SPISTREŚCI
Dlaczegojesttak,żejednymsięudaje,ainnymnie? 7
Brakorientacjicodopoziomówopanowaniajęzyka 7
Brakwystarczającosilnejmotywacji 7
Brakwytrwałościiodkładanienapóźniej 8
Dlaczegowieluludziopanowujejęzykobcy
CZYLISPOSOBYUCZENIASIĘOPTYMALNEDLACIEBIE 21
Jakityposobowościreprezentujeszicoztegowynika? 22
Test1 23
Test2 25
Test3 27
Test4 29
Test5 31
JakiemożliwościstwarzaTwójtemperament? 33
Internet 44
Jakwykorzystaćfakt,żemasznauczyciela? 56
EuropejskiSystemOpisuKształceniaJęzykowego 63
Dedykacja
str.4
Dedykacja
Dawno,dawnotemu,namiesiącprzedegzaminamiwstępnyminaanglistykę,spotkałamwtramwajumojąnauczycielkęfizykizliceum.Pokurtuazyjnympowitaniupanitazadałamirówniekurtuazyjnepytanie:„Cosłychać?”.
„Zdajęnaanglistykę”—odpowiedziałam.
Normalny,dobrzewychowanyczłowiekodpowiedziałbycośwrodza-ju:„Życzępowodzenia”.Zustpaniodfizykipopłynęłyjednakniecoinnesłowa:„Napewnocisięnieuda.Nietacyjaktypróbowali.Tamjestpięciukandydatównajednomiejsce.Dziecimoichznajomychbędąwtymrokupróbowałydostaćsięporaztrzeci”.
Lekkomniezamurowało.Wprawdzie,łagodnierzeczujmując,nigdyniebyłamulubienicątejpani,nienależałamteżdoorłówwdziedzi-niefizyki...Alepoparulatach,namiesiącprzedważnymdlamnieegzaminem,mogłazdobyćsięnawielkodusznośćiniepoczęstowaćmniejadem.Wtedy,wtramwaju,zperspektywykilkulat,wczasiektórychmiałamszczęścieniespotykaćsięzpaniąodfizyki,uświado-miłamsobie,żeotostojęokowokozbabą,którejbałamsięprzezdwalata,aktóranicmijużniemożezrobić.Byłampozazasięgiemtejżałosnejkobiety,ajednaknadalpróbowałamidokuczyć,sprawić,bympoczułasięmalutkawobecautorytetu,któryoświadczami,żeto,cozamierzam,napewnosięnieuda.Izacotowszystko?Nieby-łampyskatą,niegrzecznąuczennicą.Jedynymmoimprzewinieniembyłoto,żefizykanieszłaminajlepiej.Wedługpaniodfizykiniemo-głamwobectegoosiągnąćniczegowjakiejkolwiekinnejdziedzinie.
Dedykacja
str.5
Stałamtwarząwtwarzzkimś,ktonielubiludzi.Zkimś,ktoniemainigdyniemiałklasyiktowogóleniepowinienbyłzostaćnauczy-cielem.
Powiedziałam:„Byćmożesąosoby,którekilkakrotnieniemogłysięzdaćnaanglistykę,alejazamierzamsiętamdostaćwtymroku.Dowidzenia”.
Naanglistykędostałamsięwświetnymstylu,zapierwszympodej-ściem,wścisłejczołówce.Byłamjednąztrzechosób,którymnain-auguracjirokuakademickiegorektorosobiściewręczyłindeksy.Zo-stałamstudentką,późniejnauczycielkąjęzykaangielskiego,praco-wałamwprzedszkolu,zdziećmiwwiekuwczesnoszkolnym,zmło-dzieżą(odgimnazjumpostudentów),zdorosłymi(odstudentówpoosobywwiekumoichrodziców).Tysiącetwarzy,tysiącenazwisk,różnecharaktery,osobowości,problemydotyczącenaukijęzykaob-cego.Pracaztymiwszystkimiludźmiutwierdziłamniewprzekona-niu,żeokreślenie„antytalentjęzykowy”jestwymysłemosóbomen-talnościmojejpaniodfizyki,które—nanieszczęścieswoichuczniów
—zostały„paniamiodjęzykaobcego”.
Książkętędedykujęwszystkim,którzychoćrazwżyciuusłyszeliodswojegonauczyciela,żenicznichniebędziealbożesązbytgłupi/tę-pi/małozdolni(niepotrzebneskreślić),żebyosiągnąćcoś,naczymimzależy.
Dlaczegowieluludzinieopanowujejęzykaobcego
str.6
1.Dlaczegowieluludzi
nieopanowujejęzykaobcego
wstopniu,którybyichzadowalał?
Wiadomo,wszyscyucząsięjęzykówobcych.Niemaszkoły,wktórejzabrakłobynauczycielijęzykaobcego.Częstodwóchlubtrzechjęzy-kówobcych.Sąteżmniejlubbardziejciekawelekcje:angielskiego,niemieckiego,hiszpańskiego,francuskiego,rosyjskiego,włoskiego(niepotrzebneskreślić,brakującedodać).Językiobce,główniean-gielski,choćnietylko,trafiłynawetdoprzedszkoli.Jateżnapocząt-kumojejdrogizawodowejuczyłamurocze(najczęściej)cztero-ipię-ciolatki.
Żyjemywświecieiczasach,wktórychznajomośćminimumjednegojęzykaobcegonietyleułatwiażycie,ilejestniezbędna.Otoczenijęzy-kamiobcymi,oglądamyzagranicznefilmy.Słuchamypiosenek.Gra-mywgrykomputerowe.Surfujemywsieci.Podróżujemy.Nawiązu-jemyprzeróżnekontaktyzludźminacałymświecie.Czytamypubli-kacjenieprzetłumaczonenanaszjęzykojczysty.Staramysięodobrzepłatnąpracę...
Żebyopanowaćjęzykobcy,zapisujemysięnakursyprowadzoneprzezszkołyjęzykowe,bierzemyprywatnelekcje,uczymysiękore-spondencyjnie,kupujemypodręcznikiipłytydlasamouków,prenu-merujemyczasopismadonaukijęzyka...
Ajednakpopewnymczasiewieluznasponosifiasko.Okazujesię,żenamniewyszło.Aprzecieżmieliśmydobrechęci...
Dlaczegojesttak,żejednymsięudaje,ainnymnie?
str.7
Dlaczegojest tak,żejednymsięudaje,ainnymnie?
Wedługmoichobserwacji,jestkilkapowodów,dlaktórychludzienieodnosząsukcesówwnaucejęzykówobcych:
Brakorientacjicodopoziomówopanowaniajęzyka
Ludzienieopanowująjęzykawstopniuichzadowalającym,dlategożeniewiedzą,czegochcą.Niewiedzą,jakistopieńopanowaniajęzy-kaichzadowoli,cochcąosiągnąćpoukończeniukursu.Cotoznaczy,zebędąśredniozaawansowani,zaawansowaniitd.
JeżelitenproblemdotyczyCiebie,rzućokiemnastronę63.Znaj-dziesztamEuropejskiSystemOpisuKształceniaJęzykowego,którypomożeCiprecyzyjnieokreślić,najakimpoziomiejesteśterazidojakiegopoziomuchceszdojść.
Brakwystarczającosilnejmotywacji
Jesttosprawapodstawowa.Bezdobrejmotywacjinieudajesięnic.Nietylkoopanowaniejęzykaobcego.Motywacjatobazawszelkichosiągnięć.Otym,jakzapewnićsobiedobrąmotywacjędonaukijęzy-kaobcego,przeczytaszwrozdzialedrugim.NaszczęścieTwojamoty-wacjazależyw100%odCiebie.Możeszzapewnićsobiedobrystart,możeszzbudowaćcoś,codaCisiłę,żebykontynuowaćnaukębezwzględunaokoliczności.
Dlaczegojesttak,żejednymsięudaje,ainnymnie?
str.8
Nieznajomośćsiebie
Jeżeliniewiesz,kimtaknaprawdęjesteś,towielerzeczyrobiszwbrewsobie.Uczyszsię,niewykorzystującswoichnaturalnychpre-dyspozycji.Używaszniewłaściwychdlasiebiemetod.Samsobie,nie-świadomie,utrudniasznaukęjęzykaobcego.PorównujeszsiędoAsi,Basi,Tomka—iuznajesz,żeimidzielepiej,bosązdolniejsi,mą-drzejsiinigdyimniedorównasz.Tymczasemwszystko,czegopo-trzebujesz,żebynauczyćsięjęzyka,jestwTobie.Rozdziałtrzeciskła-dasięztestów,którepomogąCiokreślić,jakiemożliwościstwarzająCi:Twójtemperament,osobowość,zainteresowania.Znajdzieszwnimcennewskazówkinatemattego,jakprzyswajaszwiadomości.Zdaszsobiesprawęztego,żestaćCięnawięcej,niżCisięwydaje.
Strachiniskasamoocena
Strachprzedwypowiadaniemsięwjęzykuobcym.
Kiedymaszcośpowiedziećwklasieczyteżwrozmowiezpojedyncząosobą,zwłaszczacudzoziemcem,możeCiębolećbrzuch,sercebijeszybciej.Podrugie,boiszsię,żezrobiszzsiebieidiotę.Myślisz:„Cosobieomnieludziepomyślą?Żejestemgłupkiem,którypotylumie-siącach/latachnaukijęzykapopełniabłędy!”.Takiepodejścieniejestprzypadłościąnieuleczalną.Trzebapodreperowaćsamoocenę.WrozdzialeczwartympoznaszKonrada,któryuważałsiebiezabez-talenciejęzykowe.Dowieszsię,jakpraktycznie,skutecznieiszybkoporadzićsobieztymproblemem.
Brakwytrwałościiodkładanienapóźniej
Osobaśredniozdolna,alewytrwałajestwstanieosiągnąćoniebowięcejniżczłowiekzdolny,którysobieodpuszcza.Większośćludzi
Dlaczegojesttak,żejednymsięudaje,ainnymnie?
str.9
zaczyna,aleniekończy.Zapisująsięnaangielski,niemieckiczywło-ski.Napierwszezajęciaprzychodząwszyscy.Naostatnichjestichmniej.Trochęmniejalbodużomniej,zależyodgrupyiodnauczycie-la.Jeżelikurstrwaponadrok,wterminiekończągo,wnajlepszymrazie,dwietrzecietych,którzyzaczynali.
Problemniedotyczywyłączniejęzykówobcych.Taksamojestzewszystkimiinnymisprawami.Zastanówsię,iluspraw,mimoszcze-rychchęci,niedoprowadziłeśdokońca?Zacząłeśuprawiaćjakiśsport,czytaćksiążkę,zdrowosięodżywiać,pisaćblogitakdalej,apotemCiprzeszło,odpuściłeśsobie?SpotkałotoCiebie,mnie,Elę,Robertaimilionyinnychosób.Myślę,żeludzieniekończątego,corozpoczęli,zkilkupowodów.Popierwsze—bojąsięporażki.MająpodejścieKłapouchegoz„KubusiaPuchatka”:„Napewnosięnieuda”.Prawdajestjednaktaka,żejeżeliniewytrwasz,tonigdyniepoznaszswoichmożliwości.Niedowieszsię,ilebyłeśwstanieosią-gnąć.Niedowieszsię,jakąfrajdąmożebyćporozumiewaniesięwję-zykuobcym.Pozostanieszzpoczuciemporażki.
Podrugie—ludzierezygnująwprzekonaniu,żezrobiątopóźniej.Gdyjestsiębardzomłodym,wydajesię,żezawszebędziemożnawrócićdoprzerwanegokursu,porzuconegohobby,zmarnowanejokazji.Brutalnaprawdajesttaka,że„kiedyindziej”możenigdynienadejść.Albobędzieszmusiałnauczyćsięjęzykapodpresją,wmniejsprzyjającychokolicznościach.Naprzykładwtedy,kiedybędzieszza-grożonyutratąpracyzpowodunieznajomościjęzyka.AlboprzyjdzieCisięgouczyćwchwili,kiedyTwojedzieci,bliźniaczeniemowlęta,będąbudziłyCiępięćrazykażdejnocy.Albobędzieszpoprostudużostarszyiumysłniebędziejużtaksprawnieprzyswajałnowychwia-domości.TewszystkiesytuacjewydająCisięodległejakokrętnaho-ryzoncie,alewierzmi—czaspłynieszybko.Niewykorzystanaokazjanauczeniasięjęzykamożesiępojawićwnajmniejodpowiednimmo-
Dlaczegojesttak,żejednymsięudaje,ainnymnie?
str.10
mencieTwojegożycia.Kiedymiałamkilkanaścielat,chodziłamnakursjęzykowyzludźmiwwiekumoichrodziców.Wtamtychod-ległychczasachkursyjęzykówobcychniebyłytakpopularnejakdziś.Istniałygrupy,wktórychwiekkursantówwahałsięwgranicach15–55lat.Starszepanieipanowiezgrupymówiliwtedy,żeza-zdroszcząmłodymtego,żeucząsięjęzykajakonastolatki.„Namjestdużociężej”—dodawali—„niemamyczasu,pozatymmożliwościumysłowejużniete”.Dawałamimściągaćodemnienatestach.My-ślałam,żeprzesadzają.Niechodząprzecieżdoszkoły,niemusząod-rabiaćgigantycznychpracdomowych,zdawaćegzaminów...Niewzięłampoduwagę,żemajądzieci,którymimusząsięzajmować,pracęiwielestresówdorosłegożycia,októrychwtedyniemiałampojęcia.Żenajłatwiejuczyćsię,kiedyjestsięmłodym.Żepowinnosięwykorzystaćokazjęnauczeniasięjęzykawtedy,kiedyonasiępo-jawia.
