Krzyżówka :
Ogół regulacji prawnych ktore dotyczą organizacji , kompetencji oraz wzajemnych powiązań organów władzy państwowej.
Uroczysty wstęp do Konstytucji.
Pełnomocnictwo do sprawowania urzędu obywatelskiego.
Naczelny organ ustawodawczy władzy państwowej , wybierany z reguły w wyborach powszechnych.
Naczelny organ administacji rządowej jego rola to np. Kierowanie określonymi działami administracji państwowej
Wotum..... – uchwała sejmu wyrazająca brak poparcia dla polityki rządu lub ministra .
Sędzia nie może byc członkiem partii politycznej i związku zawodowego.
Państwo niepodlega żadnej organizacji znajdującej się zarówno na zewnatrz i wewnątrz.
Odwołanie od wyroków sądów drugiej instancji.
Leżakowanie ustawy ( trwa 3 miesięce)
Ustawa zasadnicza , posiadająca najwyższą moc prawną w panstwie , szczegoólną treść.
Proces...... – proces uchwalania ustaw
Kontrola...... – system organów powołanych do badania i oceny finansowej i gospodarczej
Hasło : Transformacja
Odpowiedzi:
Ustrój polityczny
Preambuła
Mandat
Parlament
Minister
Nieufności
Apolityczność
Suwereność
Sejm
Vocatio legis
Konstytucja
Legislacyjny
Państwowa
Zadanie , temat : Patologie władzy państwowej
Korupcja jest to wykorzystanie stanowiska publicznego do realizacji prywatnych interesów . Uchodzi za jedno z podstawowych zagrożen dla demokracji . Przeczy regułom równoości wobec prawa , sprawiedliwości uczciowej konkurencji oraz niszczy gospodarkę wolnorynkową m zniechęca obywateli do państwa i jego instytucję .
Skutki :
Spadek zaufania do państwa oraz instytucji publicznych
Odwracanie się obywateli od państwa
Stanowiska zostają osadzone przez nie kompetentne osoby
Nie prawidłowy sposób wykorzystania finansów publicznych
Głośna Afera Rywina !!
10 lat temu, 27 grudnia 2002 roku wybuchła głośna ,,afera Rywina". Dotyczyła propozycji korupcyjnej, którą producent filmowy Lew Rywin złożył Adamowi Michnikowi, redaktorowi naczelnemu Gazety Wyborczej. Choć spotkanie odbyło się w lipcu 2002 roku, to sama afera wybuchła dopiero po publikacji w tejże gazecie artykułu Pawła Smoleńskiego ,,Ustawa za łapówkę, czyli przychodzi Rywin do Michnika".Za 17,5 miliona dolarów Rywin zaproponował Michnikowi załatwienie korzystnych dla spółki zmian w rządowym projekcie nowelizacji ustawy o radiofonii i telewizji. Zmiany te miały umożliwić Agorze kupno telewizji ,,Polsat” Pieniądze z łapówki miały być przekazane na użytek SLD. Pozostałe warunki postawione przez Rywina to zaprzestanie przez ,,Wyborczą" krytyki premiera Leszka Millera i zatrudnienie Rywina w ,,Polsacie", po przejęciu stacji przez Agorę. Afera została ujawniona w grudniu 2002. Upubliczniono również, jak się później okazało niepełny, stenogram rozmowy Adamem Michnika z Lwem Rywinem. Śledztwo w tej sprawie prowadziła warszawska Prokuratura Apelacyjna, która skierowała akt oskarżenia do sądu. Sąd skazał Lwa Rywina na dwa lata więzienia za pomoc w płatnej protekcji. W listopadzie 2006 roku, po odbyciu ponad połowy kary, producent filmowy opuścił więzienie. Sprawę przez ponad rok badała także sejmowa komisja śledcza, powołana na wniosek PiS. W 2004 roku w raporcie końcowym komisja uznała, że za korupcyjną propozycją Rywina stała "grupa trzymająca władzę". Zaliczono do niej Leszka Millera, Aleksandrę Jakubowską, Lecha Nikolskiego, Roberta Kwiatkowskiego i Włodzimierza Czarzastego.
Nepotyzm polega na faworyzowaniu członków rodziny przy obsadzaniu stanowisk i przydzielaniu godności. Nepotyzm jako zjawisko jest dość powszechny, jednocześnie stanowi on plagę polskiej kultury narodowej. Ma to związek z obowiązującym uprzednio ustrojem państwowym, który wręcz propagował, a nawet wymuszał na jednostce zapewnianie sobie pozycji oraz jej umacnianie poprzez zatrudnienie członków rodziny.
