Kolokwium z filozofii dr Andrzej Radzio

FILOZOFIA- KOŁO

  1.  Różnice pomiędzy filozofią a naukami empirycznymi i religią.

Nauki realne mają za swój przedmiot określony wycinek doświadczalnej rzeczywistości i badają go za pomocą określonej metody. Jest to albo wycinek przyrody ( nauki przyrodnicze) albo wycinek tego, co powstało w wyniku ludzkiego działania( nauki kulturowe )przy czym można tu odróżnić historię, język i sztukę jako twory ludzkiego ducha od struktur i prawidłowości występujących w życiu gospodarczym i społecznym. Nauki formalne nie mają za temat jakiegoś wycinka doświadczalnej rzeczywistości, chodzi im raczej o czystą formę, o abstrakcyjną strukturę zależności oraz o urachunkowienie wyrażeń (tzn. o to aby przy ich pomocy można było liczyć)



Trzy charakterystyczne cechy nauk szczegółowych :



1. Nauki te są empiryczne, tzn. ich przedmiot jest wycinkiem świata doświadczalnego. Wykazane związki opisowe i przyczynowe dają się w tym wycinku potwierdzić i nie wychodzą poza niego. Nauki realne wyjaśniają elementy empiryczne przez inne elementy empiryczne



2. Nauki realne są zredukowane tematycznie, tzn. ich przedmiot zostaje ograniczony do pewnego określonego punktu widzenia z pominięciem innych punktów widzenia.



3. Nauki realne są metodycznie abstrakcyjne, tzn. ich temat może być badany w taki tylko sposób, na jaki pozwala metoda; to co się nie mieści w zasięgu określonej metody, nie należy do tematu i zostaje pominięte.



Filozofia stawia takie pytania, których niepostawienie było warunkiem sukcesu metody naukowej. Filozofia i nauki realne zakładają wstępną wiedzę o całości, potoczny przednaukowy pogląd na świat , potoczne doświadczenie świata.



Filozofia wychodzi wprawdzie od doświadczenia, ale nie zatrzymuje się na nim. Pyta ona o ostateczne warunki i źródła doświadczenia. Wychodzi od doświadczenia i pyta co leży u podstaw doświadczenia . Otóż te warunki i źródła doświadczenia nie są czymś empirycznym, nie są jednymi z rzeczy danych w doświadczeniu, filozofii więc chodzi o nieempiryczne warunki i źródła tego, co empiryczne, ponieważ elementów empirycznych nie da się do końca wyjaśnić przez inne elementy empiryczne. Inną różnicą jest to ,że filozofia pyta o całość, nie dokonuje redukcji tematycznej. Filozofia też nie zakłada żadnej metody. Filozof sam szuka swej metody. Nauki realne nie podejmując pytania o całość doświadczenia nie znają również pełnego zasięgu swych wypowiedzi. Dyscypliny, umożliwiające postęp technologiczny i ekonomiczny, nie znają skutków rozwijanych przez siebie technologii i struktur w kontekście całości ( takiej jak np. zagrożenie środowiska naturalnego, zmiany struktury społecznej itp. )

  1. Czym jest metafizyka? Zagadnienia.

Metafizyka oznacza to, co przekracza granice fizyczności. Metafizyka Arystotelesa stanowiła tzw. "pierwszą filozofię", bo rozważała tylko powszechne własności bytu. Metafizyka Arystotelesa stała się przyczyną rozwoju takich działów filozofii, jak nauka o Bogu, o przyrodzie i o duszy. Ukształtowała takie pojęcia jak:

Forma (Jest racją jedności bytu, określoności jego treści, decyduje o przynależności do danego gatunku. Forma przysposabia byt do istnienia (warunkuje zaistnienie bytu), umożliwia działanie, określa naturę bytu, wyznacza cele, które byt ma realizować.)

materia(co istnieje odwiecznie, lecz o sobie nie orzeka, czyli to, co w substancji nie jest formą. materia, tak samo jak idee, nie istnieje samodzielnie, jest jedynie abstrakcją - kategorią, pojęciem, którym posługuje się filozofia i nauka.Taki pogląd nazwano hilemorfizmem),

energia(przeciwieństwo potencji. Tak jak energia jest właściwością formy, tak potencja jest właściwością materii)

potencja(Twierdząc, że forma jest przyczyną i celem rzeczy, uznał ją za energię. W tej sytuacji materię wypełniającą formę określił mianem potencji.)