Nieodpowiedzialność
Niektóreosobyniebiorąodpowiedzialnościzaswojewynikiwna-uce.Przerzucająjąnanauczyciela.Innymisłowy,jeżelinieudaimsięopanowaćjęzyka,zwalajątonaKowalską,któranieumieuczyć.Jasne,żejeślimaszdoskonałegonauczyciela,wygrałeślosnaloterii.Trudniejnauczyćsięjęzyka,jeślinauczycielimetodanauczaniazmieniająsięcosemestr.Albomasznauczyciela,któryczęstochoru-jeizastępujągoróżneosoby.Albotakiego,który,mówiącdelikatnie,rzeczywiścienienajlepiejwykonujeswójzawód.Wiedzjednak,żeostatecznieto,czyopanujeszjęzykobcy,wpłynienaTWOJĄprzy-szłość.Nauczycieljużtenjęzykzna.Nikt,zkimbędzieszrozmawiałpoangielsku,hiszpańskuczyportugalsku,niezapyta,czymiałeśdo-bregonauczyciela.Będziesięliczyłoto,czysobieporadzisz,czysiędogadasz,czybędzieszwstaniezrozumiećalbonapisaćtekst.TyitylkoTyodpowiadaszzaefektkońcowy.ITybędzieszponosiłkon-
Dlaczegojesttak,żejednymsięudaje,ainnymnie?
str.11
sekwencjetego,jakitenefektbędzie.Zdarzająsięludzie,którzyniewykorzystalifaktuposiadaniawspaniałegonauczyciela.Sąteżtacy,którzyopanowalijęzykmimoniesprzyjającychokolicznościze-wnętrznych.Liczysięwynik.Wszkolerobiszto,comusisz.Niktjed-nakniemożeCizabronićuczyćsiętego,czegochcesz,pozaszkołą.
Dlaczegowielu ludzi opanowujejęzykobcyijakzostaćjednymznich?
Zmoichobserwacjiwynika,żesukceswnaucejęzykówobcychodno-sząosoby,które:
majądobrąmotywację;
wiedzą,kimsą,iwykorzystująswojemocnestrony;
mająwysokąsamoocenę;
sąwytrwałe;
ucząsięsystematycznie;
korzystajązpomocynauczycielaićwicząpozazajęciami;
lubiąsięuczyćjęzykówobcychiznajdująnatoczas.
2.Motywacja,czylipocoCijęzyk obcy
str.12
2.Motywacja,czylipocoCijęzykobcy
Copowoduje,żeludzieucząsięjęzyków?Innymisłowy,jakajestmo-tywacjadonaukitegoczyinnegojęzyka?Wjakisposóbzapadadecy-zjaotym,któregojęzykaktośbędziesięuczył?Jakamotywacjapo-maga,ajakaprzeszkadzawopanowaniutegojęzyka?
Jestemzdania,żedobramotywacjatowstępdosukcesuwnauceczegokolwiek,równieżjęzykaobcego.Topodstawawszelkichosią-gnięć.Tonajwiększasiła,jakączłowiekuczącysięjęzykadysponuje.
Zapewnemaszznajomych,którzynieznajążadnegojęzykaobcego.Teoretycznieucząsięwszkolejednego,anawetkilkujęzyków,zali-czająkolejnepółrocza,semestry...Alegdyprzychodziimwypowie-dziećsięwtymjęzykualboprzeczytaćzezrozumieniemtekst,okazu-jesię,że niesąwstanietegozrobić.
NaprzykładZuzia.Chodzinawszystkiezajęcia.Zaliczakolejnese-mestry,ocenymagłównieśrednie.Uczysiętego,czegowymagazali-czenieprzedmiotu.Ściąganatestach,alboinie.Wkładaminimumwysiłku,bylezaliczyćsemestrimiećtozgłowy.Pokilkulatachtakiej
„systematycznejnaukijęzyka”okazujesię,żetaknaprawdęZuziagoniezna.
Gdzieleżyproblem?CzyZuziajestleniwa?Niemaambicji?Niemazdolnościjęzykowych?Amożepoprostuniezależyjejnanauczeniusięjęzyka?
JeżelijesteśZuzią,któraniemaochotyanipotrzebynauczyćsięję-zyka,zależyCiwyłącznienaotrzymaniuzaliczenia,odpuśćsobieczy-
Motywacja,czylipocoCijęzyk obcy
str.13
tanietejksiążki.PodarujjąinnejZuzi,którachcesięnauczyć,tylkoniewiejak.TadrugaZuziamaproblemzmotywacją.Niewie,pocorobito,co—teoretycznie—robi.Toznaczy—pocouczysięjęzykaobcego.Zuziachodzinakurs,zaliczakolejnesemestry.Wykucielistysłówek,napisaniewypracowaniaczyzrobienieściągiwymagapewnegonakładuczasuipracy.Zuziawkładawtomniejlubwięcejenergii.Prawdajesttaka,żetasamailośćenergiizużytaniepoto,żebyprzetrwać,alenacoś,coZuziachcezrobić,przyniosłabyinnerezultaty.Zupełnieinnerezultaty.Sukcestodużowięcejniżprze-trwanie.Żebyzmienićsięzosoby,którąZuziajest,wkogoś,ktojestwstanieopanowaćdowolnyjęzykobcywstopniuśredniozaawanso-wanym,trzebazacząćodpracynadmotywacją.Niejesttopracatrudna,ajejowocesąbardzosłodkie.
NarazieZuziaprzypominałódkę,którapłyniepomorzu.Totu,totam,miotanawiatrem,bezcelu,bezkierunku.Odtestudotestu,odsemestrudosemestru.Możeniktjejniepowiedział,pocomiałabysięnaprawdęnauczyćjęzyka?Możenauczycieljęzykazmieniasięcosemestr?MożeZuziapoprostuniewidzisensuuczeniasięjęzykaobcegowwiekulatpiętnastu?Uważa,żezdążytozrobićpóźniej,jeśliokażesię,żetodoczegokolwieksięprzyda?PrzecieżciociaKrysianauczyłasięangielskiegowciągujednegoroku,zanimwyjechaładopracywIrlandii.Właśnie.CiociaKrysiamiałamotywację.Językbyłjejpotrzebny,bowyjeżdżaładopracyzagranicę.Jeślichciałatamzamieszkaćipracować,musiałaznaćangielski.
Zuziatakiejmotywacjiniema.Chodzidoszkołyiperspektywapracyjestmniejlubbardziejodległa.Jakmaodnaleźćto,codajejnapęddonauczeniasięjęzykaobcego,anietylkodozaliczeniaprzedmiotu?
Czegochcąinni?
str.14
Czegochcąinni?
Napierwszychzajęciachznowymigrupamizregułypytamludzi,dlaczegoucząsięjęzykaobcego.Wprzypadkuwieluosóbodpowiedźbrzmi:„Ponieważniemaminnegowyjścia”.Niemówiątegowprost,aletakijestukrytysenswypowiedzitypu:
Tenjęzykobowiązujewszkole,doktórejchodzę.
Rodzicemniezapisalinakurs.
Mamamówi,żepowinienemznaćtenjęzyk,żebydostaćdobrąpracę.
Wszyscyucząsiętegojęzyka.
Niemamzdolnościdojęzykówobcych,jakiśjęzyktrzebaznać,atenwydawałmisięnajłatwiejszy.
Gdzieśmiędzywierszamimożnawyczytać,żeosobyteucząsięjęzy-kapodpresją.Niemająinnegowyjścia.Tonieonezdecydowałyotymżebędąsiędanegojęzykauczyć.ZrobiłotozanieMinister-stwoEdukacji,władzeszkoły,rodzice,przyszlipracodawcy,znajomi.Motywacjajestdlanichczymś,copłyniezzewnątrz.Ludzieci,choćmożeniezdająsobieztegosprawy,zachowująsięjakbezwolnetry-bikiwielkiejmachiny.Sąjakbybezwłasnejwoli.Pozwalają,byktośinnymyślałidecydowałzanich.Niebrzmitozbytmiło,prawda?Człowieklubisamosobiedecydować.Jakiejestwyjścieztejprzykrejsytuacji?Zbojkotowaćzajęciazjęzyka?Ucieczeszkołyalbozdomu?Zamieszkaćwlesie/napustyni/naksiężycu,zdalaodwszelkichnaci-skówspołeczeństwa?Wieśćżyciewświeciebezjęzykówobcych?Cóż,dlamniebrzmitodosyćabsurdalnie,alejeśliktośchcespróbo-wać...
Istniejeinna,dużołatwiejszadroga.Trzebatylkonaniąwejśćisięjejtrzymać.Osoba,któraczujesięZMUSZANAdouczeniasięcze-
Czegochcąinni?
str.15
goś,będzietorobiłamniejefektywnieniżosoba,któradokonałatakiegowyboru.Mniejefektywnie,czyliwolniejizgorszymskut-kiem.Wieleosób,któreczują,żeucząsięjęzykapodprzymusem,po-nosiporażkę.Toznichrekrutująsiętzw.osobybezzdolnościjęzyko-wych(dotejkategoriiwrócępóźniej).Tosąosoby,które(wewła-snychbądźcudzychoczach)mimolatnaukinieopanowałyjęzyka.Sąwróżnymwieku,zawszenakursachdlasłabozaawansowanychlubwręczpoczątkujących.Pokilku,anawetkilkunastulatachnaukijęzyka!
Jeżelijesteśjednąztakichosób,mamdlaCiebiedobrąwiadomość:toniejestprzypadłośćnieuleczalna.
Zwyjątkiemludzizpoważnymiwadamisłuchu,niektórymiinnymiproblemamineurologicznymiczychorobamipsychicznymi,każdaosobajestwstanieopanowaćjęzykobcynapoziomieśrednioza-awansowanym.
Jestwstanie,czylijestdotegozdolna.
Każda osobajestwstanieopanowaćjęzykobcynapoziomie średniozaawansowanym.
Napisałamtojeszczeraz,żebyśdobrzezapamiętał,Jacku.Żebyśotympamiętała,Zuziu.
Podstawąwszelkichosiągnięćjestmotywacja.
Oczywiściemożnaspędzićżycie,robiącrzeczy,doktórychmotywująnasinni.Wieluludziżyjewtensposób.Robiącoś,oczekującnagro-dyzzewnątrzbądźchcącuniknąćkary.Ale...
CzegochceszTy?
str.16
Czego chceszTy?
MamdoCiebie,Czytelniku,prośbę:pomyślchwilę,jak—zgodniezprawdą—dokończyłbyśponiższezdania:
Powinienemsię uczyćjęzyka obcego,bo............................................
Muszęsię uczyć języka obcego,bo......................................................
Nieczytajdalej,pókiniedokończysztychdwóchzdań.Gotowe?
Nimskomentujęto,conapisałeś,pozwól,żeprzytoczęwypowiedziKasiiSebastiana.
Kasiamówi:„Powinnamsięuczyćtegojęzyka,bowprzeciwnymra-zienieskończęszkoły”.
Sebastian:„Muszęsięuczyćdanegojęzyka,żebyzasłużyćnamiłośćrodzicówidziewczyny”.
Wieluludzikierujesięwżyciupowinnościąiprzymusem.Zapisująsięnakursjęzykaobcego,bomyślą,żePOWINNIgoznać.Przecieżwszyscyichznajomiucząsiętegojęzyka.AlboMUSZĄcośzrobić.AlboBOJĄSIĘczegoś:żeniedostanąpracy,żerzuciichsympatia,że bezznajomościjęzykaniedadząsobieradywżyciuetc.
Tegotypumotywacjanikogodalekoniezaprowadzi.Jeślimaszza-miarnaprawdęopanowaćjęzykobcy,potrzebujeszczegoślepszegoniżtylkoprzymusipowinność.Strachniejestnajlepsząmotywacją.NiszczyTwójspokój.Odbieraradość.OsłabiaCięnadłuższąmetę.
CzegochceszTy?
str.17
Skutecznamotywacjaniepochodzizeświatazewnętrznego.JestmotywacjąpłynącązTwojegownętrza.Jestteżpozytywna.
Słowo„muszę”oznaczaprzymus,a„powinienem”—powinność.Zo-baczmy,cosięstanie,jeślisłowa„muszę”i„powinienem”zastąpimysłowem„chcę”.Słowo„chcę”wyrażawolęosoby,którajewypowiada.
Kasia,ponamyśle,mówi:„Chcęskończyćszkołę,więcnauczęsięte-gojęzykaobcego”.
Sebastian:„Uczęsięjęzyka,bochcę,żebyrodziceidziewczynabylizemniedumni”.
Tedwazdaniabrzmiąpodobniedopoprzednichwypowiedzi,alecośsięzmieniło,prawda?Niemawnichstrachu:przednieukończonąszkołączyteżodrzuceniemzestronyrodzicówidziewczyny.Jestchęćosiągnięciapewnegorezultatu.
Pomyślprzezchwilęotym,czegoCHCESZ.Cochceszosiągnąć,uczącsięjęzykaobcego?
Janaprzykładzawszechciałamrozumieć,oczymśpiewająmoiulu-bieniwykonawcy.Dlategodawnotemuchciałamsięnauczyćangiel-skiego.Tobyłowzamierzchłejprzeszłości,wczasachprzedInterne-tem,niemożnabyłopoprostuznaleźćsobietłumaczeniatekstówpiosenek,więcbyłatoniezłamotywacja.Jeżelimaszobcojęzycznychznajomych,naktórychCizależyiktórzynienaucząsięTwojegoar-cytrudnegoimałopopularnegojęzyka,aniejesteśmistrzempanto-mimyipismaobrazkowego,nauczyszsięichjęzyka.Mójsąsiadprzy-gotowujesiędomaturyzniemieckiego.Chcejądobrzezdać,żebyudowodnićsobie,żegonatostać.Uczysięrównieżpoto,żebyzezrozumieniemprzeglądaćstronyinternetowewjęzykuniemieckim.Miałamkiedyśstudentkę,którazakochałasięweWłochu.Tostano-
CzegochceszTy?
str.18
wiłodlaniejtaksilnybodziecdonauki,żeopanowaławłoskiwnie-spełnarok.MójkolegazliceumjakostudentmiałokazjęwyjechaćnastypendiumdoFrancji.Nieznałanisłowapofrancusku,alebar-dzozależałomunatymwyjeździe.Uczyłsięjęzykapokilkanaściego-dzinnadobęprzezsześćmiesięcy.Potemwyjechał,bystudiowaćwjęzykufrancuskimnajednejztamtejszychuczelni.Wgrupieosóbwyjeżdżającychdopracyzagranicęsukceswnaucejęzykaszybciejodnosząci,którzyCHCĄ,anieMUSZĄsięgonauczyć.
