Jeśli niedrożność dróg oddechowych jest jedynie częściowa

Jeśli niedrożność dróg oddechowych jest jedynie częściowa, poszkodowany zwykle jest w stanie usunąć niedrożność kaszląc, jednak przy całkowitym zatrzymaniu przepływu powietrza może nie być to możliwe.

Rozpoznanie
Stan ten może dotyczyć osoby, która właśnie jadła, lub dziecka, które wkładało do ust ciało obce. Poszkodowany, który doznaje zadławienia często chwyta się rękoma za gardło. Przy częściowej niedrożności dróg oddechowych poszkodowany będzie w stanie dużego stresu i będzie kaszlał. Może wystąpić świst wdechowy, dźwięk powstający przy próbie wdechu przez poszkodowanego. Przy całkowitej niedrożności dróg oddechowych poszkodowany nie jest w stanie mówić, oddychać lub kaszleć i może stracić przytomność.


Rozpoznanie niedrożności dróg oddechowych
Prawidłowe rozpoznanie niedrożności dróg oddechowych ma decydujące znaczenie przy właściwym udzieleniu pomocy. Bardzo ważne jest, aby nie pomylić tej nagłej sytuacji z omdleniem, atakiem serca, drgawkami lub innymi sytuacjami, które również mogą powodować nagłe zaburzenia oddychania. Ciało obce w drogach oddechowych może spowodować częściową lub całkowitą ich niedrożność. Stan ten charakteryzuje się nagłym początkiem i w większości przypadków ma miejsce w obecności innych osób. Jeżeli nastąpi częściowa niedrożność dróg oddechowych, wymiana powietrza jest zachowana. Poszkodowany jest zdolny do wywołania kaszlu. Kaszel generuje wysokie ciśnienie w drogach oddechowych, co może prowadzić do usunięcia ciała obcego. Należy poszkodowanego zachęcać do kaszlu. Jeżeli nastąpi całkowita niedrożność dróg oddechowych to:
- oddychanie staje się niemożliwe;
- kaszel staje się słaby i nieefektywny;
- poszkodowany nie może mówić;
- skóra, łożysko paznokci, wargi stają się sine;
- poszkodowany może łapać się za szyję, ściskać ją; pojawiają się objawy paniki.

Postępowanie w przypadku niedrożności dróg oddechowych u dorosłych:
1. Ważne jest zapytanie przytomnego poszkodowanego: „Czy się zadławiłeś?”
2. Jeżeli poszkodowany ma objawy częściowej niedrożności dróg oddechowych:
- zachęcaj go do kaszlu, nie rób nic więcej.
3. Jeżeli poszkodowany ma objawy całkowitej niedrożności dróg oddechowych, ale jest przytomny, zastosuj 5 uderzeń w okolicę międzyłopatkową:
- stań z boku za poszkodowanym;
- podłóż dłoń pod mostek poszkodowanego  pochyl go do przodu, aby ciało obce z dróg oddechowych mogło
przedostać się do ust, a nie przesuwało w głąb;
- po każdym uderzeniu sprawdzaj czy ciało obce przypadkiem się nie wydostało; masz usunąć ciało obce, co nie oznacza konieczności wykonania wszystkich 5 prób.
4. Jeżeli drogi oddechowe nadal pozostają niedrożne, zastosuj 5 uciśnięć nadbrzusza:
- stojąc za poszkodowanym obejmij go ramionami na wysokości nadbrzusza;
- pochyl go do przodu;
- zaciśnij dłoń w pięść i umieść ją pomiędzy pępkiem a wyrostkiem mieczykowatym;
- wolną ręką złap za pięść i silnie pociągnij do wewnątrz i ku górze.
5. Jeżeli drogi oddechowe nadal pozostają niedrożne, powtarzaj uderzenia w okolicę międzyłopatkową i uciśnięcia nadbrzusza.
6. Jeżeli poszkodowany straci przytomność:
- ułóż go bezpiecznie na ziemi;
- zadzwoń po pomoc medyczną pod nr 112 lub 999;
- rozpocznij resuscytację krążeniowo-oddechową, rozpoczynając od uciśnięć mostka;
- kontynuuj czynności do przyjazdu pomocy medycznej.


