Prowadzący: Dr. Urszula Skurzyńska-Sikora

Wykład I: 05.10.2011

Zakres literatury:

1. Griffin R.W. „Podstawy zarządzania organizacjami”, PWN, Wa-wa 2004

2. Koźmiński A.K.; Piotrowski W. „Zarządzanie. Teoria i praktyka” PWN, Wa-wa 2008

3. Quinn R.E.; Fearman S.R.; Thompson M.P.; McGrath M.R. „Profesjonalne zarządzanie” PWE, Wa-wa 2006

4. Schermerhorn J.R. „Zarządzanie. Kluczowe koncepcje” PWE, Wa-wa 2008

5. Stewart D.M. Praktyka kierowania, PWE, Wa-wa 2002

6. Stoner J.A.F.; Freeman R.E.; Gilbert D.R. „Kierowanie” PWE, Wa-wa 2011

Kierowanie, to:
Marry Parker Follet	Sztuka osiągania celów za pośrednictwem innych ludzi.
R.W. Griffin	Zarządzanie, to zestaw działań skierowanych na zasoby organizacji i podejmowanych z zamiarem osiągnięcia celów organizacji (dążenie do osiągania celów organizacji).

Zarządzanie w organizacjach:

Planowanie- wytycznie celów organizacji i określanie sposobu najlepszej ich realizacji.

Podejmowanie decyzji- część procesu planowania obejmująca wybór trybu działania spośród zestawu dostępnych możliwości.

Organizowanie- logiczne grupowanie działań i zasobów.

Kierowanie ludźmi (przewodzenie)- zespół procesów wykorzystywanych w celu sprawienia, by członkowie organizacji współpracowali ze sobą w interesie tejże organizacji.

Kontrolowanie- obserwowanie postępów organizacji w realizacji jej celów.

Zasoby ludzkie- obejmują uzdolnienia kierownicze i siłę roboczą.

Zasoby finansowe- to kapitał finansowy wykorzystywany przez organizację do finansowania zarówno bieżącego, jak i długofalowego funkcjonowania.

Zasoby rzeczowe- obejmują surowce, pomieszczenia biurowe i produkcyjne oraz sprzęt.

Zasoby informacyjne- to wszelkiego typu pożyteczne dane niezbędne do skutecznego podejmowania decyzji.

Sprawny- wykorzystujący zasoby mądrze i bez zbędnego marnotrawstwa.

Skuteczny- działający z powodzeniem.

Proces zarządzania:

s przężenie zwrotne ma konstruktywny charakter

w eryfikacja zasobów lub celów

Funkcje zarządzania (w ujęciu współczesnym):

1. Planowanie

2. Organizowanie

3. Przewodzenie

4. Kontrolowanie

Cechy zarządzania wg. Petera Druckera (współczesny przedstawiciel zarządzania):

• Zarządzanie dotyczy przede wszystkim ludzi

• Zarządzanie jest głęboko osadzone w kulturze

• Zarządzanie wymaga prostych i zrozumiałych wartości, celów działań i zadań jednoczących wszystkich uczestników organizacji

• Zarządzanie powinno doprowadzić do tego, by organizacja była zdolna do uczenia się

• Zarządzanie wymaga komunikowania się

• Zarządzanie wymaga rozbudowanego systemu wskaźników

• Zarządzanie musi być jednoznacznie zorientowane na podstawowy i najważniejszy rezultat, jakim jest zadowolony klient

Wykład II: 12.10.2011- EWOLUCJA ZARZĄDZANIA

1. 1. Okres przednaukowy

      1. Piramidy Egipskie

      2. Wielki Mur Chiński

   2. Wielkie wyprawy:

      1. Wojenne (np. Aleksandra Wielkiego)

      2. Geograficzne (np. odkrycie ameryki)

   3. Wielkie miasta czy organizacje:

      1. Polis: miasta-państwa (np. Uruk, Ur, Ateny, Sparta)

      2. Cesarstwa- królestwa (np. Sumer, Egipt, Babilonia, Asyria, Rzym)

      3. Wielkie organizacje religijne

   4. Wybrane dzieła:

      1. Ksenofont „Oikonomikas” (ok. 435-355r.p.n.e.)

      2. Platon „Państwo” (ok. 427-347r.p.n.e.)

      3. Sun Tzu „Sztuka Wojny” (ok. 310-230r.p.n.e.)

1. A. Smith „Badania nad naturą i przyczynami bogacenia się narodów” (1776) (Smith: 1723-1790)

2. A. Gostomski „Gospodarstwo” (1588)

3. N. Macharelli „Książę” (1532)

1. Wielka rewolucja przemysłowa (XIX i XX w. jako okres przełomu w gospodarce)

   1. Dążenie do rozwoju i doskonalenia mechanizmów produkcji masowej, a pośrednio do obniżenia jednostkowych kosztów wytwarzania.