Otym,czy„chcesz”,czytylko„musisz”,decydujeszTysam.TojestTwojenastawienie,Twójwybór.ToTywybierasz,jakreagujesznato,coCisięwżyciuzdarza.NaukajęzykaobcegomożebyćdlaCiebieszansą,przygodąintelektualną,odkrywaniemnowejrzeczywistości,zdobywaniemkwalifikacji,poszerzaniemswoichhoryzontów...Albo,jeślitakwybierzesz,możebyć:kieratem,jarzmem,złemkoniecznymistratączasu.Nacosięzdecydujesz?OdTwojegowyboruzależyto,coiwjakisposóbosiągniesz.
Zastanówsięzatem,jakdokończyszzdanie:
Uczęsięjęzyka................,bochcę.......................................................
Uwaga!Niepiszotym,czegoNIECHCESZ,naprzykład:„Uczęsięjęzyka..........,boNIEchcęoblaćmatury”.
Przekształćtozdaniew:„Uczęsięjęzyka...........,bochcęzdaćmatu-rę”.
ObazdaniaznacząPRAWIEtosamo.„Prawie”tojednoznajbardziejzwodniczychpojęć:wszakdenattoczłowiekPRAWIEżywy.
„Niechcęoblaćmatury”toprawietosamoco„chcęzdaćmaturę”,ajednakróżnicajestogromna!Jaktamiędzypesymistąaoptymistą.
CzegochceszTy?
str.19
Jaktamiędzystrachemanadzieją.Niekażdymusiwidziećświatwróżowychbarwach,nieotochodzi.Uwierzmijednak,żelepiejskoncentrowaćsięnatym,cochceszosiągnąć,zamiastnatym,czegopróbujeszuniknąć.Pocospędzaćczasnarobieniuczegośzestrachu?Pocomiećpoczucie,żerobisięcoś,boniemainnegowyj-ścia?Chęćzdaniaegzaminutonietosamocostrachprzedjegoobla-niem.ChęćdodajeCiskrzydeł,strachCięosłabia.
Uzupełniajączdanie:
Uczęsięjęzyka...................,bochcę....................................................,
pamiętajotym,byuzupełnićjetym,czegochceszTy,anieTwojebliższeczydalszeotoczenie.Niepiszwięc:„Uczęsięjęzyka........,bomoirodzicechcą,żebymzdałmaturęidostałsięnastudia”.Napisz,wczymTOBIE—anieTwoimrodzicom—mapomócznajomośćkonkretnegojęzykaobcego.Możewięcbliższeprawdybędziestwier-dzenie:„Uczęsięjęzyka........,bochcębyćposłusznymoimrodzi-com”.
Zastanówsięwięcizgodniezprawdą(bądźwobecsiebieabsolutnieuczciwy!)dokończpowyższezdanie.
Dajsobietyleczasu,ilepotrzebujesz.Pośpiechjestwskazanyprzyła-paniupcheł.CodobregomożedlaCiebiewyniknąćzeznajomościję-zyka,któregosięuczysz?Codziękitemumożeszzyskać?Pomyślokorzyściachmaterialnych,jaknp.zdanyegzamin,(lepsza)praca,iniematerialnych,jaknp.poznawanienowychludzi,rozumienietek-stówpiosenek,możliwośćzabłyśnięciaznajomościąjęzyka.
Dokończpowyższezdanienatylesposobów,ileprzyjdzieCidogło-wy,nieoceniaj,czysątodobre,czyzłepowody.Każdypozytywnypowód,jeślijestprawdziwy,będziedziałałnaTwojąkorzyść.
CzegochceszTy?
str.20
Kiedyjużdokończyszzdanie:„Uczęsięjęzyka.........,bochcę..........”,będzieszznałswojąprawdziwąmotywację.Będzieszmiałdrogo-wskaz.Będzieszmiałcoś,copoprowadziCiędoopanowaniajęzyka,któregochceszsięnauczyć.Coś,cowchwilachrozleniwieniaczymo-mentachzwątpieniapomożeCistanąćnanogialbowrócićnawłaści-wytor.Nigdywięcejniepomyślisz:„Mojezdolnościjęzykowetopo-rażka”,bouznasz,żetakiezdanieniemawogólesensu.Wszyscy,którzyodnieślisukceswjakiejkolwiekdziedzinie,mielimotywację,któradodawałaimskrzydeł.TakbędzierównieżzTobą.Tonapraw-dędziała.Przekonaszsię.
Twojemocnestrony,czyli sposobyuczeniasięoptymalnedlaCiebie
str.21
3.Twojemocnestrony,czylisposobyuczeniasięoptymalnedlaCiebie
Poznajsamegosiebie.
(Sokrates,filozofgrecki,jedenznajwybitniejszychmyślicielistarożytnych)
Zapewneoglądałeśpierwszączęśćfilmu„Matrix”.PamiętaszwątekzWyrocznią?Neospotkałsięznią,bydowiedziećsię,czyjestWy-brańcem,którymaocalićludzkość.Wyroczniazacytowałamuwła-śnietesłowaSokratesa:„Poznajsamegosiebie”.Tokrótkiezdaniejestkluczemdokażdegoudanegoprzedsięwzięcia,ba,kluczemdoudanegożycia.
TenrozdziałpomożeCiodpowiedziećnapytanie:„Kimjestem?”.Za-wieraonkilkatestówskonstruowanychtak,żebyCięniezanudzić,iwskazówki,jakwiedzęosobiewykorzystać.Założęsię,żedowieszsięosobieinteresującychrzeczy!WiedzatapomożeCinietylkoopa-nowaćdowolnyjęzykobcy.MaonazastosowaniewnauceWSZYST-KIEGO.Oprócztego—dziękiniejlepiejzrozumieszotaczającychCięludziirozwiążeszniejedenżyciowyproblem.
Wszystko,czegopotrzebujesz,abyopanowaćjęzykobcy,jestjużwTobie.ZatempoznajswojemożliwościipozwólimdziałaćnaTwo-jąkorzyść.
Temurozdziałowipoświęcisznajwięcejczasu,aleopłaciCisięto.Ży-częCidobrejzabawyprzyokazjiodkrywaniaskarbów,jakiewTobie
3.Twojemocnestrony,czyli sposobyuczeniasięoptymalnedlaCiebie
str.22
drzemią.Jesteś,jakkażdyznas,niepowtarzalnąosobą,wyposażonąwewszystko,czegopotrzebadoopanowaniajęzykaobcego.
Jakityposobowościreprezentujeszi coztego wynika?
Osobowośćto,wdużymuproszczeniu,charakterystycznydladanegoczłowiekasposóbreagowanianaotoczenieiwchodzeniaztymoto-czeniemwrelacje.OsobowośćjestjednązcechodróżniającąCięodinnychludzi.
Wodniesieniudonaukijęzykówosobowośćdecydujeotym:
coCięmotywuje;
jakiewartościzwiązaneznaukąwyznajesz;
czywoliszuczyćsięsamodzielnie,czywgrupie;
jakwspółpracujeszznauczycielem;
corobiszzodczuciamipojawiającymisięwtrakcienauki(np.zestrachem,radościąetc).
Nieistniejelepszaczygorszaosobowość.
Każdytyposobowościmaswojemocneisłabestrony.Trzebajepo-znaćiskoncentrowaćsięnatychmocnych.
Otopięćminitestów.PomogąCioneokreślić,jakTwojaosobowośćmożewpłynąćnasukceswopanowaniujęzykaobcego.Pamiętaj,nieistniejądobreizłeodpowiedzi.Bądźwobecsiebieabsolutnieszczery.
Jakityposobowościreprezentujeszicoztegowynika?
str.23
Test1
Wkażdympunkciezaznacz„E”lub„I”.MożeszzaznaczyćTYLKOJEDNĄODPOWIEDŹ—dotyczytowszystkichtestów.
Wolę:
1.
E naukęwgrupie(wklasie,nakursie);
I naukęindywidualną(1nauczyciel— 1uczeń);
2.
E egzaminyustne;
I egzaminypisemne;
3.
E współpracę(np.przygotowywaćsięzkimśdotestu);
I pracęsamodzielną;
4.
E uczyćsięnaprzykładachinaichpodstawiedojśćdoreguły,wzoru;
I uczyćsięnapodstawiereguł,wzorówinastępniestosowaćjewpraktyce;
5.
E praktykę;
I teorię.
Jakityposobowościreprezentujeszicoztegowynika?
str.24
Wynik
Przewagaodpowiedzi„E”oznacza,żejesteśekstrawertykiem,prze-wagaodpowiedzi„I”oznacza,żejesteśintrowertykiem.Cosięzatymkryjeijakmożesztowykorzystać?
Ekstrawertyk
KręciCiębycieipracawgrupie.Najlepiejuczyszsięjęzyka,używającgoiwspółpracujączludźmi,np.poprzezrozmowę,korespondencję.Nieboiszsięmówić,alemusiszbyćstymulowanyzzewnątrz,tzn.motywująCięinniludzie.MojaradadlaCiebie:uczsięwtowarzy-stwieinnychosób.
Introwertyk
NajlepiejwychodziCisamodzielnanauka.Twójatuttosamowystar-czalność.Zanimwypowieszsięwjęzykuobcym,zastanawiaszsię.Todobrze,uważajjednak,żebystrachprzedpopełnieniembłęduorazspontanicznośćekstrawertykówniewyeliminowałyCięzudziałuwdyskusjach.Uczsięsamodzielnie,ewentualniewtowarzystwiekomputera.Jestonniezłąpomocąedukacyjnądlaintrowertyków.
Jakityposobowościreprezentujeszicoztegowynika?
str.25
Test2
Wybierz„R”lub„U”:Jestem:
1.
R dośćnieufny;
U raczejufny;
2.
R bezstronny;
U kimś,ktooceniającludziiwydarzenia,kierujesięsympatiąbądźantypatią;
3.
R osobąceniącąstanowczośćizdecydowanie;
U osobąbardziejceniącąharmonięwrelacjachzludźmi;
4.
R fanemlogikiiporządku;
U fanemprzyjaźni;
5.
R kimś,ktopodejmującdecyzje,kierujesięfaktami,analizujeprzyczynyiskutki;
U kimś,ktopodejmującdecyzje,kierujesięemocjami,uczucia-mi,tym,colubiiczegonieznosi.
Jakityposobowościreprezentujeszicoztegowynika?
str.26
Cowynikaztegotestu?
„R”totypracjonalny,„U”—uczuciowy.
Typ racjonalny
Podejmujeszdecyzjeobiektywnie,kierującsięrozsądkiem,logiką.Jesteśzdyscyplinowany.Twojąsamoocenępodnosząosiągnięcia.Możeszbaćsięwypowiadaniawjęzykuobcym,bopopełnieniebłęduzaniżyCisamoocenę.Wrazieniezrozumieniagramatykilubsłownic-twazwróćsięopomocdokolegówzgrupy.Następnieuporządkujtoposwojemu.
Typ uczuciowy
Podejmujeszdecyzjesubiektywnie,kierującsięemocjami.Wiążeszsięemocjonalnieznauczycielem.JeżeliWaszerelacjesądobre,pod-nositoTwojąsamoocenę.Wycofujeszsię,gdyniejesteśdocenianylubwgrupietocząsiękonflikty.Starajsiępowiązaćto,czegosięuczysz,zesobą,swoimżyciem,ludźmi,którychznasz.Naprzykładuczącsięprzymiotników(zrównoważony/nerwowyetc.),wmyślachdopasujjedoznajomych.
Jakityposobowościreprezentujeszicoztegowynika?
str.27
Test3
Wybierz„S”lub„O”:
1.
S Uczęsięsystematycznie.
O Uczęsięniesystematycznie,tzw.zrywami.
2.
S Dążędoosiągnięciakonkretnychcelów.
O Improwizuję,zdajęsięnamojąintuicję,nierobiękonkret-nychplanów.
3.
S Wolęskończyćzadaniewwyznaczonymterminie.
O Terminyniesąnajważniejsze,lepiejpoświęcićzadaniutyleczasu,ilewymagajegozrozumienie,przeanalizowanie.
4.
S Wolęćwiczeniaoprzejrzystejstrukturze,wpunktach.
O Wolęćwiczeniapolegającenarozwiązaniuproblemu.
5.
S Potrafięszybkopodejmowaćjednoznacznedecyzje.
Potrafięszybkoprzystosowaćsiędosytuacji.
Jakityposobowościreprezentujeszicoztegowynika?
str.28
Jakiewnioski,zkorzyściądlasiebie,możeszwyciągnąćztegotestu?
Tentestdzieliludzina„S”(sędziów)i„O”(obserwatorów).
Sędzia
Kończyszto,corozpocząłeś,itowustalonymterminie.Analizujeszto,corobisz.Potrafiszpracowaćsystematycznie,cojestniezbędnedoopanowaniadowolnegojęzyka.Twojasłabastronatomałaela-styczność.Nietolerujeszwieloznaczności,nielubiszodstępstwodreguł,wktórekażdyjęzykobfituje.Wyrazywspółczucia,jeżelimaszluzackiegonauczyciela,któryniewielezadaje,niewymagaprzestrze-ganiaustalonychterminówlubrobitylkojedentest—nakonieckaż-degosemestru.Wtakimprzypadkupowinieneśsamustalaćsobiekrótkoterminowecele.Musząbyćosiągalne.Wtensposóbprzezcałyczasbędzieszwstaniewidzieć,żerobiszpostępy.
