Rachunkowość dr E. Maćkowiak

Rachunkowość- system ciągłego w czasie ujmowania, grupowania, prezentowania i interpretowania wyrażonych w pieniądzu i bilansujących się ogólnych i szczegółowych danych liczbowych o działalności gospodarczej i sytuacji majątkowej jednostki gospodarującej.

Podstawowym aktem prawnym regulującym zagadnienia w zakresie rachunkowości jest ustawa o rachunkowości z dnia 29 września 1994, nowelizacja 2004r. Zmiany w rachunkowości uwzględniły dyrektywy obowiązujące w krajach UE, MSR i MSSF, KSR.

Przedmiot rachunkowości:

• Majątek przedsiębiorstwa i źródła jego finansowania,

• Procesy gospodarcze ( przychody i koszty),

• Wynik finansowy ( zysk/ strata).

Metody rachunkowości:

• Bilansowa: polega na ujmowaniu, grupowaniu i przedstawianiu majątku przedsiębiorstwa i wszystkich zjawisk gospodarczych dwustronnie i równoważnie.

• Grupowania: polega na ujmowaniu operacji gospodarczych w jednorodnych grupach.

• Podmiotowa: ujmowane są także pojedyncze operacje, tylko operacje finansowe. Każde przedsiębiorstwo oddzielnie tworzy i prowadzi księgowość.

W rachunkowości wyróżnia się ( struktura rachunkowości):

• Księgowość: rejestrowanie zjawisk i procesów gospodarczych, które mają wpływ na zasoby majątkowe jednostki.

• Kalkulację: ustalanie kosztu jednostkowego produktu na podstawie danych z księgowości.

• Sprawozdawczość finansową: zbiór zestawień liczbowych ilustrujących stan majątkowy i sytuację finansową jednostki.

• Interpretację danych sprawozdawczych: ekonomiczna ocena przebiegu zjawisk i procesów gospodarczych oraz skutków podjętych decyzji gospodarczych.

Odbiorcy informacji:

1. Zewnętrzni: (rach. finansowa)

• Aktualni i potencjalni inwestorzy,

• Wierzyciele,

• Banki,

• Organy państwa.

2. Wewnętrzni: ( rach. zarządcza)

• Pracownicy,

• Zarząd,

• Kierownictwo.

Rachunkowość finansowa:

• Roczne sprawozdania finansowe: bilans, rachunek zysków i strat, rachunek przepływów pieniężnych,

• Wnioski kredytowe,

• Rachunkowość statystyczna,

• Rachunkowość podatkowa.

Rachunkowość zarządcza:

• Analiza segmentów w podziale produktów, rynków, odbiorców,

• Analiza wydatków i kosztów,

• Planowanie finansowe,

• Analiza rentowności, płynności, solidności,

• Analiza działalności inwestycyjnej i finansowej.

Zasady rachunkowości:

1. Uniwersalne:

• Zasada dwustronnego zapisu: księgowanie operacji na dwóch różnych kontach, po dwóch różnych stronach, w tej samej kwocie,

• Zasada periodyzacji: wymaga ujmowania działalności jednostek w wyznaczonych okresach np. rok obrotowy( trwający 12 kolejnych miesięcy), okres sprawozdawczy( to okres za który sporządza się sprawozdania finansowe).

2. Podstawowe: nadrzędne,

3. Podstawowe: podrzędne.

Aktywa: to kontrolowane przez jednostkę zasoby majątkowe o wiarygodnie określonej wartości , powstałe w wyniku przeszłych zdarzeń, które w przyszłości mają spowodować wpływ korzyści ekonomicznych do jednostki.

Aktywa trwałe: to składniki majątkowe, które są trwale związane z jednostką. Ich trwałość wyraża się tym, że zużywają się one stopniowo i są wykorzystywane przez długi czas. Jednostka osiąga korzyści ekonomiczne z tych zasobów w okresie dłuższym niż jeden rok, zużywają się one stopniowo i zachowują swoją postać naturalną, a wartość zużycia zaliczana jest do kosztów amortyzacji.

Wartości niematerialne i prawne: są to nabyte przez jednostkę, prawa majątkowe spełniające warunki:

• Zostały nabyte przez jednostkę i nadają się do gospodarczego wykorzystania,

• Przewidywany okres ich wykorzystania jest dłuższy niż 1 rok,

• Przeznaczone są do wykorzystania na potrzeby jednostki.

