Karnak - wioska usiana ruinami starożytnych budowli, które wznoszone były na przestrzeni wieków przez kilka egipskich dynastii. Znajduje się zaledwie 3 km od świątyni w Luksorze. Powierzchnia kompleksu podzielona jest na trzy segmenty, z których największy liczy około 30 hektarów. W centralnej części znajduje się świątynia poświęcona bogowi wiatrów i powietrza - Amonowi-Re. Pierwotnie Amon był bóstwem lokalnym, lecz od XVI wieku p.n.e. władcy Nowego Państwa podnieśli go do rangi narodowego bóstwa Egiptu. Oddawano mu cześć razem z jego małżonką Mut oraz ich synem, bogiem księżyca – Chonsu. Dla całej trójki wznoszono budowle, które zadziwiały nie tylko niezwykłym kunsztem artystycznym, ale przede wszystkim imponującymi jak na tamte czasy rozmiarami. Największy wpływ na wygląd świątyni mieli bez wątpienia faraoni, z których wymienić należy przede wszystkim Amenhotepa III, Ramzesa I oraz Seti I i Ramzesa II, którzy kontynuowali prace zdobnicze. Dzięki hojności władców Egiptu świątynia z roku na rok stawała się coraz bardziej okazała i bogatsza. Wstęp do niej oprócz głów państwa mieli tylko kapłani.

Do zespołu sakralnego prowadziły dwie aleje sfinksów z głowami barana. Każda z alei wybudowana została w konkretnym celu. Jedna z nich łączyła się ze świątynią w Luksorze, druga natomiast wiodła do Nilu. Podczas tzw. święta Opet, posąg Amona-Re w Karnaku przenoszony był w barce obrzędowej do świątyni w Luksorze, z której wracał następnie drogą wodną

Frontowy pylon świątyni, który zachował się do dziś liczy 44 metry wysokości i 113 metrów szerokości. Tuż za nim znajduje się Wielki Dziedziniec. Drugi pylon prowadzi do Wielkiej Sali Kolumnowej, której powierzchnia zajmuje mniej więcej 1/3 powierzchni Bazyliki św. Piotra w Rzymie. Niegdyś salę tę przykrywał dach wsparty na 134 kolumnach ustawionych w 16 rzędach. Najwyższe z nich mierzyły nawet 23 metry, a zakończone były kapitelami w kształcie rozwiniętego kwiatu papirusu. Niższe kolumny ustawione były w 14 rzędach. Różnica poziomów między dwoma rodzajami kolumn pozwoliła na zamontowanie okien, przez które wpadało światło dzienne. Niesamowita gra cieni wewnątrz świątyni wywiera na turystach ogromne wrażenie. Budowla w Karnaku posiada w sumie około sześciu pylonów, oddzielających poszczególne części. Za ostatnimi znajduje się jeszcze nie w pełni odsłonięta świątynia bogini Mut, a także świątynia Chonsu i innych czczonych niegdyś przez Egipcjan bogów. Po ogrodach osłaniających budowlę pozostało jedynie wspomnienie, natomiast cały czas w Karnaku podziwiać można święte jezioro długości 120 metrów, przy którym według legendy kapłani odprawiali nocne rytuały. Oprócz pylonów oddzielających poszczególne sale świątyni, a także 134 masywnych kolumn na terenie kompleksu w Karnaku znajduje się jeszcze kilka obelisków wzniesionych na polecenie Hatszepsut oraz faraona Totmesa I. Najwyższy zachowany do dziś obelisk mierzy około 30 metrów wysokości.

Świątynia egipska jest odbiciem ziemskiej przyrody Egiptu, a nie wy­imaginowanych terenów nieba, jak sądzili egiptolodzy starszej generacji.

Dolne partie ścian zdobią zazwyczaj ornamenty roślinne, niektóre zaś świątynie posia­dają u dołu wzdłuż zewnętrznej strony murów cha­rakterystyczny odgięty na zewnątrz niski profil, dekorowany stylizowanym ornamentem roślinnym, który równocześnie pełni funkcję użytkową: ochro­nę przed wężami. W hypostylach kolumny, o kształtach palm lub związanych łodyg lotosu czy papirusu, ozdobione są kapitelami w formie za­mkniętych pąków kwiatu, które jak wiadomo, za­mykają się w nocy.

Pułap świątyni zdobią na tle ciemnego błękitu złote gwiazdy, tzw. konstelacje dekanalne patronu­jące 36 częściom nieba, bóstwa zodiakalne i bóstwa gwiezdne w barkach sunących po niebie. Po bokach widnieją wielkie sępy z rozpostartymi skrzydłami. Wnętrze więc świątyni przedstawia obraz noc­nego krajobrazu nad Nilem czy to w gaju pal­mowym, czy w gąszczach papirusów.

O istnieniu świątyń Karnaku Europejczycy dowiedzieli się w XVII wieku. Były zwiedzane przez wszystkich którzy odwiedzali Teby i opisywane w wielu książkach. Paradoksem jest jednak fakt, że Karnak należał do ostatnich miejsc na terenie starożytnej stolicy, które poddano systematycznym badaniom naukowym. Przyczyną tego stanu rzeczy był ogrom budowli i przestrzeni, na której świątynie się rozpościerały. Wykopaliska na tym terenie wymagały ogromnej ilości robotników i specjalistów nimi kierujących.

Budowla wzniesiona na cześć boga Amona-Re w Karnaku porównywana jest często ze Świątynią Narodzin znajdującą się w Luksorze. Jednak świątynia w Karnaku sprawia wrażenie bardziej tajemniczej. Walory historyczne starożytnej budowli docenione zostały w 1979 roku kiedy to zabytek wpisany został na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturowego UNESCO.

Ważną budowlą, wzniesiona za panowania XX dynastii jest położona w południowo-zachodnim krańcu okręgu świątynia Chonsu. Wzniesiona prawdopodobnie przez Ramzesa III, dekorowana i powiększona przez Ramzesów IV, X i XI oraz Herhora, stanowi doskonały przykład klasycznej świątyni Nowego Państwa.

Świątynie poprzedza wspaniały portal wzniesiony w okresie ptolemejskim, przed którym znajduje się aleja sfinksów Amenhotepa III – stanowiąca ostatni odcinek alei łączącej pierwotnie świątynię w Luksorze z okręgiem Amona w Karnaku. Za portalem, aleja sfinksów rozszerza się, prowadząc do pylonu. Pylon miał 34,5 metra długości, 7 metrów szerokości i 18 metrów wysokości. Dziedziniec otwierający się za pylonem jest najprawdopodobniej zbudowany przez Herhora. Z trzech stron otaczają go portyki z podwójnych rzędów papirusowych kolumn i kapitelach zamkniętych. Za dziedzińcem znajduje się niewielka sala hypostylowa (Hipostyl - pomieszczenie, w którym strop oparty jest na słupach (kolumnach) rozmieszczonych w sposób równomierny na całej powierzchni pomieszczenia.). Na osi sali wejście prowadzi do otoczonego korytarzami pomieszczenia – Sali na barkę. Za nią, dalej na osi budowli, znajduje się sala stołu ofiarnego o stropie wspartym na czterech poligonalnych kolumnach. Ostatnie pomieszczenie na osi stanowiło sanktuarium boga Chonsu. Oś świątyni boga Chonsu była skierowana na południe.

Cała świątynia, mimo że rozbudowywana stopniowo przez kilku władców i dekorowana przez wielu, zachowuje wszystkie elementy spotykane w budowach sakralnych Nowego Państwa, a jej kształt architektoniczny może stanowić przykład zasad rządzących tego rodzaju budownictwem.