Obserwator
Terminy,limitczasunawykonaniejakiegośzadania?ToniedlaCie-bie!Rozwiązywaniezadaniajestważniejszeniżtermin.Nieliczysiętempo,liczysięjakość.Donaukipodchodziszemocjonalnie.Twojemocnestronyto:otwartość(nieboiszsięnowychdoświadczeń)iela-styczność(złatwościądostosowujeszsiędozmian).NiewpędzaCięwstreszmiananauczycielajęzyka,zmianapodręcznikaczysposobunauczania.Potrafiszpracowaćzróżnymiludźmi.Gorzej,jeślichodziozadaniawymagającedużegonakładupracywdługimokresie.Wte-dymogądaćznaćosobie:braksystematycznościilenistwo.Naukajęzykaobcegomożebyćświetnązabawą.Nieprzesadźjednakzluzackimpodejściem.Odrobinadyscyplinytokonieczność,jeślina-prawdęchceszopanowaćjęzykobcy.
Jakityposobowościreprezentujeszicoztegowynika?
str.29
Test4
Wybierz„P”lub„A”:
1.
Wolękonkrety,fakty,rzeczynamacalne.
A Wolęidee,abstrakcje,symbole.
2.
P Wolęuczyćsięnapamięćszczegółów(np.dat,wzorów).
A Wolęzrozumieć,ocochodzi.
3.
P Uczęsięnowychrzeczypokolei,wedługpodręcznika.
A Uczęsięnowychrzeczynaswójwłasnysposób.
4.
P Wolęmiećpodanąregułę,wzór.
A Wolęsamwydedukowaćregułę,wzórnapodstawieprzykła-dów.
5.
P Uczęsięczegośpoto,byosiągnąćkonkretnycel.
A Kręcimniesamouczeniesię.
Jakityposobowościreprezentujeszicoztegowynika?
str.30
CooTwoichmożliwościachmówiwynikpowyższegotestu?
Jesteśtypempraktycznym(„P”)czyartystycznym(„A”)?
Typpraktyczny
Uczyszsięnapodstawiezaobserwowanychfaktów,przeczytanychar-tykułów.Lubiszipotrafiszuczyćsięsystematycznieidużo.Jesteśdokładny.Gubiszsię,jeśliniewieszcoKONKRETNIEmaszzrobić.AlbojeślikursjęzykowyniemaKONKRETNEJ,przejrzystejstruktu-ry.Takżewtedy,kiedyniewiesz,wjakimcelumaszcośzrobić.„Sztu-kadlasztuki”towedługCiebiestrataczasu.RadydlaCiebie?Odra-biającpracedomowe,poświęćuwagęwszystkimaspektomjęzyka:gramatyce,słownictwu,dialogom.Zaplanujczasnapowtórki.Jeślinierozumiesz,comaszzrobić,niewahajsięzapytaćnauczyciela.
Typartystyczny
Uczyszsię,używającwyobraźni,ogarniaszproblemycałościowo.Nieprzywiązujeszwagidoszczegółów.Miewaszolśnienia:nagle,niespo-dziewaniewpadasznarozwiązaniezadania.Twojąmocnąstronąjestumiejętnośćodgadywaniaznaczeniasłównapodstawiekontekstu.Masztwórczepodejściedouczeniasię.Niestety,bywaszniedokład-ny.Twojaniechęćdodetalisprawia,żemożeszprzeoczyćWAŻNEszczegóły(opróczcałejmasytychmniejistotnych).Niezakopujsięwćwiczeniachzgramatyki.Poznajteorięiruszajdalej!
Jakityposobowościreprezentujeszicoztegowynika?
str.31
Test5
Wybierz„A”lub„B”:Wolęuczyćsię:
1.
przedpołudniem;
popołudniulubwieczorem,wnocy;
2.
nastojąco,siedząco,leżąco(gdzie?);
wruchu,np.chodząc;
3.
mającporządekdookoła;
wmoimwłasnymbałaganie;
4.
przyoświetleniujaskrawym;
przyoświetleniustonowanym;
5.
wciszy;
zmuzykąwtle;
6.
wprzyjemnymcieple;
wprzyjemnymchłodzie;
7.
jedzącipijąc;
wtrakcienaukiniejeminiepiję.
Jakityposobowościreprezentujeszicoztegowynika?
str.32
TentestmiałCiuświadomićrzeczyoczywiste,naktórebyćmożenigdy niezwróciłeśuwagi.
Wykorzystajgoipostarajsięuczyćwoptymalnychdlasiebiewarun-kach.Jeślinaprzykładwoliszsięuczyćdopołudnia,nieprzesiadujdopóźnawnocy.Wstańo4:00ranoiprzygotowujsiędotestu.Jestmnóstwoosób,któreucząsięwtensposób.
Myślę,żeporozwiązaniupowyższychtestówznaszsiebietrochęle-piej.Możliweteż,żezdałeśsobiesprawęzbłędów,którepopełniałeśdotejpory,uczącsięjęzyka.Naprzykładjesteśekstrawertykiem,któryzawszeuczyłsięsam.Albojesteśtypemartystycznym,którytrafiłnapraktycznegonauczyciela.Możeuczyłeśsięonieodpowied-niejporzebądźwniesprzyjającymotoczeniu.Wyciągnijwnioskizte-stów,którerozwiązałeś.Niektórychrzeczyniejesteśwstaniezmie-nić,np.nauczyciela,którynadajenainnychfalachniżTy.Zmieńto,codasięzmienić,dostosujmetodynaukidoswojejosobowości.Działajwzgodzieztym,kimjesteś.Niepróbujnasiłęzmieniaćsie-bie.Wykorzystajswojemocnestrony.Poczujeszsięlepiejizacznieszosiągaćlepszewyniki.
Iostatniasprawa.Obserwujsiebie.Ręczę,żedowieszsięosobiewie-lucennychrzeczy.Kiedyjesteśnazajęciachzjęzykaobcego,zasta-nówsię,coCisięwnichpodoba,aconie—idlaczego.CoCięintere-suje?Conudzi?CoCinajbardziej,aconajmniejodpowiadawpod-ręcznikuczymateriałachprzygotowanychprzezTwojegonauczycie-la?Dlaczego?
Zastanówsięnadtymiwyciągnijwnioski.NiktnieznaCiętakdo-brze,jakTysam.
Jakiemożliwości stwarzaTwójtemperament?
str.33
Jakie możliwościstwarzaTwójtemperament?
AngielskipsychologH.J.Eysenckpodzieliłludzinaczterygrupy:choleryków,sangwiników,melancholikówiflegmatyków.
Rozwiążponiższytest,adowieszsię,którytyptemperamenturepre-zentujesz.
Zaznaczokreślenia,któreodnosząsiędoCiebie,zarównotepozy-tywne,jaknegatywne.Jakwkażdymteściezamieszczonymwtejpu-blikacji,niemaodpowiedzigorszychilepszych.Twojeodpowiedzimająbyćzgodnezprawdą.
TypA
Towarzyski;
wylewny(okazujeuczucia);
rozmowny(gaduła);
kontaktowy
(łatwonawiązujekontakty);
optymista
(„wszystkobędziedobrze”);
zmienny;
zapominalski;
chaotyczny,roztargniony;
krzykliwy,głośny.
TypB
Przedsiębiorczy
(umiezałatwiaćsprawy);
samodzielny;
śmiały,pewnysiebie;
zdecydowany;
lider,wódz,szef;
dominujący(lubirządzić);
uparty;
niewspółczujący;
wyniosły(wywyższającysię).
Jakiemożliwości stwarzaTwójtemperament?
str.34
TypC
Wrażliwy;
planujący;
wierny;
idealista;
myśliciel;
wstydliwy;
pesymista
(„napewnosięnieuda”);
samotnik;
podejrzliwyimściwy.
TypD
Spokojny,zrównoważony;
ugodowy
(dążydoporozumienia);
życzliwy;
tolerancyjny,wyrozumiały;
konsekwentny
(robito,copostanowiłlubobiecał);
niezdecydowany;
obojętny;
powolny;
leniwy.
Policz,ileodpowiedzidlatypuAzaznaczyłeś.IledlatypówB,CiD?Jeżelimasz5lubwięcejodpowiedzidanegotypu,towjakimśstop-niuokreślaonCiebie.Jeżelinp.masz8odpowiedziA,5odpowiedzitypuCipo2BiD,toTwójtemperamentjesttypuA,zelementamitypuC.Jakwyniktegotestuodnosisiędonaukijęzykówobcych?
TypAtosangwinik
„Sanguis”topogrecku„krew”,sangwinikoznaczawięcczłowiekakrewkiego.
Sangwinicytoduszetowarzystwa,obdarzonepoczuciemhumoru.Umiejąrozbawićotoczenie.Niesposóbsięzniminudzić.Urodzeniaktorzy.Szczerzyispontaniczni.Żyjąchwiląimajązmienneusposo-bienie.
Wszkole,nauczelniiwpracyzgłaszająsięnaochotnika,wymyślająnowedziałania.Sątwórczyienergiczni.Zachęcająinnych,bysię
Jakiemożliwości stwarzaTwójtemperament?
str.35
przyłączyli.Łatwozawierająznajomości.Niechowająurazy,szybkoprzepraszają.
Zwyklelepiejwypadająnaegzaminachustnychniżpisemnych.
Uwaga!Jeżelimaszmożliwośćwyborumiędzyegzaminempisem-nymaustnym,wybierajustny,sangwiniku.MówieniejestTwojąmocnąstroną.Nazajęciachzjęzykaobcegochętniepracujeszwgru-pieijesteśpełentwórczychpomysłów.Twojesłabestronytoga-dulstwoiniecierpliwość.
Sangwinikmusipopracowaćnaddoprowadzaniemtego,corozpo-czął,dokońca.Naukajęzykaobcegowymagawytrwałości,którejczę-stomubrakuje.Jeżelisangwinikprzygotowujesięwgrupiedoegza-minu,częstozamiastsięuczyć,trwoniczasnarozmowy.
Sangwinikniejestteżnajlepszymsłuchaczem,łatwosięrozprasza.Dlategoniewypadanajlepiejwtestachnarozumieniezesłuchu.Jestnatomiastświetnymmówcą.Nieboisięwypowiadaćwjęzykuob-cym,nieboisię,żepowiecośniepoprawnie.Zależymunatym,żebyprzekazaćto,comanamyśliZewzględunałatwośćnawiązywaniakontaktów,typAnajłatwiejdasobieradęwrozmowiewjęzykuob-cymzagranicą.
TypBtocholeryk
„Chole”topogrecku„żółć”.Cholerycyto,potocznie,ci,którychżółćzalewa.Apodyktyczni,impulsywni,manipulanci...Nocóż,każdymajakieśsłabestrony...
Cholerycysąuparciinierezygnują—nawetgdyprzegrywają.Kiedypracująwgrupie,stająsięjejliderami.Każdyzespółludzipotrzebujeprzywódcy.
Jakiemożliwości stwarzaTwójtemperament?
str.36
Uwaga!Choleryku,pamiętaj,żeprzywództwonieoznacza,żemożesztraktowaćkoleżankiczykolegówniegrzecznie.Maszskłonnościdodominacjiidecydowaniazainnych.Tomożebyćnawetmilewidzia-ne—podwarunkiem,żenietrafisznainnegocholeryka.Naprzykładswojegonauczyciela.Czymiałeśkiedykolwiekkłopotyznauczyciela-mi?Postarajsiępopracowaćnadswojąporywczością.Brzmitopro-sto,aleprosteniejest.AleprzecieżTyjakniktinnylubiszwyzwania!
Twojemocnestronytoaktywność,silnawolaizdecydowanie.Kiedypodejmujeszdecyzję,żecośosiągniesz,np.opanujeszjęzykobcy,nieodpuścisz,dopókiniewykonaszzadania.Jesteśnastawionynaosią-ganiecelów,dobrzezorganizowanyipraktyczny.Działasziosiągaszsukces.PrzeciwnościCięniezniechęcają.Wręczprzeciwnie—uwiel-biaszjepokonywać,todajeCikopa.Taktrzymaj,wiesz,żedaszso-bieradę.
TypCtomelancholik
„Melanoschole”to„czarnażółć”.Melancholikjestczłowiekiemrów-nieniespokojnymjakcholeryk,alezachowujesięzupełnieinaczej.Najczęściejwidziwszystkowczarnychbarwach.Pesymistycznieza-patrujesięnaprzyszłość.Poważnyirefleksyjny,dążydoobranegocelu.Zewszystkichczterechtypówbędzienajdłużejanalizowałwyni-kitestówzamieszczonychwmojejpublikacji.Zwróciuwagęnaszcze-góły.Napewnoprzeczytawszystkodokońca,niewykluczone,żekil-karazy.Melancholikjestwytrwałyidokładny.Toperfekcjonistaowysokichwymaganiach.Działawedługplanu.
Jeślijesteśmelancholikiem,wykorzystaszwiedzęzawartąwtejksiążcew200%(tedodatkowe100%tobędąTwojeprzemyślenia).
Melancholiktoindywidualista,chętniejpracujesamodzielnieniżwgrupie.Zdwóchćwiczeńjęzykowych,łatwegoitrudnego,wybierze
Jakiemożliwości stwarzaTwójtemperament?
str.37
totrudne.Wymagawieleodsiebieiodinnych.Woliegzaminypi-semne.Zazwyczajnierobibłędówortograficznych.
Melancholiku,czytajartykułyiksiążkiwjęzyku,któregosięuczysz.Prowadździennikwjęzykuobcym.Nawiążkorespondencjęzobco-krajowcamiopodobnychzainteresowaniach.Uwielbiaszdzielićzin-nymiswojepasje,możesztorobićwjęzyku,któregosięuczysz.
Wieluludziozdolnościachmuzycznychtomelancholicy.Wnauceję-zykówobcychdobrysłuchtoprawdziwyskarb.Wykorzystajto,me-lancholiku.
NajwiększymwyzwaniemjestdlaMelancholikakwestiabrakuwiarywsiebie.Tojestto,nadczymMUSISZpopracować.JeśliudaCisiętęsłabośćpokonać,sukcesjesttylkokwestiączasu.
