ANIZOTROPIA WŁAŚCIWOŚCI PLASTYCZNYCH Wyroby kształtowane obróbką plastyczną zwłaszcza na zimno mają ukierunkowaną strukturę i tym samym właściwości. Jest to szczególnie widoczne przy kształtowaniu blachy. Powstają ucha a ich wysokośd zalezy od współczynnika anizotropowości.
MECHANIZM ODKSZTAŁCEO PLASTYCZNYCH
Metale i ich stopy odkształcają się przez: a) poślizg (jedna warstwa atomów ślizga się po drugiej) b) bliźniakowanie
OBRÓBKA PLASTYCZNA NA ZIMNO, CIEPŁO i GORĄCO
Operacje kształtowania plastycznego, łączenia plastycznego, a także zamierzonej zmiany właściwości możemy realizowad na zimno, ciepło i gorąco
***zimno***
- materiału nie podgrzewamy
- w trakcie kształtowania, materiał nie osiąga temp. rekrystalizacji
- wyroby są dokładne i powierzchnie gładkie (np. tłoki w tej metodzie mają większą gładkośd)
- ciepło generuje się w skutek odkształceo plastycznych
- następuje zgniot i umocnienie materiału, zwiększa się wytrzymałośd i zmieniają się właściwości mechaniczne
- wymagane maszyny o znacznych siłach i wytrzymałych
***ciepło***
- materiał podgrzewamy do temp. w której następuje znaczące obniżenie oporu plastycznego
- podczas odkształcenia materiał osiąga lub nie osiąga temp. rekrystalizacji
- materiał kształtowany na ciepło może mied obszary zrekrystalizowane lub umocniony zgniot
- tolerancja wyrobów i gładkośd powierzchni zbliżone do wyrobów kształtowanych na zimno
- powierzchnia podgrzewanego metalu jest tylko nieznacznie utleniona
- koszt związany z koniecznością pełnej mechanizacji i automatyzacji procesu produkcji
***gorąco***
- podgrzewamy materiał powyżej temp. rekrystalizacji
- w trakcie odkształcania temp. nie może obniżyd się poniżej temp. rekrystalizacji
- duże zużycie narzędzi i maszyn (wysoka temp)
- wyroby o chropowatej powierzchni
- tolerancja wymiarowa nawet do 1mm
- siła kształtowania jest ok. 10-krotnie mniejsza niż na zimno
KRYTERIA WYBORU OBRÓBKI PLASTYCZNEJ
- wymagania klienta w zakresie właściwości wyrobu - analiza techniczno - ekonomiczna - ze względu na opór plastyczny metali i ich stopów (zbyt duże obciążenia na narzędzia mogłyby je zniszczyd; na gorąco wymagany ok 10-krotnie mniejszy nacisk narzędzi niż w przypadku obróbki na zimno) - ze względu na plastycznośd konieczne jest kształtowanie na gorąco (np. mosiądz)