1. Zarządzanie – jest usytuowane w naukach ekonomicznych. Zarządzanie – teoria i praktyka, to sztuka bądź praktyka rozumnego stosowania sił i środków dla osiągnięcia określonych celów. Aktualnie zarządzanie pojmowane jest najczęściej jako działanie kierownicze, obejmujące zazwyczaj:

• Planowanie,

• Organizowanie,

• Decydowanie,

• Motywowanie

• Kontrolowanie

2. Deming stwierdził, że aby uzyskać poprawę poziomu jakości należy w sposób świadomy realizować czteroetapowy program:

•Zaplanuj (Plan),

•Wykonaj (Do),

•Sprawdź (Check),

•Popraw-Działaj (Act).

3. Informacja – łac. informatio – przedstawienie, wizerunek; informare – kształtować, przedstawiać)

- termin interdyscyplinarny, definiowany różnie w różnych dziedzinach nauki; najogólniej

- właściwość pewnych obiektów, relacja między elementami zbiorów pewnych obiektów, której istotą jest zmniejszanie niepewności (nieokreśloności)

4. Co to jest informacja? Wiele definicji informacji…

•Dowolna wiadomość, na podstawie której odbiorca opiera swoje działanie.

•Jest to wiadomość, która zmienia naszą wiedzę i należy traktować ją jako synonim słów „nowa wiadomość”.

•Informacją nazywamy wielkość abstrakcyjną, która może być:

–przechowywana w pewnych obiektach,

–przesyłana między pewnymi obiektami,

–przetwarzana w pewnych obiektach,

–stosowana do sterowania pewnymi obiektami, przy czym przez obiekty rozumie się organizmy żywe, urządzenia techniczne oraz systemy takich obiektów.

•„Informacja wiadomość, wieść, nowina, rzecz zakomunikowana, zawiadomienie, komunikat, pouczenie, powiadomienie, zakomunikowanie o czymś, (...).”

•„Informacja - powiadomienie o czymś, zakomunikowanie czegoś; wiadomość, wskazówka, pouczenie (...).”

Liczne definicje informacji wywodzą się z teorii zarządzania.

„Informacje to dane wykorzystywane do celowego działania.”

„Informacja to znaczenie (treść), jakie przy zastosowaniu odpowiednich konwencji przyporządkowuje się danym”

„Informacja jest nazwą treści zaczerpniętej ze świata zewnętrznego, nie jest więc ani materią ani energią.

„Informacja - to komunikacja, łączność, w wyniku, której likwiduje się nieokreśloność”

•Ogólne znaczenie terminu informacja jest intuicyjnie zrozumiałe. W zależności od kontekstu nadajemy temu pojęciu zróżnicowany ładunek informacyjny, w coraz większym stopniu eksponując rolę informacji w zapewnianiu bezpieczeństwa. Często jako synonimów używamy słów: „wiadomość”, „wieść”, „nowina”, „zawiadomienie”, „komunikat”, „powiadomienie”, itp.

5. Teoria informacji

•Teoria opisująca prawa (matematyczne) rządzące przesyłaniem i przetwarzaniem informacji.

•Teoria informacji zajmuje się: pomiarem informacji, reprezentacją informacji (m.in. kodowaniem) oraz pojemności i możliwościami systemów informacyjnych i (tele)komunikacyjnych, służących przesyłaniu i przetwarzaniu informacji.

•Twórcą teorii informacji jest Claude E. Shannon (1916-2001)

•C. E. Shannon, A Mathematical Theory of Communication, Bell System Technical Journal, Vol. 27, 1948

•kluczowy artykuł dla teorii informacji, zapoczątkował jej istnienie i rozwój.

6. Miara informacji

•Niech a będzie wiadomością, która jest wysyłana przez źródło z prawdopodobieństwem P (a).

•Mówimy, że wraz z obserwacją wiadomości a odbiorca uzyskuje l(a) = log_r jednostek ilości informac.