TypDtoflegmatyk
„Phlegein”znaczy„śluz”.WczasachstudenckichmiałamkolegęoimieniuPrzemek.Spokojny,zrównoważony,życzliwyiuprzejmy.Wszyscygolubili,bobyłmiłyizkażdympotrafiłznaleźćwspólnyję-zyk.Przemekzadziwiłmniedwarazy.Pierwszyrazwczasiesesji,przeddosyćtrudnymegzaminempisemnym.Naszakoleżankame-lancholiczkajakzwyklepłakała,żegoniezda(potem,jakzwykle,do-stałanajwyższąocenę).NatomiastPrzemekzestoickimspokojemstwierdził:„Dostanętrzyipół,bonatylesięnauczyłem”.Taksięrze-czywiściestało.DrugirazPrzemekzadziwiłmnie,kiedywytypowanogodoudziałuwprzedstawieniuteatralnym.Brakowałoaktorów,mężczyzn,więcpaniprofesorwytypowałaPrzemka.Samwżyciubysięniezgłosił,„bopoco?”.Alewtymprzedstawieniuzagrałnapraw-dędobrze.
Jakiemożliwości stwarzaTwójtemperament?
str.38
Tacywłaśniesąflegmatycy.Unikająangażowaniasięwpracę.Raczejobserwują.Gasząentuzjazminnych.Woląobserwowaćniżdziałać.Niestoją,kiedymogąusiąść,iniesiedzą,kiedymogąpoleżeć.Aleje-ślijużcośchcązrobić,robiątorzetelnieiporządnie.
Flegmatycydobrzepracująwgrupie,boukrywająemocje,dobrzeznosząnaciskiiunikająkonfliktów.Sądobrymisłuchaczamiiobser-watorami.Mająjednakproblemyzmotywacją.Jeślijesteśflegmaty-kiem,zastanówsiędłużejnadrozdziałempierwszymtejpublikacji.TorozwiążeTwojeproblemyznaukąjęzykaobcego.Powodzenia!
Jakprzyswajaszwiadomości?
Ototest13słów.Jestbardzoprosty.ZajmieCiniewieleczasu,awnioskiokażąsiębardzoprzydatne.
Weźczystąkartkęipodzieljąpionowonatrzyczęści.
Nagórzepolewejstronienapisz„widzę”,naśrodku„słyszę”,poprawejstronie„czuję,dotykam”.
Przeczytajpierwszesłowozlisty.
Zapiszjewkolumnie,doktórejonowedługCiebiepasuje.Nieza-stanawiajsięzbytdługo.
Zróbtosamozpozostałymisłowami.
Policz,ilesłówwpisałeśwkolumnę„widzę”,ilew„słyszę”,ailew„czuję,dotykam”.
Otolista13słów:
✔deszcz,
✔pies,
✔szkło,
Jakprzyswajaszwiadomości?
str.39
✔egzamin,
✔szkoła,
✔morze,
✔samochód,
✔buty,
✔miasto,
✔las,
✔ludzie,
✔sklep,
✔noc.
Gotowe?Wktórąkolumnęwpisałeśnajwięcejwyrazów?Ludzierzadkosą„czystymi”typami.Małoktowpisuje11lubwięcejwyrazówwjednąkolumnę.Zregułyjednakjednakolumnadominujenadpo-zostałymi.Alboteżjednajestwyraźniekrótszaniżpozostałe.
JakwięcTyprzyswajaszinformacje?
Wzrokowiec
ŁatwiejCisięnauczyćtego,comożeszprzeczytać,zobaczyć.Sądwarodzajewzrokowców:
ci,którzyucząsię,pisząc/czytająctekst;
ci,którzywoląużywaćzdjęć,rysunków,wykresów.
Częstomaszwrażenie,żejeśliczegośniezapiszesz,nienarysujesz,tosiętegonienauczysz.Wporządku,pamiętajjednak,żejęzyktonietylkotekst.Opróczczytaniaipisania,trzebasięnauczyćrozumiećto,cosłyszysz.I,oczywiście,nauczyćsięmówić.Chybażewieszna100procent,żeniebędziesznigdyrozmawiałwjęzykuobcym.
Jakprzyswajaszwiadomości?
str.40
Jakwykorzystaćfakt,żejesteśwzrokowcem?Efektynaukijęzykastanąsięwidoczne,jeślizastosujeszsiędoponiższychrad:
Zapisujsłówka,którychsięuczysz,nakartkach:pojednejstroniesłówko/zwrotwjęzykuobcym,podrugiejpolskietłumaczenie(możebyćteżdefinicja,przykładyużycianowegosłówka/zwrotuwzdaniu).
Podzielnowesłówkaizapisujjewgrupachtematycznych,np.:
Wakacje
wycieczkasłońceleniuchowanierozrywki
czaswolny
Szkoła
lekcjazeszyttablicauczeńtest
Sport
piłkanożnakoszykówkanarciarstwopływanietenisówki
Przepisujnowesłówkanakomputerze.
Żebylepiejzrozumiećnagraniewjęzykuobcym,najpierwposłu-chajgo,śledząctekst,adopierozadrugimrazemtylkosłuchaj.
JeślistresujeCięsytuacja,wktórejTwójnauczycielmówi:„Za-mknijcieksiążkiipowtarzajcie”,postarajsięwcześniejkilkakrot-nieprzeczytaćto,comaszpowtórzyćzanauczycielem.Najlepiejwcześniejpoprosićnauczyciela,żebydałczasnazobaczenieno-wychsłówekizwrotów.
Zakreślanie,podkreślenia,stosowanieTwoichoznaczeń(gwiazd-ki,kwiatki,serduszkaczycokolwiekchcesz)pomogąCiuporząd-kowaćmateriał,którymaszopanować.
Większośćwzrokowcównajlepiejuczysięsamodzielnie,niewgrupie.Nieznaczyto,żesąnietowarzyscy.Nawiążkorespon-dencjęzkimś,ktouczysiętegosamegojęzykalubgozna,anieznapolskiego.
Jakprzyswajaszwiadomości?
str.41
Słuchowiec
Informacjeprzyswajaszuszami.Sądwarodzajesłuchowców:
ci,którzyucząsię,słuchającwykładów,płyt,filmów;
ci,którzyucząsięjęzyka,mówiąc,np.rozmawiającznauczycie-lemlubzgrupąosób.
Jeżelijesteśsłuchowcem,łatwiejniżinniopanujeszjęzykmówiony.Posłuchajmoichrad:
Recytujnowesłówka,zwroty,dialogi.Spróbujsięnagraćiodsłu-chujnagrania.
Spróbujuczyćsięzkimśzklasy/grupy.Dajetomożliwośćporoz-mawianiaotym,czegosięuczycie.Mówiszisłuchasz—iwtensposóbautomatyczniesięuczysz.
Słuchajradia,oglądajaudycjetelewizyjneifilmywjęzyku,które-gosięuczysz.Uwaga!Niechtobędziemniejwięcejnapoziomie,naktórymjesteś.Imbardziejzaawansowanyjesteś,tymłatwiejznajdziesztegotypupomocenaukowe.Jeżelijesteśpoczątkującylubsłabozaawansowany,teżjesttomożliwe.Wypróbowanameto-datooglądaniebardzoprostychfilmówdladzieci.Oczywiściewjęzyku,któregosięuczysz.Znamkilkuletniądziewczynkę,którazaczęłaswojąprzygodęzjęzykiemangielskim,oglądając„Teletu-bisie”.Jejmamazaczęłasięuczyćwtensposóbrazemznią.
Znajdźkogoś,zkimbędzieszmógłporozmawiaćwjęzykuobcym.Możeszwtymceluwyjechaćzagranicę.Istniejąteżdużotańszemetody.Nawiążkontaktmailowyzkimśzinnegokraju(ktoniemówipopolskuiznajęzyk,któregosięuczysz).Potemprzerzuć-ciesięnarozmowy,np.zapomocąSkype.Innysposóbtorozmo-wazkimś,ktouczysiętegosamegojęzykanamniejwięcejtymsamympoziomie.Umówciesięnakonwersacjewjęzykuobcym,
Jakprzyswajaszwiadomości?
str.42
anisłowapopolsku!Wymagatodyscypliny,aledajedobrerezul-taty.
Typ kinestetyczny
ProcesuczeniasięjestuCiebiezwiązanyzdziałaniem,ruchem.Pe-chowodlategotypusłuchaczymetodynauczaniajęzykówobcychstosowanenakursachdostosowanesądowzrokowcówisłuchow-ców.Niemajednaksytuacjibezwyjścia.Otocomożeszrobić,żebyułatwićsobieopanowaniejęzykaobcego:
Kiedyuczyszsięnowegoczasownika,wykonujczynność,którąonoznacza.Naprzykładczasownik„siadać”Mówisz:„Jasiadam”isiadasz.Czasamimożebyćtodużewyzwanie,aletakżeświetnazabawa,bojaknp.pokazaćczasownik„stygnąć”?Naszczęścieki-nestetycymająwrodzonezdolnościpantomimiczneiłatwiejniżinniporadząsobieztymzadaniem.
Kiedyuczyszsięnowegorzeczownika,dotknijrzeczy,którąonoznacza,np.„telefon”.Jeślijesttoniemożliwe,np.wprzypadkusłowa„odrzutowiec”,narysujto.
Wprzypadkurzeczownikówabstrakcyjnych,np.„radość”,pokażlubnarysujznaczenietegosłowa.
Zaproponujczasamizabawęwkalamburynalekcjijęzykaobcego,jeżeliTwójnauczycielnatoniewpadł.
Kiedyuczyszsięprzymiotnika(któryprzecieżopisujerzeczownik),narysujprzedmiot/osobę,którątenprzymiotnikopisuje,np.„dużydom”—narysujdużydomobokmałegodomuWartouczyćsięnowychprzymiotnikówparami,tzn.razemzichantonimami(przymiotnikamioprzeciwnymznaczeniu),np.:cie-pły—zimny,dobry—złyitp.Metodatatonicinnego,jakpodwo-jenieliczbysłów,któreopanowałeś.Jestłatwai„bezbolesna”.Uczącsięantonimów,opanowujeszodrazudwasłówkazamiast
Jakprzyswajaszwiadomości?
str.43
jednego.Przyokazjizajmujetomniejczasuniżnauczeniesiędwóchniepowiązanychzesobąznaczeniowosłów.
PrzepisywanienakomputerzebądźodręcznemożepomócCiwzapamiętaniusłówek,zwrotów,zdań,anawetcałychdialogówczykrótkichtekstów.
Kiedytylkomaszokazję,używajwpraktycetego,czegosięuczysz.Matozastosowanie,kiedyjesteśzagranicą.Idźdosklepuizapy-tajocoś,kupcoś,zapytajodrogęitp.
Czymsięinteresujesz?
Twojezainteresowaniatopotężnyorężwnaucejęzykówobcych.Czymaszjakąśpasję?Jakieśhobby?Colubiszrobićwwolnymczasie?Zastanówsięiwymieńpięćtakichrzeczy.Wieluludziuważa,żeniemażadnychzainteresowań,niemówiącjużopasji.Ajednakkażdyjakośspędzawolnyczaslub,jeślibrakujewolnegoczasu,jestcoś,cochciałbyrobić,gdybygomiał.
Otosposobyspędzaniawolnegoczasunajczęściejwymienianeprzezmoichuczniówistudentów,którzytwierdzą,żeniemajążadnegohobby:
Internet;
słuchaniemuzyki;
oglądaniefilmów;
spotkaniazeznajomymi.
Przyjrzyjmysiębliżejkażdemupunktowiztejlisty.
Czymsięinteresujesz?
str.44
Internet
Jeżelikupiłeśtępublikację,toznaczy,żemaszdostępdoInternetu.Jakmożesztenfaktwykorzystać,żebyszybciejiskuteczniejopano-waćjęzykobcy?Odwiedzajobcojęzycznestronyinternetowe.Czytajto,coCięinteresujewjęzykuobcym,czatuj,koresponduj,wypowia-dajsięnaforach...
Możliwościsąprawienieograniczone.WszystkozależyodCiebie.In-ternettopotężnadźwignia,jeżelidobrzejąwykorzystasz,Twojazna-jomośćjęzyka,któregosięuczysz,ulegnieznaczącejpoprawie.Twojetemponaukizwielokrotnisię.Taknaprawdęniewieleosóbdoceniatensposóbnaukijęzyka.Aszkoda.Bądźjednązosób,którepołącząprzyjemnezpożytecznym.Uwaga!Internetprzydajesięwtedy,kiedypoczątkowąfazęnaukijęzykamamyjużzasobą.
Słuchaniemuzyki
Sprawadotyczypiosenekwjęzykachobcych.Tekstypiosenektoźró-dłonowegosłownictwa.Oczywiścienajłatwiejopiosenkiztekstamiwjęzykuangielskim.Tuwybórjestogromny.Aledlachcącegonictrudnego—janaprzykład,dawnotemu,znalazłampiosenkiBeatle-sówponiemiecku!
Oglądaniefilmów
Oczywiściefilmówworyginalnejwersjijęzykowej,bezdubbingu.Wpoczątkowejfazienaukijęzykamożnasobiepomócnapisamiwję-zykupolskim,późniejnapisamiwjęzykuoryginalnym.WnastępnymetapienapisyprzestanąbyćCipotrzebne.
Czymsięinteresujesz?
str.45
Spotkaniazeznajomymi
Jesteśosobątowarzyską?Świetnie,wykorzystajto,żebypoprawićswojąznajomośćjęzyka,któregosięuczysz.Nawiążznajomościzob-cokrajowcamimówiącymitymjęzykiem.Możemieszkaszbliskogra-nicyiuczyszsięjęzykaktóregośznaszychsąsiadów?MożewTwoimotoczeniusąprzyjezdniobcokrajowcy?MożenawiążeszkontaktprzezInternet?MożeciesobiewysyłaćmaileigawędzićużywającSkype’alubktóregośzkomunikatorów.Jeżeliniemaszżadnejzwy-mienionychmożliwości,możeszumówićsięzkoleżanką,którauczysiętegosamegojęzyka,żenp.razwtygodniubędzieciezesobąrozmawiałyWYŁĄCZNIEwjęzykuobcym.
To,conapisałam,tozaledwiekroplawmorzu.Ludziemająwieleza-interesowań.