Skutki :
Rujnowanie planów oraz zdolności innych poprzez zapatrzenie w bliskie osoby
Problem nepotyzmu – Polska radzi sobie z nim gorzej niż inne kraje:
Z powodu dużego sektora publicznego z problemem nepotyzmu radzimy sobie gorzej niż inni. Ale też był on, jest i będzie niezależnie od państwa i ustroju politycznego. Tyle że niektóre państwa walczą z nim lepiej – Skandynawia czy Niemcy – a niektóre sobie z nim w ogóle nie radzą, bo tam kolesiostwo jest częścią kultury – np. południe Europy. Wspólnym jego mianownikiem we wszystkich krajach jest sektor publiczny. – Największym wrogiem nepotyzmu jest konkurencja. W sektorze publicznym, w firmach państwowych jej nie ma. Dlatego to tu najłatwiej zatrudnić swoich – mówi Aleksander Łaszek, ekspert Forum Obywatelskiego Rozwoju prof. Leszka Balcerowicza, współautor analizy „Ile osób zatrudnia państwo polskie?”. Wynika z niej, że w sektorze publicznym w Polsce pracuje 3,5 mln osób. To oznacza, że więcej niż co piąty zatrudniony pobiera pensję z kasy państwa. To lepiej niż np. jeszcze w 2006 r., gdzie niemal co czwarta osoba pracowała na państwowej posadzie. Ale znacznie gorzej niż np. u naszych zachodnich sąsiadów, gdzie w sektorze publicznym zatrudnionych jest 14,8 proc. osób. – Z tymże w Niemczech władza podlega kontroli, a nepotyzm jest piętnowany – podkreśla Andrzej Sadowski, ekspert Centrum im. Adama Smitha. I podaje przykład: – Gdy wyszło na jaw, że członek rządu dał rekomendację firmie, w której zatrudniony był ktoś z jego rodziny, natychmiast podał się do dymisji. U nas nikt sam się podać nie chce, a nawet zwierzchnicy nie są skłonni do dymisjonowania takiej osoby – dodaje. Powodem jest brak kontroli obywateli nad rządem i strukturami państwa. – Za mało mamy demokracji w demokracji – twierdzi Sadowski. Eksperci nie mają problemu z pokazaniem sektorów najbardziej podatnych na nepotyzm. – Milion osób zatrudnionych jest w administracji, policji, wojsku. Drugie tyle w państwowych firmach – wylicza Aleksander Łaszek. – Pierwsza z grup nie ma konkurencji, w związku z tym nie musi przyjmować najlepszych fachowców, walczyć o wyniki – mówi. W przypadku państwowych spółek lekiem na nepotyzm byłaby ich prywatyzacja. W zmierzeniu z rynkiem najsłabsi odpadają. Firmy musiałyby walczyć o fachowców.
Centralizacja uprawnień jest to skupienie uprawnień decyzyjnych w ®ekach władzy i ograniczenie kompetencji władzy lokalnej.
Rodzaje centralizacji :
Centralizacja biurokratyczna – polegająca na skupieniu władzy na szczeblu centralnym , dowodem na to jest wzrost roli budżetu centralnego w wydatkach państwa i ograniczenie budżetów władz lokalnych
Cetralnizacja technokratyczna – związana z rządami specjalistów ( ekspertów) , których fachowa wiedza ma bezpośredni wpływ na deyczję polityczne ogranów państwowych
Centralizacja plutokratyczna – wąska grupa ludzi najbogatszych skupia w swoim ręku zarówno władzę polityczną jak i ekonomiczną
Cetralizacja militarystyczna – występuje w przypadku grupy dowódzców wojskowych lub cywilnych ekspertów do spraw bezpieczeństwa państwa , decydujących o wzroście nakładów na armię i rozwoju przywilejów wyższych oficerów ponad rzeczywiste potrzeby
- faszystowskie Włochy
-Współcześnie autorytarne rezimy w Afryce czy Azji
Alienacja to izolowanie się władzy od społeczeństwa . Pojęcie alienacji wprowadzone zostało przez Hegla, dla którego oznaczało stawanie się obcym państwa wobec ducha dziejów. Po raz pierwszy użyte do krytyki burżuazji przez Mojżesza Hessa, rozwinięte zostało przez Karola Marksa. Według Marksa, człowiek z natury twórczy pod wpływem tego, iż staje się on częścią maszyny zatraca swoją wolność i możliwości twórcze, poprzez co izoluje się od rzeczywistości społecznej. Według Herberta Marcusego człowiek pod wpływem alienacji ogranicza swoją aktywność do produkcji w 8-godzinnym dniu pracy oraz konsumpcji.