7.Jednostki informacji

•Jednostki ilości informacji:

Jeśli r=2, to bit

Jeśli r=e, to nat (nit)

Jeśli r=10, to Hartley l(a) = log_r

•Szanon (ang. shannon) jest używany jako jednostka ilości informacji, i czasem odróżniany od bitu traktowanego jako jednostka ilości miejsca zajętego przez tę informację (jeśli informacja zajmuje 1000 bitów, ale da się skompresować bezstratnie do 500, to ma 500 szanonów);

8. Nukleotyd, kodon ….

Jednostka miary - wartość wielkości fizycznej, określona, zdefiniowana i przyjęta umownie, której przypisuje się wartość liczbową równą jeden, służąca do ilościowego porównywania różnych wartości tej samej wielkości; (encyklopedia PWN)

Zatem – nukleotyd, kodon, gen itd. nie będą jednostkami informacji w ogólnym tego słowa znaczeniu…

9. Informacja genetyczna

•Informacja genetyczna, zapis właściwości dziedzicznych organizmu, zawartych we wszystkich jego genach; jest wyrażona kolejnością ułożenia 4 rodzajów nukleotydów (różniących się zasadami azotowymi) wzdłuż łańcucha DNA lub u niektórych wirusów RNA. (encyklopedia PWN)

•Możemy zatem uznać, że nukleotyd jest jednostką informacji genetycznej.

Ale…

•Informację genetyczną możemy wyrażać w takich jednostkach jak: Kodon, Gen, Operon, Regulon, Replikon, Chromosom, Genom.

10. Administracja – łac. administrare, kierować, prowadzić, zarządzać, wykonywać, rozporządzać, a także pełnić służbę), działalność organizatorska realizowana przy pomocy aparatu urzędniczego, obejmująca zakres spraw o charakterze publicznym, regulowana przez ogólne normy prawne.

11. Pierwsze opracowania teoretyczne na temat ZIwA pojawiły się na początku XX wieku. Wraz z rozwojem cywilizacji doskonaliły i rozwijały się badania nad procesami związanymi z działaniami zespołowymi. Jednocześnie rozwijała się dynamicznie:

• matematyka,

• teoria systemów,

• psychologia,

• socjologia

• etc. Wystąpiło zjawisko wzajemnego przenikania się problema- tyki dotyczącej ZIwA z dociekaniami innych obszarów naukowych.

Na współczesnym etapie rozwoju ZIwA istnieje konieczność dokonania systematyki pojęć związanych bezpośrednio i pośrednio z ZIwA. Znajomość praw organizacji i zasad zarządzania w kon- teście ZIwA powinna stanowić bazę w jaką jest wyposażony każdy student kończący kierunek Administracja elektroniczna w WWSHE.

13. Obszarem zainteresowania przedmiotu ZIwA są organizacje identyfikowane w administracji i zachodzące w nich procesy, w szczególności dotyczące:

•gromadzenia,

•przetwarzania,

•dystrybuowania,

•zarządzania informacją.

W procesach tych identyfikujemy:

• ludzi

• zasoby materialne

• i informację.

Rozpatrujemy je z punktu widzenia: celowości, sprawności, efektywności i bezpieczeństwa

Przedmiot ZIwA dąży do poznania i objaśnienia świata organizacji oraz poszukuje uogólnień, dotyczących prawidłowości i zasad wg których funkcjonuje administra- cja. Są to główne cele poznawcze, które osiągane są przez realizację funkcji metodologicznej przejawiającej się w me- todach badawczych:

•diagnostycznych (rozpoznawanie stanu badanej orga- nizacji, procesu, obiektu)

•opisowych (opis organizacji, procesów, obiektów)

•eksplanacyjnych (wyjaśnianie i funkcje prognostyczne)

14. W praktyce przedmiot ZIwA:

• systematyzuje wiedzę w zakresie przedmiotu badań nauki o organizacji i zarządzaniu,

• inspiruje teoretyków oraz praktyków do racjonalizacji działań badawczych i praktycznych

• wprowadzaniu postępu organizacyjnego

• stymuluje działania proefektywnościowe

Przedmiot ZIwA ma rozbudowaną strukturę wewnętrzną. Ze względu na obiekt badań, obszar zainteresowań pokry- wa się z wieloma innymi naukami społecznymi. W tym sensie przedmiot ZIwA ma interdyscyplinarny wymiar.