Do WNiP zalicza się:

• Koszty zakończonych prac rozwojowych: pod warunkiem, że skończyły się wynikiem pozytywnym,

• Nabyta wartość firmy: stanowiąca różnicę między ceną nabycia a ceną godziwą,

• Nabyte autorskie prawa majątkowe: programy komputerów, prawa pokrewne, licencje, koncesje,

• Nabyte prawa do wynalazków, patentów, znaków towarowych,

• Know-how: wartość stanowiąca równowartość uzyskanych przez jednostkę informacji związanych z wiedzą w dziedzinie przemysłowej, naukowej, handlowej itp. Nabyte na podstawie umowy licencyjnej istotne informacje o charakterze poufnym dotyczące sposobu wytwarzania wyrobu gotowego.

• Zaliczki na WNiP.

Rzeczowe aktywa trwałe: kompletne i zdatne do użytku na okres dłuższy niż 1 rok( liczy się dzień bilansowy a nie dzień pozyskania majątku) i przeznaczone na potrzeby jednostki.

Środki trwałe:

• Nieruchomości: grunty, prawo do wieczystego użytkowania, budynki, budowle, lokale, obiekty inżynierii wodnej i lądowej

• Maszyny i urządzenia techniczne,

• Środki transportu,

• Ulepszenia w obcych środkach trwałych,

• Inwentarz żywy.

Środki trwałe w budowie: zaliczane do aktywów trwałych środki trwałe w okresie ich budowy, montażu, ulepszenia.

Należności długoterminowe: kwoty pieniężne należne jednostce od osób trzecich. Są wymagalne po upływie 12 miesięcy od dnia bilansowego. Do należności długoterminowych nie zalicza się należności wynikających z rozrachunków z tytułu sprzedanych materiałów, wyrobów gotowych. Te są zawsze zaliczane do należności krótkoterminowych.

Do należności długoterminowych zalicza się należności wynikające z rozrachunków z tytułu sprzedanych składników aktywów trwałych tj. papierów wartościowych czy środków trwałych.

Inwestycje długoterminowe: aktywa trwałe nabyte w celu osiągnięcia korzyści ekonomicznych, wynikających z przyrostu wartości tych aktywów, uzyskania z nich przychodów w formie odsetek, dywidend, lub innych pożytków.

Inwestycje te są płatne i wymagalne lub przeznaczone do zbycia w okresie przekraczającym 12 miesięcy od dnia bilansowego lub od daty ich wystawienia, założenia lub nabycia.

Inwestycje te dzielimy na:

1. Niefinansowe: nabyte przez jednostkę w celu odsprzedaży z zyskiem, nie służą prowadzeniu podstawowej działalności:

• Nieruchomości inwestycyjne,

• Wartości niematerialne i prawne,

2. Finansowe:

• Aktywa pieniężne: udziały, akcje,

• Instrumenty kapitałowe: obligacje, pożyczki, weksel, lokaty bankowe

• Prawo do otrzymania aktywów pieniężnych.

Zasada wzrastającej płynności aktywów : składniki majątkowe są wskazywane w kolejności zmniejszającego się stopnia ich płynności rozumianej jako łatwość zmiany składników majątkowych na gotówkę bez utraty ich substancji majątkowych.

Bilans zamknięcia sporządza się do 31 marca.

Aktywa obrotowe: to składniki, które są nietrwale związane z jednostką. Zasoby obrotowe na skutek prowadzonej działalności znajdują się w ciągłym ruchu, a przechodząc przez kolejne fazy tej działalności przyjmują inną postać. Korzyści z tych zasobów są osiągane przez okres krótszy niż jeden rok, lub zużywają się w jednym cyklu produkcyjnym, nawet jeśli trwa on więcej niż 1 rok.

Zapasy: rzeczowe aktywa obrotowe, zasoby majątkowe przeznaczone do zużycia lub sprzedaży.

Zalicza się do nich:

1. Materiały: w procesie produkcyjnym zużywają się całkowicie.

• Podstawowe: używane bezpośrednio do produkcji, tracą swą naturalną postać, stanowią element bądź surowiec,

• Pomocnicze: bezpośrednio do produkcji wyrobów nadają im specyficzne cechy, wygląd, zabezpieczają; pośrednio związane z produkcją np. do konserwacji smary oleje,

• Paliwa: zużywane do celów technologicznych, energetycznych, gospodarczych, trzeba mieć na nie miejsce gdzie będziemy je składować,

• Części zapasowe maszyn i urządzeń,

• Opakowania,

• Odpadki użytkowe,

• Biurowe.

