KAROL WIELKI
-ur.742, um. 814; brat Karloman, syn karlomana
-krol frankow i longobardow, od 800 cesarz Imperium rzymskiego
-ozeniony zgodnie z wola matki z ksiezniczka longobardzka Dezyderata, z biegiem czasu Karol uwalnia się od politycznych koncepcji matki i kontynuuje polityke ojca,która nakazuje stanac po stronie kurii i jego małżeństwo się rozpada
-gdy umiera pepin Karol ma 26 lat, młodszy brat umiera trzy lata pozniej i Karol uwalnia się od kłopotów związanych z podzialem schedy po ojcu
-wg jednego z kronikarzy(Reinharda) sam wyglad Karola to wyglad władcy: barczysty,wysoki
-w pzreciwienstwie do innych monarchow miał ped do wiedzy, uczyl się pisac i czytac
-chrzescijanstwo-spoiwo dla panstwa, wazna mu była wspolnota chrzescijanska a nie plemienna
-znakomity dowodca wojskowy, ale wolal rowiazywac problemy polityka układów i ożenków
-karol od 795 prawie non stop w Akwizgranie, jest tam przepych, ‘karolinski akropol’, marmurowy tron
-773-problem z krolem longobardow Dezyderiuszem(który jest ojcem odeslanej Dezyderaty); planuje on scalic tereny italii, terytoria papieskie(Rawenna, księstwo Rzymu)przeszkadzaly jedności królestwa Longobardom, zatem wkracza na terytorium papieskie, dodatkowo wmieszal się jeszcze w wenwetrzne sprawy frankijskie bovchcial na królów frankijskich namaścić będących pod jego opieka synow karlo mana(brata Karola); papiez Hadrian I wzywa na pomoc Karola i Karol jedzie dla ochrony papieza, ae opowiedzenie się po stronie Hadriana nie było aktem pobożności,ale checia rozszerzenia królestwa, Dezyderiusz się poddal i zwyciężając longobardow Karol odniosl również taka korzysc: pozyskal sobie Pawła Diakona, jednego z głównych przedtawicielie karolińskiego renesansu
-karol dzieki madremu planowaniu, sztuce rzadzenia królestwem,zrecznej taktyce wojskowej, a gdy to konieczne-uzyciem surowej przemocy, tworzy najpotężniejsze imperium średniowiecza, brakowalo mu tyko korony cesarskiej zachodu
-apogeum jego zyciowych osiagniec rozpoczyna się wraz ze zmiana papieza, po energicznym Hadrianie I przyszedł słabszy od niego Leon III
-Leon miał problemy w Rzymie, w 799 stal się ofiara zamachu, udal się po tym incydencie do Karola prosić o opieke; w tym samym jednak czasie Przybyla do Karola delegacja z Rzymu aby oskarżyć Leona o rozmaite wykroczenie, cielesne wystepki itp.; kto ma jednak sadzic osobe duchowa? Papieza można było oskarżyć na podstawie 72 swiadkow, Karol odroczyl sprawe i pzreniosl ja na nastepny rok na rozpatrzenie do Rzymu, gdzie wyruszyl w 800; rozprawa trwala tydzień i była farsa-wystarczyla przysiega pczyszczajaca papieza(nikt nie miał pewności cxy to nie krzywoprzysięstwo) oskarżyciele stali się teraz sami oskarżonymi-wyrok śmierci zmieniono im na banicje; dokonalo się to na czym Karolowi zależało: rehabilitacja Kaplana niezbędnego partnera do kontynuowania polityki krola
-leon III koronuje Karola, a pzreciez jest cesarz jeden w Konstantynopolu
-karol chce się ozenic z Irena z Bizancjum
-800 rok miał duze znaczenie dla historii niemiec: krolowie pozniejszych Niemiec odziedziczyli po Karolingach godność cesarska ze wszystkimi jej blaskami, idea imperialistyczna budzila i uzasadniala dazenia każdego nowego cesarza do hegemonii nad Europa
-Pax carolina-po koronacji prawie w ogole nie było wojen, 1 bog 1 panstwo 1 panujacy a koncepcja ta siega czasow rzymskiego imperium-po niezliczonych wyprawach nastapil PAX Romana, pokoj pod jednym bogiem-cesarzem
-karol: bil monety, prawo targowe, clo, wymiar sprawiedliwoscic, nazewnictwo dni tygodnia
-alkuin pisze do Karola, ze spośród 3 najwyzszych wladz jakie istnieja na swiecie, to po upadku papieza i cesarzacesarz Konstantyn zostal obalony przez wlasna matke ktorej nie uznano za cesarzowe, to frankijski krol stal się sedzia zachodu (przed koronacja cesarksa to mialo miejsce) i w tej sytuacji Karol może albo zaakceptowac obalenie papieza, udzielic mu azylu i zainicjowac wybor nowego albo przywrócić Leona III na urzad w Rzymie- no i w 800 jedzie do Rzymu żeby go sadzic (opisane wyzej)
-karol zdobyl tytul cesarza, by panem, przywodca i sedzia chzrescijanstwa, wyznaczal bp imperium, rozporządzał majatkiem koscielnym, sprawowal nadzor nad nauka i zwyczajami kościoła, papiez traktowany jako mianowany frankijski bp
-tytulatura: imperator romanorum Augustus
-karol uważał się za spadkobierce rzymskich cesarzy; jest jedno cesarstwo-cesarz Konstantynopolu jest cesarzem rzymskim, nie ma zcegos takiego jak ‘bizancjum’ bo to nowa tytulatura
-w roku 800 jest już cesarz,Konstantyn, Karol jest uzurpatorem
-nieudane rozmowy nt małżeństwa z Irena koncza możliwości ‘prawa do korony’ ale i wtedy to dopiero dzieci Karola bylyby ‘prawdziwymi’ cesarzami; ale czy można zenic się z kims kto przyczynia się do śmierci syna i zabiera wladze? Tradycja karolingow jako ‘protektorow papiezy’ jest droga do panowania nad Italia
-nie ma człowieka wtedy który osiągnąłby wiecej od Karola-dodatkowo umie pisac i czytac
-jest spor o ikony, a cesarz Konstantynopolu jest zbyt slaby i kościoły się rozchodza
-karol ma wielkie predyspozycje żeby na siebie wziąć ulude odrodzenia cesarstwa rzymskiego, ma potencjal żeby przejac wladze; krol nie mogl jej odziedziczyc, pzrejac sila, dostac w prezencie, Karol wiedział co się w Rzymie wydarzy czyn Leona nie był jakas niespodzianka dla niego; Karol dlatego pomaga Leonowi bo potrzebuje slabego,uleglego i zaleznego od siebie papieza żeby go koronowal bo wola boga jest żeby Karol był cesarzem koronowanym w Rzymie,a w Rzymie dlatego ze patronem tej władzy jest sw.piotr; karty rozdaje Karol a Leon jest itnotnym trybikiem; rok wczesniej można było zabic Leona, ale po co, może nowy papiez bylby silniejszy; Karol wiedział ze Konstantynopol uzna go za uzurpatora, ale sila i konsekwentne uzywanie cesarskiej tytulatury maja pogłębić prawo do niej
-jaka zmiane w ideologii władzy cesarskiej Karola przyniosła koronacja w Rzymie z rak papieza: staje się spadkobierca cesarstwam orzejmuje tradycje odbudowania go; nie musial się ubiegac o korone z Bizancjum choc zostal uzurpatorem i musial 12 lat walczyc z Bizancjum o uznanie jego korony; koronacja miala miejsce w Rzymie-stolicy dawnego cesarstwa, w bazylice sw Piotra i zostal koronowany przez Leona, nastepce sw Piotra; Rzym i sw.piotr pomagaja wykazac ze jest lepszym imperatorem niż Konstantyn, bo jest bliższy bogu, bo wychodzi z Rzymu
GOCI,FRANKOWIE, CHLODWIGI-ZYGI
-okres wędrówek ludow to czas interakcji z cesarstwem
-cesarstwo od np. I w Ne musi sobie Radzic z germanami