15. ZIwA Ogólna teoria systemów (element, struktura, relacja, model)

Matematyka

Cybernetyka (sterowanie, sprężenie zwrotne, regulacja, układ)

Teoria informacji

Nauki techniczne Prakseologia (teoria sprawnego działania, sprawność)

Statystyka (rozkład)

Informatyka

Prawo Ekonomia (sposoby rozdziału (alokacji)) / macro / mikro

Socjologia (grupa formalna/nieformalna)

Ergonomia (przyjazny)

Psychologia (kwalifikacje miękkie)

Nauki o bezpieczeństwie (strategia, operacja, taktyka)

16. ZIwA ciągle się rozwija adoptując kolejne obszary:

•Systemowa teoria organizacji (bada organizację jako system społeczny, stosuje iteracyjny sposób analizy. Składa się nań zazwyczaj:

• sformułowanie problemu

• określenie celów

• zebranie danych

• zarysowanie alternatyw działania

• budowa modeli

• porównanie kosztów z efektami

• analiza wrażliwości

• ponowne określenie celów i nowych alternatyw, itd…

•Psychologia organizacji (bada zachowania człowieka w organizacji w relacji do innych ludzi i grup społecznych, a także do celów i zadań organizacji , jej struktur i elementów oraz norm, wykładni prawnej i innych warunków brzegowych działania)

•Socjologiczna teoria organizacji (bada socjologię wewnątrzorganizacyjnych procesów oraz socjologię stosunków międzyorganizacyjnych)

• Techniki organizatorskie (rejestruje i wartościuje oraz normuje procesy informacyjne)

•Badania operacyjne (matematyczne sposoby rozwiązywania problemów, które dają się skwantyfikować)

•Prakseologiczna teoria organizacji (funkcjonowanie zespołów ludzkich z punktu widzenia ich sprawności)

• Podejście sytuacyjne / metody scenariuszowe (dostosowanie metody do sytuacji, warunków wewnętrznych i otoczenia)

17. Działania kierownicze - szeroko (opierają się na ustalonej metodami naukowymi wiedzy o zależnościach przyczynowo-skutkowych działań ludzi i techniki. Celem tych działań jest osiągnięcie najwyższego wyniku użytecznego przy najmniejszym nakładzie sił i środków, potrzebnych do osiągnęcia tego skutku)

18. Kierowanie – wąsko (proces podejmowania decyzji pewnego szczebla organizacyjnego, jest to proces definicyjnie zastrzeżony dla nominalnych zwierzchników i dozoru)

19. Kierowanie ( rodzaje):

•Instytucjonalne

•Funkcjonalne

Instytucjonalne (działanie przełożonego, kierownika, dowódcy, szefa, dyrektora), które powoduje zachowanie u podwładnego zgodnie z ustalonym zamiarem.

•Podmiot kierujący

•Przedmiot kierowany (podwładny, pojazd)

•Zachodzące między nimi sprzężenia

Funkcjonalne (wykonanie określonych czynności niezbędnych do realizacji celów i zadań organizacji)

•Planowanie

•Koordynowanie

•Pobudzanie

•kontrolowanie

20. Dowodzenie(w strukturach militarnych podstawowa forma kierowania). Dowodzenie polega na stosowaniu władzy bezpośredniej w stosunku do podległych jednostek organizacyjnych, żołnierzy, zaś zarządzanie na stosowaniu władzy funkcjonalnej.

• Zarządzanie zabezpiecza wykonanie decyzji podjętych przez dowódcę.

•W strukturach militarnych zarządzanie jest pomocniczą funkcją kierowania).