2. Produkcja w toku: np. na linii produkcyjnej, występuje raz w roku, na dzień bilansowy, kiedy dokonujemy wyceny linii produkcyjnej, nie służą do sprzedaży, posiadają stopień zaawansowania technologicznego tzn. że są w możliwym do ustalenia stadium produkcji.

3. Półprodukty: półfabrykaty, skończone elementy stanowiące wyrób gotowy, mogą być sprzedane ale muszą być przechowywane w międzyfazowych magazynach.

4. Wyroby gotowe: produkty gotowe wytworzone przez jednostkę, niepodlegające dalszej obróbce, odpowiadające określonym normom technicznym, jakościowym, przeznaczone do sprzedaży, przyjęte do magazynu.

5. Towary: występują w jednostkach handlowych, nabyte przez jednostkę gospodarczą w celu odsprzedaży w niezmienionej postaci i formie.

Patrząc na zapasy można ocenić jaką działalność prowadzi jednostka.

Należności krótkoterminowe: obejmują należności, które stają się wymagalne w okresie nieprzekraczającym 12 miesięcy od dnia bilansowego, za wyjątkiem dostaw i usług.

Należności mogą powstać z tytułu:

• Sprzedaży wyrobów gotowych, towarów, materiałów – należności od odbiorców,

• Dotacji lub nadpłaconych instytucjom publicznym kwot podatków, ceł, składek – należności publicznoprawne,

• Kwestionowanych przez odbiorców, pracowników należnych nam kwot, jeżeli jednostka kieruje sprawę do sądu - należności dochodzone na drodze sądowej tzw. roszczenia sporne,

• Wypłaconych pracownikom i nierozliczonych zaliczek, pożyczek – należności od pracowników,

• Nadpłaconych kwot innym instytucjom np. ZZ, KZP, PZU – pozostałe należności.

Inwestycje krótkoterminowe: obejmują nabyte aktywa finansowe w celu osiągnięcia korzyści ekonomicznych, wynikających z przyrostu wartości tych aktywów, uzyskania z nich przychodów w formie odsetek, dywidend i innych pożytków. Inwestycje te są wymagalne lub przeznaczone do zbycia w okresie krótszym niż 12 miesięcy od dnia bilansowego, daty ich wystawienia lub nabycia.

Zalicza się do nich:

1. Krótkoterminowe aktywa finansowe:

• Udziały, akcje,

• Bony skarbowe, obligacje, weksle i czeki obce o terminie wykupu dłuższym niż 3 miesiące a krótszym niż 12 miesięcy,

• Pożyczki,

• Środki pieniężne i inne aktywa pieniężne:

- środki pieniężne w kasie i na rachunkach bankowych,

- inne środki pieniężne do 3 miesięcy: czeki i weksle obce, bony skarbowe, lokaty,

- inne aktywa pieniężne: odsetki krótko- i długoterminowe od aktywów finansowych,

• Inne inwestycje krótkoterminowe: dzieła sztuki, metale szlachetne.

2. Krótkoterminowe rozliczenia międzyokresowe.

Pasywa: źródła pochodzenia zasobów majątkowych , źródła finansowania zasobów majątkowych. Wskazują skąd pochodzą określone zasoby majątkowe.

Biorąc pod uwagę prawo własności pasywa dzielimy na:

• Kapitały ( fundusze ) własne: stanowią równowartość wniesionych przez założyciela środków w momencie założenia jednostki, środków wygospodarowanych przez jednostkę w toku jej działalności.

• Zobowiązania ( kapitały obce ): stanowią obowiązek wykonania świadczeń wobec różnych podmiotów.