istota rzeczy(samym sednem rzeczy, ich prawdziwą naturą, wiedzą, która wydaje się osiągalna, jeśli tylko jeszcze trochę wgłębimy się w poznanie świata. W prostszej wersji istota bytu to to, co sprawia, że byt jest taki jaki jest, albo że w ogóle jest)

NIE WIEM CZY O TE ZAGADNIENIA MU CHODZILO, JAK TAK TO STARCZY TO POWYZEJ, JAK NIE TO JEST JESZCZE BONUS(bgc) NA DOLE

Metafizyka w późniejszych czasach : nie zaprzeczała istnieniu Boga, ani nieśmiertelności duszy, ale wykazała, że ani jedno, ani drugie nie jest dowiedzione. Immanuel Kant, który poruszył tematy filozofii Zaproponował rozwiązanie zagadnień metafizycznych przez rozum praktyczny, stojąc na stanowisku, że nakaz moralny ma sens jedynie wówczas, gdy człowiek jest wolny.

Metafizyka początków XIX w. Jej punkt ciężkości został przeniesiony ze świata zewnętrznego na wewnętrzny. Główną ideą metafizyki tego okresu było przebicie się przez zjawiska i ujęcie prawdziwej natury bytu, samej jego istoty, co prowadziło w kierunku maksymalizmu. Metafizycy zmierzali do tego aby nie tylko poznać świat, ale go zreformować, szybko i radykalnie ulepszyć, przez filozofię wyzwolić i zbawić ludzkość



  1. Czym jest epistemologia? Problemy. 

Epistemologia (teoria poznania lub gnoseologią) jest nauką o poznaniu wiedzy, w szczególności zajmująca się granicami ludzkiego poznania, jego możliwościami, poszukująca metod naukowego poznania i jego zakresem. Odpowiada na pytanie jakie przebiegi wnioskowań uznaje się za prawdziwe i uzasadnione. Definiuje prawdę i prawdziwość zdań. Epistemologia jako odrębny dział filozofii została zapoczątkowana przez Kartezjusza, ale zagadnienia epistemologiczne były obecne właściwie już od początku refleksji filozoficznej.

Problemy:

Teoria wiedzy:

Co to jest wiedza (poznanie), to problem definicji wiedzy, a co jest wiedzą, to problem kryterium wiedzy. Jak dotrzeć do wiedzy, czyli jaka jest właściwa droga poznawania to problem sposobu poznania. Rozdzielając dwa główne nurty w tej kwestii rozróżnia się: empiryzm genetyczny mówiący, że źródłem poznania jest doświadczenie i racjonalizm genetyczny , który twierdzi, że jest nim rozum. Spór toczy się też o to, czy istnieje wiedza wrodzona, czy nabywamy ją wraz z doświadczeniem, czyli o pochodzenie poznania.

Teoria prawdy:

Poszukiwanie definicji prawdy jest problemem podstawowym dla epistemologii. Teoria prawdy poszukuje jej definicji i kryterium bycia prawdą. Czy prawda istnieje i czy jest poznawalna, to zagadnienia blisko spokrewnione z problemem sceptycyzmu. Wiedza wspiera się na pojęciu prawdy, stąd pojęcie to jest podstawowe dla całej filozofii.

Problem psychofizyczny:

Jaka jest relacja między materią a duchem, umysłem a ciałem, zjawiskami fizycznymi a psychicznymi to tak zwany problem psychofizyczny. Wyróżnia się tu między innymi materializm (wszystkie zjawiska mają charakter fizyczny) czy epifenomenalizm (zjawiska psychiczne są ubocznym dodatkiem do zjawisk fizycznych).

Problem percepcji:

Problemy pojęciowej analizy percepcji, jej przedmiotu, wiarygodności oraz relacji percepcji i wiedzy to podstawowe problemy filozofii percepcji. Podstawowymi współczesnymi poglądami w filozofii percepcji są: realizm bezpośredni (spostrzeganie jest bezpośrednie, wymaga oddziaływania przyczynowego ze strony przedmiotu, przedmiotami percepcji są przedmioty w przestrzeni fizycznej, percepcja jest zasadniczo wiarygodna), realizm pośredni (przedmiotem percepcji są reprezentacje rzeczy istniejących w przestrzeni fizycznej) oraz fenomenalizm (mamy dostęp jedynie do doznań i nie istnieje możliwość dotarcia do przedmiotów świata zewnętrznego).