21. Zarówno dowodzenie jak i zarządzanie realizowane jest przez:

•Rozkazywanie (wydawanie poleceń do bezwzględnego, terminowego i dokładnego wykonania)

•Komenderowanie (to rozkazywanie za pomocą regulaminów, instrukcji, które powinny być natychmiast, jednakowo i jednocześnie)

•Sterowanie (kierowanie urządzeniami technicznymi lub/i procesami technologicznymi

• Bezpośrednio

• Pośrednio

• zautomatyzowany sposób,

• automatyczny)

22. Podstawowe prawa organizacji:

Prawo podziału pracy (podział na czynności najprostsze implikuje to specjalizację , a to implikuje zwiększony skutek użyteczności pod względem ilości i jakości)

Prawo koncentracji (skupienie w czasie i przestrzeni środki do wykonania jednorodnych funkcji implikuje to najlepszy efekt działania)

Prawo optymalizacji działalności (zwiększając wysiłek uzyskuje się max lokalne, dalsze zwiększanie powoduje że skutek użyteczny maleje)

Prawo harmonii (skuteczność rośnie przy dobrej synchronizacji/koordynacji)

23. Warunki sprawnego działania:

Jedność kierownictwa (rozkazodawstwa) (podwładny powinien otrzymywać polecenia tylko od jednego przełożonego)

Prawo autorytetu (jakość pracy wykonawcy rośnie gdy określone są granice kompetencji kierownictwa) Prawo nagrody (pobudką każdej działalności ludzkiej jest przewidywana satysfakcja)

24. Zasady naukowego zarządzania wg H. Fayol-a:

1.Podział pracy  lepsze efekty

2.Autorytet  wymusza posłuszeństwo

3.Dyscyplina  przestrzeganie norm

4.Jedność rozkazodawstwa  1 – wielu

5.Jedność kierownictwa 1 cel-1 kierownik-1 plan

6.Podporządkowanie interesu osobistego interesowi ogółu

7.Wynagrodzenie  sprawiedliwe

8.Centralizacja decentralizacja [(f)cel)]

9.Hierarchia

10.Ład

11.Ludzkie traktowanie podwładnych

12.Stabilność personelu małe fluktuacje

13.Inicjatywa  oddolne racjonalizacje

14.Zgranie personelu

25. Istnieje wiele metod i technik podejmowania decyzji:

1.Burza mózgów (Brainstorming)

2.Odwrócona burza mózgów (Reverse Brainstorming).

3.Synektyka (Synectics).

4.Analogie Gordona (Gordon method).

5.Sprawdzanie listy (Checklist Method).

6.Swobodne skojarzenia (Free Association).

7.Wymuszone związki (Forced Relationships).

8. Metoda grupowego notatnika (Collective Notebook Method).

9. Heurystyki (Heuristics).

10. Metoda naukowa (Scientific Method).

11. Analiza wartości (Value Analysis).

12. Lista atrybutów (Attribute Listing).

13. Wykreślanie macierzy (Matrix Charting).

14. Podejście wielkiego marzenia (Big-Dream Approach).

15. Analiza parametryczna (Parameter Analysis).

26. Burza mózgów (Brainstorming )Składa się z dwóch etapów:

W I-ym etapie osoby uczestniczące zachęcane są do swobodnego zgłaszania pomysłów i wymiany poglądów z zastrzeżeniem braku jakiegokolwiek krytycyzmu. Wszystkie pomysły są zapisywane, bądź sesja rejestrowana jest na taśmie.

W 2-im etapie ekspert lub grupa ekspertów nieuczestniczących w pierwszym etapie przegląda jego wyniki i stara się odsiać idee mające sens.

•Nie notuje się autora pomysłu.

•Pomysły mogą być najbardziej śmiałe i niedorzeczne.

•Głosu udziela prowadzący sesję.

•Pomysły powinny być notowane na tablicy, ewentualne na kartce (wybieramy sekretarza)

Metoda ta znana jest także pod nazwami „giełda pomysłów” lub „fabryka pomysłów”. Angażuje wszystkich studentów, każdemu dając możliwość nieskrępowanej wypowiedzi. Jest to metoda, która polega na możliwości szybkiego zgromadzenia wielu hipotez rozwiązania postawionego problemu w krótkim czasie.

