GRUPA SPOŁECZNA I JEJ ZNACZENIE
Społeczeństwo to zbiorowość i grupy , które stanowią element organizacji życia społecznego. Z socjologicznego punktu widzenia jesteśmy członkami wielu grup jednocześnie np. rodzina , klub sportowy, załogi zakładu pracy. Uczestnictwo w ich życiu kształtuje poglądy, wyznacza cele, kształtuje naszą tożsamość.
Ludzie z którymi jesteśmy w relacjach mają wpływ na tworzenie tego jacy jesteśmy i jak postrzegamy świat. Dzięki grupie jesteśmy kimś określonym np. córką, matką, pielęgniarka- jest to element naszej tożsamości, który zobowiązuje do określonych zachowań. Nie każda zbiorowość jest grupą, aby mogła się nią stać muszą być w niej ludzie, którzy są świadomi, że tworzą całość odrębną od innych. Podstawowym elementem grupy są członkowie- socjologowie nie określają górnej granicy liczebności, natomiast za dolną uważają co najmniej trzy osoby.
Grupa określa jacy powinni być jej członkowie. Stawia wymagania dotyczące wyglądu zewnętrznego np. pielęgniarka uniform, co tworzy w ten sposób wzór fizyczny członka grupy.
Grupa wyznacza to co w socjologii nazywa się wzorem moralnym. Jest to zespół oczekiwań dotyczących zachowania i cech osobowościowych kierowanych pod adresem jeden oski wchodzącej w jej skład. Wzór moralny wiąże się z zespołem wartości i norm.
Każde grono osób musi mieć uzasadnienie swego istnienia ,może ono być bardziej lub mniej określone- to element łączący zbiór jednostek w określoną całość. Może być to cel lub zadanie do realizacji. Cele ściśle wiążą się z wartością ważną dla grupy. Czym jest wartość? W socjologii nie ma jednej definicji. Możemy przyjąć ,że są to dobre stany, zjawiska materialne , uznawane przez grupę za ważne i pożądane.
Wartości stanowią element kultury, życia zbiorowego, więzi społecznych(czyli stosunków społecznych).W funkcjonowaniu grupy wyróżnia się : zależności wynikająca z działania grupy lub społeczeństwa i zamierzeń indywidualnych jednostki. Pierwsza z nich wyróżnia stosunki formalne(np. w miejscu pracy ), a druga nieformalne(np. na forum towarzyskim) . Stosunki społeczne zachodzące w grupie składają się na układ wzajemnych oddziaływań i zależności czyli tworzą się więzi społeczne. Rodzaje więzi :
I - więź rzeczowa(łączy role społeczne np. pielęgniarka –pacjent)
- więź osobista( łączy osoby)
II -bezpośrednia( łączy ludzi którzy mają bezpośredni kontakt )
- pośrednia ( między dwojgiem ludzi jest oba trzecia)
III- więź: formalna i nieformalna
Grupa może istnieć i realizować swoje zadania, gdy jej członkowie będą zgodnie działać na jej rzecz. Jest to socjalizacja czyli proces uspołecznienia uczenia bycia członkiem grupy. Nie zawsze mamy ochotę wypełniać zadania grupy która może nas nakłaniać do przestrzegania zasad funkcjonowania w niej (kontrola społeczna).Ostateczną decyzją braku podporządkowania grupie może być wykluczenie z ich grona lub izolacja.
Komunikacja społeczna
Istotnym elementem więzi społecznych jest komunikacja. Jest ona częstsza w środowisku osób o wysokim prestiżu wykształcenia niż u osób o niskim wykształceniu. Stanowi ona szczególny przedmiot zainteresowania socjologii i jest tym większa, gdy grupa ma wspólne cele i zadania do wykonana. Komunikacja ma dwie funkcje:
- informacyjno – organizacyjną (przekazywanie informacji grupie)
- motywująco- inspirującą (polega na stworzeniu atmosfery zagrożenia i wspólnoty wśród członków grupy-ma ona zastosowanie we współczesnej socjologii i ekonomi organizacji)
W systemie ochrony zdrowia komunikacja stanowi bardzo ważny składnik interakcji personelu medycznego a pacjentem. Informacje uzyskane od pacjenta są podstawą diagnozy pielęgniarskiej i procesu pielęgnowania. Możemy komunikować się w sposób werbalny (język) i niewerbalny- symboli (dotyk, znaki , gesty, rekwizyty, sposób ubrania itp.).
Akt komunikacyjny składa się z 4 podstawowych członów:
1 NADAWCA- źródło informacji
2 PRZEKAZ- treść informacji
3 KANAŁ – droga przekazu informacji
4 ODBIORCA
Miedzy nadawcą a odbiorcą dochodzi do sprzężenia zwrotnego. Komunikacja przebiega w zależności od tego kim są nadawca i odbiorca , czego dotyczy informacja, w jakich sytuacjach dochodzi do jej wymiany.
Warunki skutecznej komunikacji:
- informacje muszą być nowe , aby zostały przyjęte
- informacje muszą być dostosowane do potrzeb lub zainteresowań odbiorcy
- przekaz informacyjny musi uwzględniać pytania i wątpliwości odbiorcy by ocenić że odbiór nie został zniekształcony.
W literaturze uwzględnia się 4 modele komunikacji w grupie:
- koła( nie ma pozycji centralnej i preferowanej daje to poczucie zadowolenia i przynależności do grupy, ale nie jest tak skuteczny np. plotka )
-łańcucha
- gwiazdy i raka ( jest systemem najbardziej scentralizowanym – prowadzi to do mniejszej liczby błędów w trakcie rozwiązywania zadań grupowych; ma to wpływ na poczucie więzi z grupą i zadowolenia; im wyższą pozycję ktoś zajmuje w grupie w strukturze komunikacyjnej tym bardziej jest związany z grupą i zadowolony.)