-skad pochodza Goci? Skandze, Gotiskandze, Goci kultura wielbarska(IW); kasjodor pisze o Gotach którzy opuszczaja Westerland i Esterland(niepewnam tych nazw); Goci maja pismo runiczne dzieki kontaktom z rzymianami; jordanes pisze o legendzie o poczatkach migracji gotow którzy pod wodza Beriga opuszczaja ojczysta Skandze i na trzech statkach popłynęli na pld do krainy nazwanej gotiskandza; Goci pierwotnie zasiedlali pld czesc półwyspu skandynawskiego; najprawdopodobniejsza hipoteza szwedzkiej prowincji Gotaland, a np.labuda gotiskandze posadzil w rejonie ujscia odry
MIGRACJE GOTOW:
-I w Ne ,pomorze nadwiślańskie, pojawia się kultura która wyparla oksywska i nazwano ja wielbarska; uwaza się ze stworzyli ja Goci
-I i II w Ne- dynamiczna ekspansja terytorialna, Goci, Gepidowie zajmuja pomorze srodkowe, pln wielkopolske, syoczyzne elblaska i zachodnia czesc pojezierza mazurskiego
- III w Goci na pln Mazowszu, Podlasiu, Polesiu, Lubelszczyźnie; wg archeologow Goci zasiedlali pustki, nie narzucając się ludności (idac wzdłuż wisly i buga)
-polowa III wieku- hordy gockich wojownikow nad morze czarne, tereny sąsiadujące z prowincjami rzymskimi; Goci po raz pierwszy napadaja na Rzym w 239; gotom udalo się podbic albo uzależnić olbie, chalcedon, Tyr, tan ais, nikomedie, nikne, apameę
-w III w w źródłach pisanych pojawiaja się Terwingowie(mieszkancy lasu) i Greutungowie(mieszkancy stepu); IV wike podzial na ostrogoci (wschodnie) osiedlenie na wschod od Dniestru i Wizygoci(zachodni) na zachodnim brzegu
-ostrogoci opanowali Panonie, potem w ramach sojuszu z Bizancjum zaatakowali Italie, gdzie tworza panstwo ze stolica w Rawennie(rowkit za panowania Teodoryka Wielkiego); w IV w Ostrogoci pokonani przez armie bizantyjskie Belizariusza i Narsesa, pozniej ulegli Longobardom
-wizygoci po dlugiej i niszczycielskiej wędrówce w 410 pod wodza alaryka zlupili Rzym, założyli swoje krolestwo na terenie dzisiejszej Francji ze stolica w Tuluzie, z czasem(także pod naciskiem frankow) przeniesie jego siedzibe do Hiszpanii gdzie w VIII w ulegli najazdom arabow
-Zenon wysłał Teodoryka do Italii jako swego "komesa" który miał za zadanie usunąć samowładnego Odoakra rządzącego częścią Dalmacji, Sycylią, Italią i Noricum. Dzięki temu posunięciu pozbywał się dwoje niebezpieczeństw - po 1. Usunął z Mezji, jednej z prowincji cesarstwa wschodniorzymskiego agresywnych Ostrogotów, którzy nie sprawdzali się w roli sojusznika Konstantynopola (ciągle domagali się dostaw żywności, ograbili ziemie na których przebywali, oraz często buntowali się przeciw władzy cesarskiej). Po 2. Zenon zastosował starą zasadę skłócania wrogich sobie władców/królów/dowódców plemion. Dzięki temu mógł wyeliminować jednego z dwóch groźnych i przebiegłych "sojuszników" tzn. Odoakra albo Teodoryka. Mógł też liczyć, iż obaj królowie (choć w zasadzie Odoaker nie nosił tytułu królewskiego) pozabijają się i Italia wraz z dawnymi ziemiami Ilirii zostaną włączone do cesarstwa (co oczywiście się nie wydarzyło). W każdym razie przez kilka lat, Zenon nie musiał zbytnio przejmować się swoją zachodnią granicą, gdyż potencjalni wrogowie walczyli między sobą
-OSTROGOCI
Od
493 roku istniało silne królestwo germańskie w Italii. Jego twórcą
był władca Ostrogotów Teodoryk Wielki, który za namową
wschodniorzymskiego cesarza Zenona pokonał Odoakra. Zenon nie miał
jednak złudzeń, że Teodoryk zwróci mu władzę nad Italią.
Zdecydował się więc na powierzenie mu namiestnictwa, dzięki czemu
przynajmniej formalnie Italia powróciła do cesarstwa. Tak więc
Teodoryk stał się z jednej strony cesarskim urzędnikiem, z drugiej
zaś nadal pełnił funkcję monarchy Ostrogotów. Rychło po objęciu
władzy w Italii okazało się jednak, że Teodoryk nie zamierza
ograniczać swoich rządów wyłącznie do wypełniania instrukcji
cesarskich. Z własnej inicjatywy skonfiskował ziemie dawnych
zwolenników Odoakra, hojnie nagradzając nią zaufanych oficerów,
ustalił wysokość podatków, a wobec Ostrogotów nadal stosował
zwyczajowe prawa germańskie. Jedynie wobec ludności rzymskiej
posługiwał się prawem ustanowionym przez cesarzy. Jako arianin
liczył się z silną opozycją katolicką wśród Rzymian, cieszącą
się poparciem papieży. Nie ingerował więc w sprawy religijne,
wykazując rzadką w tej epoce postawę tolerancji. Dwór w
Konstantynopolu również nie interesował się sprawami wiary w
Italii, zwłaszcza że następcy Zenona jawnie sprzyjali monofizytom
uznającym w Chrystusie jedną bosko-ludzką naturę. W 527 roku
sytuacja się zmieniła. Na tronie w Konstantynopolu zasiadł
Justynian I Wielki, nieprzejednany katolik i w dodatku człowiek o
nieposkromionych ambicjach politycznych. W 555 roku ostatni władca
Ostrogotów, Teja, został ostatecznie pokonany, co przypieczętowało
los pierwszego barbarzyńskiego państwa w Italii. Kilkanaście lat
później, w 568 roku, Półwysep Apeniński najechali Longobradowie.
Jednak już w 574 roku ich związek plemienny rozpadł się na
kilkadziesiąt mniejszych organizmów, co z kolei spowodowało, że
Bizantyjczykom udało się utrzymać skrawki półwyspu.
-FRANKOWIE
Pierwsze
do tworzenia organizmów państwowych przystąpiły plemiona
germańskie. Przez wieki sąsiadujące z Rzymianami, zdołały
przyswoić sobie pewne elementy kultury prawnej Rzymian. Niektóre
plemiona posługiwały się łaciną, a ich arystokracja uważała
się za obywateli rzymskich. Najsilniejszy związek plemienny
tworzyli Frankowie, którzy odziedziczyli w dawnej prowincji Galii
niezłą sieć rzymskich dróg, miasta i obwarowane osady oraz
sprawnie działającą organizację kościelną. Pierwszy władca,
któremu udało się podporządkować większość Franków,
Chlodwig, szybko zrozumiał, jak istotne znaczenie ma Kościół dla
scementowania jedności rodzącego się państwa. Zapewne z tego
względu w 496 roku jako pierwszy z germańskich władców
dobrowolnie przyjął chrzest z rąk katolickich duchownych.
Obszar
państwa stanowił własność księcia (patrimonium), choć zarówno
Chlodwig, jak i jego następcy radzili się w najważniejszych
sprawach wiecu. Na wiecach zapadały decyzje o wojnie i pokoju,
dokonywano podziałów łupów, a także obierano wodza (księcia),
gdyż w pierwszym okresie istnienia państwa frankijskiego tron
książęcy nie był dziedziczny. Dwór monarszy składał się z
dostojników świeckich i duchownych. Najważniejsza osoba po księciu
– majordom, zastępował władcę we wszystkich sprawach podczas
jego nieobecności. Spośród duchownych ważną rolę odgrywał
spowiednik książęcy, choć oficjalnie nie wnikał w meandry
polityki. Inni księża zajmowali się przede wszystkim prowadzeniem
kancelarii, gdyż byli najczęściej jedynymi osobami umiejącymi
pisać, czytać i formułować dokumenty.
