9. Zapalenie krtani-etiologia, objawy, postępowanie
I. Ostre zapalenie krtani
ETIOLOGIA: najczęściej pierwotne zakażenie wirusowe lub wtórne zakażenie bakteryjne (paciorkowce, gronkowce)
OBJAWY: chrypka, afonia, ból, suchy kaszel, duszność (dzieci); także objawy ogólne tj.podwyższona temp.ciała, dreszcze, złe samopoczucie
LECZENIE: antybiotyki, inhalacje parowe, steroidy, leki p/gorączkowe, p/obrzękowe, p/kaszlowe, mukolityczne
II. Ostre podgłośniowe zapalenie krtani u dzieci
ETIOLOGIA: wirusy, dodatkowo może wystąpić wtórne zakażenie bakteryjne; jest uwarunkowane obecnością luźnej tkanki łącznej w okolicy podgłośniowej stopniowo zanikającej z wiekiem
OBJAWY: ostry nieżyt nosa, szczekający kaszel, duszność krtaniowa, głos zachowany, czysty, miernie podwyższona temp.ciała
LECZENIE: leki p/obrzękowe, p/zapalne, ew.antybiotyki
( III. Błonica krtani (1-5 r.ż.)
ETIOLOGIA: Corynebacterium diphteriae
OBJAWY: duszność
LECZENIE: usunięcie niedrożności, leki przeciwkaszlowe, antybiotyki, steroidy, tlenoterapia, płyny )
IV. Ostre zapalenie nagłośni
OBJAWY: silny ból przy połyłykaniu, dusznośc wdechowa, zmiana barwy głosu
LECZENIE: antybiotykoterapia, sterydoterapia, ewakuacja ropnia
V. Przewlekłe stany zapalne krtani- nieswoiste
ETIOLOGIA: Tytoń, pyły, gazy, nadużywanie głosu, niedroźność nosa
POSTAĆ: - prosta
-zanikowa
-przerostowa
OBJAWY: zmiana barwy głosu, chrypka, odksztuszanie wydzieliny, uczucie że coś przeszkadza w gardle
LECZENIE: eliminacja ww czynników, steroidy, inhalacje solankowe, mukolityki, dekortykacja fałdów głosowych
( * polip strun głosowych- leczenie: mikrochirurgia wewnątrzkrtaniowa
* obrzęk Reinckego- etologia: wysiłek głosowy, tytoń
leczenie: dekortykacja fałdów głosowych
* brodawczaki krtani- typ młodzieńczy i typ dorosłych
- stan przedrakowy
- szybkie rozprzestrzenianie się zmian, narastanie duszności, konieczność częstych zabiegów, przeciwskazana tracheotomia
- etiologia- ebv
- leczenie- mikrochirurgia, laseroterapia, kriochirurgia )
VI. Stany zapalne krtani- swoiste
GRUŹLICA KRTANI
AMYLOIDOZA KRTANI- gładkie, polipowate twory
REUMATYCZNE ZAPALENIE STAWÓW- chrypka, duszność, ból przy połykaniu
ZAPALENIE OCHRZĘSTNEJ KRTANI- uraz, naciek nowotworowy, zakażenie, Rtg-terapia
SARKOIDOZA KRTANI- dysfonia, uczucie kuli
KIŁA KRTANI- kilak niszczący chrząstkę
TWARDZIEL KRTANI- bladoróżowe obrzęki, ziarnina, zwężenia
PĘCHERZYCA KRTANI- niebolesne pęcherzyki, bliznowacenie
10. Funkcja nosa i zatok obocznych nosa
- bariera ochronna przed organicznymi i nieorganicznymi cząstkami obecnymi we wdychanym powietrzu- oczyszczanie (transport śluzówkowo-rzęskowy)
- ogrzanie powietrza (dzięki bogatemu unaczynieniu bł.śl, jej dużej powierzchni i powietrzu zalegającemu w zatokach; wdychane powietrze może być ogrzane nawet o 10˚)
- nawilżenie powietrza (wydzielina gruczołów surowiczych i śluzowych, łzy)
- węch (nerwy węchowe oraz nn. V, VII, IX, X)
- przestrzenie rezonacyjne- wzmacniają wytworzony w krtani głos i nadają mu barwę
- pneumatyzacja zatok zapewnia lekkość i łatwość utrzymania w równowadze oraz amortyzacja podczas urazów
11. Funkcje krtani
- funkcja oddechowa i ustalająca - reguluje przepływ powietrza do płuc i z powrotem; regulacja wielkości krtani odbywa się za pomocą: fałdów nalewkowo nagłośniowych (zamykają wejście do krtani podczas połykania i wymiotów) oraz fałdów przedsionkowych (ich zwarcie pozwala na utrzymanie zwiększonego ciśnienia w obrębie klatki piersiowej, zapobiegając wydostawaniu się powietrza z płuc- stabilizuje ro klatkę piersiową w czasie defekacji lub porodu, tzw.tłocznia brzuszna. Szybkie ich otwarcie umożliwia powstanie silnego podmuchu powietrza- odruch kaszlu i kichania).
