Zestaw ćwiczeń Kinezjologii edukacyjnej
Podstawy teoretyczne Dennisonowskiej Gimnastyki Mózgu zostały zamieszczone na stronie serwisu w oddzielnym artykule „Kinezjologia edukacyjna”. Kontynuując zagadnienie, przedstawiam ćwiczenia najczęściej wykorzystywane w praktyce pedagogicznej.
Są to ruchy bezpieczne, proste, naturalne. Wspierają integrację oczu, uszu i całego ciała, a co za tym idzie – dają poprawę w pisaniu i czytaniu. Integracja pracy
obu półkul mózgowych sprawia, że dziecko staje się otwarte i ciekawe świata, ale też i świadome własnego niepowtarzalnego „ja”.
Dziecko zaczarowane ruchami…
Picie wody
Przed każdymi ćwiczeniami pijemy dużo wody, która wspomaga uczenie się i myślenie, podnosi energetykę ciała i dotlenia mózg. Ilość wody, jaką powinno się wypijać dziennie, oblicza się dzieląc masę ciała przez 11.
Ruchy naprzemienne
Podnosimy
do góry prawe kolano i dotykamy do niego lewą ręką, po czym
podniesione lewe kolano dotykamy prawą ręką (ruchy podobne do
marszu w miejscu). Ćwiczenie wykonujemy w ciągu dnia możliwie jak
najczęściej, w urozmaicony sposób, najlepiej przy codziennych
czynnościach.
Efekty: poprawa pisania, słuchania, czytania i
rozumienia, koordynacji ruchowej lewej i prawej strony ciała,
wzmocnienie oddechu,
wzrost energii, poprawa wzroku i słuchu.
Rowerek
na
miękkiej powierzchni. Podnosimy ręce i głowę do góry. Obejmujemy
głowę dłońmi i podtrzymujemy ją. Prawym łokciem dotykamy lewego
kolana, potem lewym łokciem prawego kolana, itd. Oddychamy
rytmicznie.
Efekty: integracja lewej i prawej strony ciała,
poprawa czytania, pisania i liczenia.
Pozycja Cooka
Siadamy,
krzyżujemy nogi w kostkach. Wyciągamy ręce przed siebie i
przekręcamy dłonie grzbietami do siebie tak, by kciuki skierowane
były w dół. Przekładamy jedną rękę przed drugą tak, by dłonie
dotykały się wewnętrznymi stronami (kciuki są nadal skierowane w
dół). Krzyżujemy palce dłoni. Zginamy ręce w łokciach i
opieramy je na piersi. Zamykamy oczy, język kładziemy na
podniebieniu. Oddychamy swobodnie. W takiej pozycji pozostajemy około
2 minut. Zwalniamy język, nogi, ręce swobodnie opuszczamy.
Efekty:
poprawa stabilności
emocjonalnej, uwagi i koncentracji.
Oddychanie przeponowe
Wdychamy
powietrze nosem. Oczyszczamy płuca, robiąc krótkie wydechy przez
zaciśnięte wargi (wyobrażamy sobie, że chcemy utrzymać piórko w
powietrzu). Kładziemy ręce na brzuchu – na wdechu ręce podnoszą
się, a na wydechu opuszczają. Robimy wdech licząc do trzech.
Zatrzymujemy oddech
na 3 sekundy. Wydychamy, licząc do trzech. Ponownie zatrzymujemy
oddech na 3 sekundy. Powtarzamy całość.
Efekty: rozluźnienie
centralnego układu nerwowego, poprawa głośnego czytania, mowy.
Leniwe ósemki
Rysujemy
lub wodzimy oczami za przedmiotem po kształcie położonej ósemki
(znaku nieskończoności). Zaczynamy zawsze od środka ósemki w lewo
do góry lewą ręką, a następnie prawą ręką. Wyciągamy przed
siebie lewą rękę, zaciskamy pięść, a kciuk kierujemy do góry.
Rysujemy kciukiem w powietrzu po kształcie wodząc oczami za ręką,
głowę trzymamy nieruchomo.
Efekty: polepszenie koordynacji
wzrokowej, integracja półkul mózgowych, poprawa mechanizmu
czytania
(ruch oczu z lewej do prawej), rozpoznawania znaków przy pisaniu,
czytania ze zrozumieniem.
Alfabetyczne ósemki
Najpierw
rysujemy kilka leniwych ósemek, a potem wpisujemy w kształt leżącej
ósemki małe litery alfabetu, zachowując kierunek w lewo do góry.
Efekty: poprawa znajomości zasad pisowni, twórczego pisania,
koordynacji ręka - oko, rozpoznawania i kodowania symboli, zdolności
manualnych, precyzji ruchowej.