Burzę mózgów stosuje się łatwo, a jej przygotowanie nie wymaga długiego czasu. Od wykładowcy wymaga się, aby przygotował problem do rozwiązania (np. w formie pytania). Musi to być problem otwarty, czyli mający różnorodne rozwiązania. Wykładowca musi też przygotować wiadomości, które pozwolą studentom zrozumieć problem.

3 zasadnicze etapy:

A).Wprowadzenie w problem , reguły

B).Zbieranie pomysłów

C).Analiza pomysłów

•Każdy student ma prawo zgłosić dowolną liczbę pomysłów.

•Ważna jest liczba, a nie jakość pomysłów.

• nie mogą być przez nikogo oceniane, krytykowane i komentowane.

•Można korzystać z wcześniej zgłoszonych pomysłów, zmieniać je lub rozwijać.

Zbieranie pomysłów- Uczniowie podają pomysły rozwiązania tego problemu. Sesja trwa kilka minut. Jej koniec wyznacza wyraźny spadek liczby zgłaszanych pomysłów lub decyzja wykładowcy, że zgromadzony materiał wystarczy już do dalszego prowadzenia lekcji i rozwiązania problemu.

Analiza pomysłów. Ocena rozwiązań następuje dopiero po zgłoszeniu wszystkich propozycji Następuje dyskusja na temat każdego rozwiązania i jego ocena. Studenci wspólnie z wykładowcą wybierają najtrafniejsze rozwiązania problemu postawionego przez wykładowcę i uzasadniają swoje stanowisko. Najlepsze rozwiązanie zostaje wprowadzone w życie i sprawdzone pod względem efektywności.

Burza mózgów (Brainstorming) Wady:

•obecność bardzo silnej dominującej osobowości w pierwszym etapie,

•zbyt duża ambicja niektórych uczestników, nie pozwalających dojść innym do głosu,

•niewielka otwartość na nowe idee ekspertów oceniających pomysły,

•skłonność uczestnika do zmiany tematu na niezwiązany z zadaniem,

•istnieje lęk przed cudzą oceną własnych pomysłów

•zachodzi spadek indywidualnej motywacji

•nie można mówić jednocześnie

•trudno jednocześnie przetwarzać dane o cudzych pomysłach i generować własne

•występuje efekt następnego w kolejce –

•spadek uwagi przykładanej do cudzej odpowiedzi i gorsze zapamiętanie jej treści przez osoby, które same generują pomysł

27. Metoda 635 (odmiana burzy mózgów)

Metoda 635 jest chyba najciekawszą z odmian burzy mózgów. W metodzie tej zamiast słownego zgłaszania pomysłów zapisuje się je na formularzu specjalnie do tego przygotowanym. W sesji pomysłowości uczestniczy 6 osób. Każdy uczestnik otrzymuje formularz, na którym zapisuje jednorazowo 3 pomysły w ciągu 5 minut (stąd właśnie nazwa metody). Następnie podaje formularz osobie siedzącej obok. Podobnie jak w przypadku klasycznej burzy mózgów pomysłów nie należy powtarzać, natomiast wskazane jest ich modyfikowanie, rozwijanie i kombinowanie.

Sesja pomysłowości kończy się z chwilą, gdy każdy uczestnik napisze swoje pomysły na każdym formularzu. Łatwo policzyć, że każdy uczestnik w ciągu jednej sesji zgłasza 18 pomysłów. Sesja trwa 30 minut i po jej zakończeniu jest w sumie ponad 100 pomysłów. Po zakończeniu sesji pomysłowości następuje sesja oceniania, która przebiega identycznie jak w oryginalnej metodzie.

Szczególna wartość metody 635 polega na tym, że mogą w niej uczestniczyć ludzie mniej komunikatywni, którzy w zwykłej burzy mózgów zostaliby zakrzyczani. Poza tym mogą tu uczestniczyć jednocześnie przełożeni i podwładni. Metoda wymaga zaledwie 6 osób zamiast 12, a więc można ją przeprowadzić samodzielnie w dziale.

27. Odwrócona burza mózgów (Reverse Brainstorming)

Jasno należy zdefiniować problem i zapisać, np. na tablicy.

