Stosunki pracy w administracji publicznej

Stosunki pracy w administracji publicznej – ćwiczenia

mgr Mariusz LEKSTON


Podstawowe znaczenie dla stosunków pracy w administracji publicznej w wymiarze normatywnym posiadają 3 ustawy szczególne:

  1. ustawa z 21.11.2008 r. o pracownikach samorządowych

  2. ustawa z 21.11.2008 r. o służbie cywilnej

  3. ustawa z 16.09.1982 r. o pracownikach urzędów państwowych.


Ustawy te mają charakter pragmatyk pracowniczych, a więc aktów regulujących prawa
i obowiązki w stosunkach pracy w administracji publicznej i zgodnie z art. 5 kodeksu pracy uzyskują one pierwszeństwo w stosowaniu przed przepisami kodeksu pracy.
Nie kompetentny charakter pragmatyki jest uzasadnieniem dla ich powiązań z innymi źródłami prawa pracy.

  1. Powiązania z kodeksem pracy, które przebiegają dwutorowo bo z jednej strony niektóre przepisy pragmatyki odwołują się do konkretnych przepisów kodeksów prawa pracy, a z drugiej strony istnieje ogólne odesłanie by w sprawach nieregulowanych w pragmatyce stosować przepisy kodeksu pracy.

  2. Powiązanie z kodeksem cywilnym na zasadzie powiązania piętrowego zwanego kaskadowym w kwestiach nie uregulowanych w pragmatykach stosuje się przepisy kodeksu pracy, a w sprawach tam nie uregulowanych na podstawie art. 300 kodeksu pracy stosuje się przepisy kodeksu cywilnego.

  3. Powiązania z przepisami ustrojowymi. Pragmatyki pracownicze używają pojęć właściwych dla ustroju administracji publicznej nie wyjaśniając kontekstu organizacyjnego. Powiązane z nimi przepisy określające organizacje aparatu administracji publicznej będą dookreślały te pojęcia i wskazywały występujące różnice w odniesieniu do warstwy ustrojowej albo prawno – pracowniczej.

  4. Powiązanie z aktami wykonawczymi (rozporządzenia). Pragmatyki pracownicze ze sfery administracji a także przepisy ustaw z nimi powiązanych zawierają liczne delegacje do wydania rozporządzeń wykonawczych szczególnie widocznych w kontekście ustalania wysokości wynagrodzenia jako elementu treści indywidualnego stosunku pracy.


Art. 5 kp.

Jeżeli stosunek pracy określonej kategorii pracowników regulują przepisy szczególne, przepisy kodeksu stosuje się w zakresie nie uregulowanym tymi przepisami.


Art. 300 kp.

W sprawach nie unormowanych przepisami prawa pracy do stosunku pracy stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu cywilnego, jeżeli nie są one sprzeczne z zasadami prawa pracy.


Art. 9 kp.

§ 1. Ilekroć w Kodeksie pracy jest mowa o prawie pracy, rozumie się przez to przepisy Kodeksu pracy oraz przepisy innych ustaw i aktów wykonawczych, określające prawa i obowiązki pracowników i pracodawców, a także postanowienia układów zbiorowych pracy i innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów i statutów określających prawa i obowiązki stron stosunku pracy.

§ 2. Postanowienia układów zbiorowych pracy i porozumień zbiorowych oraz regulaminów i statutów nie mogą być mniej korzystne dla pracowników niż przepisy Kodeksu pracy oraz innych ustaw i aktów wykonawczych.

§ 3. Postanowienia regulaminów i statutów nie mogą być mniej korzystne dla pracowników niż postanowienia układów zbiorowych pracy i porozumień zbiorowych.

§ 4. Postanowienia układów zbiorowych pracy i innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów oraz statutów określających prawa i obowiązki stron stosunku pracy, naruszające zasadę równego traktowania w zatrudnieniu, nie obowiązują.


Art. 18 kp.

§ 1. Postanowienia umów o pracę oraz innych aktów, na których podstawie powstaje stosunek pracy, nie mogą być mniej korzystne dla pracownika niż przepisy prawa pracy.

§ 2. Postanowienia umów i aktów, o których mowa w § 1, mniej korzystne dla pracownika niż przepisy prawa pracy są nieważne; zamiast nich stosuje się odpowiednie przepisy prawa pracy.

§ 3. Postanowienia umów o pracę i innych aktów, na podstawie których powstaje stosunek pracy, naruszające zasadę równego traktowania w zatrudnieniu są nieważne. Zamiast takich postanowień stosuje się odpowiednie przepisy prawa pracy, a w razie braku takich przepisów - postanowienia te należy zastąpić odpowiednimi postanowieniami niemającymi charakteru dyskryminacyjnego.


Poza powiązanymi z pragmatykami źródłami prawa pracy w znaczeniu prawno konstytucyjnym (kodeks pracy, ustawa, rozporządzenia) istotne znaczenie dla treści indywidualnych stosunków pracy w administracji publicznej posiadają tak zwane autonomiczne (specyficzne) źródła prawa pracy (układ zbiorowy, porozumienia zbiorowe, regulaminy i statuty art. 9 kp).

W zakresie ich obowiązywania w administracji publicznej należy podkreślić dwie rzeczy:

  1. Stosuje się tu zasady uprzywilejowania pracownika wynikają z art. 18 kp. (korzystne dla pracownika w administracji).

  2. W odniesieniu do układu zbiorowego pracy a także regulaminu wynagrodzenia należy uwzględnić wyłącznie podmiotowe z art. 239 § 3 kp. ograniczenia.


Art. 239 kp.