Jednostka gospodarcza	Kapitały ( fundusze ) podstawowe ( powierzone )	Pozostałe kapitały - samofinansowania
S.A. , Sp. z o.o.	Kapitał zakładowy ( akcyjny, udziałowy)	Kapitał zapasowy, rezerwowy(tworzenie k. rezerwowego nie jest obowiązkiem ustawowym. Jego gromadzenie może przewidywać status spółki. Tworzony jest on z części zysku na pokrycie szczegółowych wydatków i strat)
S.j, S.K, Sp.p, prywatne, s.c	Kapitał właścicieli, wspólników
Przedsiębiorstwo państwowe	Fundusz założycielski	Fundusz przedsiębiorstwa
Spółdzielnia	Fundusz udziałowy	Fundusz zasobowy

Kapitał własny:

• Kapitał podstawowy,

• Pozostałe kapitały,

• Zysk/ strata z lat ubiegłych,

• Zysk/strata netto,

• Odpisy z zysku netto w ciągu roku obrotowego.

Zobowiązania:

• Kredyty i pożyczki długoterminowe,

• Wobec dostawców: do 12 miesięcy i powyżej 12 miesięcy,

• Kredyty i pożyczki krótkoterminowe,

• Publicznoprawne,

• Wekslowe,

• Wobec pracowników ( wynagrodzenia ),

• Inne,

• Fundusze specjalne np. ZFŚS.

Bilans: syntetyczne zestawienie wyrażonych wartościowo zasobów majątkowych i źródeł ich pochodzenia sporządzonych w określonej formie i na określony dzień tzw. moment bilansowy.

Bilans musi być sporządzony wg wzoru zamieszczonego w ustawie o rachunkowości.

Układ bilansu jest zawsze taki sam bez względu na rodzaj prowadzonej działalności. Niektóre pozycje jednak nie będą występować.

Jest to zestawienie syntetyczne dlatego podaje się sumy zbiorcze a nie poszczególne kwoty.

Każdy bilans powinien zawierać:

• Nazwę i adres spółki,

• Dzień bilansowy,

• Aktywa,

• Pasywa,

• Sumę bilansową aktywów i pasywów,

• Datę i miejsce sporządzenia,

• Podpisy osób odpowiedzialnych i kierownika jednostki.

Zasada równowagi bilansowej: suma aktywów musi być równa sumie pasywów.

Zdarzenie gospodarcze: wszystkie zdarzenia występujące w jednostce np. wysłanie zamówienia do kontrahenta, zawarcie umowy o pracę z pracownikiem, wysłanie oferty sprzedaży.

Operacja gospodarcza: udokumentowane fakty, zdarzenia gospodarcze dające się wyrazić wartościowo, powodujące zmiany w stanie aktywów i pasywów jednostki oraz wpływające na wynik finansowy.

Dzielimy je, ze względu na charakter operacji, na:

- bilansowe: wpływają na składniki bilansu,

- niebilansowe ( wynikowe) : wpływają na wynik finansowy.

Istnieją 4 różne typy operacji bilansowych:

- aktywne np. zakup za gotówkę środka trwałego,

- pasywne np. zaciągnięcie kredytu na wypłatę wynagrodzeń,

- aktywno- pasywne zwiększające sumę bilansową np. zakup towarów z odroczonym terminem płatności,

- aktywno- pasywne zmniejszające sumę bilansową np. przelanie z rachunku bankowego składek na ubezpieczenie społeczne.

Konto księgowe: urządzenie księgowe służące do ujmowania stanów początkowych, księgowania zmian zachodzących w składnikach bilansu i składnikach wpływających na wynik finansowy oraz ustalania stanów końcowych.

Zakładowy Plan Kont ( ZPK ): to usystematyzowany pod względem treści ekonomicznej wykaz nazw i symboli kont oraz sposób grupowania na tych kontach operacji gospodarczych o charakterze wynikowym i bezwynikowym.

Na ZPK składa się:

• Wykaz kont księgi głównej,

• Przyjęte zasady ewidencji operacji na kontach,

• Sposób amortyzowania środków trwałych,

• Sposób ewidencji kosztów,

• Sposób ewidencji i rozliczania kosztów zakupu, kosztów rozliczanych w czasie,

• Wycena aktywów i pasywów,

• Ustalenie cen ewidencji zapasów,

• Metody wyceny na dzień bilansowy,

• Zasady prowadzenia ksiąg pomocniczych.

ZPK aktualizuje kierownik jednostki, prowadzony w formie pisemnej, w języku polskim.

Otwarcie konta: wpisane salda początkowego z bilansu.

Obroty konta: suma kwot wszystkich operacji zaksięgowanych po stronie Dt lub po stronie Ct.

Saldo końcowe: jest to różnica między sumą obrotów konta.

Zamknięcie konta: obliczenie i wpisanie obrotów konta, salda końcowego.