Od
czasów Chlodwiga rzymski podział administracyjny państwa został
znacznie uproszczony. Zamiast diecezji podzielonych na prowincje i
okręgi (civitates) Merowingowie utrzymywali jedynie okręgi (pagi),
które z grubsza odpowiadały dawnym administracyjnym okręgom
rzymskim. Pagi dzieliły się z kolei na setki (centata), czyli osady
skupiające pierwotnie stu wojowników wraz z rodzinami. Na czele
pagów stali lokalni dowódcy wojskowi, uprzednio zatwierdzeni przez
panującego. Z czasem przekształcili się oni w dostojników
noszących tytuł comes civitatis. Nad setkami czuwali setnicy,
rekrutujący się najczęściej z niższej kadry oficerskiej.
Frankowie nie przejęli jednak legionowej struktury armii rzymskiej,
chociaż potrafili docenić znaczenie piechoty. Na równi z nią
traktowali jazdę, która szybko stała się zewnętrznym odbiciem
społecznego rozwarstwienia wśród wojowników.
Po
śmierci Chlodwiga w 511 roku państwo Franków rozpadło się na
część zachodnią – Neustrię i wschodnią – Austrazję.
Chociaż w obu panowali przedstawiciele Merowingów, nie było między
nimi zgodności co do polityki zewnętrznej, a często dochodziło
nawet do wojen. Z czasem coraz większą rolę na frankijskich
dworach zaczęli odgrywać majordomowie z domu Karolingów. W 732
roku jeden z nich, Karol Młot, powstrzymał pod Poitiers napór
Arabów z Hiszpanii. Choć w rzeczywistości Arabowie nadal
plądrowali Galię, Karol Młot wedle późniejszych legend urósł
do rangi obrońcy Europy przed Maurami
-Dlaczego cesarz Walens zgodził się na to aby Wizygoci osiedlili się w Tracji i jeszcze niby miał im dostaraczać żarcie?
1.
Bo w zamian mieli osłaniać imperium przed barbarzyńcami zza
Dunaju
2.
Bo gdyby się nie zgodził i tak by przekroczyli Dunaj i najechaliby
terytorium wschodniego cesarstwa.
A
miał dostarczyć jedzenie bo raz że wizygoci nie mogli przenieść
swojego bydła (krówka ♥)
przez dunaj z pośpiechu, a przy okazji obawiał
się pewnie buntu wśród nich. Ten bunt i tak wybuchł, ale to przez
urzędników którzy sprzedawali po zawyżonych cenach i przez 2 lata
nieurodzaju, który wystąpił w tym samym czasie
Przeciw
Walensowi, wkrótce po jego wstąpieniu na tron, wzniecił powstanie
krewny Juliana, Prokopiusz. Po śmierci Juliana długo się on
ukrywał, obecnie zaś skorzystał z nieobecności Walensa w
Konstantynopolu, przedostał się do stolicy i ogłosił cesarzem.
Potem ruszył do Tracji, gdzie znalazł aktywne poparcie żołnierzy
i ludności. Ściągali do niego niewolnicy, kolonowie i barbarzyńścy
osiedleńcy. Zadunajscy Gotowie przysłali mu 3000 żołnierzy. Ruch
wzniecony przez Prokopiusza przerzucił się na Azję Mniejszą,
gdzie powstańcy zdobyli duże miasto Kyzikos. Co znamienitszych
stronników Walensa kazał Prokopiusz stracić. W oczach arystokracji
stał się on, być może wbrew własnej woli, "rozbójnikiem".
Walens z wielkim trudem, posłużywszy się zdradą kilki dowódców
wojskowych Prokopiusza, zdławił wzniecone przezeń powstanie.
Ekspedycje karne, tortury, egzekucje spadły na jego
uczestników.
Walens
i Walentynian zaczęli budować umocnienia po drugiej stronie Dunaju.
Doprowadziło do do starcia z Kwadami i Sarmatami, którzy napadli na
Mezję. W czasie prowadzonej przeciw nim wojny Walentynian zmarł.
Władcami zachodniej części imperium stali się jego synowie:
Gracjan, który już przedtem był współrządcą Walentyniana
(367-383), i małoletni Walentynian II (375-392). Właśnie w tym
krytycznym momencie pojawili się nad Dunajem Wizygoci, prosząc o
azyl na terytorium rzymskim. Rząd postanowił dać im ziemię i
przyrzec opiekę pod warunkiem, że będą służyli w armii. Wkrótce
położenie nowych osiedleńców stało się nie mniej rozpaczliwe
niż ich poprzedników. Nie otrzymawszy przyrzeczonej żywności
cierpieli głód, za bochen chleba sprzedawali swe dzieci. Dowódcy
wojskowi i urzędnicy chwytali bezbronnych Gotów, zmuszali ich do
pracy na swych polach lub sprzedawali handlarzom niewolników. W
rezultacie wybuchło powstanie Gotów, do którego przyłączyły się
różnoplemienne masy niewolników, kolonów i chłopów. Powstańcy
zabijali lub wypędzali za Dunaj arystokrację, zabierali i zaorywali
jej ziemię. Miastom, które im nie stawiały oporu, pozostawili
wolność, nie nakładając na nie żadnych podatków. Rząd nie mógł
opanować tego ruchu, żołnierze bowiem przechodzili masowo do
oddziałów powstańców.
Żywiołowe
działania powstańców, na których czele stał wódz Gotów
Fritigern, przekształciły się się stopniowo w regularną wojnę
przeciw Rzymowi. W dwa lata po wybuchu powstania, w roku 378, wojsko
Fritigerna spotkało się z armią Walensa pod Adrianopolem.
Wywiązała się bitwa, zakończona pełnym zwycięstwem powstańców.
40 000 rzymskich żołnierzy poległo na polu walki wraz z Walensem.
Ruch szybko rósł w siłę. Coraz to nowe oddziały Gotów, Sarmatów
i Słowian przeprawiały się przez Dunaj i przystępowały do
Fritigerna. Na zachodzie jego wojska docierały do Alp, na wschodzie
podeszły pod Konstantynopol, zdobyć jednak stolicy nie zdołały.
Było to pierwsze zwycięstwo połączonych barbarzyńców i
uciśnionych mas. Arystokrację ogarnęła panika. Gracjan wezwał z
Hiszpanii Teodozjusza, syna zwycięzcy w wojnie z Firmusem, mianował
go augustem Wschodu i powierzył mu misję stłumienia ruchu
Gotów.
Nie
decydując się na nową bitwę, Teodozjusz w ciągu pięciu lat
stosował taktykę sporadycznych potyczek, zasadzek na poszczególne
oddziały powstańców, wysyłania ekspedycji karnych, przekupywania
i układów z wodzami plemion, wśród których po śmierci
Fritigerna rozpoczęły się waśnie. Część ich przeszła na
stronę Teodozjusza, który umiał im schlebiać wspaniałymi
przyjęciami w pałacu konstantynopolitańskim i nadawaniem wysokich
stanowisk w armii.
W
rezultacie Teodozjusz zawarł z Gotami układ, w myśl którego
otrzymywali oni zboże, bydło i grunty w Tracji, Frygii i Lidii oraz
zachowywali organizację plemienną i wodzów. Pozwoliło mu to
okrutnie rozprawić się z szeregowymi powstańcami, którzy długo
jeszcze kontynuowali walkę partyzancką.
