5.NORMY KONSTYTUCYJNE.

** Normy Konstytucyjne :

NORMY ZASADY – są to te normy konstytucyjne , które nas odwołują do pewnych zasad nie określając tych zasad np. Zasada Demokratycznego Państwa Prawnego. Treść tej zasady nie wynika z norm prawnych . Zasady odwołują nas do pozakonstytucyjnego systemu wartości. W konstytucji nie odnajdujemy tych treści, tylko w jakimś porządku pozakonstytucyjnym. Zasada jest bardzo ogólna . Umożliwia wsparcie konstytucji porządkiem aksjologicznym , ale zewnętrzne w stosunku do tego aktu. Mamy nie ustalony zakres treści , może ulegać pewnym zmianą. Daje on możliwość elastycznego stosowania , dopasowania do pewnych sytuacji. Stosowanie takich zasad pozwala na przekształcanie postanowień konstytucji zgodnie ze zmieniającym się duchem czasu. Może trwać mimo zmieniających się warunków.

Konstytucja z 1952 roku miała w części zastosowanie , katalog praw i zasad zawierała konstytucja z 1989 roku klauzula demokratycznego państwa prawnego umożliwiała dostosowanie starych przepisów do nowych warunków. Klauzule takie pełnią ważną rolę pod warunkiem , że są odpowiednio stosowane.

NORMA PROGRAMOWA - państwo ma dbać o dobrobyt , bezpieczeństwo w celu realizacji dobra rodziny art.75 Konstytucji : 1. Władze publiczne prowadzą politykę sprzyjającą zaspokojeniu potrzeb mieszkaniowych obywateli, w szczególności przeciwdziałają bezdomności, wspierają rozwój budownictwa socjalnego oraz popierają działania obywateli zmierzające do uzyskania własnego mieszkania. 2. Ochronę praw lokatorów określa ustawa.

Jednocześnie w ostatnich latach jest widoczna tendencja do normatywizacji konstytucji czyli normy dla których nie ma środka prawnego , który pomagał by wyegzekwować pewne rzeczy.

REGUŁY – mogą być stosowane i są stosowane bezpośrednio np. Sejm składa się Demokratycznego 460 posłów. Reguły możemy stosować bezpośrednio Demokratycznego zasady nie.

Zasada Demokratycznego Państwa Prawnego – jest to zasada charakterystyczna. Ta zasad zdominowała myślenie o konstytucjonalizmie , myślenie państwowe . Zasada umożliwia każdemu dostrzeżenie pewnych rozwiązań w systemie dla siebie.

Np. Zasada Społecznej Gospodarki Rynkowej nie jest ona charakterystyczna w Europie.

Zasada Demokratycznego Państwa Prawnego ma charakter uniwersalny pojawia się w konstytucjach tych krajów , które przeszły doświadczenia braku demokracji, doświadczenia systemów nie demokratycznych.

Hiszpania socjalne i demokratyczne państwo prawne.

Art. 22 z 1949 roku Niemcy są państwem socjalnym.

Klauzula pojawia się tam gdzie były jakieś problemy z demokracją. W Rosji nie ma żadnej podstawy.

* Zasady odnoszą się tylko do aparatu władzy , Modelują pewne zachowania , stymulują je.

Od 1989-1997 roku zasady te były przetwarzane , budowane.

*** Wiąże się to z funkcjami konstytucji : gwarancyjną , wychowawczą , regulacyjną.

W konstytucji USA nie ma zasady konstytucyjnego państwa prawnego w takiej wersji.

Zasada jest historycznie stara, wywodzi się z XIX wieku z Niemieckiej kultury prawnej w wersji „ Państwo prawne. Zasada państwa prawnego”

Oznaczała , że nowy , system państwowy w XIX wieku ma być oparty o normę prawną.

Tzn. że państwo działa tylko na podstawie i zgodnie z prawem. W poprzednim modelu władca decydował co jest prawem.

W XIX wieku państwo działa na podstawie , zgodnie i w granicach prawa. Jest to fundament demokracji . Władza może działać arbitralnie. Jest norma to władza może działać, nie ma normy to nie może działać. Wiązało się to z upadkiem państwa absolutnego. Jak uznaję wolność człowieka to chodzi o wolność od państwa.

W XIX wiek wykluczył arbitralne działanie władzy. Prawo musi spełniać pewne wymagania co do swojej aksjologii. W ramach systemu opartego na zasadzie demokratycznego państwa prawnego muszą być środki dochodzenia prawa, jego egzekwowania. Jak nie ma środka egzekwowania to nie ma prawa.

Zasadę Państwa Prawnego trzeba wprowadzić do systemu . Środki , które umożliwiają dochodzenie treści prawa. Po II Wojnie Światowej zasada ta się ugruntowuje w ustawie zasadniczej Niemieckiej w innej wersji „ socjalnego państwa Prawnego”. Socjalne państwo prawne jest uzupełnione elementy dodatkowy przymiotnik „ socjalne”.

Socjalne ma określoną treść w ogólnym zakresie.

Państwo prawne zostaje nadal państwem prawnym . Uzupełnione jest o nowy zakres funkcji państwa , a mianowicie o społeczne aspekty działania władzy . Odpowiada ta zasada na pytanie : Czy państwo ma zobowiązania wobec swoich obywateli dotyczące bytu materialnego człowieka ? Pojęcie bytu jest szeroko rozumiane , wykształcenie , rozwój duchowy człowieka. Socjalne państwo prawne dotyczy sfery tradycyjnej jak też owej ochrony bytu człowieka.

