Temat : Rehabilitacja w reumatoidalnym zapaleniu stawów.

Spis treści

Wstęp 2

Cel pracy 2

Rozdział 1 3

1. Czym jest Reumatoidalne Zapalenie Stawów- określenie choroby 3

2. Przyczyny RZS

3. Obraz kliniczny oraz przebieg choroby

Rozdział 2 4

2.1 Metody leczenia RZS

2.1.1 Leczenie farmakologiczne 4

2.1.2 Leczenie niefarmakologiczne 5

Rozdział 3 5

3.1 Rehabilitacja u chorych na RZS 6

3.2. Cel leczenia usprawniającego 7

3.3. Metody fizykalne stosowane u chorych na RZS 7

3.4. Kinezyterapia 7

Podsumowanie 7

Bibliografia 8

Wstęp

Reumatoidalne zapalenie stawów (w skrócie: RZS, dawne nazwy: gościec przewlekle postępujący, artretyzm, łac. polyarthritis reumatoidea, ang. rheumatoid arthritis skrót ang. RA) Pierwszym autorem opisującym chorobę był Augustin Jacob Landré-Beauvais pochodzącą z 1800 roku. Termin "rheumatoid arthritis" wprowadził Alfred Baring Garrod w 1859 roku.
Jacques Forestier w 1929 wprowadził do leczenia RZS sole złota.

W klasyfikacji opracowanej przez Amerykańskie Towarzystwo Reumatologiczne w 1983 r. reumatoidalne zapalenie stawów (r.z.s.) zostało umieszczone w grupie I, pt.: „Układowe choroby tkanki łącznej".

Cel pracy

Celem obecnej pracy jest zaznajomienie się z podstawowymi aspektami choroby, sposobami leczenia oraz rehabilitacji chorych na RZS.

Rozdział 1

Czym jest Reumatoidalne Zapalenie Stawów- określenie choroby.

Reumatoidalne zapalenie stawów (RZS) to przewlekła, autoimmunologiczna, zapalna choroba tkanki łącznej, która cechuje się postępującymi uszkodzeniami stawów oraz narządów wewnętrznych i innych układów np. serca, nerek, płuc, układu nerwowego czy naczyniowego. Nieleczona choroba może prowadzić do poważnych zniszczeń stawów z ciężką niesprawnością oraz do głębokich uszkodzeń narządów wewnętrznych i zgonu.

Ważne jest, aby jak najszybciej zdiagnozować chorobę i podjąć skuteczne leczenie, które zahamuje proces rozwoju choroby.

Przyczyny RZS

Etiologia RZS nie jest w pełni znana. Wciąż trwają badania nad głównym czynnikiem inicjującym chorobę, jednak możemy wyróżnić czynniki przyczyniające się wywołania choroby:

• Czynnik genetyczny

• Defekt układu autoimmunologicznego

• Płeć – 3 razy częściej chorują kobiety

• Przebyte choroby i infekcje

• Palenie papierosów

• Stres

Obraz kliniczny oraz przebieg choroby

Kliniczne cechy zajęcia stawów:

• ból,

• obrzmienie,

• ograniczenie ruchów,

• sztywność,

• różne cechy zapalenia (rumień, zapalenie błony maziowej)

• Sztywność poranna jest wynikiem:
  - biernego przekrwienia błony maziowej,
  -zgrubienia torebki stawowej,
  -zwiększenia ilości płynu stawowego (Garisson, 1997)

Ryc. 1 [1] Lokalizacja zmian stawowych w RZS

O bjawy stawowe:

• Przykurcz zgięciowy w stawach nadgarstkowych;

odchylenie łokciowe palców II-V w stawach śródręczno-paliczkowych;

• podwichnięcia dłoniowe w tych stawach;

• zniekształcenia typu „łabędziej szyi” – przeprost w stawie międzypaliczkowym bliższym, a zgięcie w stawie międzypaliczkowym dalszym;

• zniekształcenie typu palce „butonierkowate” – zgięcie w stawie międzypaliczkowym bliższym, przeprost w stawie międzypaliczkowym dalszym;

• kciuk „butonierkowaty” – zwany także „szewskim”, zgięcie w stawie śródręczno-paliczkowym, przeprost w stawie międzypaliczkowym;

• usztywnienie stawu promieniowo-nadgarstkowego;

• przykurcz zgięciowy w stawie łokciowym;

• w stawie barkowym przykurcz w przywiedzeniu i rotacji wewnętrznej;

• zniekształcenia stóp (płaskostopie, koślawość palucha, palce młoteczkowate, modzele);

• staw kolanowy: przykurcz, podwichnięcia tylno-boczne z rotacją zewnętrzną podudzia, rzekoma koślawość kolan;

• stawy biodrowe: zmiany zwyrodnieniowe, zgięcie, przywiedzenie uda;

• zmiany w części szyjnej kręgosłupa: erozja zęba kręgu obrotowego, podwichnięcia kręgów C1–C2.

Objawy pozastawowe :

• Zmiany skórne

• zaniki mięśniowe

• oczy- zapalenie spojówek i twardówki

• guzki reumatoidalne, podskórne

• zapalenia ścięgien i pochewek ścięgnistych oraz kaletek maziowych;

• osteoporoza

• torbiele podkolane, tzw. cysta Backera oraz gangliony

• węzły chłonne – powiększenie,

• Zaburzenia hematologiczne

• uszkodzenia nerwów obwodowych – zespół kanału nadgarstka z uciskiem na nerw po- środkowy;

• zmiany zapalne naczyń krwionośnych;

• zmiany w narządach wewnętrznych: serce – zapalenie osierdzia, zapalenie mięśnia sercowego i wsierdzia, zapalenie naczyń wień- cowych, zaburzenia przewodnictwa;

• układ oddechowy – zapalenie opłucnej, śródmiąższowe włóknienie płuc, zespół Caplana;

• nerki – skrobiawica nerek.