§ 3. Układu nie zawiera się dla:

  1. członków korpusu służby cywilnej,

  2. pracowników urzędów państwowych zatrudnionych na podstawie mianowania i powołania,

  3. pracowników samorządowych zatrudnionych na podstawie wyboru, mianowania i powołania w:

  1. urzędach marszałkowskich,

  2. starostwach powiatowych,

  3. urzędach gminy,

  4. biurach (ich odpowiednikach) związków jednostek samorządu terytorialnego,

  5. biurach (ich odpowiednikach) jednostek administracyjnych jednostek samorządu terytorialnego,

  1. sędziów i prokuratorów.


Podsumowanie:

Co umowa powinna zawierać? (umowa o pracę).

Zgodnie z przepisem art. 29 § 1 Kodeksu pracy, umowa o pracę określa:

  1. strony umowy, 

  2. rodzaj umowy, 

  3. datę jej zawarcia, 

  4. warunki pracy i płacy, do których ustawodawca zaliczył w szczególności:


Nawiązanie umowy o pracę w kodeksie pracy:

Art. 73 kp.

§ 1. Nawiązanie stosunku pracy następuje na podstawie wyboru, jeżeli z wyboru wynika obowiązek wykonywania pracy w charakterze pracownika.

§ 2. Stosunek pracy z wyboru rozwiązuje się z wygaśnięciem mandatu.

Art. 74 kp.

Pracownik pozostający w związku z wyborem na urlopie bezpłatnym ma prawo powrotu do pracy u pracodawcy, który zatrudniał go w chwili wyboru, na stanowisko równorzędne pod względem wynagrodzenia z poprzednio zajmowanym, jeżeli zgłosi swój powrót w ciągu 7 dni od rozwiązania stosunku pracy z wyboru. Niedotrzymanie tego warunku powoduje wygaśnięcie stosunku pracy, chyba że nastąpiło z przyczyn niezależnych od pracownika.


Art. 75 kp.

Pracownikowi, który nie pozostawał w związku z wyborem na urlopie bezpłatnym, przysługuje odprawa w wysokości jednomiesięcznego wynagrodzenia.


Art. 68 kp.

§ 1. Stosunek pracy nawiązuje się na podstawie powołania w przypadkach określonych w odrębnych przepisach.

§ 11. Stosunek pracy, o którym mowa w § 1, nawiązuje się na czas nie określony, a jeżeli na podstawie przepisów szczególnych pracownik został powołany na czas określony, stosunek pracy nawiązuje się na okres objęty powołaniem.


  1. Oświadczenie woli (zmiany, złożenie woli, o wadach złożenia oświadczeń woli, ustanie wypowiedzenia, porozumienie stron, ustnie).


Wójt – pracownik samorządowy, skład jednoosobowy, powołany z wyboru.

Urząd gminy – pracodawca (aparat pomocniczy), art. 3 kp., art. 3’ kp.


Sekretarz – pracownik samorządowy,

Rada gminy – pracodawca.


Starosta – pracownik samorządowy

starostwo powiatowe – pracodawca.

przewodniczący zarządu – powiat.


Służba cywilna:

Wojewoda – urzędnik służby cywilnej

Urząd wojewódzki – pracodawca

Kancelaria Premiera – pracodawca.

  1. Art. 29 § 1 kp. administracja publiczna – rozporządzenia.



23.03.2014 r. Ćwiczenia 2

Strony stosunku pracy w administracji publicznej: pracownik i pracodawca.

W powszechnym prawie pracy definiowanie pracownika opiera się na kryterium podstawy nawiązania stosunku pracy z art. 2 kp. oraz określenie minimalne wieku pracownika: w myśl przepisów art. 22 § 2 kp. oraz art. 190 § 1 kp.

Art. 22 § 2 kp.

Pracownikiem może być osoba, która ukończyła 18 lat. Na warunkach określonych w dziale dziewiątym pracownikiem może być również osoba, która nie ukończyła 18 lat.


Art. 190 § 1 kp.

Młodocianym w rozumieniu kodeksu jest osoba, która ukończyła 16 lat, a nie przekroczyła 18 lat.

Definiowanie pracodawcy to odwołanie się do podmiotów wskazanych w art. 3 kp. z jednoczesną regulacją wykonywania czynności za jednostkę organizacyjną na zasadach określonych art. 3’ kp.

Pracownik w administracji publicznej: odpowiednie stosowanie właściwych przepisów prawa pracy oraz przepisów pragmatyk pozwala na wskazanie 3 kryteriów definiowania pracowników w administracji publicznej:

  1. Właściwa podstawa nawiązania stosunku pracy:

art. 4 o pracownikach samorządowych:



art. 3 o służbie cywilnej:



art. 3 urzędy państwowe:



  1. Tzw. rygory selekcyjne czyli (cechy osoby) wymagania w stosunku do kandydata na pracownika administracji publicznej. Co do zasady, pragmatyki ze strony administracji publicznej zawierają wymagania w stosunku do kandydata dotyczące:



  1. Zatrudnienie we właściwej jednostce organizacyjnej (przewidziane art. 2 i 4
    o pracownikach samorządowych, art. 2 o służbie cywilnej, art. 1 ustawy
    o urzędnikach państwowych ( po 2 do 4 przykładów znać).



Art. 2 ustawy o pracownikach samorządowych zatrudnionych w:


Art. 4 ustawy o pracownikach samorządowych pracownicy samorządowi są zatrudnieni na podstawie:

Pracownicy samorządowi są zatrudniani na podstawie:

    1. wyboru:

      1. w urzędzie marszałkowskim:

      1. w starostwie powiatowym:

      1. w urzędzie gminy:

      1. w związkach jednostek samorządu terytorialnego:

      1. w urzędzie m. st. Warszawy:

    1. powołania:

    1. umowa o pracę:

Pracownicy samorządowi są zatrudniani na stanowiskach:

Art. 8 ustawy o pracownikach samorządowych

Pracodawcą wójta jest urząd gminy. Czynności z zakresu prawa pracy wobec wójta (burmistrza, prezydenta miasta), związane z nawiązaniem i rozwiązaniem stosunku pracy, wykonuje przewodniczący rady gminy, a pozostałe czynności – wyznaczona przez wójta (burmistrza, prezydenta miasta) osoba zastępująca lub sekretarz gminy,
z tym że wynagrodzenie wójta ustala rada gminy, w drodze uchwały.