Rodzaje alienacji :
Alienacja polityczna – może byc także przejawem autonomicznego działania organów oraz instytucji politycznych , wynikająca z rozerwania bliskiego ich związku ze społeczeństwem.
Alienacja subiektywna – autoalienacja wyobcowanie człowieka w stosunku do określonego systemu odniesienia.
Alienacja instytucji społeczno – politycznych – jest produktem społeczeństwa na określonym poziomie rozwoju który jest przyznaniem się do uwikłania w nierozwiązywalnych sprzecznościach z samym sobą , przeciwieństwa nie do pojednania.
Alienacja ekonomiczna to klasyczny przykład alienacji obiektywnej
Biurokratyzacja to poszerzenie władzy urzędników poprzez podporządkowanie coraz większej sfery życia społecznemu przepisom i procedurom prawnym.
Płatna protekcja – pośredniczenie w załatwieniu sprawy w zamian za korzyśc majątkową lub obietnicę jej otrzymania . Dzięki wpływom w instytucji państwowej lub samorządzie terytorialnym . Czyn jest ten zagrożony karą pozbawienia wolności od 6 miesięcy do 8 lat. Jeżeli sprawa jest mniejszej wagi podlega karze grzywnej lub karze pozbawienia wolności do lat 2.
Brutalizacja polityki – wymuszenie posłuszeństwa :
Wykorzystanie sił wojska lub policji do tłumienia manifestacji , strajków
Zezwolenie siłom porządkowym na uzycie broni palnej
Przekraczanie zwykłych środków przymusu osobistego
Represje wobec rodzin osób podejrzanych o dzialaność opozycyjną
Inwigilacja opozycji
Wydarzenia historii Polski : ( przykłady)
Wypadki poznańskie w 1956r.
Zajścia w Radomiu z 1976r.
Wydarzenia grudniowe z 1970r.
Pacyfikacja kopalni ,, Wujek ‘’ w 1981r.
Klientelizm – opiera się na istniejących w aparcie władzy układach i zależnościach . Silniejszy politycznie protektor opiekuje się słabszym podopiecznym zyskując poparcie i jego głos w określonych sytuacjach .
Partykularyzm – dbanie o własne interesy z pominieciem interesu ogółu
Przykłady :
Przychylnośc władz Polski Ludowej ( w latach 70) wobec Górnego Śląska oraz grup zawodowych górników i hutników
PZPN – dbanie związkowców o własną kieszeń a nie o dobro sportowców
Afera hazardowa – ostatnich czasów
Oligarchizacja – w państwie rządzą wąskie elity dzięki swoim politycznym i ekonomicznym przywilejom , nieodzielają się od społeczeństwa nie podlegają kontroli społeczeństwa oraz lekcewazą społeczeństwo ( arogancja władzy ) stoją ponad prawem.
Temat : Unia Europejska
Unia Europejska jest to polityczno- gospodarczy związek krajów Europy. Powstawa w celu zjednoczenia krajów Europejskich tak aby nigdy więcej nie było żadnej wojny światowej. Każdy raj posiada własną kulturę , język , tradycję , symbole narodowe jednak w Unii to wszystko stanowi całość . W większości państw Unii panuję taka sama waluta coraz częsciej już nie spotyka się kontroli granicznej.
Cele Unii Europejskiej:
promowanie ekonomicznego i społecznego postępu poprzez zacieśnianie współpracy gospodarczej i likwidowanie barier w obrocie handlowym między państwami członkowskimi,
wzmacnianie obrazu Unii jako jednego ciała politycznego mówiącego jednym głosem na arenie międzynarodowej poprzez prowadzenie wspólnej polityki zagranicznej,
dążenie do stworzenia obywatelstwa europejskiego i poczucia przynależności do jednej wspólnoty u zwykłych obywateli poprzez zapewnienie jednakowych norm prawnych i pełnej swobody przepływu ludzi w obrębie Unii,
rozwijanie obszaru wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwego traktowania, którym ma być UE poprzez wprowadzanie wspólnych norm prawnych, socjalnych i stałą poprawę poziomu życia państw uboższych,
ujednolicenie struktury gospodarczej krajów członkowskich, wyrównanie rozwoju gospodarczego regionów,
polepszenie standardów życia.