Odwróć problem, przez zadanie odwrotnego pytania typu: „Jak mógłbym spowodować, aby ten problem wystąpił?”

Przeprowadza się klasyczną burzę mózgów, zgodnie z postawionym pytaniem.

Na tym etapie nie odrzuca się żadnych pomysłów! Kiedy już zbierze się wszystkie pomysły na spowodowanie problemu, zamienia się zgłoszone pomysły na rozwiązania pierwotnego problemu.

Należy przedyskutować potencjalne rozwiązania, wybierając najlepsze. Czy widzimy nowe możliwości rozwiązania problemu, który jeszcze niedawno wydawał się bardzo trudny do rozwiązania?

27. Synektyka (Synectics) łączenie w całość rzeczy lub elementów różnych od siebie i nie mających ze sobą pozornie nic wspólnego. Metoda synektyczna polega na prowadzeniu dyskusji grupowej, z udziałem kilku lub kilkunastu przedstawicieli różnych dyscyplin naukowych. Moderator grupy przedstawia jej uczestnikom ogólne zarysy problemu badawczego. Uczestnicy grupy omawiają następnie poszczególne zagadnienia w odniesieniu do doświadczeń związanych z własną praktyką naukową i zawodową. Zasadniczym celem dyskusji jest zatem poszukiwanie analogii z różnych dyscyplin naukowych, które można wykorzystać do rozwiązania omawianego problemu.

27. Analogie Gordona (Gordon method). W.J.J. Gordon utrzymuje, że myślenie grupowe zawsze przewyższa myślenie indywidualne. Twierdzi on, że grupa może skondensować do kilku godzin proces tworzenia, który jednostce mógłby zajmować nawet kilka miesięcy. Uważa on, że w grupie łatwiejsze jest „myślenie irracjonalne”, pożądane w trakcie etapów generowania pomysłów w procesie rozwiązywania problemu. Grupa dodaje śmiałości, wyzwala współzawodnictwo i rozszerza zakres poszukiwań pomysłów. Synektyka Gordona opiera się na jednym z twierdzeń psychologii twórczości, które mówi, że: twórczość jest wynikiem łączenia istniejących już elementów, które pozornie nie mają ze sobą nic wspólnego, w nowe całości mogące spełniać użyteczne funkcje. Najbardziej charakterystycznym rysem synektyki jest systematyczne stosowanie analogii jako środka stopniowego oddalania się od rozwiązywanego problemu w jego ujęciu dotychczasowym. Należy ją rozumieć jako działanie poznawcze polegające na świadomym poszukiwaniu podobieństwa między elementami danymi w zdaniu, a konkretnymi strukturami rzeczywistości. Analogia jest użyteczna w problemach, które wymagają kojarzenia odległych od siebie zjawisk i elementów. Aby analogia była skuteczna powinna posiadać ustalony człon (elementy) do którego można się odwołać w trakcie szukania rozwiązań – punkt odniesienia. Metoda ta może być efektywnie stosowana pod warunkiem zdobycia odpowiednich wiadomości i umiejętności oraz dłuższego praktycznego doświadczenia.

Możemy wyróżnić 4 rodzaje analogii:

•analogie personalne,

•analogie proste,

•analogie symboliczne,

•analogie fantastyczne.

Analogie Gordona mają szczególne zastosowanie do:

•poszukiwania pomysłów,

•prognozowania,

•zbierania i analizowania informacji,

•projektowania rozwiązań organizacyjnych.

Analogie Gordona (Gordon method) etapy postępowania.

•Postawienie problemu,

•Zdefiniowanie i analiza problemu,

•Wstępne oczyszczenie problemu,

•Sformułowanie problemu,

•Analogie bezpośrednie (pierwsza faza).

Analogie Gordona (Gordon method).

•Analogie fantastyczne,

•Analogie osobowe,

•Analogie symboliczne,

•Analogie bezpośrednie(druga faza),

•Analiza,

•Wymuszenie rozwiązania,

•Nowe punkty widzenia.