Państwo powinno gwarantować człowiekowi pewien poziom życia materialnego.

Klauzula Socjalnego Państwa Prawnego wyraża obowiązek aktywnego działania ze strony państwa , uzależnionego od realnych możliwości finansowych .W Konstytucji Niemieckiej nie ma prawie praw i wolności II generacji. Prawa o charakterze świadczeń materialnych są objęte klauzulą socjalnego państwa. Daje to w efekcie to, że można elastycznie realizować prawa II Generacji. Jak państwo ma środki materialne to realizuje świadczenia , jak się zmniejsza środki to realizacja też się zmniejsza tych świadczeń.

Państwo zawsze działa w granicach normy.

*** Demokratyczne Państwo.

Dotyczy innych aspektów , odnosi się do demokratyczności państwa jako podmiotu władzy. Udział obywateli w sprawowaniu władzy. Pojawiają się typowe instytucje demokracji bezpośredniej: referendum , inicjatywa ludowa. Instytucje te niosą niebezpieczeństwo populizmu demagogii politycznej. Stopień skomplikowania decyzji podejmowanych przez aparat państwowy jest tak duży, że wymaga wiedzy specjalistycznej. Trzeba brać tez pod uwagę wielość i rozległość materii , które państwo podejmuje . Przeciwnicy referendum uważają , że jedynie można je zastosować do przyjęcia konstytucji, która jest aktem podstawowym. Trudności organizacyjne się pojawiają . Trzeba szukać innych rozwiązań , które wzmocnią pozycję demokracji. Społeczeństwo ma wpływać , oddziaływać na decyzje aparatu państwowego. Państwo jest demokratyczne gdy władza musi się liczyć ze zdaniem narodu. Po stronie społeczeństwa musi istnieć pewien stopień zorganizowania. Struktura społeczna musi być silna i dobrze zorganizowana. Konsultacje są ze środowiskami.

W treści państwa prawnego są postulaty dotyczące normy prawnej i systemu prawa oraz pewne instytucje , które muszą być powołane , żeby państwo mogło działać z tymi zasadami.

Wszystkie zasady tzw. przyzwoitej legislacji , zasady dotyczące: procedury, prawo spójne, jasne, logiczne, typologia aktów prawnych , zasady dotyczące podziału władzy , niezawisłe sądownictwo , kontrola konstytucyjności norm prawnych .

6.EWOLUCJA KONSTYTUCJI - etapy zmieniające konstytucję

Zatem pojawiają się normy programowe, państwo ma dbać o dobrobyt, bezpieczeństwo w celu realizacji dobra rodziny art.75K norma programowa

Jednocześnie w ostatnich latach jest wyraźna tendencja do normatywizacji konstytucji czyli normy dla których nie ma środków prawnych

nie ma środka prawnego , który by pomagał wyegzekwować pewne rzeczy np., budownictwo TBS-ch, jest wiele praw w konstytucji, które są egzekwowane np., prawa wyborcze

Jeśli mówimy o normatywizacji to takie rozwiązanie, które ograniczy posługiwanie się normami programowymi, dla których nie mamy środków prawnych. Jeżeli jest środek prawny możemy się domagać dotrzymania tych praw.

Prawo podmiotowe jt. Co jest możliwe do wyegzekwowania

Chodzi o to by Konstytucja dała podstawę do uzyskania pewnych dóbr, ale nie materialnych

W Konstytucji Amerykańskiej nie ma słowa o tym . Im trudniejsza sytuacja polityczna kraju tym większy populizm.

We wszystkich Konstytucjach europejskich ten trend jest uwidoczniony ale doktryna podkreśla normatywny charakter Konstytucji

Państwo w sposób umiarkowany ma zadania i funkcje, które ma realizować, bo inaczej stwarza iluzje postanowień Konstytucji.

Państwo powinno mieć zadania, ale umiejętność myślenia w kategoriach prawnych, katalog państwa, które nie wynikają z populizmu i zaskarbiania sobie siły. Konstytucja ma bardzo dużo fikcyjnych postanowień. Chodzi tu o populizm, który bardzo odbił się na normach programowych , które są w Konstytucji. We wszystkich Konstytucjach Europejskich ten trend programowy jest podkreślony.

Obowiązkiem państwa jest stanowienie prawa , które pozwala na;

- odpowiednie prawa ochrony zdrowia,

- system edukacji

- system emerytalny

- system stypendialny

Konstytucja ma być przede wszystkim normatywna, ma zawierać normy, które może zrealizować, aby nie ulegało państwo populistycznym prądom

Podsumowanie:

Droga jaką przeszedł konstytucjonalizm od XIX wieku do czasów współczesnych to droga do państwa jako minimum i konstytucyjnej regulacji wykonywania władzy oraz podstawowe prawa i wolności do państwa opiekuńczego, które przejęło na siebie obowiązek zapewnienia bezpieczeństwa socjalnego, a nawet więcej niż bezpieczeństwa socjalnego. Bardzo wiele Konstytucji formuje zadania dla państwa przekraczające realne możliwości( zadania które są realne) to powoduje pogłębianie kryzysu państwa opiekuńczego, które może stać się niewydolne. W ostatnich latach uwidacznia się coraz wyraźniej dążenie do normatywizacji konstytucji tzn. uznania, że jest to przede wszystkim akt zawierający normy prawne. Taki normatywny charakter konstytucji nie stoi na przeszkodzie by zawrzeć w tym akcie obowiązek wykonywania przez państwo tych zadań. Chodzi o wspomaganie najbardziej potrzebujących pomocy publicznej.