-żeby się w pelni zasymilowac to trzeba mieć ta sama religie i światopogląd, swiat barbarzyńców jest zafascynowany Rzymem i chce wyszarpac cos da siebie; obywatelstwo rzymskie można uzyskac dzieki bogactwu, gdy zna się jezyk, za zasługi; wazne sa kontakty handlowe a jak się walczy to się nie handluje; ludy barbarzyńskie prowadza walki żeby moc spokojnie zyc
FRANKOWIE:
-ostatni lud który dokonal inwazji na Galie za Juliusza apostaty, odnieśli tam największy sukces, podbili burgundow, zmusili gotow do oddania im większości Prowansji; Frankowie dobrze znani w cesarstwie rzymskim od IV wieku; nazwa ‘frankowie’ znaczy waleczni; poczatkowo to luzne plemiona germańskie
Panstwo Tuluzjanskie: okoliczności w których ataulf pzreszedl do Tuluzy: nie zawładnął Italia, nie sta się panem mórz, Tuluza(Akwitania) oslabiona najazdami wandalow, alanow szwebow; 451 bitwa na polach katalaunskich , ginie teoderyk; nie byli zasymilowani, byli najeźdźcami co weszli w palace
TROJANSKA LEGENDA FRANKOW:
I. Fredegar: pierwszym wladca był Priam a potem Friga, podzial ludu na kilka zcesci: jedni pzostaja w Macedonii, inni Ida za friga w stronie Dunaju i oceanu podzial tam na zcesc pod rzadami tarkisatusa-turcy i czesc francjana-frankowie i Ida nad Ren
II. Liber historiae franko rum-anonimowy autor; po upadku troi Priam popowadzil 12 ty udzi nad rzeke tan ais, potem do Panonii, cesarz Walentynian zaoferowal zwolnienie na 10 llat z placenia trybutu ludom, które wypedza alanow z Metydy i Frankowie tego dokonuja i nazwanie ich ‘waleczni’; po 10 latach nie chca placic wiec Walentynian wysyla wojska i Priam ginie’ Frankowie migruja nad Ren i wybieraja fara munda na długowłosego krola
-migracja Grzegorz z Tours: nierozwinieta wersja legendy o migracjach frankow, Frankowie przybyly z Panonii, przekroczyli Ren, przeszli przez Turyngie, osadzili długowłosego krola w każdym podbitym rejonie
-pierwsze wspomnienie o frankach pochodzi z III wiekuj już jako lud zasiedlajacy dolny Ren; w V w terytorium rozciągało się na wschod Az do Łaby; w IV w bliscy sprzymierzeńcy rzymian, dali rekrutow do armii rzymskiej
-grzegorz z Tours nie znalazł o ‘krolach’ tylko ‘wladcach’- regales ; fredegar wprowadza nazwe duce; pozycja krola-najpeirw wybierani na wiecach, mniej wiecej sobie rowni
-legenda o meroweuszu: meroweusz wg fredegara spłodzony gdy zona chlodiona pływała i napotkala bestie kwinotaura i tak się narodzil ta historia miala utwierdzic wszystkich w przekonaniu ze rod krolewski ma boskie pochodzenie; syn meroweusza to childeryk I który ma syna Chlodwiga
-co musial zrobic Chlodwig żeby mieć wladze? Musial pokonac podobnych mu ambitnych co tez wymyslali swoje legendy, musial być charyzmatyczny, silny, usunąć opozycje, decydowalo wojenne szczescie i umiejętne przekucie go w sukces polityczny; żeby mieć poplecznikow trzeba im dac ziemie skarby żeby wiedzieli kogo maja słuchać
-dlazcego znamy tylko legende o meroweuszu? Nie miał kto czcic innych, przegranych; władcy dbaja aby znana była tylko ich legenda i żeby ja pamiętano; co którzy kultywowali o meroweuszu zwietrzuli interes
--korzysci Chlodwiga z chrztu: poddani z Galii widzieli w Chlodwigu wladce chzrescijanskiego a nie poganina, zmienia się uzasadnienie władzy Chlodwiga, nie musial się już legitymowac meroweuszem, bo jego wladza pochodzila od boga; ci którzy wystapili przeciw Chlodwigowi podniesli by reke na boga; Chlodwig mogl podbijac w imie boga; wladza koscielna może ‘ucywilizowac’ frankow
-wladza opiera się na ideologii wierzen, rozwijanych mitow , czyny i sukcesy władcy; legenda o meroweuszu jest dotad warta dopóki Merowingowie wygrywaja(ta sytuacje zmienia chrzest) ale do tej pory Chlodwig musi swoja pozycje wyrąbać mieczem;
-chlodwig- wladca frankow, obejmuje tron w 481; 496 -497 bitwa z alamanami; wg gregorza z Tours w 496 ochrzczony w Reims przez Remigiusza, ozeniony z Klotylda(corka krola Burgundii)’ wg grzegorza panowal 30 lat; 507 atakuje heretyckich wizygotow(może ataka spowodowanych niechecia do arianizmu); info o wstapieniu Chlodwiga na tron także w liscie Remigiusza; trudno ocenic wpływ Klotyldy na stosunki miedzy frankami a burgundami, tez niewiadomo jaka była jej rola w nawróceniu meza
-awitus z vienne w liscie z okazji krolewskiego chrztu nie przypisuje ani bitwie z alamanami ani krolowej roli w chrzcie, ale milczenie o tym wcale nie musi znaczyc ze tak nie było; pisze o przenikliwości krola który przejrzal heretykow(arian), gratuluje zerwania z tradycjami przodkow, wzywa do krzewienia katolicyzmu, koncowy fragment to wezwanie do ewangelizacji nawiązujące do niedawnego’wyzwolenia ucisnieonego ludu’
-chlodwig zainteresowany chzrescijanswtem(Klotylda) i arianizmem(czesc dworu,siostry) ostateczna decyzje podejmuje podczas wojny z alarykiem gdy uznal ze może propagandowo zyskac na roli obroncy kościoła, rpzyjal chrzest prawdopodobnie w 508
OTTON RENOVATIO IMPERIUM ROMANUM
Proby wcielenia w zycie programu renovatio: proby slubu z porfirogeneta; danie chrobremu i Stefanowi wegierskiemu włóczni i związane z tym obchody; polityczne zespolenie Italii z Niemcami przez laczenie urzędów i osadzanie swoich ludzi w itaii
- w 800 r Karol wielki koronując się na cesarza ostatecznie przypieczętował rozlam swiata, jednak nowe imperium nie trwalo dlugo przed polowa IX wieku uleglo rozpadowi, ale pozostalo trwale jako mysl polityczna, idea; z królestwa Karola wielkiego utworzyly się z czasem trzy inne: francuskie,niemieckie, italskie
-919 koronacja Henryka(nowa dynastia ottonska)
-994 otton zostaje krolem, 996 zostaje cesarzem w Rzymie
-osoby którym Otton zawdzięczał wyksztalcenie to matka, babka, gerbert z aurillac, Bernhard, Jan philagathos
-po co Otton jedzie do grobu sw Wojciecha? Chciał wywiesc relikwie, na synodzie w 999 jest idea powstania abp w Pradze jak podaja roczniki hildeshaimskie im sw Wojciecha a to abp miał być Radzim Gaudenty.podczas pobytu w gnieznie Otton zmienil plany-chce zrobic metropolie w gnieznie, niewazne czy Czechy czy polska-ma być na słowiańszczyźnie i dlatego tez wybiera na patrona Wojciecha-swietego Słowianina; bo taka jest jego idea renovatio-zjednoczenie przy pomocy religii; Otton daje chrobremu wlocznie i gwozdz jako wizytowki które maja przypominac ze Otton jest wyzej i żeby chrobry pamiętał o wykonywaniu zamierzen renovatio Ottona. Otton nie prowadzi wojenmtylko przyjmuje holdy od królów-brak holdu to wykluczenie, zasada senior-wasal=300 zbrojnych dane przez chrobrego pokazuje ze Otton jest zwierzchnikiem. Otton do Gniezna jedzie jako ‘apostol’ a nie cesarz, to nowość, ale Otton w istocie wierzy ze chzrescijanski swiat nie podejmie opozycyjnych działam bo wierzy,ze jego plan jest idealny i wszystkim powinien się podobac. Dary dla chrobrego maja tez sprawic, ze będzie lepiej wykonywal swoje zadania(wizytowka)