Art. 9 ustawy o pracownikach samorządowych

Pracodawcą starosty, wicestarosty i członków zarządu powiatu jest starostwo powiatowe. Czynności z zakresu prawa pracy wobec starosty, związane z nawiązaniem i rozwiązaniem stosunku pracy, wykonuje przewodniczący rady powiatu, a pozo-stałe czynności – wyznaczona przez starostę osoba zastępująca lub sekretarz powiatu, z tym że wynagrodzenie starosty ustala rada powiatu, w drodze uchwały. Czynności
w sprawach z zakresu prawa pracy wobec pozostałych członków za-rządu powiatu wykonuje starosta powiatu.


Art. 10 ustawy o pracownikach samorządowych

Pracodawcą marszałka, wicemarszałka i członków zarządu województwa jest urząd marszałkowski. Czynności z zakresu prawa pracy wobec marszałka województwa, związane z nawiązaniem i rozwiązaniem stosunku pracy, wykonuje przewodniczący sejmiku województwa, a pozostałe czynności – wyznaczona przez marszałka osoba zastępująca
lub sekretarz województwa, z tym że wynagrodzenie marszałka województwa ustala sejmik województwa, w drodze uchwały. Czynności w sprawach z zakresu prawa pracy wobec pozostałych członków za-rządu województwa wykonuje marszałek województwa.



Art. 2 ustawy o służbie cywilnej korpus służby cywilnej tworzą pracownicy zatrudnieni na stanowiskach urzędniczych w:

  1. Kancelarii Prezesa Rady Ministrów,

  2. Urzędach ministrów i przewodniczących komitetów wchodzących w skład Rady Ministrów oraz urzędach centralnych organów administracji rządowej,

  3. Urzędach wojewódzkich oraz innych urzędach stanowiących aparat pomocniczy terenowych organów administracji rządowej podległych ministrom lub centralnym organom administracji rządowej,

  4. Komendach, inspektorach i innych jednostkach organizacyjnych stanowiących aparat pomocniczy kierowników zespolonych służb, inspekcji i straży wojewódzkich oraz kierowników powiatowych służ, inspekcji i straży, chyba że odrębne ustawy stanowią inaczej,

  5. Biurze Nasiennictwa Leśnego.


Art. 3 ustawy o służbie cywilnej:

  1. Pracownik służby cywilnej oznacza osobę zatrudnioną na podstawie:

  1. Urzędnik służby cywilnej oznacza osobę zatrudnioną na podstawie:


Art. 1 ustawy o pracownikach urzędów państwowych zatrudnionych w:

  1. Kancelarii Sejmu,

  2. Kancelarii Senatu,

  3. Kancelarii Prezydenta RP,

  4. Sądzie Najwyższym,

  5. Biurze Trybunału Konstytucyjnego,

  6. Biurze Rzecznika Praw Obywatelskich,

  7. Biurze Rzecznika Praw Dziecka,

  8. Biurze Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji.

Pracodawca w administracji publicznej: strukturalne ujęcie aparatu administracji publicznej prowadzi do wniosku, że pracodawcą w tej sferze mogą być tylko jednostki organizacyjne (nie osoba fizyczna). Typy tych jednostek dla właściwych części administracji wskazują przepisy określające miejsce pracy pracownika w administracji publicznej.
O ile art. 3’ kodeksu pracy wskazuje podmioty wykonujące czynności w sferze stosunku pracy za te jednostki w sposób abstrakcyjny, o tyle pragmatyki ze sfery administracji ten przepis konkretyzują. W samorządowych stosunkach pracy, problem ten regulują art. od 7 do 10 ustawy o pracownikach samorządowych (do gminy znać!)

W służbie cywilnej uprawniony w tym znaczeniu podmiot to Dyrektor Generalny właściwego urzędu albo osoby przez niego upoważnione, a w sferze urzędów państwowych kompetencje te posiada kierownik właściwego urzędu albo osoby przez niego upoważniona.

(art. 2,3,3’ kp !) - za mało, poszerzyć o pragmatyk.

Art. 2 kp.

Pracownikiem jest osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania lub spółdzielczej umowy o pracę.

Art. 3 kp.

Pracodawcą jest jednostka organizacyjna, choćby nie posiadała osobowości prawnej,
a także osoba fizyczna, jeżeli zatrudniają one pracowników.


Art. 31 kp.

§ 1. Za pracodawcę będącego jednostką organizacyjną czynności w sprawach z zakresu prawa pracy dokonuje osoba lub organ zarządzający tą jednostką albo inna wyznaczona do tego osoba.

§ 2. Przepis § 1 stosuje się odpowiednio do pracodawcy będącego osobą fizyczną, jeżeli nie dokonuje on osobiście czynności, o których mowa w tym przepisie.


06.04.2014 r. Ćwiczenia 3

Treści stosunku pracy w administracji publicznej.

W powszechnym prawie pracy zasadą jest dokonywanie podziałów w treści stosunku pracy na sferę podmiotową i sferę przedmiotową.

W sferze podmiotowej dokonuje się oznaczenia stron, a w sferze przedmiotowej ich praw
i obowiązków.

Biorąc pod uwagę źródło ustalenia praw i obowiązków stron w sferze przedmiotowej wyróżnia się część obligacyjną, gdzie prawa i obowiązki wynikają z oświadczeń woli stron oraz część normatywną gdzie prawa i obowiązki wynikają z przepisów prawa pracy.