Nurty epistemologii:

a) Racjonalizm- prawdę poznajemy dzięki umysłowi i logicznemu myśleniu.

b) Irracjonalizm- prawdę poznajemy dzięki intuicji, uczuciom lub doświadczeniom mistycznym.

c) Sensualizm- prawdę poznajemy dzięki zmysłom (np. wzrokowi).

d) Empiryzm- prawdę poznajemy dzięki doświadczeniu. Doświadczenie jest najczęściej zmysłowe, ale nie zawsze; dlatego też można mówić o podziale na empirystów i sensualistów (aczkolwiek, jest to kwestia sporna).

e) Fideizm- prawdę poznajemy dzięki objawieniu.

f) Sceptycyzm- prawdy nie da się poznać z pewnością.



4. Czym jest etyka? Stanowiska. 

Etyka- pochodzi od greckiego słowa „ethos” (obyczaj) to nauka o obyczajach, dziedzina filozofii, zbiór zasad, norm, powinności kształtujących to, co powinno być dokonane z moralnego punktu widzenia; określana niekiedy jako Teoria wartości moralnych i postępowania moralnego. Zajmuje się ona opisem i wyjaśnieniem, czym jest dobro i powinność moralna, sumienie, odpowiedzialność; jaki jest wpływ działania moralnie dobrego, a jaki złego na naturę człowieka; jakie zasady powinny rządzić ludzkim działaniem, jaki jest sens i cel ludzkiej egzystencji. Jej przedmiotem jest zatem ludzkie działanie w aspekcie dobra i zła.

Filozofia Sokratesa pyta o etykę dobra moralnego i wartości moralnych. Każdy człowiek ma duszę, tę samą naturę. Sokrates wprowadził etykę i połączył ja z człowiekiem. Stanowi normy i reguły słusznego postępowania. Dobro w tej etyce istnieje i jest transcendentne oraz niezależne od człowieka, który je odkrywa i jest na nie otwarty. Platon: Dobro jest ideałem, do którego dązy człowiek. Sensem każdego człowieka jest wybór dobra, w każdej decyzji moralnej. Dobro urzeczywistnia się jako wewnętrzne normy moralne.



6  Filozoficzne koncepcje prawdy. 

Najważniejsza jest koncepcja klasyczna, wywodząca się od Arystotelesa: „powiedzieć o czymś co jest, że jest i o czymś co nie jest, że nie jest to powiedzieć prawdę”. Dane zdanie A jest prawdziwe wtedy i tylko wtedy, gdy stan faktyczny opisany przez zdanie A ma rzeczywiście miejsce.

Pierwszą koncepcją nieklasyczną jest koncepcja pragmatyczna. Za zdanie prawdziwe uchodzi według niej to zdanie, którego konsekwencje mają praktyczne zastosowanie, pozwala na działanie i poznawanie. Koncepcję ta zastępuje więc pojęcie prawdziwości pojęciem użyteczności.

Kolejną jest koncepcja koherencyjna. Zastępuje ona nierozstrzygalną zgodność z rzeczywistością zgodnością z naszą wiedzą. A więc prawdziwe miałoby być to, co jest zgodne z naszą wiedzą.

Trzecią jest koncepcja konsensualna. W koncepcji tej prawdziwe jest to, na co zgadzają się dyskutanci. Jest to koncepcja skrajnie relatywistyczna, bo każdy ma w niej swoją własną indywidualną „prawdę”.

Wg św. Tomasza z Akwinu słowo „prawda” może być rozumiane jako:



7. Filozoficzne dowody na istnienie Boga. 

Dowody na istnienie Boga zebrał i uporządkował św. Tomasz z Akwinu w postaci tzw. pięciu dróg. Były to:

1) droga "z ruchu" nawiązująca do Arystotelesa i ujmująca Boga jako Czysty Akt - Pierwszego Poruszyciela.

2) droga "z przyczynowości sprawczej" O istnieniu Istoty Samoistnej. Wnosząca z niesamoistności świata, w którym każdy byt ma jakąś przyczynę, która jest ostateczną przyczyną wszystkiego (najbliższa metafizyce św. Tomasza);

3) droga "z przygodności i konieczności" Wskazująca, że niekonieczny związek istoty i istnienia w bytach przygodnych którego konsekwencją jest uznanie Bytu Koniecznego, będącego przyczyną wszelkiej konieczności (nawiązanie do rozważań Awicenny i Awerroesa);

4) droga "ze stopni doskonałości" Wg której analiza gradacji różnych bytów pod tym właśnie względem prowadzi do przyjęcia Bytu Najdoskonalszego, uosabiającego pełnię prawdy, dobra i piękna (wpływ Platona);

5) droga "z celowości rzeczy" Gdzie na podstawie uporządkowanego i celowego sposobu istnienia bytów nierozumnych wnosi się o obecności kierującego wszystkim Boskiego Intelektu.



