Bacon-przeciw.sensualizmu(wł.poz.wykrzyw.poznanie)
1. cel meto-ujaw.błędów; pragmatyzm-użytecz.nauki
GALILEUSZ-w.dośw-ale nie ma nauki bez rozumowania
w.mat-analiza i synteza(mierzalne skł kształ ruch)zjawisk
hipotetyczne zd.mat; egzystencjalne zd empiryczne
wiedza o zjawiskach; wiedz przyczynowa
KARTEZJUESZ-nie:1nauk zaprzecz 2. – błąd metoda
zał. kartez-wszystkie nauki uprawiane tak samo
sceptycyzm met- cogito. tw.bez wątpliwości
ist jaźni-z ist myśli; jaźń:myśląca,nieskończ,rozciągłość
-przymioty- trwałe,ważne w poznaniu, własność;
materia-najw. zmienność; sub jednolita;
poznanie-jasne i wyraźne, nie musi być zgodne z rzecz.
ciało-rozciągłe, bez świadom.; dusza na odwrót
ZASADA NOWOŻYTNEGO IDEALIZMU
wszystko co można powiedzieć jasno i wyraźnie jako
należące do idei jakieś rzeczy, da się powiedzieć o
samej rzeczy. Fakt. jest ono samą rzeczą.
-Zmierzamy do idei tak, jakbyśmy mówili o samej rzeczy.
SPINOZA-jeśli def. sub-ist sama przez się to jest jedna Bóg
wszystko w Bogu; my-zespół wł. tego bytu
brak wew. sprzeczności, bo wszystko zrozumiałe, nat
nie ma grzechów, bo wszystko w 1sub;niezauważalne, bo
nieskończoność Boga wielka; sub-samodzielny byt, gł.przycz.
LEIBNIZ-wiele sub.-monady-byty niemat,można porząd,
porówywać, nie oddziałują na siebie; prawo ciągłości-
niema2ident monad; treść spostrzeżeń monad wrodzona
LOCKE-wrócił do Aryst-poznanie nie wrodzone; władza tak,
treście nie; tabula rasa; zm. zew-źródło pozn;
Aryst-rzeczy oddział. na zmysły i powstaje wrażenie
Locke:umysł tworzy idee zł na podst.prostych-
odpowiednik wrażenia; prawda:idea zł zgodna z prostą
poznanie czynne-tworzymy rzecz.
BERKLEY:skrajny sensualizm; duchy-aktyw.;materia bierna
esse est percipi- bytować to być postrzeganym
MALENBRANCHE: okazjonalizm-zmiany w duszy-to i w ciele
HUME:nie badał rzeczy, ale ich przedstawienia:
pierwotne(wraż)pochodne(idee); myślimy ideami;
idee(poznanie) pochodzą od wrażeń;
prawda-brak sprzeczności pomiędzy ideą a wrażen;
idee w porządku(podob,styczność czas i przest, zw.przycz)
sub: fakty istn jednocześnie,nie byty samodzielne,
wyobraźnia i instynkt- poza fakty
przyczynowość:różne fakty, przyzwyczajenia psych
LA METRIE: czł-maszyna-jedna zmiana pociąga kolejne,
nie Absolut;materia;wł od obywat;pozn-brak sprzecz idei
ROUSSEAU:proste uczucia; rozum niedosk;cywili-zło
KANT:nauki hist i fil; Kartezj-metoda bez sprz,bo
formy aprioryczne;poz.zmysł(niesub),rozsąd(pojęcie)
rozum(idee;f.apri:sub i przyczyn-nadają pojęciu ogól)
wyobrażenie:wrażenie+f.aprior.;
idee:dusza wszechświat bóg; formya-subiek
Newton: czas,przestrzeń-zasady wszelkiego ruchu;
numeny:rzeczy same w sobie niepoznawalne;
podmiot-warunek przedmiotu; sądy anlityczne i syntet,
apriori i aposteriori;krytyka powszechnego rozumu:
matem nie da się wyjaśnić religi; moralność-niezależna
od poznania; rozum prakt wyższy od teor;
fakt obowiązku;
FITCHE: zmysł i rozum z ego; wszystko w ego;
nieja oddział na ja; ego stwarza naturę;
HEGEL:byt-wszystko, ewolucja,ruch; teza…
EGZYSTENCJONALIZM:każdy swój sens;czł
SOREN KIERKEGAARD:3modele czł
SARTRE:byt w sobie-masa;
dla siebie-realizuje się poprzez nadawanie rzecz znacz
COMTE:co niemat-nienauk; nauki przyr- nie wszystko;
odrzuca teorie poznania; n.przyr- fałsz
BRENTANO:reizm-osobne byty konkret;psych-zj.mental
przedmiot psych: akt i przedmiot-działa; dosw wew-subi
psych opis-feno,aprior; psych genetywna-aposterio;
życie psych: 1przedstawienie 2sądy 3fenomeny emocjon
byt:sub,przyp,granice; dośw.wew-słuszność sądów