- Otton chce przywrócić ‘rzym w rzymie’, monarchowie maja uznawac prymat cesarstwa->zgoda na wladze tylko tych którzy złożyli hold; Otton ma naśladować Chrystusa
-rzymianie nie rozumieja programu renovatio, ich uleglosc przy wjezdzie do Rzymu jest falszywa, Otton do Rzymu jedzie nie tylko po korone, chce tam naprawde zamieszkac a tego obawiaja się rzymianie
-wyprawa 996 do Italii, do Rzymu, do papieza po korone ale Jan XV nie jest mu chetny, Otton jedzie z wielkim wojskiem, ale Jan XV umiera irzymianie wysyłają do Ottona poselstwo,żeby wybral kandydata. Otton uwaza Krescencjusza,który rzadzi w Rzymie, za buntownika i uzurpatora i gdyby papiez zyl i z nim trzymal, to tez bylby buntownikiem i musialby zostac usuniety; rzymianie dlatego sla poselstwo do Ottona bo boja się ze armia zniszczy Rzym a Otton pomyślał, ze już go kochaja, rzymianie sadza ze Otton koronuje się i odjedzie a on tymczasem zostal i zaczal budowac palac; Otton na papieza wybiera(sam wybiera i sam go nim ustanawia a nie bawi się w wybieranie kandydatow!) Brunona(Grzegorz V)->potem miał z nim zgrzyty np. Krescencjuszowi anuluje wyrok śmierci. Otton wysyla Jana philagathosa po reke porfirogenetki do Bizancjum. Ma zalozenie ze będzie panowal nad calym chrześcijańskim swiatem. Otton chce zrobic z Rzymu prawdziwa stolice cesarska, bo bez tego nie byloby odnowienia cesarstwa
-otton jako Chrystus: miniatura z ‘ewangeliana’ Liuthana: po lewej stronie mnich z ksiega, nad i pod napis ‘cesarzu Ottonie niech bog odzieje twe serce w te księgę pomnij ze otrzymales ja od liuthara’; po prawej Otton na tronie, nogi na podnóżku symbolizuajacym ziemie, Glowa do nieba, dluga biala wstega spoczywajaca napiersi Ottona podtrzymywana przez zwierzeta apokaliptyczne-symbole ewangelistow-symbolizujace ze serce cesarza przenika prawda i moc slowa bozego, z nieba reka boga naklada diadem Ottonowi-sam bog go wybiera; rece na znak krzyza-jak Chrystus, dwaj krolowie chrobry i wegierski. Pogrzeb Ottona był w Wielkanoc choc to zakazane, Otton przedstawiany jako maiestas domini
-renovatio: nowa peiczec cesarska 998 bulla wykonana z metalu, na awersie postac brodatego mężczyzny, zwycem zdjeta z jakiegos wizerunku Karola wielkiego, na rewersie postac w zbroi(kobieta_ z tarcza i wlocznia-personifikacja Rzymu i napis renovatio imperium romanum’, pieczec w uzyciu do 1001; Otton buduje palac w Rzymie i chce uczynic z niego stolice; wiersz Leona ku czci Ottona: obudz sile Rzymu, w Rzymie Rzym przywracasz; spoiwem odnowionego cesarstwa jest chrześcijaństwo=wszyscy chrześcijanie to poddani cesarza; centrum cesarstwa w Rzymie, głównym wspierającym cesarza ma być papiez, ma współrealizować polityke cesarza ale nie jest to wspolpraca równorzędnych sojusznikow; 4 prowincje : Roma, Galia,Germania,sclavinia które(poza Rzymem) maja być rzadzone przez osobnych władców czesciowo suwerennych ale podległych cesarzowi który rezyduje w Rzymie i jest zwierzchnikiem calego kościoła i imperium. Otton chce zespolic Italie z Niemcami poprzez laczenie uzredow i osadzanie swoich ludzi,glownie niemcow, na waznych stanowiskach w Italii. Odnowienie cesarstwa przeprowadzone z samego Rzymu z czci dla sw. Piotra i dla jego chwaly poprzez wzajemna wspolprace cesarza i papieza. Akcentowal szczegolna role cesarza poprzez przypominanie starożytnych tradycji i korzeni-zasiadal przy stole na najwyzszymmiejscu. Uznanie zwierzchności cesarza w ścisłym sojuszu z papiezem przez caly swiat chrześcijański.
2 nowe elementy w programie renovatio: ze cesarstwo uniwersalistyczne zachodnie z Galia, germania, Italia, slowianszczyzna jako nowe prowincje imperium, Rzym stolica tego cesarstwa, prymat wladzys wieckiej nad duchowa
-renovatio w Polsce: abp w Polsce, obdarzenie chrobrego tytulem ‘przyjaciela imperium’, kopia włóczni, danie chrobremu inwestytury
-otton w Wenecji, dlaczego rozmowy sa sekretne?1001: wenecjanie to biznesmeni i dla nich wazne sa handle w Konstantynopolu bo z nimi handluja a dla Ottona jest wazna tajemnica bo chce porfirogenetke za zone a w 1002 roku Bazyli II przysyla babe, wiec pewnie Ottonowi udalo się przekonac ze jest ‘jednym z nich’ a nie barbarzycna i to być może doza Piotr orseolo tak podszeptywal Bazylemu i dzieki niemu Bazyli inaczej spojrzał, a bez poslubienia porfirogenetki nie byloby renovatio
-otton chce renovatio bo chodzi mu o majestat, odzsyakne sily. Otton jest z dynastii ludolfingow, nie tylko dzieki militarnym sukcesom się odwoluje po korone, ale tez jako spuściznę po Karolu wielkim. Otton także chciał się odwoływać do Konstantyna wielkiego. Na jakiej podstawie Otton III miał prawo czuc się spadkobierca Konstantyna wielkiego? Mam matke Teofana z Bizancjum, gerberta z aurillac, Jana philogasthosa i ma to być polaczenie tradycji karolińskiej z konstantynska
SCHIZMA 1054
-jak to się stalo ze nastapila taka sytuacja? Jaki powod rozejścia się kościołów? Jak szybko zdano sobie sprawe z trwałości rozłamów?
-dlaczego Humbert zostal wyslany przez papieza Leona IX z legacja? Papiez go wysyla na wiesc, ze w Konstantynopolu zostaly zamkniete kościoły łacińskie. Łacinnicy w Konstantynopolu żeby uczestniczyc we mszy musza ponownie chrzci się w obrzadku wschodnim, co podwaza ważność chrztu ‘lacinskiego’
-sytuacja w Apulii: Normanowie od XI wieku prowadza podboje, sa zdobywcami i nie interesuja ich dogmaty. Apulia to teraz wpływów Konstantynopola, ale to normanow nie interesuje, za to niepokoic musi cesarza Konstantynopola oraz papiez tez się tym interesuje. Papiez nie może znieść ze w Italii jest duchowieństwo które sprzeciwia się reformom, b patriarcha nie rozumie zmian, wiec Normanowie to idealne narzedzie żeby się ich pozbyc. Leon walczy z Normanami pod wodza Roberta Guiskarda i Robert wygrywa, a Leon trafia do niewoli, ale Normanowie nie maja prawa do Apulii i potrzebuja czegos co by ich wladze uprawomocnilo=czyli znowu wladza pochodzi od boga w czym pomoze papiez. Papiez nie ma innego wyjscia, ale widzi w tym i korzyści dla siebie: Normanowie wprowadza reformy i jest zamkniecie tych greckich kościołów co denerwuje cerulariusza(patriarcha Konstantynopola)-> zatem cesarz Konstantyn IX traci kontrole w Apulii, patriarcha tez traci kontrole bo wpapiez zmienia liturgie wiec i Cerulariusz postepuje podobnie jak łacinnicy i w Konstantynopolu zamyka lacisnkie kościoły i dlatego Humbert zostaje wyslany z legacja!