8. Czym jest socjologia. Szkoły socjologiczne

Jest to nauka badająca funkcjonowanie i zmianę społeczeństwa. Socjologowie badają społeczne reguły, procesy i struktury, które łączą i dzielą ludzi, tworzą lub są przejawem więzi między ludźmi, a także proces ich zmian. Socjologowie badają zarówno jednostki, jak i relacje między ludźmi (np. podziały społeczne), grupy społeczne, instytucje czy całe społeczeństwa.
Narodziny socjologii wiążą się z zachodzącymi w XIX wieku gwałtownymi zmianami społecznymi, stąd wielu teoretyków uważa, że głównym przedmiotem badań socjologii jest nowoczesność i społeczeństwo przemysłowe.

Szkoły socjologiczne

Jako że socjologia nigdy nie jest pewna czym się zajmuje, nie ma wśród uprawiających tę naukę zgodności co do metod. Stąd też istnieje spora liczba szkół socjologicznych, które regularnie skaczą sobie do gardeł, aby udowodnić która jest tą jedyną prawdziwą i właściwą. Oto najważniejsze z nich.

Funkcjonalizm

Frakcja skupiająca totalnych optymistów – niestety brak jest danych na temat środków ten optymizm powodujących lub chociaż nazwisk dilerów. Są to ludzie, którym słowo „dysfunkcja” jest obce niczym ortodoksyjnemu żydowi smak schabowego i którzy uważają, że skoro w społeczeństwo coś jest, to znaczy że jest potrzebne i ma pozytywną rolę. Jeśli pojawiają się liczni podpalacze, to znaczy że nieruchomości są zbyt tanie i trzeba ograniczyć ich podaż, więc podpalacze są korzystni. Jeśli zaś pojawiają się złodzieje, świadczy to o nadmiernym rozwarstwieniu społecznym i zbyt dużej majętności bogatych, więc złodzieje są pożyteczni. Jeśli pojawiają się Emo, świadczy to dobitnie że istnieje przeludnienie i ktoś musi się wieszać. Bo skoro to wszystko jest, to musi być po coś, prawda?

Teorie konfliktu

Teorie konfliktu tworzone są przez ludzi, którzy zbyt dużo naczytali się Marksa i przejęli od niego ideę szkodliwości wszystkiego co jest, bo wszystko jest kapitalistyczne i niesprawiedliwe. Są przez to idealnym przeciwieństwem funkcjonalistów, wszędzie w społeczeństwie widzą zło w najczystszej formie, godne jedynie zniszczenia, zdeptania, spalenia i zakopania głęboko. Rodzina jak wiadomo nie ma żadnych zalet, ma tylko wady, jest źródłem ucisku kobiet i dzieci, stanowi w najlepszym wypadku zinstytucjonalizowaną prostytucję. Nie trzeba już nawet wspominać, jak pełne wyłącznie dysfunkcji, wad i niesprawiedliwości są instytucje takie jak edukacja, rynek pracy, kościół, itd. itp… I jak można nie dojść ostatecznie do wniosku, że tylko rewolucja może coś zdziałać w takim obrazie nędzy i rozpaczy?

Weberyzm

W ogniu walki pomiędzy marksistami i funkcjonalistami, pod koniec XIX wieku znienacka pojawił się ktoś, kto wyszedł z biblioteki uniwersyteckiej na ulicę, rozejrzał się i odważył się stwierdzić, że świat nie jest całkowicie czarno–biały. To rewolucyjne spostrzeżenie, sformułowane przez Maxa Webera, otworzyło nową epokę w dziejach socjologii. Możliwość jednoczesnego dostrzegania zarówno pozytywnych, jak i negatywnych aspektów zjawisk społecznych dała badaczom niedostępną wcześniej zdolność tworzenia teorii i opisów, które same w sobie mają jakikolwiek sens, a nie tylko poprzez porównanie ich ze stanowiskami przeciwnymi. Dzięki temu socjologia mogła pierwszy raz w historii choć odrobinę zbliżyć się do rzeczywistości. Może niezbyt blisko, ale jednak…



9. Problemy filozofii nauki. 

Filozofia nauki - to dział filozofii obejmujący rozważania o podstawach nauki, jej języku i rozwoju starający się odpowiedzieć na pytanie, jakie poglądy można uznać za naukowe, a jakie nie i dlaczego.
Filozofia nauki początkowo zajmowała się zagadnieniami konstrukcji teorii naukowych, następnie badaniem etapów rozwoju nauki, paradygmatami i programami badawczymi nauki. Współcześnie filozofia nauki zajmuje się sposobami istnienia przedmiotów teoretycznych, statusem teorii naukowych, metod i hipotez.