Korespondencja kont: relacja występująca między dwoma kontami w wyniku rejestracji zdarzeń zgodnie z zasadą podwójnego księgowania.

Rodzaje kont:

1. Sposób funkcjonowania konta ze względu na ekonomiczną treść dokonywanych na nim zapisów:

• Bilansowe: określają stan i zmianę A i P, salda końcowe stanowią podstawę sporządzenia bilansu.

• Wynikowe: służą do ewidencji wynikowych operacji, odzwierciedlają procesy gospodarcze związane z osiągnięciem wyniku finansowego, wpływają na rachunek zysków i strat( RZiS).

• Korygujące: pomocnicze do konta podstawowego, saldo końcowe zwiększa lub zmniejsza wielkość salda konta podstawowego.

• Rozliczeniowe: służy do rozliczania zmian ujmowanych na tych kontach w ciągu roku obrotowego, brak salda końcowego.

2. Zasada zapisu na koncie w powiązaniu ze stopniem szczegółowości:

• Syntetyczne: ujęcie każdej operacji w mierniku pieniężnym oraz zgodnie z zasadą podwójnego zapisu.

• Analityczne: konta pomocnicze do kont syntetycznych, w ewidencji stosuje się zasadę zapisu powtarzanego w mierniku pieniężnym i wartościowym.

Zestawienie obrotów i sald( ZSO): po zaksięgowaniu w danym okresie sprawozdawczym wszystkich operacji, należy sprawdzić prawidłowość otwarcia kont i dokonanych na nich zapisów księgowych. Potwierdzeniem tej prawidłowości jest równowaga między ogólną sumą obrotów Dt i Ct.

Konta wynikowe dotyczą procesów gospodarczych i można je podzielić na: konta kosztów, przychodów, zysków i strat.

Procesy gospodarcze: zakupu, produkcji, sprzedaży.

Proces zakupu:

- konto: Rozliczenie zakupu służy do porównania otrzymanych od dostawcy Fa VAT, rachunków, DW oraz dostaw potwierdzonych dokumentami magazynowymi Pz, gdyż między tymi dwoma momentami występuje rozbieżność czasowa.

Koresponduje z kontem: Rozrachunki z dostawcami oraz Materiały.

Rozliczenie zakupu

Materiały

Rozrachunki z dostaw.

Pz

FaVAT

Sk Dt: materiały w drodze, w bilansie zwiększają się materiały

Sk Ct: dostawy niefakturowane, w bilansie zwiększają rozrachunki z dost.

Rozliczenie podatku Vat, kosztów zakupu oraz wartości netto Faktury następuje w momencie posiadania obydwu dokumentów dot. zakupu materiałów!

Konto rozliczenie zakupu nie jest kontem bilansowym na koniec okresu sprawozdawczego nie wykazuje salda końcowego!

Wycena przyjęcia materiałów do magazynu:

• Rzeczywista cena zakupu,

• Rzeczywista cena nabycia,

• Planowana cena zakupu,

• Planowana cena nabycia.

Konsekwencja wprowadzenia cen planowanych są odchylenia od cen ewidencyjnych materiałów
( OCE). Korygują wartość zużycia materiałów.

OCE:

1. Wskaźnik odchyleń: OCE/ stan materiałów

2. Narzut odchyleń: Wo * zużyte materiały

Wycena zapasu i rozchodu materiałów:

• Średnia ważona,

• FIFO,

• LIFO- tej metody nie dopuszcza MSR.

Koszty działalności podstawowej

Proces produkcji:

efekty

nakłady

Na koncie Produkcja w toku księgujemy tylko 2 razy w roku: przeksięgowanie na koszty działalności podstawowej na początek i koniec okresu sprawozdawczego.

Proces sprzedaży wyrobów gotowych:

• Fa Vat dla odbiorcy,

• Rozchód wyrobów gotowych na podstawie Wz,

• Wynik finansowy na sprzedaży.

Rozrachunki z odbiorcami

Przychody ze sprzed.

1. Fa VAT:

brutto

VAT

netto

VAT należny

2) rozchód:

Koszt wytworzenia sprzedanych wyrobów

Wyroby gotowe

Fazy w obrocie produktami pracy:

• Rozliczenie z produkcji ( zbiorczo na koniec miesiąca ),

• Składowanie,

• Zbyt.