Część obligacyjna art. 29 § 1 Kodeksu pracy, umowa o pracę określa:

  1. strony umowy, 

  2. rodzaj umowy, 

  3. datę jej zawarcia, 

  4. warunki pracy i płacy, do których ustawodawca zaliczył w szczególności:


W sferze przedmiotowej w części obligacyjnej przy braku przepisów szczególnych zawartych w pragmatykach ze sfery administracji art. 29 § 1 Kodeksu pracy określający treść umowy
o pracę będzie stosowany odpowiednio do umowy o pracę zawartej z pracownikiem administracji publicznej. W odniesieniu do poza umownych podstaw jedynie akt mianowania w służbie cywilnej uregulowano w sposób odrębny w ustawie o służbie cywilnej co oznacza, że w pozostałym zakresie stosuje się art. 29 § 1 Kodeksu pracy w związku z 29 § 5 Kodeksu pracy.


29 § 5 Kodeksu pracy.

Przepisy § 1 - 4 stosuje się odpowiednio do stosunków pracy nawiązanych na innej podstawie niż umowa o pracę.


Cześć obligacyjna:

O ile jednak w powszechnym prawie pracy ustalenie elementów części obligacyjnej jest faktycznie wyrazem woli stron ograniczonej tylko ewentualnie przez regulacje wewnętrzne,
o tyle w administracji publicznej przepisy rozporządzeń wykonawczych a także samych pragmatyk ograniczają strony w zakresie kształtowania poszczególnych elementów w tej części treści stosunku pracy w ramach jednolitości administracji publicznej co szczególnie widoczne w zakresie np. rodzaju pracy czy wysokości wynagrodzenia.


W części normatywnej kształtuje się na mocy przepisów prawa pracy prawa i obowiązki stron niezależne od regulowanych w treści podstawy nawiązania stosunku pracy.

W powszechnym prawie pracy co do zasady chodzi o obowiązki i prawa wynikające z kodeksu pracy, natomiast w sferze administracji publicznej pragmatyki (ustawy szczególne) będą w tym zakresie wzbogacać część normatywną o tzw. specyficzne prawa i obowiązki nieobecne w przepisach kodeksu pracy a wiążące się z cechami administracji publicznej
np. problem oceniania pracownika i wpływu oceny na trwałość stosunku pracy, kwestie wykonywania pracy w dodatkowym miejscu pracy za zgodą pracodawcy czy kwestie dodatkowych składników wynagrodzenia (np. nagrody jubileuszowe, dodatki socjalne czy dodatki funkcyjne).




Zmiana treści stosunku pracy w administracji publicznej


W sferze podmiotowej zmiana jest możliwa ale tylko po stronie pracodawcy na podstawie odpowiednio stosowanego art. 23’ kodeksu pracy.

Stosowanie przepisu art. 23’ kodeksu pracy jest możliwe w administracji publicznej przy założeniu, że zdarzeniem powodującym przejście zakładu pracy albo jego części na innego pracodawcę na wzór zdarzeń cywilno prawnych z powszechnego prawa pracy będą zdarzenia dotyczące organizacji aparatu administracji publicznej a szczególnie zmian w tej organizacji (Art. 231 kp. i § 5 kp.).

.

Art. 231 § 1 kp. W razie przejścia zakładu pracy lub jego części na innego pracodawcę staje się on z mocy prawa stroną w dotychczasowych stosunkach pracy, z zastrzeżeniem przepisów § 5 kp.

§ 2. Za zobowiązania wynikające ze stosunku pracy, powstałe przed przejściem części zakładu pracy na innego pracodawcę, dotychczasowy i nowy pracodawca odpowiadają solidarnie.

§ 3. Jeżeli u pracodawców, o których mowa w § 1, nie działają zakładowe organizacje związkowe, dotychczasowy i nowy pracodawca informują na piśmie swoich pracowników
o przewidywanym terminie przejścia zakładu pracy lub jego części na innego pracodawcę, jego przyczynach, prawnych, ekonomicznych oraz socjalnych skutkach dla pracowników,
a także zamierzonych działaniach dotyczących warunków zatrudnienia pracowników,
w szczególności warunków pracy, płacy i przekwalifikowania; przekazanie informacji powinno nastąpić co najmniej na 30 dni przed przewidywanym terminem przejścia zakładu pracy lub jego części na innego pracodawcę.

§ 4. W terminie 2 miesięcy od przejścia zakładu pracy lub jego części na innego pracodawcę, pracownik może bez wypowiedzenia, za siedmiodniowym uprzedzeniem, rozwiązać stosunek pracy. Rozwiązanie stosunku pracy w tym trybie powoduje dla pracownika skutki, jakie przepisy prawa pracy wiążą z rozwiązaniem stosunku pracy przez pracodawcę za wypowiedzeniem.

§ 5. Pracodawca, z dniem przejęcia zakładu pracy lub jego części, jest obowiązany zaproponować nowe warunki pracy i płacy pracownikom świadczącym dotychczas pracę na innej podstawie niż umowa o pracę oraz wskazać termin, nie krótszy niż 7 dni, do którego pracownicy mogą złożyć oświadczenie o przyjęciu lub odmowie przyjęcia proponowanych warunków. W razie nieuzgodnienia nowych warunków pracy i płacy dotychczasowy stosunek pracy rozwiązuje się z upływem okresu równego okresowi wypowiedzenia, liczonego od dnia, w którym pracownik złożył oświadczenie o odmowie przyjęcia proponowanych warunków, lub od dnia, do którego mógł złożyć takie oświadczenie. Przepis § 4 zdanie drugie stosuje się odpowiednio.

W sferze przedmiotowej zmiany w treści stosunku pracy są możliwe przy zastosowaniu różnych czynności w odniesieniu do części tej sfery.

W części normatywnej zmiany w treści stosunku pracy będą skutkiem zmian przepisów prawa np. jak się zmieni wysokość nagrody jubileuszowej bo zmieniło się prawo.