Filozofia nauki jest filozoficzną refleksją nad nauką i jako taka może być dyscypliną stosowaną do konkretnej pracy badawczej, lub przygotowywania do takiej pracy w przyszłości, w celu podniesienia samoświadomości swoich naukowych poczynań i przez to polepszenia ich jakości.

Problemy filozofii nauki

problem indukcji
Intuicyjnie wydaje się być tak, że wiemy pewne rzeczy z absolutną, kompletną, niewzruszoną pewnością. Na przykład, jesteś podczas podróży do Arktyki i dotykasz górę lodową, to wiesz, że będzie zimno. Te rzeczy, które znamy z doświadczenia, są znane przez indukcję. Problem indukcji w skrócie; (1) oświadczenia indukcyjne (słońce wzrośnie jutro) można dedukcyjnie może być tylko wtedy pokazane, gdy założymy, że natura jest jednolita. (2) jedyny sposób, aby pokazać, że natura jest jednolita to za pomocą indukcji. Zatem indukcyjna nie może być uzasadnione dedukcyjnie.


problem demarkacji

"Problem demarkacji" jest wyrazem wprowadzone przez Karla Poppera, aby odnieść się do "problemu ze znalezieniem kryterium, które pozwoliłoby odróżnić nauki empiryczne, z jednej strony, oraz matematykę i logikę, oraz "systemy metafizyczne "z drugiej. Popper przypisuje ten problem do Kanta. Chociaż Popper mówi o matematyce i logice, innych pisarze koncentrują się na odróżnieniu nauki od metafizyki i pseudo-nauki.

realizm

Czy istnieje niezależny świat ludzkich wierzeń i wyobrażeń? Czy taki świat jest empirycznie dostępny, czy też jest na zawsze poza granicami ludzkich zmysłów, a zatem niepoznawalny? Te pytania nadal otrzymują wiele uwagi w filozofii nauki .Czyste "tak" na pierwsze pytanie jest znakiem rozpoznawczym naukowego punktu widzenia realizmu. Filozofowie tacy jak Bas van Fraassen mają ważne i ciekawe odpowiedzi na pytanie drugie. Oprócz debaty na temat realizmu kontra osi empiryzmu, jest też debata na temat realizmu kontra osi konstruktywizmu społecznego.





10.  Etos pracy inżynierskiej.

Etos pracy inżynierskiej to zbiór norm i reguł umożliwiający inżynierom wewnętrzną samodeterminację działalności technicznej i pracy zawodowej. To także czynnik oddziaływania środowiska społeczności inżynierskiej.


KOMPETENCJA

Inżynier powinien:

Nieprzerwanie mieć na względzie dobro otaczającej przyrody, środowiska, zdrowia i bezpieczeństwa oraz wykonywać swoją pracę na rzecz dobrobytu ludzkości,

Utrzymywać swoją wiedzę i umiejętności na poziomie odpowiadającym aktualnemu stanowi w

dziedzinie techniki, prawa i zarządzania oraz stosować należyte umiejętności, troskę i pilność

w wykonywaniu swoich usług dla klientów.

Powstrzymywać się od wykonywania jakichkolwiek usług, jeżeli nie jest do ich wykonania

kompetentny.


PRAWOŚĆ

Zawsze działać w legalnym interesie swojego klienta i wykonywać swoje usługi zawodowe w

pełni i z oddaniem.


BEZSTRONNOŚĆ

Być bezstronnym, wydając swoją zawodową poradę, osąd czy decyzję.

Informować swojego klienta o każdym konflikcie, który mógłby zaistnieć przy pełnieniu jego

misji.

Nie akceptować wynagrodzenia, które wpływa ujemnie na jego niezależny osąd


UCZCIWOŚĆ WOBEC INNYCH INŻYNIERÓW

Popierać ideę "wyboru osoby według kwalifikacji" .

Ani przez niedbalstwo ani celowo nie robić niczego, co mogłoby naruszyć reputację lub interes

innych.

Ani pośrednio ani bezpośrednio nie usiłować zająć miejsca innego inżyniera, który

został już zaangażowany do wykonania określonej pracy.

Nie przejmować pracy innego inżyniera przed uprzedzeniem go i nie będąc

poinformowany przez klienta na piśmie o zakończeniu poprzedniego angażu do tej pracy.

Będąc poproszony o przejrzenie pracy innego inżyniera postępować zgodnie z

właściwym zachowaniem się i kurtuazją.










Wyszukiwarka

Podobne podstrony:

więcej podobnych podstron