Produkty gotowe wycenia się:

• Wg rzeczywistego kosztu wytworzenia: bezpośrednie koszty i zmienne koszty pośrednie oraz uzasadniona część kosztów stałych pośrednich( odpowiada normalnemu wykorzystaniu zdolności produkcyjnych).

• Wg planowanego kosztu wytworzenia: czego konsekwencją są OCE wyrobów gotowych.

W ewidencji wg planowanego kosztu:

Wyroby gotowe

Rozliczenie kosztów dział.

Prod. podstawowa

Plan koszt wytw

Rzecz koszt wytw

OCE Dt: rzecz>plan

OCE Wyrobów gotowych

OCE Ct: rzecz<plan

OCE Dt: powiększają koszt wytworzenia sprzed wyrobów gotowych.

OCE Ct: pomniejszają koszt wytworzenia sprzed wyrobów gotowych.

Wycena rozchodu w przypadku rzecz kosztu wytw:

• Ceny przeciętne,

• FIFO

Zasada wyceny bilansowej: wg rzecz kosztu wytw!

Produkcja uzasadniona: uwzględnia przeciętną, zgodną z oczekiwaniami w typowych warunkach wielkość produkcji za daną liczbę okresów lub sezonów, przy uwzględnieniu planowanych remontów.

Zwykłe moce przerobowe: (stałe koszty pośrednie/ planowana produkcja)/ faktyczna produkcja

Koszty

Koszty układu rodzajowego: ze względu na rodzaj ponoszonego kosztu:

• Amortyzacja,

• Zużycie materiałów i energii:

• Koszty zużycia materiałów podstawowych, pomocniczych, biurowych, opakowań,

• Materiały i paliwo do środków transportu,

• Książki, czasopisma, druki,

• Energia elektryczna, gazowa,

• Ubytki naturalne materiałów mieszczące się w granicach norm,

• Pozostałe.

• Usługi obce:

• Transportowe,

• Remontowe,

• Biurowe,

• Komunalne,

• Projektowe,

• Informatyczne,

• Bankowe,

• Dozór mienia,

• Sprzątanie,

• Pralnicze,

• Pocztowe,

• Telekomunikacyjne,

• Reprezentacja i reklama,

• Czynsze, najem.

• Podatki i opłaty:

• Od środków transportowych,

• Nieruchomości,

• Akcyzowy,

• Za wieczyste użytkowanie gruntów,

• Notarialne,

• Skarbowe,

• Paszportowe,

• Rejestracyjne,

• PFRON.

• Wynagrodzenia:

• Wynagrodzenia osobowe na podstawie umowy o pracę,

• Wynagrodzenia bezosobowe na podstawie umowy zlecenie, o dzieło, agencyjnej itp.

• Wynagrodzenia uczniów.

• Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia:

• Składki na ubezpieczenia społeczne obciążające pracodawcę,

• Składki na Fundusz Pracy(FP),

• Podstawowy odpis na ZFŚS,

• Koszty utrzymania BHP na rzecz pracowników: środki higieny osobistej, na pierwszą pomoc, posiłki i napoje regeneracyjne, odzież i obuwie ochronne, badania okresowe pracowników, odszkodowania, szkolenia, bilety okresowe.

• Pozostałe koszty rodzajowe:

• Koszty podróży służbowych,

• Wynajęcia kwater i ryczałtów dla pracowników,

• Ubezpieczenia majątkowe,

• Ryczałty za używanie przez pracowników własnych samochodów do celów służbowych,

• Stypendia,

• Opłaty za parkingi,

Koszty: celowe, wyrażone wartościowo zużycie: rzeczowych składników aktywów trwałych i obrotowych, usług obcych, pracy ludzkiej. Koszty te są związane z normalną, celową i efektywną działalnością jednostki w określonym czasie.

Prawo bilansowe a podatkowe:

Wg prawa bilansowego czyli ustawy o rachunkowości przedsiębiorstwo samo ustala czas użytkowania środków trwałych. Wg prawa podatkowego czyli ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych przedsiębiorstwo ma z góry narzucony czas użytkowania środków trwałych.

Plan amortyzacji: odzwierciedla zużycie.

Nakłady: to wyrażone w jednostkach naturalnych celowe zużycie środków rzeczowych oraz wykorzystanie pracy żywej. Nie podlegają agregacji i nie pozwalają na przeprowadzenie sumarycznego rachunku, na podstawie którego można by dokonać oceny efektywności działalności.