PowyższalistamazazadanieuzmysłowićCi,żewgruncierzeczyna-wetnajbardziejtypowesposobyspędzaniawolnegoczasumożnawy-korzystaćdonaukijęzykaobcego.Botaknaprawdęnaukajęzykamożebyćprzyjemnością.
JakiesąTwojezainteresowania?Przeanalizujjepodkątemnaukiję-zykaobcego.Wszkolemusisz„przerobićprogram”,alepozaniąmo-żeszsięuczyćtakiegojęzyka,jakiegochcesz.Naprzykładjeżeliinte-resujeszsięsportem,nauczsięjęzykasportu.Jeżelipiszeszdziennik,pokilkumiesiącachnaukijęzykazacznijgopisaćwtymnowymjęzy-ku.ZaskoczyCięliczbasłówekizwrotów,jakieprzyokazjiprzyswo-isz.
Uczeniesięjęzykaobcegozgodniezeswoimizainteresowaniamitoniezłerozwiązaniewnaszychczasach.Wczasach,kiedynawszystkobrakujeczasu.Rozsądnejestuczeniesięwdziedzinie,którejpotrze-bujesz,iwobrębieTwoichzainteresowań.Przecieżnatetematybę-
Czymsięinteresujesz?
str.46
dzieszrozmawiał,korespondował,czytał.Podręcznikidajązregułytzw.ogólnąznajomośćjęzyka.Istniejącoprawdatespecjalistyczne.NiekonieczniezaspokajająoneTwojezapotrzebowanienaKON-KRETNYobszarjęzyka.Częstozdarzasię,żeszybkostająsięnieak-tualne.Takjestnaprzykładzpodręcznikamijęzykaangielskiegodlainformatyków.Pozatym—niktnieznaCiętakdobrze,jakTysam.NiktlepiejodCiebieniewie,czegopotrzebujesz.Poszukajwokółsie-biemateriałówdonaukijęzykailudziotychsamychzainteresowa-niach.Czytajczasopisma,książki,artykuływInternecie.Korespon-dujzludźmiopodobnychzainteresowaniach.OglądajzagranicznekanałyTVisłuchajstacjiradiowychkraju,któregojęzykasięuczysz.Naukastaniesięwtedyprawdziwąprzyjemnością.Popewnymczasiezorientujeszsię,że nietylkopoprawiłeśznajomośćjęzykaobcego,alerównieżrozwinąłeśzainteresowaniaipoznałeśnowychludzi.Możesięteżokazać,żedziękinaucenowegojęzykazdobędziesznowezainteresowania.Dziękitemu,coznajdzieszwsieci,albodziękiludziom,którychpoznasz.
Jedynyproblemtoznalezienienatowszystkoczasu.Trudnasprawa.Dobama24godziny—ianigodzinywięcej!Pamiętajjednak,żetoTwojeżycieiTwójczas.ToTyustalaszpriorytety.ToTydecydujesz,czyobejrzyszporazdziesiątytensamświetnyfilm,czypogadaszprzezSkypepoangielsku.Jeślichceszodnieśćsukceswjakiejkol-wiekdziedzinie,musiszzatozapłacić.Cenąjestczas.Twójczas.De-cyzja,coznimzrobisz,należydoCiebie.
4.Wytrwałośćiinneskładnikisukcesu
str.47
4.Wytrwałośćiinneskładnikisukcesu
Dzisiajżeglowaliśmynazachód,ponieważtakijestnaszkurs.
(KrzysztofKolumb)
„Głąbjęzykowy”
Ilekroćsłyszękogoś,ktookreślasamegosiebiejako„osobębezzdol-nościjęzykowych”,przypominamisięKonrad.Właśniezaczęłampracowaćwszkolejęzykówobcych.Konradbyłmoimdwunastolet-nimuczniem.Rodziceposłaligonapopołudniowykursjęzykaobce-go.RazemzKonrademzapisałosięjegodwóchkolegów.Wyglądałonato,żechłopakprzychodzinazajęciawyłączniezewzględówtowa-rzyskich.Niezabierałgłosu.Pytany,zregułyodpowiadał:„Niewiem”.Wynikitestówpisemnychbyłybardzosłabe.Nieodrabiałpracdomowych.Wskrócie:miałtownosie.Pomiesiącuzadzwoni-łamdomamyKonrada.Umówiłyśmysięnaspotkaniewszkole,pozajęciach.Okazałosię,żejąrównieżniepokojąsłabestopniesynaijegobrakchęcidonaukijęzyka.Powiedziała,żeKonradkażdąwol-nąchwilęspędzaprzedtelewizoremlubprzykomputerze.Kiedyza-pytałagookursjęzykowy,stwierdził,żetostrataczasu,boniemazdolności,jestgłąbeminicztegoniebędzie.
Potejrozmowieświeżoupieczonanauczycielkaimama„głąba”umówiłysię,żeprzeprowadząeksperyment.Wiesz,cozrobiłyśmy?PostanowiłyśmypopracowaćnadsamoocenąKonrada.Czylinadtym,comyśliosobie.Przyjęłyśmy,żechłopakpoprostuniewierzy,
„Głąbjęzykowy”
str.48
żejestwstanienauczyćsięjęzyka.Mamamiałapozatympilnować,żebyodrabiałlekcje.Ograniczyłateżchłopakowioglądanietelewizjiiczasspędzanyprzygrachkomputerowych.JachwaliłamKonradaprzykażdejnadarzającejsięokazji.Kiedytylkozapytany,poprawniecośpowiedział,chwaliłamgo.Nieminęłowieleczasu,aprzestałsiębaćmówieniapoangielsku.Terazzawszemiałodrobionelekcje.Wy-nikitestówpoprawiałysięztygodnianatydzień.Wciąguczterechmiesięcychłopiec,którybałsięodezwaćpoangielsku,rzadkozaliczałtestyiuważałsiebiezagłąba,stałsięniezłymuczniem.Podkoniecrokuszkolnegobyłjużnajlepszywcałejgrupie.
Jedyne,czegopotrzebował,tozachętawpostacipochwałipomoc(mamy)wtym,żebyczęśćczasuspędzanegodotądprzedekranempoświęcałnaodrabianielekcji.
Ponieważnadrobiłwszystkiezaległościinienarobiłsobienowych,naukajęzykaprzestałabyćnieprzyjemnaitrudna.Wystarczyłosys-tematycznieodrabiaćto,cozadane,idodatkowopoświęcićjęzykowigodzinęnapowtórkęprzedtestem.Naukajęzykastałasięłatwaiwkrótcebyławręczpowodemdodumy.Konraduwierzyłwsiebie.Wkrótcezacząłpomagaćswoimkolegom,którzynarobilisobiezale-głości.Zostałgrupowym„ekspertemodanglika”.Natympolegałaje-goprzemianaz„głąba”w„geniuszajęzykowego”.Okazałosię,żean-gielskiprzydałsięKonradowidorozwijaniajegozainteresowań.Nie-dawnospotkałamgoprzypadkiemnauczelni.Zarokskończypoli-technikę.Byłnastypendiumnaukowymzagranicą.Oczywiścieuczyłsiętamwjęzyku,zktórymkiedyś,jakodwunastolatek„bezzdolnościjęzykowych”,miałproblemy.
Jeżeliuważaszsiebiezagłąbaniezdolnegodonauczeniasięjęzyka,spróbujpójść„drogąKonrada”:
„Głąbjęzykowy”
str.49
Nadróbzaległości:samlubzpomocąkolegi,koleżanki,korepety-tora.
Odrabiajto,cozadajenauczyciel.
Bądźsystematyczny.Systematycznośćtooszczędnośćczasu.Po-święćnaucejęzykagodzinędziennie.Zajakiśczaswystarczypółgodziny.
Chwalsiebiezanajmniejszesukcesy.Jeżeliwytrwasz,jużnigdywięcejniepomyślisz,żeniemaszzdolnościjęzykowych.
Jeślimaszdobrykontaktznauczycielemjęzyka,porozmawiajznimnatentemat.DobrynauczycielmożeCibardzopomóc.
Pozatym—samodzielniepopracujnadpodniesieniemsamooceny.Jak?Przezjedendzieństarajsięmyślećimówićosobiewyłączniedobrze.Zacznijwtejchwili.Codobregomożeszpowiedziećosobiewtymmomencie?Wypisznakartcewszystkieswojezalety,nieko-nieczniezwiązaneznauką.Możetobyćładnypodbródek,umiejęt-nośćzrobieniapysznejjajecznicy,spostrzegawczośćalbołatwośćna-wiązywaniakontaktuzdziećmi.Cokolwiekdobrego,comożesznaswójtematnapisać.CoCisiędzisiajudało?Cozrobiłeśdobrze?Po-chwalsięzato!Wykonujtoćwiczeniekażdegodnia.Wieczorem,przedsnem,przypomnijsobiewszystkierzeczy,zaktóremożeszsiępochwalić.Naprzykład:„Wyprowadziłemranopsa,choćniechciałomisięwstać(=jestemodpowiedzialny),przyszedłempunktualniedoszkoły(=jestempunktualny),odubiegłegotygodniaschudłemopółkilo(jeślisięodchudzasz)+zaliczyłemskokprzezkozłanaWF(=je-stemwdobrejformie),dogadałemsięzTomkiemiKaśką+pożyczy-łempłytęodJacka(=umiemsiędogadywaćzludźmi),samodzielnieodrobiłemwszystkielekcje(=jestemobowiązkowyisamodzielny),przestałemwyciskaćpryszcze(=dbamoswojeciało)”.
Zacznijoddrobiazgów,starajsiędoceniaćsprawynapozóroczywi-ste.Róbtokażdegodnia,doceńsiebie,pochwalsięwmyślach.Niemówosobieźle.Tonieznaczy,żemusiszodrazutrąbićwszemwo-
„Głąbjęzykowy”
str.50
bec,żejesteśświetny,boniespóźniłeśsiędoszkoły!Poprostumówosobiedobrze,neutralniealbowcale.Niepozwól,byktokolwiekCięobrażał.Obracajsięwtowarzystwieludzi,którzyCięszanują.Tyteższanujinnychibądźdlaludziuprzejmy.Zasługujesznaszacunek,dlategożejesteśczłowiekiem.Zasługujesznawszystko,conajlepsze.Niezależnieodtego,comyśląimówiąoTobieinniludzie!
Onadrabianiuzaległości
Równolegledopracynadpoprawąsamooceny,zajmijsięjęzykiem,zktórymmaszproblemy.Podstawatonadrobieniezaległości.Wszyst-kichzaległości.
Pierwszykrokiemjestustalenie,cokonkretniemaszdonadrobienia.Naprzykład:nie„gramatykęjęzykaangielskiego”,tylko„czasyPre-sentPerfectiPastSimple,stopniowanieprzymiotnikówiprzysłów-ków,słownictwozrozdziałów3i4podręcznika”.STWÓRZLISTĘKONKRETÓW.Zapisz,cokonkretniemaszdonadrobienia,ana-stępniezastanówsię,jaktozrobisz.
Byćmożezastanawiaszsię,kiedypowinieneśzacząć.Odpowiedźbrzmi:jaknajszybciej.Nietraćczasu.Najważniejszetozacząć.Kiedyjużzaczniesz,będziecorazłatwiej.Zacznij,jeślitomożliwe,jużwtejchwili.Odłóżksiążkęizróblistękonkretów.Wróciszdoczytania,kiedyjużwykonasztenpierwszykrokkunadrobieniuzaległości.
Następnykroktoprzejścieodteoriidopraktyki,czylinp.telefondokoleżanki,korepetytora,pożyczenieksiążki,notatek,płyt.Możesznadrabiaćzaległościsamodzielnie.PójdzieCiznacznieszybciejiła-twiej,jeśliktośCipomoże.Ktoś,ktodobrzeznajęzykipotrafiswoją
Onadrabianiuzaległości
str.51
wiedzęprzekazać.Możetobyćkolegaalbokoleżanka.Podwarun-kiem,żebędzieciesięrazemuczyć,anieplotkować.
Osobą,którapomożeCinadrobićzaległości,możebyćrównieżdobrykorepetytor.Dobry—toznaczysprawdzony.Taki,którypomógłko-muś,kogoznasz,nadrobićzaległości.Itotak,żetenktośdobrzeso-bieterazradzizjęzykiemobcymbezniczyjejpomocy.Uwaga!Toostatniezdaniejestbardzoważne!Twójznajomydziękipomocyko-repetytorapowinienterazsamodzielnieradzićsobiezjęzykiemob-cym.Zdarzająsięnieuczciwilubniekompetentnikorepetytorzy.Szkodzązamiastpomagać.NaprzykładodrabiajązaCiebielekcje.AlbowykładająCiteorięgramatykiiniesprawdzająTwojejwiedzypraktycznej.Sąitacy,którychlekcjesprowadzająsiędokonwersa-cji...wjęzykupolskim.Towszystkoprowadzioczywiściedonikąd,choćniewymagaodCiebiewysiłku.ZtakimkorepetytoremnieudaCisięnadrobićzaległości.JeślizdarzyCisiębraćkorepetycjeuko-gośtakiego,bierznogizapas.Szkodapieniędzyiczasu.Wysiłekjestniezbędny,jeślichcesznadrobićzaległości.Wzależnościodrozmia-ruzaległości,odTwojejsamoocenyinastawieniadojęzyka—będzietowysiłekmniejszylubwiększy.Jeżelijednakchceszosiągnąćto,coosiągnąłKonrad,musiszzabraćsiędopracy.
Kroktrzecitonauka.Imprędzejprzejdzieszodpunktupierwszegodopunktutrzeciego,tymlepiejdlaCiebie.Czasjestcenny.Zwłaszczagdyzbliżasiękoniecsemestru,egzamin,wyjazdzagranicę.
Dużychzaległościzjęzykaniedasięnadrobićwciągutrzechdni.Dlategoimwcześniejzaczniesz,tymmniejszystresCięczeka.Nawetjeślilubiszpracowaćpodpresją,jeślijesteś„mistrzemostatniegose-ta”,pamiętaj,żewciągudwóchnocymożeszwkućlistęsłówek,regułgramatycznychczynawetcałyartykuł,alenienauczyszsięposługi-waćjęzykiemobcym.