-bulla pisze o bledach cerulariusza, o zapomnianych herezjach, o nikolaityzmie, symonii; Humberta wkurza okreslenie ‘azymici’ bo brzmi jak nazwa herezji-> uzycie azymy znane od IV w, tak samo i inne roznice, ale sa wywlekane od czasu do czasu by zaostrzyc spor
-wyprawa Humberta: najpierw jedzie do Benewentu by spotkac się z Argyrosem(normansi wojskowy) a potem do Konstantynopola do cerulariusza z listem od Leona IX. Cerulariusz stwierdza, ze pieczec jest zlamana i nie wiadomo czy Humbert z argyrosem czegos przy liscie nie majstrowali, ale tak gada żeby zdyskredytowac to co tam jest napisane. Humbert krazy po miescie i napotyka krążące po miescie kopie traktatu Niketasa i pisze na to swoja riposte, niezbyt argumentowana raczej z wyzwiskami i cesarz Konstantyn go popiera i kaze Spalic te traktaty- prawdopodobnie miał nadzieje na jakis sojusz z Rzymem żeby mu pomogli wykopac normanow. Humbert przybywa jako legat instytucji która rosci sobie prawo do prymatu nad calym kościołem legitymizując się czystością dogmatow w przeciwieństwie do herezji wschodu.
-roznice miedzy kościołami maja wielowiekowa tradycje, te roznice sa źródłem wzajemnej pogardy ,braku szacunku i zaufania; tak samo zle o łacinnikach uważają wschodni: patriarcha Antiochii Piotr pisze do cerulariusza ze tamci to barbarzyncy, nie rozumieja, nie maja szacunku do ikon a asami przechowuja u siebie relikwie a najważniejsze jest usuniecie filioque
-na bulle cerulariusz reaguje i kaze zawrocic legatow żeby mu wyjaśnili, cesarz jesr rozdarty i w koncu listonie upowaznia do anatemy i spalenia bulli
-1095 clermont organizacja krucjaty-przybyc na pomoc wschodnim braciom(tak jrst napisane, a nie ze heretykom)
-kiedy sobie uswiadomiono,ze to trwaly rozlam? Po krucjatach zdano sobie sprawe, ze ci który pojechali na pierwsza i zostali sa już zasymilowani z reszta
BARBAROSSA
-wakat w Merseburgu na abp: sa dwaj kandydaci Gerhard i dziekan Hazon, duchowieństwo nie umie dojsc do porozumienia, wiec zwracaja się do Barbarossy(1152) on najpierw stara się ich pogodzic ale nie umie-proponuje wiec by bp Wichman Zaiz był abp i w koncu on jest wybrany-to wprawia w zdziwienie papieza Eugeniusza, bo lamie traktat wormacki-kandydat ma być wskazany przez koscielnych rządców, a wichman jest kandydatem krola, dodatkowo bp wichman jest już biskupem a wedle prawa kanonicznego tylko papiez może biskupow przenosic, wiec dodatkowo zlamane prawo kakoniczne, Barbarossa umieszcza swojego człowieka na waznym miejscu(dodatkowo w czasie waznym bo wlaczania czesci polabia do rzeszy, ostateczne wlaczenie ziem polabskich)
-co powinien zrobic Eugeniusz? Powinien nałożyć interdykt(zakaz odprawiania obzredow religijnych) a co robi? Nic nie robi i się z tym zgadza.a dlaczego,a po co? Papiez miał w Rzymie problem z Arnoldem który założył komune, Arnold to wyznawca ubóstwa ‘kosciol ma wrócić do zasad ewangelicznych’ ‘spzredac wszystko i isc za chrystusem’ , kościół ma niesparwowac władzy swieckiej; Arnold jest idealnym partnerem dla rzymian ‘rzym dla rzymu’ którzy woleli być sami sobie sterem,zeglarzem i okretem bo rzymskie elity pamiętają jak kiedys sami wybierali papieza i mieli nad nim kontrole,a nie jakies konklawe. Zatem papiez potrzebuje ochrony(cesarz Manuel mu jej nie daje,zostaje fryderyk) wiec robia pokoj w Konstancji i transakcja wiazana
-pokoj w Konstancji: 23 marzec 1153; w traktacie : fryderyk nie może dopuścić do pokoju rzymian z Normanami bez zgody papieza, ma poskromic rzymian i przywrócić kościołowi lad, ma Bronic honoru papieza i regaliow rzymskich, nie czynic ustępstw terytorialnych cesarzowi w Bizancjum a papiez ma koronowac fryderyka natychmiast jak przyjedzie do italii i występować przeciw wszystkim którzy godza w imperium. Pozniej traktat dal tez Barbarossie inne krozysci m.in. rozwod z Adela,wyrzucenie niewygodnych bp prze ‘oczyszczanie’
- nastepuje teraz jako papiez Hadrian; posluga strzemiennego: fryderyk nie chce poprowadzic konia Hadriana a potem przytrymac mu stzremie przy zsiadaniu, na co kilka kaplanow z otoczenia Hadriana się oburza ale Hadrian wytrzymuje, ale potem nie chce dac pocałunku fryderykowi dopóki on nie spełni wszystkich honorow a fryderyk nie chciał oddac posługi, bo jeden z papiezy Innocenty II zrobil w katedrze sw.piotra fresk i napisal’ krol przychodzi pod brame przysiege uszanowac prawa miasta i jako SLUGA PAPIEZA przyjmuje od niego korone’ i fryderyk nie czuje się zadnym sluga papieza, mowi żeby Hadrian usunął ten fresk. Wiec mogą już jechac do Rzymu się koronowac, ale po drodze poselstwo rzymian ze oni go mogą koronowac, ale fryderyk chce z reki Paperza=slugi bozego
-co zadecydowalo o tym ze relacje fryderyk-hadrian sa zle? Sprawa Lombardii (fryderyk chce się tam wyprawiac żeby zdobyc pieniadze i chce żeby Lombardia była zcescia rzeszy) polityka lombardzka żeby uzależnić ja od fryderyka niepodobna się papiezowi
-sejm rzeszy w Besancon: dlaczego papiez wysyla legatow? Bp Eskil uwieziony i nawet jeśli to nie fryderyk go zatrzymuje, to na pewno mu ten fakt nie przeszkadza i papiez wysyla legatow żeby pomoc uwolnic eskila; legaci(Roland z s.marco i bernard z s.clemente) w liscie od papieza maja ze: żeby ukarac łotrów którzy pochwycili eskila, ‘beneficium’; ze korona cesarksa to jakby laska papieza albo nawet jego kaprys-wiec papiez jest w roli seniora; slowo ‘beneficium’ znaczy lenno albo dobrodziejstwo; zlo spada na rainalda ze niby specjalnie zle przetłumaczył żeby podjudzic, ale to slabe tłumaczenie bo znaczyloby ze Hadrian nie umie pisac po lacinie, dodatkowo pozdrowienie dla Barbarossy ‘bracie kardynalow’ czyli na rowni z kardynałami i pod papiezem; dlatego trzeba papieza zdyskredytowac, wiec rainald w imieniu Barbarossy układa list: ze wladza jest mu dana od boga, grozi ze wybierze innego papieza, wina obarcza posłów ze mieli puste kartki z pieczeciami i sami powypisywali głupoty(jeśli ukaze się ze to nie slowa papieza, czyli ze nic niewarte), potem jest kolejna wyprawa wloska
-fryderyk przejechal się na jednej sprawie-nasteonym papiezem zostal Aleksander III czyl iwczesniejszy legat Roland,wybrany przez kardynałów, a aleksandra III poparly inne panstwa, Aleksa=nder III ma sojusz z lombardczykami
SPOR O INWESTYTURE
Co to inwestytura? Nadanie godności lennej. Inwestytura-nadawac, odziewac, do konca IX wieku na jej mocy krol przekazywal bp lub opatowi regalia(swieckie prawa i dobra ziemskie) oraz spirytualia(prawa wladzy duchownej) w zamian za przysiege posluszenstwa i wiernosci. Reforma kościoła postuluje o wyzwolenie kościoła spod władzy swieckiej, wymierzona przeciwko upadkowi obyczajow w szeregach koscielnych, przeciwko lekceważeniu nakazu celibatu