Postępowanie w przypadku ciała obcego w drogach oddechowych u małych dzieci i niemowląt:
1. Jeżeli dziecko kaszle efektywnie, zachęcaj je do kaszlu, żadne dodatkowe działania nie są potrzebne. Jeżeli kaszel stanie się nieefektywny, natychmiast wołaj o pomoc i oceń stan świadomości dziecka.
2. Jeżeli dziecko jest przytomne, ale nie kaszle albo kaszel jest nieefektywny, wykonaj 5 uderzeń w okolicę międzyłopatkową:
- po każdym uderzeniu sprawdzaj, czy ciało obce się wydostało;
- masz usunąć ciało obce, co nie oznacza konieczności wykonania wszystkich 5 prób;
- jeżeli drogi oddechowe nadal pozostają niedrożne, zastosuj 5 uciśnięć mostka.

U niemowląt:
1. Ułóż dziecko głową w dół;
2. Pamiętaj o asekuracji głowy niemowlęcia i prawidłowym trzymaniu;
3. Wykonaj 5 uderzeń nadgarstkiem jednej ręki w okolicę międzyłopatkową;
4. Obróć dziecko na wznak, skierowane głową w dół;
5. Utrzymuj dziecko głową w dół na twoim przedramieniu opartym o udo;
6. Wyznacz miejsce jak do uciśnięć klatki piersiowej;
7. Wykonaj 5 uciśnięć.

Jeżeli przedmiot został usunięty, oceń stan dziecka.
Zawsze istnieje możliwość, że małe elementy pozostały w drogach oddechowych dziecka. Skontaktuj się z lekarzem.


3. Jeżeli dziecko z niedrożnymi drogami oddechowymi jest nieprzytomne, to:
- połóż je na twardej powierzchni,
- wezwij pomoc,
- otwórz usta dziecka i poszukaj widocznych ciał obcych; jeżeli je widzisz, podejmij jednorazową próbę usunięcia ich;
- udrożnij drogi oddechowe;
- wykonaj 5 oddechów ratowniczych;
- postępuj zgodnie z algorytmem resuscytacji krążeniowo-oddechowej;
- po każdej serii uciśnięć sprawdzaj, czy w jamie ustnej nie ma ciała obcego;
- jeżeli dziecko zaczyna odzyskiwać przytomność i wykonywać spontaniczne efektywne oddechy, kontroluj jego stan do czasu przybycia pomocy medycznej.
4. Jeżeli dziecko z niedrożnymi drogami oddechowymi nie oddycha:
- wezwij pomoc, dzwoniąc pod nr 112 lub 999;
- powiedz, aby przyniesiono defibrylator AED;
- wykonaj pięć oddechów ratunkowych;
- rozpocznij uciśnięcia klatki piersiowej w tempie 30:2 i kontynuuj do czasu przyniesienia AED lub przybycia pomocy medycznej.
5. Jeżeli dziecko oddycha:
- ułóż je w pozycji bocznej bezpiecznej;
- zbierz wywiad;
- w zależności od sytuacji wezwij pomoc;


Niedrożność dróg oddechowych, zaburzenie swobodnego ruchu gazów wskutek przeszkody w drogach oddechowych (oddychanie układ oddechowy). Może doprowadzić do uduszenia. Niedrożność dróg oddechowych może być całkowita lub częściowa.

Początkowo w niedrożności dróg oddechowych całkowitej są zachowane ruchy oddechowe klatki piersiowej (oddech daremny) przy stwierdzonym osłuchowo lub bezpośrednio, przez dłoń przyłożoną w okolicę ust i nosa, braku ruchu gazów oddechowych. W niedrożności dróg oddechowych częściowej, przy zachowanych ruchach oddechowych klatki piersiowej, ruch gazów jest utrzymany, jednak utrudniony i wywołuje szmery dodatkowe w postaci rzężeń, furczeń lub świstów, powstających na skutek zwężenia dróg oddechowych. Wysiłek oddechowy zwiększa się wobec wzrostu oporów dróg oddechowych.

Utrzymanie drożności oddechowej jest warunkiem prawidłowej wymiany gazowej i skuteczności wentylacji sztucznej płuc. Przy całkowitej niedrożności próby sztucznego rozprężenia płuc metodą bezpośrednią napotykają na opór i nie wywołują ruchów klatki piersiowej. Przy częściowej niedrożności ruchy klatki piersiowej są ograniczone. Niedrożność dróg oddechowych, podczas prób sztucznej wentylacji, sprzyja przedostawaniu się wtłaczanych gazów do żołądka i zachłyśnięciu.