Słoń
Wyciągamy
lewą rękę w przód, grzbietem dłoni do góry. Głowę kładziemy
na ramieniu wyciągniętej ręki. Nogi w kolanach lekko uginamy w
małym rozkroku. Rysujemy ręką w powietrzu obszerne leniwe ósemki
(ucho przyklejone do ramienia). Prostujemy całe ciało. Następnie
to samo prawą ręką. Pamiętamy przy tym, że kierunek pisania to w
lewo do góry.
Efekty: stymulacja mowy, twórczego myślenia,
rozwój pamięci długoterminowej, zintegrowanego widzenia, słyszenia
i ruchu, polepszenie pisma.
Motyl na suficie
Podnosimy
do góry głowę. Nosem na suficie kreślimy leżące ósemki.
Zaczynamy w lewo do góry.
Efekty: poprawa koordynacji
wzrokowo-ruchowej, mechanizmu czytania i pisania.
Kołyska
Siadamy
na podłodze. Ręce lekko ugięte opieramy z tyłu, utrzymując
podniesiony tułów. Nogi zginamy w kolanach i podnosimy stopy do
góry. Usuwamy napięcie w jednym biodrze, a potem w drugim,
wykonując nieduże ruchy nogami.
Efekty: rozwój umiejętności
wzrokowego śledzenia ruchów w kierunku od lewej do prawej strony,
nawyku skupiania uwagi i zrozumienia.
Wahadło
Opuszczamy
jak najbardziej podbródek w dół i poruszamy nim powoli od jednego
ramienia do drugiego, przy tym swobodnie oddychając.
Efekty:
polepszenie obuocznego patrzenia, głośnego i cichego czytania oraz
pisania, umiejętności językowych, rozluźnienie centralnego układu
nerwowego.
Kobra
Siadamy,
opieramy dłonie na stole, trzymamy plecy rozluźnione. Zaczynamy
oddychać, jakby od podstawy kręgosłupa. Skupiamy się na oddechu.
Efekty: przekraczanie środkowej linii ciała, rozluźnienie
centralnego układu nerwowego, poprawa obuocznego widzenia, słuchania
ze zrozumieniem, umiejętności mowy, kontroli motoryki precyzyjnej.
Pompowanie piętą
Stajemy
prosto. Wysuwamy jedną nogę do tyłu, stawiając ją na palcach. Na
wydechu zginamy w kolanie nogę, stojąc z przodu, a piętę tylnej
nogi staramy się postawić na podłodze. Na wdechu podnosimy się,
prostując przednią nogę i podnosząc piętę tylnej nogi. Tylna
noga powinna być wyprostowana. Zmieniamy nogi.
Efekty:
integracja tylnych i przednich części mózgu, rozwój wyraźnej
mowy i językowych umiejętności, polepszenie słuchania ze
zrozumieniem, czytania ze zrozumieniem, zdolności twórczego pisania
oraz do zakańczania rozpoczętego procesu.
Sowa
Jedną
ręką chwytamy mocno mięśnie barku. Obracamy głowę powoli w
lewo, a potem w prawo – podbródek trzymamy prosto. Głową sięgamy
maksymalnie w prawo i w lewo, aby rozluźnić mięśnie szyjne.
Robimy wdech, gdy głowa jest w skrajnym położeniu, w miejscu gdzie
ręka trzyma ramię, a wydech w czasie obrotu głowy. Powtarzamy,
trzymając drugą ręką drugie ramię.
Efekty: poprawa uwagi,
percepcji i pamięci słuchowej, rozwój luźnego ruchu oczu,
polepszenie słuchania ze zrozumieniem, mowy i ustnych komunikatów,
matematycznych wyliczeń, wsparcie w pracy z komputerem.
Aktywna
ręka
Podnosimy
rękę do góry i chwytamy ją drugą ręką. Podniesiona ręka
stawia opór ręce ją trzymającej. Powtarzamy ćwiczenie
na
wydechu w czterech kierunkach: w stronę głowy, do przodu, do tyłu,
od ucha, zmieniając ręce.
Efekty: rozwój wyraźnej mowy i
językowych zdolności, rozluźnianie przepony, poprawa koordynacji
wzrokowo-ruchowej, kaligrafii, znajomości zasad pisowni.
Wypady
Rozstawiamy
nogi szerzej od pleców, tak by stopy znajdowały się względem
siebie pod kątem prostym. Zginamy jedną nogę w kolanie, drugą
nogę trzymamy prosto. Prostujemy tułów. Robimy wypad na zgiętą
nogę, odwracając głowę w jej stronę.