Onadrabianiuzaległości
str.52
Kiedyjużnadrobiszzaległości,Twojasamoocenaautomatyczniesiępoprawi,cozkoleiwpłyniepozytywnienaTwojeosiągnięcia.
OtosekretKonrada:
Onsamijegootoczenie(mama,nauczycielka)pomoglimupopra-wićsamoocenę.
Nadrobiłzaległości.Byłyoneniewielkie,boproblemzostałwykry-tyiwyleczonywstadiumpoczątkowym.
PonadrobieniuzaległościKonradniedopuszczałdopowstanianowych.Wystarczyło,żesystematyczniesięuczył.Jegosamooce-nabyławysoka,językobcyprzestałbyćkatorgą,stałsięłatwyiprzyjemny.Niewymagałdużegonakładuczasuiwysiłku.
Popełnianiebłędów
Małedzieckouczącsięchodzić,apotemjeździćnarowerze,wielo-krotniesięprzewraca.Gdybypopierwszymupadkuzaniechałodal-szychprób,nigdybysięnienauczyło.Wyobraźsobieludzkośćzłożo-nązistot,którejakoniemowlętazaniechałypróbchodzenia!Planetęraczkującychdwudziesto-,czterdziesto-,sześćdziesięciolatków!Dotejporyniewyszlibyśmyzjaskini!Ba,dawnobyśmywyginęli!Awszystkotozestrachuprzedśmiesznością!Zestrachuprzedpo-rażką!
Znaukąjęzykajesttakjakznaukąchodzeniaczyjazdynarowerze.Najpierwuczymysięjęzyka,którymmówinaszeotoczenie.Poobser-wujmałedzieci.Zauważysz,zjakądumąwypowiadająpierwszewżyciusłowo.Usłyszysz,jakzniekształcająwymowę.Mówiąnaprzykład„wujet”zamiast„wujek”,„łołetja”zamiast„łyżeczka”,aleciesząsię,żemamarozumie,kogolubcomająnamyśli.Uczącsięję-zyka,dziecipopełniająmasębłędów.„Jaktysięnazywaszsię?”,„Ma-
Popełnianiebłędów
str.53
mo,weźmięłammisia”,„Jutrobyłemubabci”.Natakietekstyoto-czenieczęstoreagujeśmiechem,ajednakdzieciniezrażająsięina-dalucząsięmówić.Nikomunieprzyjdziedogłowy,żebywtakiejsytuacjipowiedziećtrzy-,czterolatkowi:„Tyidioto!Jakmożeszbyćtakgłupiiprzekręcaćwyrazy!Gadaszgłupoty!Myliszpojęcia!Powi-nieneśmówićliterackąpolszczyzną!Jeślimaszrobićtakiebłędy,tolepiejsięnieodzywaj!”.Niestety,jesttosposób,wjakiwieludoro-słychkarcisiebiewmyślachzapopełnianiebłędówwnowymjęzyku,któregosięuczą!
Cosięstanie,jeślisiępomylisz?Jeślicośprzekręcisz?Czypomyłkaoznacza,żejesteśgłupi?Błądwwypowiedziwjęzykuobcymniejestkońcemświata.Chybażejesttosytuacjaekstremalna,wktórejnaj-mniejszapomyłkagrozidożywotnimwięzieniemlubwręczkarąśmierci!
Jakmawiałamojapolonistkawliceum:„Człowiekjestzwierzęciemstadnym”.Wpewnymstopniukażdemuzależynaopiniiinnychlu-dzi.Uważam,zeistniejejednasprawdzonametodaradzeniasobiezlękiemprzedmówieniem:mówić.Robiącto,czegosięboisz,prze-zwyciężaszswójlęk.Stajeszsięsilniejszy.
Bądźwięcjakdziecko.Uczsięaktywnie.Uczsięnawłasnychbłędach(nacudzychteżsięmożeszuczyć!).Uczsięradośnie,jakwtedy,kiedyuczyłeśsięmówićwswoimpierwszymjęzyku.Uczsięjakdziecko,mimoże—jakmawiałamojacórkawwiekulattrzech—niejesteś
„dzieckiemmalutkim,tylkoczłowiekiemdużutkim”.
Ijeszczejedno:pamiętaj,żeludzienielubiąosób,którenigdyniepopełniająbłędów.„Chodzącadoskonałość”toktoś,odkogowięk-szośćludzistroni.Nieobawiajsięwięc,żejeżelipopełniaszbłędyuczącsięjęzykaobcego,niktniebędzieCięlubił.Wręczprzeciwnie!Podwarunkiem,że nieprzesadziszwdrugąstronę!
„Słomianyzapał”
str.54
„Słomianyzapał”
Sąosoby,takiejakHirek,którerazporazzapisująsięnakurstegosamegojęzykaobcego.Wiedzą,żeznajomośćtegojęzykaimsięprzy-da.Hirekzapisujesięwięcnakurs.Napoczątkusystematyczniecho-dzinazajęcia,odrabiapracedomowe.Jestpełenentuzjazmu.Wpewnymmomenciecośsięwjegożyciuwydarza.Łapiegrypę.Al-bopiesmuchoruje.Albowłaśniesięzakochałiniemagłowydona-uki.Opuszczawięczajęciaporazpierwszy.Kiedywracapoprzerwie,mazaległości.Kserujewięcczyjeśnotatki,uczysięznichwdomuinanastępnezajęciaidzieprzygotowany.Wdrodzenazajęciawpadanadawnoniewidzianegoznajomegolubnacałąpaczkę,którapropo-nujewypaddopubu,centrumhandlowegoalboczyjegośdomu.
„Aniechtam!”—myśliHirek—„Światsięniezawali,jeśliopuszczęzajęcia.Znówpożyczęnotatkiinadrobięzaległości”.Spędzawięcmi-łoczasizapominaokursie.Nanastępnychzajęciachczuje,żenicze-gonierozumie.Zaległościsąjużspore,pobytnakursieniesprawiaprzyjemności.Okazujesię,żebrakujeczasunaodrobieniepracydo-mowejalbonauczycielniczegoniezadał.Kolejnezajęciatojużmęka.Hireksiedzijaknatureckimkazaniu.Jegopytania,wynikającezza-ległości,kwitowanesąuśmieszkamiinnychkursantów.WkońcuHi-rekznajdujesobiekolegę,Marcina.TenjestrównieniezorientowanywtemaciejakHirek.Przezcałezajęciarozmawiająsobienaróżnete-maty.OdtejporyHirekpojawiasięnazajęciachwcelachtowarzy-skich.Naukajęzykaschodzinadalszyplan.Corazczęściejzamiastnakurs,koledzyidągdzieindziej.Wkońcuchodzeniena„tebezna-dziejnezajęcia”tracisens.Hirekpostanawia,żezapiszesięnakurswprzyszłymroku.
Cosięstało?Czykursbyłnudny,anauczycielwredny?Tegoniedasięstwierdzić.NiemaotympojęcianawetsamHirek.Niemiałoka-zjitegosprawdzić.CzyHirkowibrakzdolnościjęzykowych?Cóż,jeśli
„Słomianyzapał”
str.55
kilkarazysytuacjasiępowtórzy,onsammożedojśćdotakiegownio-sku.Niesłusznie,aleotympisałamprzyokazjihistoriiKonrada.CzyHirekmiałpecha,bozłapałgrypę?Każdemuznaszdarzająsięróżnenieprzyjemnerzeczy,ajednakniewszyscyztegopowoduzaczynająsobieodpuszczać.Czytokoledzyspotkaniwdrodzenakurssąwinnicałejsytuacji?Nie,Hirekmógłsięznimiumówićwinnymterminieipójśćnazajęcia.Czemuwięcto,cotakdobrzesięzaczęło,skończyłosięporażką?
Hirkowizabrakłowytrwałości.Możezawiniłbraksilnejmotywacji.GdybyHirkowibardziejzależało,nieodpuściłbysobietakłatwo.AmożewgłębiduszyHirekniewierzy,żemożesięnauczyćtegoję-zyka?Dlategokażdypretekstjestdobry,żebydaćsobieztymspokój?Chłopakniezdajesobieztegosprawy.Cogorsza,jeżelisytu-acjakilkakrotniesiępowtórzy,całkiemsiępodda.Uwierzywto,żejęzykiobceniesądlaniego.
Jaksobieztymporadzić?
Jeżelijesteś„Hirkiem”,poprostumusiszsięwziąćwgarść!Niewy-mawiajsięsłabymcharakterem,temperamentemsangwinikaczybłędamiwychowawczymiTwoichrodzicówalbotym,żewszyscytaksięzachowują.Zapytajsiebie,czyrzeczywiściechceszsięnauczyćję-zyka,czytylkoudajesz.Jeżelirzeczywiściechcesz,jesteśwstanietoosiągnąć.Znałamczłowieka,którypo40latachpaleniarzuciłjezdnianadzień.Miałbardzosilnąmotywację—chciałżyć.Jeżelichceszwytrwaćwnaucejęzykaobcego,musiszprzestrzegaćjednejreguły.Brzmiona:„Nieczekajnanatchnienie,nawłaściwymoment,nieodpuszczajsobiezajęćtylkodlatego,żepadadeszcziniechceCisięwychodzićzdomu”.Bądźponadtłum,któryszybkorezygnuje.Osiemdziesiątprocentludziniekończytego,cozaczęło.Pozostałedwadzieściaprocenttoludzie,którzyodnosząsukcesywróżnych
„Słomianyzapał”
str.56
dziedzinach.Nieodkładajnajutrotego,comabyćzrobionedziś.Nagradzajsięzawytrwałość.Róbto,copowinieneś,każdegodnia.Tylkotrochę,alekażdegodnia.Idźnazajęcia,nawetjeślijesteśwzłymhumorzealbochceCisięspać.Zmuśsię,nawetjeśliwolałbyśwtymczasierobićcośinnego.Alboniezawracajsobieiinnymgło-wy.Róbcośdobrzealbowcale.
Jakwykorzystaćfakt,żemasz nauczyciela?
Nauczycielto„wykwalifikowaneucho”.Ktoś,zkimmożeszporoz-mawiaćwjęzykuobcym.Ktoś,ktodobrzetenjęzykzna.KtoznapoprawnąwersjęjęzykaijestwstaniewychwycićTwojebłędy.Bierzaktywnyudziałwzajęciach.Zgłaszajsiędoodpowiedzi.NazadawanepytanieNIGDYnieodpowiadaj:„Niewiem”.Nauczy-cielejęzykówobcychtegonielubią.Wyobraźsobie,zepytaszswo-jegoucznia:„Colubiszrobićwwolnymczasie?”.Albo:„Wymieńtrzyrzeczy,którezrobiłeśwczoraj”.Uczeńodpowiada:„Niewiem”.WTwojejgłowierodzisięmyśl,żeuczeńnierozumiepy-tania.Alboniechcemusięodpowiadać,czylilekceważyCiebie.Alboniepotrafiodpowiedzieć,bobrakujemuznajomościodpo-wiedniegosłownictwaigramatyki.
Popierwsze,lepiejprzyznaćsię,żesięnierozumiepytania,niżodpowiedzieć„niewiem”.Podrugie,nielekceważswoichnauczy-cieli.Nawetjeślilekcjajęzykajestostatniątegodnia,chceCisięspać,ajutroczekająCiętrzytesty:zbiologii,chemiiifizyki,od-powiedzcokolwiek,np.:„Wwolnymczasielubięspać”albo:
„Wczorajcałydzieńspałem”.Potrzecie,jeślibrakujeCisłów,któ-rymichciałbyśodpowiedziećnapytanie,zastąpjetymi,któreznasz.Naprzykładjeżeliniewiesz,jakpowiedzieć:„Wczorajprzezcałyranekłowiłemrybywpobliskimstawie.Udałomisię
Jakwykorzystaćfakt,żemasz nauczyciela?
str.57
złapaćtrzysporekarpie”,powiedz:„Wczorajranosiedziałemnadwodą”.
Czasemjesttak,żerozumieszpytanie,aleniewiesz,coodpowie-dzieć.Niepotrafiłbyśodpowiedziećnawetwjęzykuojczystym.Naprzykładniepamiętasz,corobiłeśotejporzetydzieńtemu.Alboniewiesz,cobędzieszrobiłwprzyszłymroku.Amożewiesz,tylkoniechceszotymmówić.ZadającCitakiepytanie,TwójnauczycielnajprawdopodobniejniechciałnakłonićCiędozwierzeń.Chciał,żebyśprzećwiczyłstrukturygramatyczne,czasprzeszłyiprzyszły.Nieinteresujegoto,żetydzieńtemuotejporzedrapałeśsiępra-wąrękąwleweucho.Chodzioto,żebyśpowiedziałcośnatematwjęzykuobcym.„Tydzieńtemuotejporzeoglądałemfilm”.
„Wprzyszłymrokuotejporzebędęsięuczyłjapońskiego”.Chodzioto,żebyśmówił.Mówiąc,uczyszsięznaczniewięcejniżtylkosłuchająccudzychwypowiedzi.
Jeżelinapytanieswojegonauczycielaodpowiesz„niewiem”,stra-ciszcennąokazjęwypowiedzeniasięwjęzykuobcym.Nauczycieljestpoto,żebypomócCiwopanowaniujęzykaobcegowmowieipiśmie.Mówwięc,korzystającztego,żesłuchaCięktośkompe-tentny.Ktoś,ktowychwyciipoprawiTwojebłędywwarunkach
„laboratoryjnych”,anienp.nalotniskuczywmiejscupracyzagranicą.
Testy,klasówki,kolokwiamierząstopień,wjakimopanowałeśdanezagadnienie.NiesąmiernikiemTwojejwartości.AnimiernikiemTwojejinteligencji.AnimiernikiemTwoichzdolno-ści.Pokazują,naileopanowałeśto,cobyłotestowane.Pokazują,nadczympowinieneśpopracować.NauczycielsprawdzastopieńopanowaniaprzezCiebietego,czegomiałeśsięnauczyć.Pamię-taszKonrada,któryzacząłodnajniższych,askończyłnanajwyż-
Jakwykorzystaćfakt,żemasz nauczyciela?
str.58
szychstopniach?Przezcałyczasbyłtymsamymczłowiekiem.Poprostucorazlepiejopanowywałjęzyk.