Niedrożność może być mechaniczna lub czynnościowa, wysoka lub niska. Niedrożność mechaniczna może wystąpić na każdym odcinku dróg oddechowych począwszy od warg, a skończywszy na oskrzelikach. U nieprzytomnych najczęstszą przyczyną niedrożności na poziomie gardła jest zapadanie się języka i opadanie żuchwy oraz obecność wymiocin, krwi, wody lub nawet śliny, co grozi zachłyśnięciem.

Niedrożność może być wywołana także przez obrzęk okolicy krtani (obrzęk głośni, tracheotomia), guzy szyi uciskające tchawicę, ciała obce w drogach oddechowych, zalegającą wydzielinę drzewa tchawiczo-oskrzelowego. Niedrożność czynnościowa jest wywołana skurczem krtani lub rzadziej oskrzelików (astma). Niedrożność wysoka - powyżej górnego odcinka tchawicy, niska - poniżej górnego odcinka tchawicy.




UDROŻNIANIE DRÓG ODDECHOWYCH

Niedrożność oddechowa jest to częściowe lub całkowite zatkanie dróg oddechowych na dowolnym ich odcinku. Niedrożność oddechowa upośledza lub uniemożliwia wentylację płuc, prowadząc do asfikcji, czyli śmierci wskutek uduszenia.
Najczęstszymi przyczynami niedrożności oddechowej są: zapadanie języka, opadanie żuchwy, wymiociny, nadmiar śliny, śluzu, krew, ciała obce oraz obrzęk krtani, kurcz krtani i oskrzelików.
Niedrożność występuje najczęściej u osób nieprzytomnych, umierających, leżących na plecach.

Sposoby udrożniania dróg oddechowych

Przywrócenie drożności oddechowej można uzyskać sposobami bezprzyrządowymi i przyrządowymi.

Sposoby bezprzyrządowe polegają na zastosowaniu jednego z trzech rękoczynów. Są to:
1. Odgięcie głowy do tyłu.
2. Odgięcie głowy do tyłu i przyciśnięcie żuchwy do szczęki.
3. Odgięcie głowy do tyłu, wysunięcie żuchwy do przodu i przyciśnięcie jej do szczęki.

Odgięcie głowy do tyłu
Ratownik klęczy za głową ratowanego, nieco po jego stronie lewej. Lewą rękę podkłada pod kark ratowanego od jego strony lewej i nieco unosi kark ku górze. Ręką prawą ujmuje czaszkę ratowanego w linii pośrodkowej ciała w okolicy szczytowo – potylicznej wywierając na nią nacisk umożliwiający jej maksymalne odgięcie ku tyłowi. Siła prawej ręki wywierana na czaszkę musi działać nieprzerwanie, ponieważ głowa ma zawsze tendencje do powrotu do pozycji wyjściowej tj. przygięciowej.
Wprawdzie odgięcie głowy do tyłu musi być maksymalne, jednak czynność tę należy wykonywać delikatnie, zwłaszcza u osób starszych, aby zbyt gwałtownym ruchem odginającym nie doprowadzić do uszkodzenia kręgu lub złamania zęba kręgu obrotowego.

Odgięcie głowy do tyłu i przyciśnięcie żuchwy do szczęki
Różnica między tym rękoczynem a poprzednim polega na dodatkowym przyciśnięciu żuchwy do szczęki. Początkowy etap działania jest taki sam, jak w rękoczynie poprzednim. Następnie, nie zwalniając nacisku prawej ręki na czaszkę, ratownik przenosi lewą swą ręką z okolicy karku pod żuchwę układając na tej okolicy cztery palce, a kciuk od przodu tuż poniżej wargi w zagłębieniu dzielącym ją od bródki. Ręka ta wywiera silny nacisk na żuchwę od spodu. Zadaniem kciuka lewej ręki jest lekkie ściąganie wargi dolnej ku dołowi. Najczęstszym błędem popełnianym przy tym rękoczynie jest wywieranie końcami czterech palców nacisku na części miękkie okolicy podżuchwowej. Taki układ palców uniemożliwia uzyskanie drożności, albowiem palce wciskają pośrednio język do gardła.