W części obligacyjnej zmiany będą skutkiem czynności stron przy czym rodzaj tych czynności zależy od podstawy nawiązania stosunku pracy. Przy umowie o pracę możliwe jest porozumienie stron i wypowiedzenie zmieniające art. 42 kodeksu pracy.


Art. 42 kp.

Przepisy o wypowiedzeniu umowy o pracę stosuje się odpowiednio do wypowiedzenia wynikających z umowy warunków pracy i płacy.

§ 2. Wypowiedzenie warunków pracy lub płacy uważa się za dokonane, jeżeli pracownikowi zaproponowano na piśmie nowe warunki.

§ 3.  W razie odmowy przyjęcia przez pracownika zaproponowanych warunków pracy lub płacy, umowa o pracę rozwiązuje się z upływem okresu dokonanego wypowiedzenia. Jeżeli pracownik przed upływem połowy okresu wypowiedzenia nie złoży oświadczenia o odmowie przyjęcia zaproponowanych warunków, uważa się, że wyraził zgodę na te warunki; pismo pracodawcy wypowiadające warunki pracy lub płacy powinno zawierać pouczenie w tej sprawie. W razie braku takiego pouczenia, pracownik może do końca okresu wypowiedzenia złożyć oświadczenie o odmowie przyjęcia zaproponowanych warunków.

§ 4.  Wypowiedzenie dotychczasowych warunków pracy lub płacy nie jest wymagane w razie powierzenia pracownikowi, w przypadkach uzasadnionych potrzebami pracodawcy, innej pracy niż określona w umowie o pracę na okres nie przekraczający 3 miesięcy w roku kalendarzowym, jeżeli nie powoduje to obniżenia wynagrodzenia i odpowiada kwalifikacjom pracownika.


W stosunku do mianowania możliwe jest porozumienie stron a wypowiedzenie zmieniające tylko z przyczyn określonych dla rozwiązania stosunku pracy.

Przy wyborze i powołaniu możliwe jest porozumienie stron i czynności specyficzne
np. uchwała Rady Gminy zmieniająca wysokość wynagrodzenia wójta (czynność specyficzna tylko z wyboru pracownika).


27.04.2014 r. Ćwiczenia 4

Ustanie stosunku pracy w administracji publicznej.

  1. Wybór.

Trybem ustania stosunku pracy z wyboru jest zgodnie z art. 73 § 2 kp. wygaśnięcie mandatu np. jak kończy się kadencja. Przyczyny wygaśnięcia mandatu zawarte są w przepisach ustrojowych szczególnie w ustawach samorządowych oraz ustawie kodeks wyborczy. Dla przykładu można tu wskazać upływ kadencji, śmierć, zrzeczenie się mandatu czy odwołanie przed końcem kadencji.


Art. 74 kp.

Pracownik pozostający w związku z wyborem na urlopie bezpłatnym ma prawo powrotu do pracy u pracodawcy, który zatrudniał go w chwili wyboru, na stanowisko równorzędne pod względem wynagrodzenia z poprzednio zajmowanym, jeżeli zgłosi swój powrót w ciągu 7 dni od rozwiązania stosunku pracy z wyboru. Niedotrzymanie tego warunku powoduje wygaśnięcie stosunku pracy, chyba że nastąpiło z przyczyn niezależnych od pracownika.


Art. 75 kp.

Pracownikowi, który nie pozostawał w związku z wyborem na urlopie bezpłatnym, przysługuje odprawa w wysokości jednomiesięcznego wynagrodzenia.


Art. 40 ustawy o pracownikach samorządowych

1. Wójtowi (burmistrzowi, prezydentowi miasta), burmistrzowi dzielnicy m.st. Warszawy, zastępcy burmistrza dzielnicy m.st. Warszawy i pozostałym członkom zarządu dzielnicy m.st. Warszawy, staroście, wicestaroście, członkom za-rządu powiatu oraz marszałkowi, wicemarszałkowi i członkom zarządu województwa, których stosunek pracy został rozwiązany w związku z upływem kadencji, przysługuje odprawa w wysokości trzymiesięcznego wynagrodzenia obliczonego według zasad obowiązujących przy ustalaniu ekwiwalentu pieniężne-o za urlop wypoczynkowy.

2. W przypadku gdy osoba, o której mowa w ust. 1, zostanie ponownie zatrudniona
w najbliższej kadencji na podstawie stosunku pracy z wyboru w tym samym urzędzie, odprawa nie przysługuje.

3. Do pracownika, o którym mowa w ust. 1, nie stosuje się przepisu art. 75 Kodeksu pracy.


  1. Powołanie (odwołanie).

Jedynym trybem ustania stosunku pracy z powołania jest możliwe w każdym czasie i bez podawania przyczyny odwołanie pracownika powołanego.


Art. 70 kp.

§ 1. Pracownik zatrudniony na podstawie powołania może być w każdym czasie niezwłocznie lub w określonym terminie odwołany ze stanowiska przez organ, który go powołał. Dotyczy to również pracownika, który na podstawie przepisów szczególnych został powołany na stanowisko na czas określony.

§ 2. Odwołanie jest równoznaczne z wypowiedzeniem umowy o pracę. W okresie wypowiedzenia pracownik ma prawo do wynagrodzenia w wysokości przysługującej przed odwołaniem.


Akt odwołania wywołuje natychmiastowy skutek prawny w sferze organizacyjnej polegający na pozbawieniu danej osoby konkretnego stanowiska. W sferze prawa pracy odwołanie zgodnie z art. 70 § 2 kp. jest równoznaczne z wypowiedzeniem umowy o pracę co oznacza, że stosunek pracy trwa jeszcze w okresie wypowiedzenia w trakcie którego pracownik ma prawo do wynagrodzenia w dotychczasowej wysokości na podstawie art. 71 kp. możliwe jest by odwołany pracownik wykonywał w tym okresie inne czynności przy czym jest to uzależnione od wniosku samego pracownika albo zgody na ofertę pracodawcy.