Symbole Unii Europejskiej:
Paszport europejski - w kolorze burundzkiego wina. Na jego okładce widnieje napis ,, Unia Europejska” i nazwa państwa , którego obywatelem jest jego posiadac . Został wprowadzony do użytku w 1985r.
Hymn Unii Europejskiej w 1972 r. Rada Europy przyjeła za swój hymn ,,Odę do radości „ fragment IX symfonii Ludwiga von Beethovena w aranżacji Herberta von Karajana. Od 1986r. Utwór ten jest hymnem UE. Autor tekstu to Fryderyk Schiller.
Flaga UE widnieje na niej 12 gwiazd na lazurowym tle . Liczba gwiazd jest niezmienna.
Instytucję Unii Europejskiej:
Rada Europejska instytucja którem celem jest ułatwianie współpracy przywódcom państw członkowskich , ustalenia stanowisk tych państw w ważnych kwestiach politycznych. Wywodzi się od spotkań szefów rządów państw członkowskich , które obydwały się od początku lat 60. Jej działalność nie jest ścisle sformalizowana
Zadania Rady Europejskiej:
Koordynuje politykę zagraniczną państw członkowskich oraz zajmuje stanowisko wobec najważniejszych problemów światowych
Podejmuje decyzje dotyczące przyjęcia nowych członków i stowarzyszenia
Wyznacza kierunki rozwoju organizacji
Określa ogólne wytyczne polityki UE
Parlament Europejski pełni funkcję opiniodawczo-doradczą , prawodawczą i kontrolną , reperezentuje obywateli UE.Jego członkowie są wybierani w wyborach bezpośrednich .
Zadania Parlamentu Europejskiego:
Powołuje Rzecznika Praw Obywatelskich
Pełni funkcję kontrolne wobec Komisji Europejskich , której może udzielić wotum nieufności.
Kontroluje budżet i udziela Komisji absolutorium za jego realizację
Powołuje rzecznika Praw Obywatelskich
Uczestniczy w uchwalaniu budżetu.
Rada UE podstawowy organ prawodawczy UE , główny organem decyzyjnym .
Zadania Rady UE:
Bierze udział w uchwalaniu budżetu
Mianuje członków innych organów UE
Koordynuje politykę gospodarczą państw członkowskich
Podejmuje wszystkie rodzaje uchwał we wszystkich sprawach związanych z funkcjonowaniem UE
Realizuje politykę zagraniczną UE na podstawie wytycznych Rady Europejskiej oraz zawiera umowy międzynarodowe
Komisja Europejska to organ o charakterze wykonawczym , rodzaj rządu UE. Komisja ma charakter kolegialny , ponadnarodowy.
Zadania Komisji Europejskiej:
Odpowiada za bierząca politykę
Ma wyłączne prawo i inicjatywy uchwałodawczej
Czuwa nad przestrzeganiem prawa wspólnotowego
Czuwa nad wykonaniem budżetu
Reprezentuje Unię wobec innych organizacji międzynarodowych i państw
Trybunał Sprawiedliwości UE jest to organ sądowy EU. Składa się z trzech organów : Trybunału Sprawiedliwości , Sądu i Śądu Służby Publicznej.
Trybunał Sprawiedliwości –orzeczenia jego są ostateczne
Sąd – zajmuje się sprawami o mniejszym znaczeniu dla UE np rozstrzyga on spory osób fizycznych i prawnych z instytucjami UE.
Sąd Służby Publicznej – rozstrzyga spory między UE a jej pracownikami
Zadania Trybunału Sprawiedliwości UE:
Dokonuje wykładni prawa unijnego
Bada zgodność umów międzynarodowych zawartych przez UE z innymi organizacjami i panstwami oraz z postanowieniami traktatów
Bada zgodnośc aktów prawnych wydawanych przez ograny z traktatami
Rozstrzyga spory między panstwami członkowskimi oraz między nimi a organami UE
Trybunał Obrachunkowy – zwany tez Trybunałem Rewizyjnym lub Trybunałem Rewidentów Księgowych
Zadania Trybunału Obrachunkowych:
Prowadzi kontrolę wszystkich wpływów i wydatków insytucji unijnych
Bada prawidłowość przychodów i rozchodów budżetu wspólnotowego
Programy UE (obecne)
16 Regionalnych programami operacyjnymi (RPD)
Program operacyjny kapitał ludzi
Program operacyjny Innowacyjna Gospodarka
Program rozwoju obszarów wiejskich
Program operacyjny rozwój woj. Polski Wschodniej
Program europejska współpraca terytorialna
Program operacyjny pomoc techniczna