowania na raka wątroby.
Objawy
W większości nie ma żadnych. To dlatego tak wiele chorych osób nie zdaje sobie z tego sprawy. Ale niektóre mogą odczuwać ból albo nacisk na środkową lub prawą stronę brzucha, albo są zmęczone. Niekiedy stłuszczona wątroba i powiązane z nią problemy mogą doprowadzić do utraty apetytu i wagi.
Diagnoza
Ponieważ często nie ma objawów, lekarze mogą przeoczyć chorobę stłuszczonej wątroby. Mogą też przeoczyć ją typowe badania laboratoryjne.
Specjalne badania krwi mogą sprawdzić funkcjonowanie wątroby. Lekarz może zrobić USG albo tomografię komputerową / CT. Możesz potrzebować biopsji: lekarz użyje igły żeby dostać mały kawałek wątroby i sprawdzić go na oznaki choroby.
Leczenie
Choć nie ma żadnego leku na stłuszczenie wątroby, to możesz dużo zrobić by ją kontrolować – a nawet pozbyć się jej. Najważniejsze jest to byś zmienił styl życia prowadzący do tej choroby.
Schudnij
Otyłość może być główną przyczyną NAFLD. Więc jeśli jesteś otyły, rozmawiaj z lekarzem by opracować plan chudnięcia oparty na zdrowym odżywianiu (mniej kalorii) i większej aktywności. Pół kilograma / kilogram tygodniowo jest dobre – jeśli stracisz więcej, możesz faktycznie pogorszyć sytuację. Pozbycie się 3-5% wagi może pomóc.
Ćwiczenia
Nawet jeśli trudno ci ćwiczyć tyle żeby schudnąć, może to być energiczny spacer przez 1.5 godziny tygodniowo – w ten sposób możesz się pozbyć tłuszczu w wątrobie.
Nie pij alkoholu
Jeśli masz alkoholowe stłuszczenie wątroby, najważniejszy jest koniec picia. To może nie być łatwe, ale korzyści są duże, zwłaszcza kiedy wiesz o tym wcześnie, możesz zupełnie odwrócić chorobę. Kiedy masz niealkoholowe stłuszczenie, też możesz sobie pomóc w ten sposób.
Zadbaj o zdrowie
Znajdź leczenie na powiązane schorzenia np. cukrzyca i wysoki poziom cholesterolu. Zapytaj lekarza czy możesz przestać przyjmować leki, które mogą powodować stłuszczenie wątroby lub przestawić się na inne. Regularnie odwiedzaj lekarza (lub specjalistę od wątroby, hepatologa), by na bieżąco śledzić wszelkie zmiany.
Bądź dobry dla wątroby
Możesz wymagać szczepionek na zapalenie wątroby A, B, grypę i pneumokoki żeby chronić wątrobę i zadbać o jej zdrowie. Powiedz też lekarzowi zanim zaczniesz przyjmować inne leki, witaminy czy suplementy, bo nawet gotowe leki mogą sprawiać kłopot wątrobie.
Profilaktyka
Te same zdrowe nawyki leczące stłuszczoną wątrobę mogą zmniejszyć ryzyko choroby. Ćwicz regularnie, stosuj odżywczą dietę z dobrymi tłuszczami i dużą ilością warzyw, owoców i pełnych ziaren. Ogranicz alkohol.
I miły bonus: te strategie mogą pomóc ci uniknąć innych problemów np. otyłość, cukrzyca i choroba serca.