Jeżelizapisujeszsięnanieobowiązkowykurslubbierzeszlekcjeprywatne,wybierzsobienauczyciela,któryCiodpowiada.Naukaukogoś,kogosposobubyciainauczanianieznosisz,jeststratączasuipieniędzy.
Systematyczność
Najlepszewynikiwnaucejęzykówobcychosiągająosoby,którepo-trafiąpracowaćsystematycznie.Jeżelichceszopanowaćjęzykobcy,niewystarczyuczyćsięzrywami.Czekanienanatchnienieczyodpo-wiednimomentniejestnajlepsząstrategią.Opanujeszjęzykobcy,je-śliTwójmózgbędziesystematycznieotrzymywałjegodawkę.Wiedząotymwszyscy,ajednakwieleosóbniestosujetejprostejprawdywżyciu.
Jaktozrobić?Wjakisposóbmożeszstaćsięosobąuczącąsięsyste-matycznie?
Nieróbzaległości.Uczsiętyle,ilewdanymmomenciepowinie-neś.Róbto,copowinnobyćzrobione—wtedy,kiedypowinnotobyćzrobione.Jeślizdarzysię,żemaszzaległości,nadróbjejaknajszybciej.
Każdegodnianauczsięjednegonowegosłówkalubzwrotu.Matobyćcoś,czegonieuczyszsięwszkole.Twójzasóbsłownictwawzrośnieo365dodatkowychsłów/zwrotówrocznie,ponadtysiącwciągutrzechlat!Nawetbardzozapracowanaosobajestwstanienauczyćsiędodatkowojednegosłówkadziennie.Chodziosyste-matyczność,owyrobieniewsobienawykuuczeniasiędodatko-
Systematyczność
str.59
wychsłów.Jednosłowolubzwrotdzienniezamiast30słów/zwrotówwykutychwciągudoby.Robisztodlasiebie,aniedlaro-dziców,nauczycieliczyocen.
Uczsięnawetwtedy,kiedyniemaszochoty.Uczsięnawetwtedy,kiedyniemaszczasu.Uczsięnawetwtedy,kiedyźlesięczujesz,jesteśchory,maszproblemy.MogątobyćsłówkazwiązanezTwo-improblememlubwręczprzeciwnie—takie,którepoprawiąCinastrójlubsąprzeciwieństwemtychzwiązanychzTwoimproble-mem.Np.bólgłowy—spokojnagłowa,miećproblem—rozwią-zaćproblem,byćchorym—wyzdrowieć,tryskaćzdrowiem.
5.Najszybszysposób utrwaleniaiuporządkowania
str.60
5.Najszybszysposóbutrwaleniaiuporządkowania
tego,czegosięnauczyłeś
Napewnymetapienaukijęzykaobcegoczłowiekmapoczucie,żejużgodopewnegostopniazna.Dlaróżnychosóbjesttoróżnypoziomjęzyka,wzależnościodpotrzeb.Statystyczniejednaknajwięcejosóbzaczynaodczuwaćkomfortzwiązanyzeznajomościąjęzyka,gdyopa-nujegonapoziomieB1,czyliśredniozaawansowanym(patrztabelanastronie65).Takaosobajestwstaniewmiaręsprawnieporozu-miećsięwjęzykuobcym.Wieleosóbwtymmomenciezaprzestajenauki.Tukryjesiępułapka.Znająkażdy,ktouczyłsięwżyciuchoćjednegojęzykaobcegoidotarłdopoziomuB1,anastępniestraciłkontaktzjęzykiem.Wtakimprzypadkuczłowiekstopniowozapomi-naprawiewszystko,czegosięnauczył.
Opanowaćjęzyk—tojedno.Utrwalićgo,sprawić,bybyłdlanasdo-stępnyprzezlata—todrugie.
Otolistametodutrwaleniaiuporządkowaniatego,czegosięnauczy-łeś.Zakreśltę,którajestwedługCiebienajbardziejefektywna.
Stałeuczęszczanienakursyjęzyka,któregosięnauczyłeś,np.konwersacje,przygotowaniedoegzaminumiędzynarodowego,ję-zykspecjalistyczny.Maszdziękitemustałykontaktzjęzykiem.
Zapisaniesięnakursinnegojęzykaobcego,pokrewnegoztym,któregosięnauczyłeś,np.kolejnyjęzykgermański,romański,sło-wiański.Wtensposób,porównując„nowy”obcyjęzykztym,któ-ryjużznasz,utrwaliszsobietenznanyCi.
5.Najszybszysposób utrwaleniaiuporządkowania
str.61
Wyjazdnastałezagranicę,gdzieś,gdzieludzienacodzieńposłu-gująsięznanymCijęzykiemobcym.
Poślubienieobcokrajowcaiporozumiewaniesięztąosobąwjęzy-ku,któregosięnauczyłeś.
„Otaczaniesięjęzykiem”.Czyli:słuchanieiczytaniewtymjęzyku,oglądaniefilmówworyginale,nawiązanieznajomościzosobami,zktórymimożeszsięporozumiećWYŁĄCZNIEwtymjęzyku.
Dopiszswójpomysł.
Myślę,żekażdyzpowyższychsposobówjestdobry.Którynajlepszy
—tosprawaindywidualna.Niemusiszpoślubiaćobcokrajowcatylkopoto,żebyszlifowaćjęzykobcy.Niekażdymarzyotym,żebynasta-łewyjechaćzagranicę.Niekażdymamożliwośćzapisaniasięnakursjęzykowy.
Jestjeszczeinnysposóbutrwaleniasobiejęzykaobcego.Niewymagaonnakładówfinansowych.Wręczprzeciwnie,możeprzysporzyćCigotówki.Alboprzyjaciół.Albojednegoidrugiego.Dajeprzytymwie-lesatysfakcjiidowartościowuje.
Sposóbtenjestdostępnydlakażdego.Jedyne,czegowymaga,toznajomośćjęzykaobcegonapoziomieB1lubwyższym,dobrechęciiczas.
Tametodatoprzekazanieswojejwiedzyinnejosobie.Znamtozau-topsji.Zaczęłosięodkuzyna,którynarobiłsobiepoważnychzaległo-ściwszkole.Spotykaliśmysiędwarazywtygodniunakilkagodzinipoparumiesiącachniebyłośladuzaległości.Rokpóźniejmójku-zynzdałmaturęzangielskiegona5.Zatewszystkielekcje,którecza-samitrwałypo3–4godziny,niewzięłamodniegoanigrosza.Zyska-łamjednakcośbezcennego:ugruntowałamiuporządkowałamto,czegosięwcześniejnauczyłam.
5.Najszybszysposób utrwaleniaiuporządkowania
str.62
Dlaczegoijaktodziała?Kiedymasznauczyćczegośinnąosobę,mu-sisztoznaćsam.Wtrakciepracypojawiasięszeregpytań,naktóremusiszodpowiedzieć.Jeśliczegośniewieszlubniepamiętasz,mu-sisztoznaleźć,przeczytać,zrozumiećiwkońcuwytłumaczyć.Za-wszeistniejąsłówka,zwroty,którychnieznasz,wyjątkiodregułgra-matycznych.Języktoworekbezdna.Ucząckogoś,pogłębiaszwięcswojąwiedzę.Jeżeliwykonaszrzeczdobrze,wzrośnieTwoje„poczu-ciekompetencjijęzykowych”.Pozatym—miłomiećpoczucie,żesiękomuśpomogło,żejestsięwstaniecośprzekazać.
Wmoimprzypadkusprawanieskończyłasięnapomocykuzynowi.Pokuzyniebyłykoleżanki,potemzajęciazangielskiegowprzedszko-lu,szkołach,nauczelni...Językobcystałsięmoimchlebempowsze-dnim,araczejsposobemzarabianianatenżechleb.
NiezachęcamCię,żebyśzostałzawodowymnauczycielem.Alekiedyzakończyszpewienetapnaukijęzykaobcego,spróbujprzekazaćswo-jąwiedzęinnejosobie.Warto.Podwarunkiem,że sięprzyłożysz.
Powodzenia!
AgnieszkaBurcan-Krawczyk
Dodatek
str.63
Dodatek
EuropejskiSystemOpisuKształcenia Językowego(CommonEuropeanFrameworkofReferencesforLanguages)
EuropejskiSystemOpisuKształceniaJęzykowego(CommonEuro-peanFrameworkofReferencesforLanguages)zostałopracowanywceluujednoliceniaocenyznajomościjęzykówobcychwśródoby-wateliUniiEuropejskiej.Głównymcelemtegodokumentujeststwo-rzenietakichsamychwymagańokreślającychkonkretnepoziomyza-awansowaniaznajomościjęzyków,takbycertyfikatyjęzykowewyda-wanenp.weFrancjiczyHolandiiodpowiadałytymwydawanymwPolsceczywCzechach.GłównymnarzędziemwdrażaniaSystemujestdokumentzwanyEuropejskiePortfolioJęzykowe,indywidualnyzapisumiejętnościjęzykowychkażdegouczącegosię.Portfoliojestdokumentemzaświadczającymopoziomieopanowaniajęzyka,któ-rymmożeszposługiwaćsięnatereniecałejUniiEuropejskiej.
EuropejskiSystemOpisuKształceniaJęzykowegowyróżniatrzygłównepoziomyzaawansowaniajęzykowego:poziompodstawowy,poziomsamodzielnościjęzykowejorazpoziombiegłości.Poniższeta-beleprzedstawiająkrótkiopisumiejętnościjęzykowychnaposzcze-gólnychpoziomach.
EuropejskiSystemOpisuKształceniaJęzykowego
str.64
|
Poziom podstawowy:Użytkownikpoczątkujący |
|
|
Potrafizrozumiećistosowaćwyrażeniazjęzykaco-dziennegoorazwyrażeniapotoczne,jakrównieżbardzoprostewypowiedzimającenaceluzaspoko-jeniekonkretnychpotrzeb.Potrafiprzedstawićsie-bielubinnąosobęorazzadaćjejpytaniadotyczącenp.miejscazamieszkania,jejznajomych,posiada-nychprzezniąrzeczyetc.Możetakżeodpowiedziećnapytaniategosamegotypu.Potrafiporozumiewaćsięzinnymiwprostysposób,jeślijegorozmówcymówiąwolnoiwyraźnieorazwykazująchęćwspół-pracy. |
A1 |
|
Potrafizrozumiećpojedynczezdaniaorazwyrażeniaczęstoużywaneizwiązanebezpośredniozżyciemcodziennym(np.daneosytuacjiosobistejirodzin-nej,zakupy,najbliższeotoczenie,praca).Potrafisięporozumiećwtrakciewykonywaniazadańprostych,codziennych,wymagającychjedyniebezpośredniejiprostejwymianyinformacjinaznanytemat.Potra-fiopisaćzapomocąprostychśrodkówswojewy-kształcenie,swojebezpośrednieotoczenieiwypo-wiadaćsięnatematyzwiązanezniezbędnymipo-trzebami. |
A2 |
EuropejskiSystemOpisuKształceniaJęzykowego
str.65
|
Poziomsamodzielności językowej:Użytkowniksamodzielny |
|
|
Potrafizrozumiećzasadniczepunktyrozmowy,gdyużywanyjestjęzykjasnyistandardowy,arozmowadotyczysprawznanychzwiązanychzpracą,szkołą,czasemwolnymetc.Potrafisobieporadzićwwięk-szościsytuacji,jakiespotykawpodróżywregioniejęzykadocelowego.Potrafiwypowiedziećsięwspo-sóbprostyizwięzłynatematyzżyciacodziennegoidotyczącewłasnychzainteresowań.Potrafiopowie-dziećwydarzenie,przeżycieosobistelubsen,wyra-zićnadziejęlubcel,jakrównieżprzedstawićkrótkouzasadnienielubwyjaśnieniedotycząceprojektulubpomysłu. |
B1 |
|
Potrafizrozumiećzasadniczeaspektyproblemówkonkretnychlubabstrakcyjnychprzedstawionychwtekstachzłożonych,wtymdyskusjęspecjalistycz-nądotyczącąwłasnejtematykizawodowej.Potrafiporozumiećsięnatyleswobodnieispontanicznie,żerozmowazrdzennymużytkownikiemjęzykawol-najestodnapięć,takwprzypadkujednej,jakidru-giejstrony.Potrafiwyrazićsięwsposóbjasnyiszczegółowynawieletematów,wyrazićopinięnadanytemat,wykazującpozytywneinegatywnestro-nyróżnych(proponowanych)wyborów. |
B2 |
EuropejskiSystemOpisuKształceniaJęzykowego
str.66
|
Poziom biegłości:Użytkownik zaawansowany |
|
|
Potrafizrozumiećszerokągamędługichitrudnychtekstóworazzrozumiećukrytewnichpodteksty.Potrafiwypowiedziećsięspontanicznieibiegle,niezastanawiającsięzbytnionaddoboremsłów.Potrafiposługiwaćsięjęzykiemskutecznieiswobodniewżyciuspołecznym,zawodowymlubwczasiestu-diów.Potrafibudowaćwypowiedzizłożone,jasne,owyraźnejstrukturzeiwykazaćsięopanowaniemnarzędzijęzykowychsłużącychorganizacjiiwe-wnętrznejspójnościdyskursu. |
C1 |
|
Potrafizrozumiećbezwysiłkupraktyczniewszystko,coczytalubsłyszy.Potrafiodtworzyćfaktyiargu-mentyzróżnychźródełpisemnychiustnych,stresz-czającjewsposóbzwięzłyispójny.Potrafiwypo-wiedziećsięspontanicznie,bardzopłynnieiprecy-zyjnieorazuwydatnićniuanseznaczeniowetekstówozłożonejtematyce. |
C2 |
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
więcej podobnych podstron