Odgięcie głowy do tyłu, wysunięcie żuchwy do przodu i przyciśnięcie jej do szczęki.
Zasadniczym składnikiem tego rękoczynu jest przemieszczenie żuchwy do przodu tak, aby zęby dolne, jeśli je ratowany posiada znalazły się przed zębami górnymi. Manewr jest wykonywany po odgięciu głowy do tyłu, a dopiero po jego zrealizowaniu, przyciska się żuchwę do szczęki.
Po odgięciu głowy do tyłu opisanym sposobem ratownik oburącz ujmuje rękami żuchwę z boku za jej gałęzie, przy czym końce palców opierają się o nią na granicy kości i części miękkich, a oba kciuki z przodu.
Ujętą żuchwę odchyla się najpierw nieco ku dołowi, a następnie przemieszcza się ją jak najdalej do przodu, starając się zęby żuchwy - jeżeli chory je ma – zaczepić do przodu o zęby szczęki.
Następnie, jeżeli siła prawej ręki jest wystarczająca do utrzymania żuchwy w dopiero, co uzyskanej pozycji, rękę lewą przenosi się z uchwytu bocznego do ułożenia pod żuchwą, takiego samego jak w dwóch poprzednich rękoczynach. Prawa ręka może być wykorzystana do innych czynności.
Rękoczyn ten, najbardziej złożony, potrzebny jest tylko w niewielkim odsetku przypadków. Ma on zastosowanie u ludzi otyłych, z krótką i grubą szyją i ze zmianami zesztywniającymi w szyjnym odcinku kręgosłupa.

Uwaga
W próbach udrażniania dróg oddechowych dowolnym sposobem należy zawsze skontrolować i usunąć protezy zębowe, jeśli są luźne.

Toaleta jamy ustnej i gardła
Obecność w jamie ustnej i gardle znacznej ilości treści płynnej – wymiocin, nadmiaru śliny lub ciał obcych stałych – powoduje, że rękoczyny udrożniające są mało skuteczne lub w ogóle nie przywracają drożności oddechowej.
Konieczna jest kontrola zawartości jamy ustnej oraz gardła i usunięcie przeszkód, jeżeli tam są.
W tym celu konieczne jest rozwarcie szczek nieprzytomnego. Najpierw, z pomocą lewej ręki włożonej pod kark, należy prawą ręką maksymalnie odchylić głowę do tyłu. Następnie należy przygotować palce lewej ręki tak, aby wskaziciel i kciuk były skrzyżowane ze sobą. Taki układ umożliwia uzyskanie dużej siły rozwierającej. W tym celu opuszka kciuka naciska na zęby żuchwy, opuszka wskaziciela – na zęby szczęki.
W celu usunięcia ciał obcych płynnych lub stałych należy, nie zmieniając układów palców i nie zmieniając ich siły rozwierającej, obrócić głowę ręką prawą całkiem w bok w stronę prawą. Często sam zwrot głowy w bok umożliwia wypłynięcie treści płynnej na zewnątrz. Aby to ułatwić, należy wskazicielem ręki prawej obniżyć i odciągnąć kącik ust. Wskaziciel prawej ręki może być też wykorzystany do wygarnięcia na zewnątrz ciał obcych.
Jeżeli ratownik dysponuje leszczykami Magilla lub innymi może, ująwszy tym przyrządem gazik dokonać toalety gardła usuwając i wygarniając na zewnątrz ciała obce.
Płynną, rzadką treść można odessać z jamy ustnej i gardła za pomocą urządzenia ssącego zwanego ssakiem ustnym. Wydajniejszym urządzeniem jest ssak nożny.

Przyrządowe sposoby udrożniania dróg oddechowych to:
1. Wprowadzenie rurki ustno – gardłowej.
2. Wprowadzenie rurki nosowo – gardłowej.
3. Wykonanie intubacji dotchawiczej.
4. Wykonanie tracheotomii.


Wprowadzenie rurki ustno – gardłowej
Celem wprowadzenia rurki jest podtrzymywanie języka i umożliwienie, dzięki obecnemu w rurce kanałowi, swobodnego przepływu gazów oddechowych. Rurki są najczęściej w trzech rozmiarach: dużym, średnim i małym.
Rurki zakłada się po rozwarciu szczęk wprowadzając je do jamy istnej początkowo krzywizną odwrotnie skierowaną, niż wynika to z warunków anatomicznych. Zapobiega to wprowadzeniu rurki pod język. Wsuwając rurkę głębiej dokuje się obrotu wzdłuż jej osi długiej o 180, doprowadzając do zgodności krzywizny rurki i powierzchni języka.