Wydatek: celowe zadysponowanie sumy pieniężnej zaangażowane lub wydatkowane.

Przychody – kwoty uzyskane lub należne z tytułu sprzedaży.

Koszty układu funkcjonalnego: ze względu na miejsce powstawania kosztu:

• Koszty zakupu:

• Transport,

• Spedycja,

• Załadunek, rozładunek,

• Ubezpieczenie podczas transportu.

• Koszty wydziałowe: koszty pośrednie produkcji:

• Zużycie materiałów pomocniczych,

• Energia elektryczna zużywana przez maszyny i urządzenia,

• Wynagrodzenia pracowników wydziałowych wraz z narzutami,

• Koszty utrzymania budynków produkcyjnych,

• Amortyzacja maszyn i urządzeń,

• Koszty remontów hal produkcyjnych.

• Koszty ogólnego zarządu:

• Koszty utrzymania biur i magazynów,

• Czynsze,

• Płace pracowników administracyjnych,

• Amortyzacja komputerów,

• Koszty delegacji pracowników.

• Koszty sprzedaży: to samo co zakupu tyle że związane ze sprzedażą.

• Koszty działalności podstawowej:

• Koszty pozostające w bezpośrednim związku z produkcją: płace pracowników produkcyjnych wraz z narzutami, zużycie materiałów bezpośrednich, obróbka obca, uzasadniona część kosztów pośrednich.

• Koszty działalności pomocniczej:

• Świadczenie usług wewnętrznych na rzecz produkcji, zarządu, wydziałów,

• Remontowe, transportowe, budowlane, sprzętowe, energetyczne, kotłownia, stołówka.

Wynik finansowy (WF): zasady:

• Ostrożności: najbardziej pesymistyczny obraz, wszystkie prawdopodobne koszty, wszystkie pewne przychody.

• Zakaz kompensacji: osobno przychody i koszty.

Metody sporządzania WF:

• Statystyczna,

• Księgowa.

Warianty sporządzania WF:

• Kalkulacyjny,

• Porównawczy.

Pozostałe przychody operacyjne ( PPO ):

• Dofinansowanie obiektów socjalnych,

• Sprzedaż środków trwałych ( pamiętać, że naliczamy również VAT),

• Odzyski z likwidacji,

• Ujemna wartość firmy,

• Najem, dzierżawa własnych środków trwałych,

• Koszty postępowania sądowego jeśli wygramy sprawę.

Pozostałe koszty operacyjne ( PKO ):

• Wynajem firmy do likwidacji środka trwałego,

• Likwidacja środka trwałego,

• Odpisy aktualizujące,

• Darowizny,

• Koszty postępowania sądowego jeśli przegramy sprawę,

• Odpisy aktualizujące należności w przypadku obawy o ich utratę,

• Utrata wartości rzeczowych aktywów obrotowych( złe przechowywanie, transport, utrata terminu ważności).

Przychody finansowe ( PF ):

• Dywidenda z jednostek zewnętrznych,

• Sprzedaż papierów wartościowych,

• Dodatnie różnice kursowe ( Fa Vat musi być wystawiona w zł, średni kurs NBP z dnia poprzedzającego zawarcie transakcji a dzień wpłaty).

Koszty finansowe ( KF ):

• Odsetki,

• Dyskonto weksli,

• Prowizje.

Zyski i straty nadzwyczajne- dot. zdarzeń losowych trudnych do przewidzenia.

Metoda statystyczna ustalania WF:

Wariant kalkulacyjny:

Przychody ze sprzedaży towarów, materiałów, wyrobów gotowych.

- Koszt wytworzenia sprzed WG, Wartość sprzed materiałów, towarów.

= wynik brutto na sprzedaży

- koszty sprzedaży

- koszty zarządu

= wynik na sprzedaży

+ PPO

- PKO

= wynik z dział operacyjnej

+ PF

- KF

= wynik z dział gospodarczej

+ ZN

- SN

= wynik finansowy brutto

- podatek dochodowy 19%

= wynik finansowy netto

Wariant porównawczy:

Przychody ze sprzedaży

- wartość sprzed materiałów, towarów

+/- zmiana stanu produktów

- koszty rodzajowe

= wynik ze sprzedaży brutto

cd. taki sam jak w kalkulacyjnym