   2. Zmniejszenie jednostkowych kosztów produkcji poprzez zwiększenie jej skali.

   3. Skupienie uwagi kierownictwa przedsiębiorstw głównie na problemach organizacji produkcji.

   4. Powstanie pierwszych ram teoretycznych organizacji i zarządzania przedsiębiorstwem (klasycznych teorii zarządzania)

   5. Teoria naukowej organizacji pracy

   6. Teoria administracyjna

   7. Podział pracy głównym motorem rozwoju społecznego i wzrostu bogactwa narodów

2. Korzyści wynikające ze specjalizacji:

   1. Łatwiej szkolić ludzi

   2. Możliwość osiągnięcia perfekcji, mistrzostwa

   3. Oszczędność czasu

   4. Możliwość konstruowania maszyn i narzędzi

   5. Efekt finalny- wyższa wydajność

   6. Podstawowe teoretyczne założenia dotyczyły przede wszystkim racjonalizacji technicznych i ekonomicznych elementów produkcji przemysłowej.

3. N aukowa organizacja pracy: Fredrick W. Taylor (początek XX wieku) prekursor

Zaproponowany przez niego system organizacji miał na celu uzyskanie kilkakrotnie wyższej wydajności, niż było to możliwe przy stosowaniu tradycyjnych metod pracy.

Rozwój naukowych metod organizacji pracy, które zastąpią stosowane do tej pory przez robotników metody „zachowawcze”.

Wprowadzenie naukowych metod selekcji kandydatów oraz stopniowego kształtowania robotników i doskonalenia ich kwalifikacji w celu przydzielenia każdemu z nich pracy, do której najlepiej się nadaje.

Zapoznanie robotników z naukową metodą organizacji pracy w celu umożliwienia im uzyskania jak najlepszych wyników w pracy.

Wprowadzenie podziału pracy i odpowiedzialności pomiędzy robotników i dyrekcję oraz stworzenie warunków do ich wzajemnej współpracy.

1. Naukowa analiza technicznych i społecznych czynników wpływających na realizację zadań roboczych

2. Posługiwano się bardzo skomplikowanymi parametrami w celu określenia zadań elementarnych i idealnych sekwencji koniecznych operacji.

Wyniki analizy umożliwiły doskonalenie maksymalnego podziału pracy- wydzielenie różnorodnych operacji oraz za zmniejszenie czasu i wysiłku potrzebnych do wykonania poszczególnych zadań.

Technika podziału miała na celu szybsze nauczenie pracowników wykonywania powierzonych im zadań.

Wydajność pracy zależy od:

1. Właściwego doboru pracownika

2. Wprowadzenia instrukcji roboczej doskonalącej zachowania organizacyjne robotników.

3. Wprowadzenie pracy wysoce podzielonej, pozwalającej na maksymalne uproszczenie wykonywanych czynności (+wyspecjalizowanie)

4. Dostosowanie rytmu pracy indywidualnej do wymagań technologicznych procesu produkcyjnego oraz rytmu maszyn i urządzeń.

5. Stworzenie fizycznych warunków pracy maksymalnie sprzyjających wzrostowi wydajności pracy.

6. Budowa systemu bodźców materialnych skłaniających robotników do stałego zwiększenia wydajności.

F.W. Taylor, twórca koncepcji tzw. Kierownictwa funkcyjnego, czyli przeniesienia zasady podziału pracy i specjalizacji na poziom kadry kierowniczej oraz funkcjonalnej struktury organizacyjnej.

Podział pracy- rozbicie elementów poszczególnych procesów na proste zadania, w których pracownicy specjalizują się tak długo, aż osiągną najwyższą sprawność.

Henry le Chatelier- europejski popularyzator prac Taylora, autor tzw. Cyklu organizacyjnego złożonego z pięciu stopni:

1. Określenie celu (ścisłego, użytecznego)

2. Ocena środków i warunków osiągnięcia naszego celu

3. Przygotowanie niezbędnych środków

4. Wykonanie zamierzonego działania stosownie do założonego celu

5. Kontrola osiągniętych wyników i wyciągnięcie wniosków

Zasada bezwładności (reguła przekory)- każda zmiana rodzi opór.

Frank i Lilian Gilbreth- badacze przebiegu i czasu trwania ruchów człowieka w czasie pracy (time and motion study)

• Dokonali podziału ruchów na 18 typowych mikroruchów elementarnych

• Wyniki ich badań pozwoliły na wyeliminowanie czynności zbędnych oraz ustalenie właściwej kolejności operacji

Zasady działania:

1. Identyfikacja ruchów i operacji niezbędnych (eliminacja zbędnych)

2. Ustalenie właściwej kolejności operacji

3. Łączenie ruchów w większe struktury- skrócenie czasu ich wykonywania

Henry Lawrence Gannt:

+twórca karty dziennej wydajności

+autor przemiany w systemie wynagrodzenia (ocena wydajności pracy)

+twórca metod graficznej ilustracji zadań i przebiegu pracy, która umożliwia porównanie faktycznego przebiegu prac z planowanym