Sytuacja z godnościami koscielnymi rodzi pewna patologie, dzis bp wybiera papiez, papiez tez jest szefem panstwa,a bp podlegaja papiezowi ale podlegaja tez władcom krajow z których pochodza, wiec jest tu zgrzyt w wypadku jakiejs fantastycznej wojny miedzy papiezem a jakims prezydentem za kim ma się opowiedziec żeby nie być zdrajca
-dlaczego kościołowi zalezy żeby mieć inwestyture? Bo żeby zostac bp trzeba duzo placic papiezom; kościół jest instytucja scisle zorganizowana, ma pilnowac żeby nakazy potrzebne do zbawienia były wypelniane, chec unifikacji polityki calego kościoła; papiez ma przewodzic strukturze koscielnej
-dlaczego lwadzy swieckiej zalezy na inwestyturze? Bo bp był zobowiązany dawac wojownikow, wladca dawal bp ziemie jko lenno, to była ziemia krola; wladca mowi ze jest bozym pomazancem i kościół swoim świadectwem ma udowodnic ze wladca ma pelne prawo się za pomazanca uważać, jako instytucja kościół ma być podpora zatwierdzając wladce; potwierdzac ze bog wlasnie tego wladce wybral, to nie jest tak,ze kościół rozdaje korony, tylko to bog tak chce; kościół umie pisac,czytac wiec trzeba z nim dobrze wspolrpacowac, z uzredami koscielnymi wiaze się prestiż, wpływy, majatki wladca ma jawic się jako fundator wiec taka posada to lakomy kasek-malo pracy, duze granty, dla elit godności biskupie to Duzy krok w karierze; wladca widzi w godnościach Rosielnych bazy do stabilizacji swojej władzy, za takie dobro powinni się odpłacać lojalnością i wierności,a to klucz do stabilnych rządów, zatem obie strony chca w pelni kontrolowac kto zostaje biskupem i co robi
-wymyslono, ze można podzielic inwestyture: papiez wybiera kandydata a wladca go zatwierdza, ale to nie dziala, bo jest permanentny konflikt a nie rownowaga; usilne staranie się o inwestyture oznacza, ze ma to wiekszy wymiar polityczny niż duchowy
-kondycja w Rzymie IX/X w: zla kondycja karolingow, co wykorzystuja italskie rodziny i dla nich papiez jest wazny, bo jeśli go kontroluja, to mogą kontrolowac Rzym z Italia
-pontyfikat formozusa: (891-896) bardzo krotki,prowadzi do osłabienia jeszcze władzy papieza, miał on już wczesniej problemy w Rzymie, a teraz jest ordynariuszem w innej diecezji(porto) i nie może jej opuścić, wiec jak rzymianie go ściągają to lamia prawo, ale był on wygodny im, elity rzymskie i italskie chca przejac wladze od karolingow slabych, ale znajduje się arnulf z Karyntii i wspiera go, wiec formozus zdradza gwidona ze Spoleto który go wyniosl jako papieza, po smierci sad trupi nad formozusem-wywleczono jego cialo, postawiono przed sadem a wszystkie jego decyzje niewazne. Formozus nie miał być super ekstra papiezem, tylko oparciem władzy Gwidona. Synod trupi to rzecz bez precedensu, nie było czegos takiego-to miał być przykład dla innych żeby nie zdradzac
-rzady teofilakta: wybrany na papieza Sergiusz III; tytulatura teofilakta: dux, senator rzymian, konsul, skarbnik kościoła rzymkiego; nawiązanie jest do republiki(konsul) a czas republiki to czas potegi i chwaly Rzymu , to czas świetności miasta i jego elity, czas gdy elity zgromadzone w senacie decydowaly i czas gdy nie ma nad nimi zadnej władzy ‘rzym dla rzymian’; teofilakt jest reprezentantem wizji politycznej która odrzuca obce wpływy w Italii i chce rzady tylko miejscowych elit zatem rola biskupstwa Rzymu jest kluczowa-papiez ze względu na prestiż, majatek, wladze to znaczy ze ci którzy go wybrali maja jeszcze wiekszy prestiż i wladze; rod teofilakta rzadzi do papieza Jana XII(wczesniej Oktawian syn Alberyka, który oswiadcza ze najlepszym papiezem będzie jego syn) a wczesniej krotkie pontyfikaty slabych papiezy gdzie mordowanie ich było norma; w tym czasie co rod teofilakta rzadzi sobie stabilnie w Rzymie, to w europie rodzi się ‘cluny’
-Cluny: tu zradza się idea reformy, najpierw chciano przywrócić Zycie mnichom tak jak kiedys (benedyktyni), to mialo być miejsce tej odnowy(reforma monastyczna); rzadza tam charyzmatyczni opaci, związują się z nimi inne klasztory które tez chca być jak Cluny; wielu władcom jak np.otton I, Edgar z Anglii, alberyk z Rzymu to im się to podoba; symonia, nepotyzm i nikolaizm były na pozradku dziennym i chciano to zmienic; problem polega na tym, ze w kosciele elity szybko uznaja ze to dobry pomysl ta reforma, a w Rzymie tego za bardzo nie uznaja nikt tam tego nie forsuje, nie ma kuria rzymska nic do powiedzenia, nie maja wpływu nad lokalnymi kościołami. Klaszto ten miał być uwolniony od patronatu swieckiego i biskupa zwierzchnika, czyli klasztor miał należeć do bezpośredniej jurysdykcji stolicy apostolskiej. Modlitwa i kontemplacja, a sluzba bogu przede wszystkim modlitwa. Klasztory w Lotaryngii samodzielnie podjely reforme zycia zakonnego. Reformatorzy: Gerard z brogue, Jan z gore(?)
-darowizna Konstantyna: dokument wystawiony rzekomo przez Konstantyna wielkiego na rzecz papieza sylwestra I. dawala ona wladze papiezowi, a także dostojeństwa i czesc przysługujące cesarzowi oraz zwierzchnictwo nad wszystkimi biskupstwami i kościołami na calym swiecie. Ten falsyfikat odegral wielka role w XI wieku, stanowil glowna argumentacje Rzymu w walce papiestwa z patriarcha bizantyjskim Cerulariuszem. Pokazali mu go w 1054 legaci paiescy. Greccy uczeni uznali ich za ignorantow nienzjacych tradycji, Rzym rzucil klatwe. Dokument ten zostal ponownie uzyty przeciw grekom na soborze w 1274 i na soborze w 1439. Donacja Konstantyna sklada się z dwoch czesciconfesio: cesarz opisuje jak papiez nauczal go wiary chzrescijanskiej i nawracal Rzym a druga Donatio: Konstantyn nadaje sylwestrowi I prawa,dobra,przywileje :
1. bp Rzymu najważniejszym biskupem
2.wzniesiona przez Konstantyna bazylika na Lateranie najwazniejsza
3.koscioly sw Piotra i pawla otrzymuja liczne bogactwa
4.papiez otrzymuje te same insygnia i honory co cesarz
5. prawo do noszenia purpury jak cesarze, jednak sylwester wolal nosic wysoka biala czapke
6. papiez otrzymuje palac laterański, Rzym i jego prowincje, wszystkie regiony zachodu
Przywilej ottoński: reguluje do dictatus papae relacje pomiedzy cesarzem a papiezem. Koronacja cesarska umacniala pozycje Ottona I nad książętami sąsiednich panstw już wczesniej podporządkowanych. Wydal przywilej dla kościoła rzymskiego, przyznal mu rozlegle terytoria(2/3 italii) zapewnil wolny wybor papieza ale z obowiązkiem zlozenia cesarzowi przysiegi wierności przed przyjeciem sakry, zastrzegl sobie i swoim nastepca prawo przyjmowania skarg na urzędników panstwa koscielnego.