Efekty: rozwój
percepcji przestrzennej, relaksacji całego ciała, zrozumienia,
aktualizacji pamięci krótkoterminowej.
Luźne skłony
Siadamy
i krzyżujemy nogi w kostkach. Robimy luźny skłon tułowia do
przodu, wyciągając ręce przed siebie (jakby oddając ciało
działaniu przyciągania ziemskiego).
Efekty: polepszenie
odczuwania uziemienia i stabilności
, wzrokowej integracji, czytania ze zrozumieniem, liczenia w pamięci, abstrakcyjnego myślenia.
Zginanie stopy
Siadamy,
zginamy nogę w kolanie i kładziemy ją na udzie drugiej nogi, tak
by zewnętrzna kostka dotykała uda. Końcami palców chwytamy
podstawę i miejsce mocowania mięśnia podudzia. Zginamy i
prostujemy stopę.
Efekty: integracja tylnych i przednich
części mózgu, rozwój wyraźnej mowy i językowych umiejętności,
poprawa czytania i słuchania ze zrozumieniem, zdolności twórczego
pisania, podążania za logiką zadania i dokończenia go.
Kapturek myśliciela
Dużymi
palcami i kciukiem chwytamy małżowinę uszną i masujemy ją
(odciągając do tyłu i ściskając). Masaż zaczynamy od góry i
przesuwamy się w dół do płatka ucha.
Efekty: poprawa
percepcji słuchowej, słuchania własnego głosu w czasie mówienia,
dobrej pracy
pamięci krótkoterminowej, doskonalenie dialogu wewnętrznego, zgodnego słuchania obydwoma uszami, słuchania ze zrozumieniem, wsparcie w wystąpieniach publicznych, śpiewie, grze na instrumencie.
Energetyczne ziewanie
Dotykamy
końcami palców miejsca na zębach, tuż przed miejscem, gdzie łączy
się dolna szczęka z górną, masujemy to miejsce. Lekko otwieramy
usta, wyobrażamy sobie, że ziewamy.
Efekty: poprawa percepcji
sensorycznej, motorycznych funkcji oczu i mięśni odpowiadających
za dźwięk i żucie, polepszenie uwagi i percepcji wzrokowej,
komunikacji, umiejętności wybierania potrzebnej informacji,
głośnego czytania, twórczego pisania, wsparcie w wystąpieniach
publicznych.
Punkty na myślenie
Jedną
ręką masujemy punkty (miękkie miejsca pod obojczykami z lewej i
prawej strony klatki piersiowej), a drugą rękę kładziemy na
pępku. Niech trwa to około 2 minuty.
Efekty: przekazanie
informacji z prawej półkuli do lewej połowy ciała i odwrotnie,
stymulacja aorty, likwidacja odwracania liter i cyfr, prawidłowe
układanie ciała podczas czytania.
Punkty pozytywne
Dotykamy
lekko końcami palców punktów, które znajdują się na czole,
bezpośrednio nad oczami, równo po środku między linią włosów a
brwiami.
Efekty: wzmocnienie czołowych części mózgu,
osłabienie reakcji odruchów wymuszonego działania, pozytywny wpływ
na procesy nauki
pisania, matematyki, pamięci długoterminowej.
Punkty uziemienia
Końcami
palców jednej ręki dotykamy brody pod dolną wargą, a palce
drugiej ręki kładziemy na górnej części kości łonowej.
Patrzymy w dół (na podłogę).
Efekty: praca w polu
środkowym, stabilność, uziemienie (wodzenie oczami w dole dla
rozwoju umiejętności widzenia z bliska), umiejętności
organizacyjne (ruch oczu w pionie i poziomie), umiejętność nie
gubienia wierszy i kolumn w czasie czytania, pisanie i prace
matematyczne.
Punkty równowagi
Jedną
rękę kładziemy na wgłębieniu u podstawy czaszki, za uszami, a
drugą na pępku. Zmieniamy położenie rąk.
Efekty:
pobudzenie i koncentracja świadomości, wsparcie w podejmowaniu
decyzji, rozluźnienie napięcia przy ruchu szczęk i kości czaszki,
lepsze rozumienie podtekstu zapisanego między wierszami, punktu
widzenia autora tekstu.
Punkty przestrzeni
Końcami
palców jednej ręki dotykamy miejsca między górną wargą a nosem,
drugą rękę kładziemy tuż powyżej kości łonowej. Wzrok
kierujemy do góry. Zamieniamy ręce.
Efekty: rozluźnienie
centralnego układu nerwowego, poprawa percepcji głębokości
wyobrażenia, zdolności widzenia blisko i daleko, wsparcie
umiejętności organizacyjnych, skupienia na zadaniu.
Owocnej gimnastyki!