ŻYWIENIE KONI

Strawność pozorna – częśc paszy która nie została wydalona z kałem czyli została rozłożona i wchłonięta

Im wyższa jest koncentracja włókna surowego(ligniny i suberyny) w paszy tym niższa jest jej strawność

Ciąża – dodatkowe zapotrzebowanie energetyczne i białkowe źrebnych klaczy powinno być uwzględnianie po 200 dniu ciąży, ponieważ wtedy płód zaczyna szybko i liniowo przyrastać, niewielki dodatek od 5-7 miesiąca ciąży. W 8-11 miesiącu wymagają 1,3-1,5 zapotrzebowania bytowego

Laktacja – zapotrzebowanie na energię wzrasta do 3 miesiąca laktacji, a potem gwałtownie spada, wymagania względem białka są stałe. Stosunek białkowo-energetyczny wynosi 9:1. Duże zapotrzebowanie na lizyne(np.: poekstrakcyjna śruta sojowa)

Konie są szczególnie wrażliwe na pasze zepsute i skażone(mikrobiologicznie, pasożytami, inne substancje szkodliwe)

Pasze powinny być nieszkodliwe dla zdrowia, charakteryzować się typową dla produktów handlowych czystością i nieszkodliwością, nie mogą być sprzedawane pod nieprawdziwą nazwą. Nie mogą być reklamowane jako lecznicze, jeżeli są nazywane jako zapobiegające chorobom wynikającym z niedoboru składników musi być podany przepis.

Pasze jednokomponentowe – dzielone ze względu na rodzaj pochodzenie,muszą posiadać zapis dotyczący zawartości poszczególnych składników odżywczych.

Zawartość wody nie może przekraczać 14%

Mieszanki paszowe mogą zawierać tylko dozwolone dodatki paszowe, nie mogą zawierać kokcydiostatyków! – Sól sodowa monenzyny toksyczna dla koni już w dawce 30 mg/kg, powyżej 60mg powoduje porażenia, kurcze mięśni, nawet zejście śmiertelne; sól sodowa salinomycyny jeszcze bardziej toksyczna, konie wykazują pewną tolerancję na lazalocyd

Amprolium prowadzi do niedoborów witaminy B1(też u zwierząt mięsożernych jeżeli podaje im się dużo ryb)

Pasze dla koni konserwowane są głownie przez suszenie lub zakiszanie. Psucie w paszach suchych jest powodowane obecnością wilgoci lub gdy wtórnie chłoną wodę z otoczenia(im większa powierzchnia cząstek tym łatwiej chłoną). W silosach paszowych w dni słoneczne może dochodzić do nadmiernego odparowania wody w ciągu dnia a w nocy do jej skraplania

Kiszonki psują się najczęściej z powodu zbyt wysokiego pH

Pasze gospodarskie: zielonki, siano, kiszonki, zboża oraz produkty ich przerobu, produkty uboczne przetwórstwa przemysłowego pochodzenia roślinnego

Zielonki: z trwałych użytków zielonych – łąki, pastwiska; trawy – najchętniej zjadane – kostrzewa czerwona i trzcinowa, krzyżówki rajgrasu angielskiego i niemieckiego, grzebienica pospolita

Motylkowe – wysoka strawność, duża zawartość białka, Ca,Mg; najlepsze: koniczyna biała, czerwona, lucerna

Zioła – wszystkie rośliny dwuliścienne, często stosowane: mniszek lekarski, krwawnik pospolity, babka lancetowata

Chwasty – nie zjadane, szczaw kędzierzawy, wilżyna, janowiec

Rośliny trujące – na zaniedbanych łąkach; dziurawiec(zawiera związki uczulające skórę na UV), jaskry, knieć błotna, skrzyp błotny

Udział roślin motylkowych nie powinien być większy niż 15%

Zawartość energii strawnej(ES) i białka ogólnego strawnego(BOS) zależy od czasu wegetacji roślin(zdrewnienie). Najwyższa zawartość ES, a najniższa BOS w pierwszym pokosie.

Konie pobierają nawet 2kg suchej masy(10kg zielonki) na 100kg mc

Skarmianie dużymi ilościami zielonek grozi nadmierną podażą azotu, przekarmieniem, larwami pasożytów, zwiększa szansę zjedzenia rośliny trującej(szczególnie jeżeli zielonka zadawana jest w stajni).