Jan XII uznal za naruszenie swoich praw gdy cesarz walczac podporządkował sobie rawenne i skontaktowal się z wrogami cesarzy. Otton uznal to za zlamanie przysiegi wierności i wymogl od rzymian rpzysiege niewybierania papieza bez jego zgody tylko maja czekac na zatwierdzenie wyboru. Jana XII zaprosil na synod a gdy go nie było doprowadzil do ogłoszenia jego depozycji i wybral nowego papieza Leona VIII. Uznano to za pogwałcenie zasad, Otton wrócił do kraju a Jan XII na stolice pasotolska
Papieze reformatorzy:
1.Leon IX jego pontyfikat powoduje rozlam na wschodzie i zachodzie miedzy kościołami, cerulariusz i Humbert wtedy, reformy w kosciele zachodnim bez współdziałania na wschodzie.reformy: papiez wybierany jednogłośnie, zastrzezono mu tytul ‘papiez Glowa wszystkich kosciolow’, rozwoj kolegium kardynalnego, sprowadzil do Rzymu ludzi wybitnych, przywódców reformy i powierzal im wazne funkcje, usuniecie symonii,konkubinatu,nikolaityzmu, kary a niezachowanie celibatu finansowe i ekskomunika, sakrament znak święty jest widzialna forma niewidzialnej laski bozej, dokonuje się rpzemiania chleba i wina w cialo i krew, dazy do umocnienia oanstwa koscielnego; jest konsekwentny co rozni go od poprzednich papiezy, regularne synody, nie tylko z Glowami swojego kościoła, po europie podróżują papiescy legaci
2. Wiktor II przez 2 lata pontyfikatu kontynuowal program reformy na synodach we Florencji, w Tuluzie, Henryk IV(syn cesarza)pod jego opieka; uzyskal uznania księstwa Spoleto i hrabstwa ferms za zcesc panstwa koscielnego
3. Stefan X w reformach korzystal z pomocy benedyktynow, rzyja reformy kluniackie(pewne elementy), wydal kanony o celibacie duchowieństwa
4. mikołaj II: synod wielkopostny 1059 ustalal dokładne przepisy wyboru stolicy apostolskiej: obsadzenie papiezy przez kolegium kardynalskie, kandydata wybieraja kardynalowie biskupie(tak do dzis), kler i lud dokonuje aklamacji, wybor papieza poza Rzymem jet wazny, papiez otrzymuje natychmiast pelnie władzy; sojusz z normanami, s=ksieciem Kapui Ryszardem i ksieciem Apulii i Kalabrii Robertem guiskardem-wierni papiezowi , w razie trudności dokonania wyboru papieza mieli oni sami zdecydowac o lepszej kanddaturze-zniewaga dla cesarza; cesarz potepia sojusz i synod w 1059 i wybiera papieza Honoriusza II(wybrany pozniej niż aleksadnerII); schizma mediolanska 1066
5.aleksander II-proba uzyskania uznania w Niemczech i usiniecie antypapieża; zwiekszenie geograficzne reformy; w niemczechopozycja nie usunie symonii i nikolaityzmu bez zniesienia inwestytury
6. Grzegorz VII zostal obwolany papiezem podczas pogrzebu Aleksandra II w bazylice laterańskiej, wychowany i wykształcony w klasztorze nmp na Awentynie w Rzymie, swiecenia od Grzegorza IV któremu towarzyszyl na wygananiu, wstąpił do klasztoru w Cluny, przywolany do Rzymu przez Leona IX; myślał jako duchowny odpowiedzialny za królestwo boze, kościół walczy nieustannie z królestwem szatana; dzialanosc kaplanska wprost od boga, cesarz i papiez jak dwoje oczu maja działać wspolnie i w zgodzie, program reform to dictatus papae
Dicatatus papae: program obrad synodu rzymskiego w 1075, tresc to 27 punktow, stanowil program dzialania Grzegorza VII, sprecyzowanie relacji bp rzymskiego z reszta swiata. Tersc: papiez może składać z tronu cesarzy, używać insygniow cesarskich, przeciw symonii, nokolaizmowi, inwestyturze swieckiej; mianowanie duchownych wszedzie, nieomylny kościół; zwolnienie poddanych z przysiegi cesarzowi(Henryk pozbawiony rządów w Italii i Niemczech,chzrescijanie nie podlegaja władzy Henryka); kaplani nie maja podlegac cesarzowi, wladza królów nadana z woli bozej ktorej wykonawca jest papiez, papiez może składać z tronu cesarzy
Konflikt Grzegorz VII z Henrykiem IV
– Johan engelberg uzał za powod sporu sprawę wyswięceń(spirytualia)
– 1057/1058-traktat humberta z silva--->przeciw inwestyturze przez swieckich
– od tego momentu walczy o libertas eccelsiae i krytykuje henia IV za obsadzanie biskupow tzn. ze zaniechano ingerencji ze strony henia w obsadę wakujacych urzędów
– papiez do 1075 roku koncentruje się na sprawach tylko koscielnych
– 1076 r. synod wielkopostny i ekskomunika henia IV(kara ta dotyczyla nie inwestytury a zlych doradcow krola, których miano odsunąć
– doradcow nie odsunieto
– henryk wypowiada posluszenstwo biskupom niemieckim i italskim papiezowi
– henryka pominieto w sprawie obsady nowego papieza
– 25-28 I 1077 r Canossa-henryk IV korzy się przed papiezem w celu obrony wlasnej korony
– IX 1077 synod w Autum i Poitiers z I 1078:
– fra. Legat b. Hugo z Die i zakaz inwestytury potwierdzony ostatecznie w 1080 r. podczas synodu wielkopostnego(+kara)Arnulf z mediolanu,,Liber gestorum recentium”
– 31 V 1080 r detronizacja grzegorza VII podczas synodu w Moguncjii, a nowym papiezem zostaje klemens III(Wibert z Rawenny)
– 31 III 1084 r. w Rzymie Henryk IV zostaje cesarzem
– Paschalis II zwalnia Henryka V od przysiegi zlozonej swemu ojcu cesarzowi o nie wystepowaniu przeciw ojcu(papiez chce koronowac Henia V, a pozbyc się jego ojca)
– 1102 synod wielkopostny- henio IV(klątwa) musi się zrzec władzy na rzecz syna
Konkordat wormacki:
11 IV 1111 r henio V zawiera uklad w Ponte Mammodo i ma absolutna inwestyturę
– 12 II papiez kalikst II wysyla list do henia V w celu pojednania
– miano zwolac synod w Moguncji ale ostatecznie wybor padl na inne miejsce
– WORMACJA i KOMPROMIS-->przywilej cesarza dotyczył:odstąpienie od inwestytury cesarza udzielanej za pomocą pierścienia i pastoralu oraz wybor kandydatów mial być kanoniczny i w wolnej konsekracji
– przywilej papieza:cesarz mogł wyswiecać za pomoca berła, miano wystrzegac się symonii, wybor zapadal za radą lub wyrokiem metropolity i biskupow z prowincji, a cesarz w razie problemu mial udzielic pomocy bądź udzielić zgodę ale musial się opowiedzieć za rozsądniejszym wyborem, biskupi i opaci mieli być swięceni w obecności cesarza
Odnowienie cesarstwa: Jan XII zagrozony przez Berebgara sle posłów do Ottona(960) i ten wyprawia się rzeciw berengarowi i oglasza się w pawii krolem longobardow; Otton rozdaje biskupom przywileje celne, targowe, drogowe.
Po śmierci Jana XII rzymianie wybieraja Benedykta V, a Otton wybiera Leona VIII a Benedykta V wysyla do Hamburga na wygnanie.