Art. 71 kp.

Na wniosek lub za zgodą pracownika pracodawca może zatrudnić go w okresie wypowiedzenia przy innej pracy, odpowiedniej ze względu na jego kwalifikacje zawodowe, a po upływie okresu wypowiedzenia zatrudnić na uzgodnionych przez strony warunkach pracy i płacy.



  1. Mianowanie (wygaśniecie albo rozwiązanie jest to ustanie).


Art. 76 kp.

Stosunek pracy nawiązuje się na podstawie mianowania w przypadkach określonych
w odrębnych przepisach.


W związku z treścią art. 76 kp. należy uznać, ze brak jest ogólnych norm o ustaniu stosunku pracy z mianowania. Normy takie będą zawarte w przepisach szczególnych aktów prawnych przewidujących tę podstawę nawiązywania stosunku pracy.

W służbie cywilnej lektura art. 70 – 75 ustawy o służbie cywilnej prowadzi do wniosku o istnieniu klasycznego podziału ustania stosunku pracy urzędnika służby cywilnej na wygaśnięcie i rozwiązanie.


Wygaśnięcie – zdarzenie prawne: śmierć, utrata obywatelstwa.

Czynność prawna – dwustronna lub jednostronna.


Wygaśnięcie tego stosunku pracy jest możliwe w przypadkach przewidzianych w art. 70 ustawy o służbie cywilnej, natomiast rozwiązanie może przybierać postać zarówno czynności dwustronnej porozumienie jak i jednostronnej oświadczenia pracodawcy albo urzędnika
o wypowiedzeniu albo rozwiązaniu bez wypowiedzenia art. 70 i art. 71 tej ustawie.


Art. 70 ustawy o służbie cywilnej

Stosunek pracy urzędnika służby cywilnej wygasa w razie:

1) odmowy złożenia ślubowania;

2) utraty obywatelstwa państwa należącego do Unii Europejskiej lub innego państwa, którego obywatelom na podstawie umów międzynarodowych lub przepisów prawa wspólnotowego przysługuje prawo do podjęcia zatrudnienia na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;

3) prawomocnego orzeczenia kary dyscyplinarnej wydalenia ze służby cywilnej;

4) prawomocnego skazania za umyślne przestępstwo lub umyślne przestępstwo skarbowe;

5) prawomocnego orzeczenia utraty praw publicznych lub zakazu wykonywania zawodu urzędnika w służbie cywilnej;

6) upływu trzech miesięcy nieobecności w pracy z powodu tymczasowego aresztowania;

7) odmowy wykonania decyzji w sprawie przeniesienia, o którym mowa w art. 62 i 63, lub niepodjęcia pracy w urzędzie, do którego urzędnik został prze-niesiony w trybie art. 66.

Art. 71 ustawy o służbie cywilnej

1. Rozwiązanie stosunku pracy z urzędnikiem służby cywilnej następuje, z zachowaniem trzymiesięcznego okresu wypowiedzenia, w razie:

1) dwukrotnej, następującej po sobie, negatywnej oceny, o której mowa w art. 81 ust. 1;

2) stwierdzenia przez lekarza orzecznika Zakładu Ubezpieczeń Społecznych trwałej niezdolności do pracy uniemożliwiającej wykonywanie obowiązków Kancelaria Sejmu urzędnika służby cywilnej; w celu zbadania stanu zdrowia urzędnika tego można skierować do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z urzędu lub na je-go prośbę;

3) utraty nieposzlakowanej opinii;

4) likwidacji urzędu, jeżeli nie jest możliwe przeniesienie, o którym mowa w art. 66.

2. Rozwiązanie stosunku pracy z urzędnikiem służby cywilnej może nastąpić,
z zachowaniem trzymiesięcznego okresu wypowiedzenia, w razie:

1) (uchylony);

2) odmowy poddania się badaniu przez lekarza orzecznika Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

3. Rozwiązanie stosunku pracy z urzędnikiem służby cywilnej bez wypowiedzenia może nastąpić w razie jego nieobecności w pracy z powodu choroby trwającej dłużej niż rok.

4. W razie niezdolności do pracy z powodu choroby, o której mowa w ust. 3, urzędnik służby cywilnej zachowuje prawo do świadczeń pieniężnych przez okres przewidziany w przepisach o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa.

5. Rozwiązanie stosunku pracy z urzędnikiem służby cywilnej z przyczyn określonych w ust. 1–3 nie może naruszać przepisów dotyczących szczególnej ochrony pracowników w zakresie wypowiedzenia i rozwiązania stosunku pracy.

6. Rozwiązanie stosunku pracy z urzędnikiem służby cywilnej może nastąpić także w drodze porozumienia stron lub za trzymiesięcznym wypowiedzeniem na skutek rezygnacji urzędnika służby cywilnej.

7. Rozwiązanie stosunku pracy z urzędnikiem służby cywilnej bez wypowiedzenia z winy urzędnika może nastąpić w razie:

1) ciężkiego naruszenia przez urzędnika podstawowych obowiązków członka korpusu służby cywilnej, jeżeli wina urzędnika jest oczywista;

2) popełnienia przez urzędnika w czasie trwania stosunku pracy przestępstwa, które uniemożliwia dalsze zatrudnienie, jeżeli przestępstwo jest oczywiste lub zostało stwierdzone prawomocnym wyrokiem;

3) zawinionej przez urzędnika utraty uprawnień koniecznych do wykonywania pracy na zajmowanym stanowisku, jeżeli nie jest możliwe wyznaczenie urzędnikowi stanowiska uwzględniającego jego przygotowanie zawodowe.

8. Rozwiązanie stosunku pracy z urzędnikiem służby cywilnej bez wypowiedzenia z winy urzędnika nie może nastąpić po upływie miesiąca od dnia uzyskania wiadomości
o okoliczności uzasadniającej rozwiązanie stosunku pracy.