Ważne jest stopniowe przejście z żywienia pastwiskowego na stajenne. Może powodować biegunki, wzdęcia, morzyska; jest to związane z wysoką zawartością wysokocząsteczkowych cukrów – fruktanów(stanowią materiał zapasowy roślin), ich ilość wzrasta kiedy temperatura spada do 5-10 stopni, przechodzą przez jelito nie strawione i dopiero w grubym są fermentowane przez mikroorganizmy.

Często stosowany jest wypas nocny, wtedy paszę treściwą zadajemy dopiero po powrocie z pastwiska i koniecznie paszę objętościową przed wyjściem.

Pasze objętościowe konserwowane: siano – wysuszona zielonka, im suchsze tym chętniej pobierane, zawartość włókna surowego powinna wynosić 20%. Jeżeli zawartość wody przekracza 15% siano przechodzi proces wypacania przez 6-8 tyg. Musi być nie za wcześnie skoszone i luźno ułożone

Susz z zielonek – suszenie gorącym powietrzem, mączka z zielonek, zawartość składników pokarmowych powinna być porównywalna z wyjściową, wysoka koncentracja karotenów, wit. E i witamin z grupy B.

Kiszonki – karmienie jest korzystniejsze bo są mniejsze straty składników pokarmowych, większa zawartość substancji biologicznie czynnych, brak pylenia przy karmieniu, niezależność od pogody, lepsze wykorzystanie składników pokarmowych przez zwierzę. Produkuje się baloty o masie 20-25kg muszą być dobrze ugniecione i zebrane w odpowiedniej fazie rozwoju, duża zawartość popiołu surowego – do 11%. Należy dawać dopiero po doprowadzeniu do temperatury stajni.

Słomy – duża zawartość ligniny, mało białka, znikoma zawartość witamin i minerałów. Strawność masy organicznej ok. 35% można polepszyć do 50% poprzez ługowanie.

Sieczka – słoma pocięta na małe kawałeczki 3-5cm, wymieszana z innymi paszami służy regulacji ich pobierania.

Korzenie i bulwy –niska trwałość, wysoka strawność, niska zawartość białka i wapnia, niedobór witamin rozpuszczalnych w tłuszczach, wysoki poziom witaminy B, wysoka zawartość cukrów

Marchew – do 50% cukrów strawnych

Owies – skrobia(strawność 80-95%) zbudowane z granul średniej wielkości, łatwo rozpadających się na mniejsze cząsteczki. Białko jest niepełnowartościowe(np.: za mało lizyny dla odsadków. Tłuszcz(3-7%) oraz substancje śluzowe o właściwościach dietetycznych, wąski stosunek Ca do P, bardzo podatny na zakażenia grzybicze. Moczenie 12-24h przed podaniem powoduje rozpuszczenie łuski której koń nie jest w stanie strawić a jest bogata w witaminę E, wypłukujemy wtedy też pyły, nawozy. Wielkość dawki zależy od pracy, masy ciała.

Jęczmień – podawać w formie gniecionej, grubo ześrutowany lub parowane, wyższa wartość odżywcza.

Żyto – twarde, skłonne do pęcznienia – moczyć, skłonność do zbrylania w przewodzie pokarmowym – może powodować koli.

Nasiona roślin strączkowych – dodatek uzupełniający dla koni młodych i hodowlanych, mniej niż 30% ogólnej paszy treściwej. Groch siewny i polny – śrutowany lub moczony; Bobik – trudniej strawny niż groch; Łubin – tylko odmiany słodkie(żółty, niebieski); Lędzwian siewny – zawiera substancje toksyczne; Wyka siewna – zawiera dużo kwasu cyjanowodorowego, powoduje wzdęcia; Len – tylko po zagotowaniu lub zamoczeniu, wpływa na jakość sierści, polepsza perystaltykę jelit, gotowanie przez 10-15 min.

Mesz!

Słonecznik: bardzo wartościowy, wpływa na stan skóry i inne

Układanie dawek: Dobierając paszę należy zwrócić uwagę na koncentrację energii i przydatność w żywieniu koni

Zapotrzebowanie bytowe: 5g BOS/1MJ ES – proporcje nie powinny przekraczać 10:1.