- funkcja fonacyjna- w krtani powstaje głos wskutek wprowadzania w drgania strumienia powietrza wydalanego z płuc pod wpływem drgających fałdów głosowych, wzmacniany następnie w jamach rezonacyjnych samej krtani, gardła, jamy nosowej i ustnej, które jednocześnie nadają głosowi krtaniowemu odpowiednią barwę
- funkcja obronna- zamknięcie fałdów głosowych- zapobieganie przedostawania się powietrza do płuc podczas połykania, wymiotowania; zapobiega aspiracji ciał obcych podczas oddychania; odruchowe zatrzymanie oddechu; kaszel
12. Powikłania zapalenia zatok obocznych nosa
I. Przejście zakażenia na zewnętrzne tk. miękkie
II. Zapalenie szpiku kostnego kości płaskich
III. Powikłania oczodołowe
1. Przed przegrodą oczodołową:
a)obrzęk powiek
b)ropień powieki
2. Za przegrodą oczodołową
Wytrzeszcz, zaburzenie ruchomości, przekrwienie, obrzęk spojówki, obniżenie ostrości wzroku
a)zapalenie okostnej
b) ropień podokostnowy
OBJAWY:
- obrzmienie powiek
- ból, przemieszczenie gałki ocznej
- obrzęk spojówek
LECZENIE: odbarczenie zatoki i ropnia podokostnowego
c) zapalenie tkanek miękkich oczodołu
OBJAWY:
Obrzęk, przebarwienie powiek i spojówek
Nagłe pogorszenie wzroku
Wytrzeszcz gałki ocznej
Ból przy poruszaniu, ucisku
ograniczenie ruchów gałki
LECZENIE: szerokie otwarcie chorej zatoki + operacja okulistyczna
d) Ropień oczodołu
Zamknięcie światła t. centralnej siatkówki, zapalenie n. wzrokowego
e) Zapalenie dróg łzowych
f) zespół szczytu oczodołu (Naczynia i nerwy przechodzące przez kanał n. wzrokowego i szczelinę oczodołową górną- II, III, IV,VI, VI)
OBJAWY: - utrata wzroku
- opadnięcie powieki
podwójne widzenie
ciężki ból
wytrzeszcz
ETIOLOGIA:
- stany zapalne
- urazy
- nowotwory
IV. Powikłania wewnątrzczaszkowe
Ropień mózgu- bez typowych objawów
2. Ropień podtwardówkowy- objawy ogólne: pogorszenie stanu ogólnego, nasilający się ból głowy, tkliwość sklepienia czaszki, nudności, wymioty, zwolnienie tętna, tarcza zastoinowa, zaburzenia zachowania, bezsennośc, brak zainteresowania otoczeniem, spowolnienie umysłowe, niepokój ruchowy, śpiączka, porażenia nerwów czszkowych
3. Ropień nadtwardówkowy- pleocytoza, objawy zap. opon m. – rdz
4. Zakrzepowe zapalenie zatoki jamistej
ETIOLOGIA:
- zapalenie zatoki klinowej, czołowej z towarzyszącym
zapaleniem kości, ropowica oczodołu,
- zapalenie piramidy ,
- zakrzepowe zapalenie żył drogą żyły kątowej
z czyraka wargi górnej, przedsionka nosa,
ropnia przegrody nosa,
OBJAWY: obrzęk powiek, zaburzenia okoruchowe, utrata widzenia, gorączka septyczna, dreszcze, zły stan, bóle głowy, zaburzenia świadomości,
LECZENIE: Antybiotykoterapia, Leki przeciwzakrzepowe, zamknięcie ż.kątowej