Art. 72 ustawy o służbie cywilnej

W okresie wypowiedzenia członek korpusu służby cywilnej może być zwolniony z pełnienia obowiązków, z zachowaniem prawa do wynagrodzenia.


Art. 73 ustawy o służbie cywilnej

1. W razie rozwiązania stosunku pracy z urzędnikiem służby cywilnej z przyczyn określonych w art. 71 ust. 1 pkt 4, w okresie między ustaniem zatrudnienia w likwidowanym urzędzie a podjęciem pracy lub działalności gospodarczej urzędnikowi temu przysługuje świadczenie pieniężne ze środków budżetu państwa, przez okres nie dłuższy niż 6 miesięcy, obliczane jak ekwiwalent pieniężny za urlop wypoczynkowy. Świadczenie to nie przysługuje urzędnikowi, który nabył prawo do emerytury.

2. W razie gdy w okresie, o którym mowa w ust. 1, były urzędnik służby cywilnej pobiera zasiłek chorobowy albo macierzyński, wysokość świadczenia pieniężnego ulega odpowiedniemu obniżeniu.

3. Okres pobierania świadczenia pieniężnego, o którym mowa w ust. 1, wlicza się do okresów pracy wymaganych do nabycia lub zachowania uprawnień pracowniczych oraz do okresów zatrudnienia w rozumieniu przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych – na takich warunkach, na jakich wlicza się okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych, określonych w przepisach o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. Od świadczenia pieniężnego urząd odprowadza składkę na ubezpieczenia społeczne na zasadach przewidzianych dla wynagrodzenia wypłacanego w czasie trwania stosunku pracy.


Art. 74 ustawy o służbie cywilnej

Dyrektor generalny urzędu rozwiązuje stosunek pracy lub stwierdza wygaśnięcie stosunku pracy członka korpusu służby cywilnej.


Art. 75 ustawy o służbie cywilnej

W razie przeniesienia członka korpusu służby cywilnej do innego urzędu jego akta osobowe wraz z pozostałą dokumentacją w sprawach związanych ze stosunkiem pracy przekazuje się do urzędu, w którym członek korpusu służby cywilnej ma być zatrudniony.


Warto podkreślić, że niezależne od tego które przepisy o rozwiązaniu stosunku pracy z mianowaniem się analizuje mowa jest o tzw. wzmożonej ochronie trwałości tego stosunku osiąganej przez katalogowanie enumeratywne dopuszczonych przyczyn wypowiedzenia tego stosunku pracy.


  1. Umowa o pracę (art. 30 § 1 kp.).


Art. 30. § 1 kp.

Umowa o pracę rozwiązuje się:

1) na mocy porozumienia stron,

2) przez oświadczenie jednej ze stron z zachowaniem okresu wypowiedzenia

(rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem),

3) przez oświadczenie jednej ze stron bez zachowania okresu wypowiedzenia

(rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia),

4) z upływem czasu, na który była zawarta,

5) z dniem ukończenia pracy, dla której wykonania była zawarta.




Art. 63 kp.

Umowa o pracę wygasa w przypadkach określonych w kodeksie oraz w przepisach

szczególnych.

Art. 67 kp.

W razie naruszenia przez pracodawcę przepisów niniejszego oddziału, pracownikowi przysługuje prawo odwołania do sądu pracy. W zakresie roszczeń stosuje się odpowiednio przepisy oddziału 6 niniejszego rozdziału.


Art. 61 kc.

§ 1. Oświadczenie woli, które ma być złożone innej osobie, jest złożone z chwilą, gdy doszło do niej w taki sposób, że mogła zapoznać się z jego treścią. Odwołanie takiego oświadczenia jest skuteczne, jeżeli doszło jednocześnie z tym oświadczeniem lub wcześniej.


§ 2. Oświadczenie woli wyrażone w postaci elektronicznej jest złożone innej osobie z chwilą, gdy wprowadzono je do środka komunikacji elektronicznej w taki sposób, żeby osoba ta mogła zapoznać się z jego treścią.


Art. 52 kp.

§ 1. Pracodawca może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika
w razie:

  1. ciężkiego naruszenia przez pracownika podstawowych obowiązków pracowniczych,

  2. popełnienia przez pracownika w czasie trwania umowy o prace przestępstwa, które uniemożliwia dalsze zatrudnianie go na zajmowanym stanowisku, jeżeli przestępstwo jest oczywiste lub zostało stwierdzone prawomocnym wyrokiem,

  3. zawinionej przez pracownika utraty uprawnień koniecznych do wykonywania pracy na zajmowanym stanowisku.

§ 2. Rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika nie może nastąpić po upływie 1 miesiąca od uzyskania przez pracodawcę wiadomości o okoliczności uzasadniającej rozwiązanie umowy.

§3. Pracodawca podejmuje decyzję w sprawie rozwiązania umowy po zasięgnięciu opinii reprezentującej pracownika zakładowej organizacji związkowej, którą zawiadamia o przyczynie uzasadniającej rozwiązanie umowy. W razie zastrzeżeń co do zasadności rozwiązania umowy zakładowa organizacja związkowa wyraża swoją opinię niezwłocznie, nie później jednak niż w ciągu 3 dni.

§4. (uchylony)


Art. 53 kp.

§ 1. Pracodawca może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia:

  1. jeżeli niezdolność pracownika do pracy wskutek choroby trwa:

    1. dłużej niż 3 miesiące - gdy pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy krócej niż 6 miesięcy,

    2. dłużej niż łączny okres pobierania z tego tytułu wynagrodzenia i zasiłku oraz pobierania świadczenia rehabilitacyjnego przez pierwsze 3 miesiące - gdy pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy co najmniej 6 miesięcy lub jeżeli niezdolność do pracy została spowodowana wypadkiem przy pracy albo chorobą zawodową;

  2. w razie usprawiedliwionej nieobecności pracownika w pracy z innych przyczyn niż wymienione w pkt 1, trwającej dłużej niż 1 miesiąc.