Przebieg choroby :

• Okres zaostrzeń

• Okres remisji

Rozdział 2

2.1 Metody leczenia RZS

Leczenie pacjentów z tą chorobą , wymaga zaangażowania wielu specjalizacji, gdyż choroba jest bardzo rozległa. Choroba ta w pełni nie jest wyleczalna, możemy jednak zahamować proces progresji oraz poprawić jakość życia pacjenta.

W ostatnich latach wprowadzono nowe skuteczne leki. Obecnie kładzie się nacisk na jak najszybsze zastosowanie leku modyfikującego przebieg choroby (LMPCh).

2.2 Leczenie farmakologiczne

• leki biologiczne

• Leki modyfikujące przebieg choroby (LMPCh)

• NLPZ

• Leki przeciwbólowe

• Glikokortykosteroidy
  
  
  

2.3 Leczenie niefarmakologiczne

• Psychoterapia

• Kinezyterapia

• Fizykoterapia

• Zaopatrzenie ortopedyczne

• Odpowiednia dieta

• Dostosowanie otoczenia do niepełnosprawności

• Zaprzestanie palenia

• Leczenie operacyjne ( miejscowe )

Rozdział 3

3.1 Rehabilitacja u chorych na RZS

Rehabilitacja pacjenta z RZS jest działaniem wielokierunkowym. Ma szczególne znaczenie we wczesnych okresach choroby, kiedy nie doszło jeszcze do utrwalonych zmian w narządzie ruchu. W RZS występuje zjawisko błędnego koła: ból pochodzenia stawowego zwiększa napięcie mięśni, a ono z kolei zwiera uszkodzone powierzchnie stawowe i jeszcze bardziej nasila ból. Zasadą właściwego leczenia usprawniającego jest przerwanie tego błędnego koła jednocześnie w trzech punktach, czyli działanie przeciwbólowe, rozluźniające i odciążające, niezależnie od podstawowego leczenia farmakologicznego.

3.2. Celem leczenia usprawniającego jest:

• opanowanie dolegliwości bólowych,

• wzmocnienie zespołów dynamicznych mięśniowych,

• dbałość o zachowanie jak największej ruchomości stawów,

• zapobieganie deformacjom we wszystkich odcinkach narządu ruchu,

• korekcja powstałych zniekształceń,

• wyrobienie prawidłowych mechanizmów adaptacyjnych i kompensacyjnych,

• kontrola masy ciała i utrzymanie należytego odżywiania.

3.3. Metody fizykalne stosowane u chorych z RZS obejmują:

• elektroterapię,

• termoterapię,

• magnetoterapię,

• laseroterapię,

• wodolecznictwo.

3.4. Kinezyterapia

Przed zaplanowaniem ćwiczeń, wykonujemy test Seyfrieda w celu określenia stopnia uszkodzenia chrząstki stawowej.
* TEST SEYFRIEDA
* Wg uzyskanych wyników, ćwiczenia dostosowujemy do danego stopnia:

• Ćwiczenia oporowe

• Ćwiczenia wolne

• Ćwiczenia w odciążeniu z dawkowanym oporem

• Ćwiczenia w odciążeniu

• Ćwiczenia wspomagane i ćwiczenia bierno-czynne oraz leczenie operacyjne

• Ćwiczenia rozluźniające

• Ćwiczenia oddechowe

3.4.1 Ćwiczenia podczas okresu zaostrzenia RZS

3.4.2 Ćwiczenia podczas remisji RZS

3.4.3. Ćwiczenia chwytne

Podsumowanie :

Rehabilitacja pacjentów chorych na RZS jest działaniem wielokierunkowym, ponieważ choroba dotyczy całego ustroju.

Celem rehabilitacji jest jak najszybsze przywrócenie możliwie jak najlepszej sprawności fizycznej i psychicznej. W postępowaniu rehabilitacyjnym należy uwzględnić leczenie ruchem, farmakoterapię, fizykoterapię, leczenie operacyjne, zaopatrzenie ortopedyczne, psychoterapię. Kinezyterapia odgrywa zasadniczą rolę w usprawnianiu chorych na RZS jako czynnik profilaktyczny i leczniczy.

Bibliografia :

1. Rosławski A. Choroby reumatyczne w codziennej praktyce lekarskiej. Agencja Wydawniczo Poligraficzna „Rubikon' Wrocław, 1991. ISBN 83-900207-0-6

2. Rehabilitacja medyczna pod red. K. Milanowskiej, W. Degi, 2001 PZWL
   ISBN: 8320026075

3. Ortopedia i rehabilitacja pod red. W. Degi Wyd.3.uzup. –Warszawa PZWL, 1983
   ISBN: 83-200-0539-6

4. Reumatoidale Zapalenie stawów (RZS) http://www.gornicki.pl/uploads/att/12/2/12/Fizjoterapia_w_chorobach_ukadu_ruchu_RZS.pdf data wejścia : 07.12.15 godz. 17.35

5. Żuk T., Dziak A. Ortopedia z traumatologią narządów ruchu Warszawa PZWL, 1993

6. ISBN 83-200-1729-7

7. Reumatoidalne Zapalenie Stawów http://reumatologia.mp.pl/ data wejścia : 07.12.15 godz. 18.09

8. Physiotherapy in Rheumatoid Arthritis, http://journal.rsw.edu.pl/ data wejścia : 07.12.15 godz.16.50

Wykaz rycin :

1. [1] http://reumatologia.mp.pl data wejścia : 07.12.15 godz. 17.32
   
   
   

10