§ 2. Rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia nie może nastąpić w razie nieobecności pracownika w pracy z powodu sprawowania opieki nad dzieckiem - w okresie pobierania z tego tytułu zasiłku, a w przypadku odosobnienia pracownika ze względu na chorobę zakaźną - w okresie pobierania z tego tytułu wynagrodzenia i zasiłku.

§ 3. Rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia nie może nastąpić po stawieniu się pracownika do pracy w związku z ustaniem przyczyny nieobecności.

§ 4. Przepisy art. 36 § 11 i art. 52 § 3 stosuje się odpowiednio.

§ 5. Pracodawca powinien w miarę możliwości ponownie zatrudnić pracownika, który w okresie 6 miesięcy od rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia, z przyczyn wymienionych w § 1 i 2, zgłosi swój powrót do pracy niezwłocznie po ustaniu tych przyczyn.


Art. 55 kp.

§ 1. Pracownik może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia, jeżeli zostanie wydane orzeczenie lekarskie stwierdzające szkodliwy wpływ wykonywanej pracy na zdrowie pracownika, a pracodawca nie przeniesie go w terminie wskazanym w orzeczeniu lekarskim do innej pracy, odpowiedniej ze względu na stan jego zdrowia i kwalifikacje zawodowe.

§ 11. Pracownik może rozwiązać umowę o pracę w trybie określonym w § 1 także wtedy, gdy pracodawca dopuścił się ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków wobec pracownika; w takim przypadku pracownikowi przysługuje odszkodowanie w wysokości wynagrodzenia zaokres wypowiedzenia, a jeżeli umowa o pracę została zawarta na czas określony lub na czas wykonania określonej pracy - w wysokości wynagrodzenia za okres 2 tygodni.

§ 2. Oświadczenie pracownika o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia powinno nastąpić na piśmie, z podaniem przyczyny uzasadniającej rozwiązanie umowy.
Przepis art. 52 § 2 stosuje się odpowiednio.

§ 3. Rozwiązanie umowy o pracę z przyczyn określonych w § 1 i 11 pociąga za sobą skutki, jakie przepisy prawa wiążą z rozwiązaniem umowy przez pracodawcę za wypowiedzeniem.


Art. 24 ustawy o pracownikach samorządowych.

1. Do podstawowych obowiązków pracownika samorządowego należy dbałość
o wykonywanie zadań publicznych oraz o środki publiczne, z uwzględnieniem interesu publicznego oraz indywidualnych interesów obywateli.

2. Do obowiązków pracownika samorządowego należy w szczególności:

1) przestrzeganie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej i innych przepisów prawa;

2) wykonywanie zadań sumiennie, sprawnie i bezstronnie;

3) udzielanie informacji organom, instytucjom i osobom fizycznym oraz udostępnianie dokumentów znajdujących się w posiadaniu jednostki, w której pracownik jest zatrudniony, jeżeli prawo tego nie zabrania;

4) dochowanie tajemnicy ustawowo chronionej;

5) zachowanie uprzejmości i życzliwości w kontaktach z obywatelami, zwierzchnikami, podwładnymi oraz współpracownikami;

6) zachowanie się z godnością w miejscu pracy i poza nim;

7) stałe podnoszenie umiejętności i kwalifikacji zawodowych.


Mechanizm wygaśnięcia i rozwiązania umowy o pracę pracownika samorządowego regulują odpowiednio stosowane w tym zakresie przepisy kodeksu pracy.

Z zastrzeżeniem jednak takim, że poszczególne przepisy ustawy o pracownikach samorządowych wskazują szczególne okoliczności oraz tryby rozwiązania tego stosunku pracy uwzględniając specyfikę zatrudnienia w samorządzie terytorialnym.



ZNAĆ:

Art. 16 ustawy o pracownikach samorządowych

1. Stosunek pracy pracownika samorządowego zatrudnionego na podstawie umowy
o pracę nawiązuje się na czas nieokreślony lub na czas określony. Jeżeli zachodzi konieczność zastępstwa pracownika w czasie jego usprawiedliwionej nieobecności
w pracy, pracodawca może w tym celu zatrudnić innego pracownika na podstawie umowy o pracę na czas określony, obejmujący czas tej nieobecności.

2. W przypadku osób podejmujących po raz pierwszy pracę na stanowisku
urzędniczym, w tym kierowniczym stanowisku urzędniczym, w jednostkach, o których mowa w art. 2, umowę o pracę zawiera się na czas określony, nie dłuższy niż 6 miesięcy, z możliwością wcześniejszego rozwiązania stosunku pracy za dwutygodniowym wypowiedzeniem.


Art. 27 ust. 9 ustawy o pracownikach samorządowych

Uzyskanie ponownej negatywnej oceny, o której mowa w ust. 8, skutkuje rozwiązaniem umowy o pracę, z zachowaniem okresów wypowiedzenia.


Art. 30. ust. 1 i 2 ustawy o pracownikach samorządowych


Art. 30. 1. Pracownik samorządowy zatrudniony na stanowisku urzędniczym, w tym kierowniczym stanowisku urzędniczym, nie może wykonywać zajęć pozostających w sprzeczności lub związanych z zajęciami, które wykonuje w ramach obowiązków służbowych, wywołujących uzasadnione podejrzenie o stronniczość lub interesowność oraz zajęć sprzecznych z obowiązkami wynikającymi z ustawy.


2.W przypadku stwierdzenia naruszenia przez pracownika samorządowego któregokolwiek
z zakazów, o których mowa w ust. 1, niezwłocznie rozwiązuje się z nim, bez wypowiedzenia, stosunek pracy w trybie art. 52 § 2 i 3 Kodeksu pracy lub odwołuje się go ze stanowiska.




21



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:

więcej podobnych podstron