Wprowadzenie rurki nosowo – gardłowej
Rurka nosowo – gardłowa ma zastosowanie w tych przypadkach, gdy nie jest możliwe np. z powodu zaciśnięcia szczęk wprowadzenie rurki ustno – gardłowej.
Rurka nosowo – gardłowa ma zadanie podobne jak ustno – gardłowa. Powinna być zaopatrzona na końcu w nasadkę w postaci krążka, aby przypadkowo nie wsunęła się zbyt głęboko i nie spowodowała powikłań. Należy pamiętać, że kierunek wprowadzania rurki przez nos powinien być prostopadły do płaszczyzny twarzy, a nie równolegle w kierunku czoła (jest to niewłaściwe ze względów anatomicznych). Podczas prób odessania przez rurkę wydzieliny z gardła, można napotkać na trudności wprowadzenia tą drogą grubszego zgłębnika.
Intubacja dotchawicza
Intubacja dotchawicza jest najskuteczniejszym i najpewniejszym sposobem zapewnienia drożności dróg oddechowych.
Intubacja może być wykonana przez jamę ustną lub przez nos.
Do wykonania intubacji, oprócz znajomości odpowiednich rękoczynów potrzebny jest zestaw zawierający:
· rurki dotchawicze z mankietami uszczelniającymi w co najmniej trzech rozmiarach
· laryngoskop – najlepiej typu Macintosha
· rozpylacz z roztworem 4% lignokainy
· żel lignokainowy
· kleszczyki Magilla
· rozpórkę przeciwzgryzową (wałeczek z bandaża)
· plaster
· strzykawka
· zacisk naczyniowy mały

Intubacja dotchawicza przez usta
Warunkiem umożliwiającym wykonanie intubacji jest właściwe ułożenie głowy, które uzyskuje się wykonując następujące czynności: uniesienie głowy o 8 – 10 cm i podłożenie pod nią jakiegokolwiek płaskiego przedmiotu, uniesioną głowę odgiąć maksymalnie do tyłu. Następnie należy rozewrzeć szczęki przy użyciu palców lewej ręki sposobem opisanym poprzednio, utrzymać w rozwarciu szczeki teraz przy użyciu palców ręki prawej, lewą ręką wprowadzić do gardła laryngoskop (jego łopatkę) i nacisnąć nią na podstawę języka w okolicy jego nasady. Powoduje to odsłonięcie wejścia do krtani przez odsunięcie się nagłośni. Wejście do krtani jest ograniczone z obu stron lśniącymi, białymi pasmami strun głosowych. Z chwilą osiągnięcia laryngoskopem okolicy krtani prawa ręka zostaje uwolniona i ujmuje ona rurkę dotchawiczą. Rurkę należy wprowadzić pomiędzy struny głosowe i głęboko wprowadzić do tchawicy. Po wprowadzeniu rurki należy prawą ręka energicznie nacisnąć na mostek. Podmuch powietrza wydobywającego się z rurki jest dowodem, że rurka tkwi w tchawicy a nie w przełyku. Przed usunięciem laryngoskopu trzeba założyć między zęby rozpórkę przeciwzgryzową. Teraz należy napełnić powietrzem za pomocą strzykawki mankiet uszczelniający, wprowadzając 2 - 10ml powietrza. Przed umocowaniem rurki konieczne jest stwierdzenie osłuchowo, czy położenie rurki jest właściwe. Rurkę trzeba przymocować do rozpórki a następnie do policzków a pomocą przylepca.
Najważniejszymi powikłaniami są; nie rozpoznanie zaintubowania przełyku, zaintubowanie oskrzela.


Intubacja dotchawicza przez nos
Intubacja tą drogą może być wykonana „na ślepo” bez użycia laryngoskopu. Czynnikiem bardzo ułatwiającym wprowadzenie rurki między struny głosowe jest lekkie uniesienie głowy i przygięcie jej do przodu oraz zachowane choćby płytkie oddychanie. Do intubacji przez nos wybiera się rurki nieco węższe niż do intubacji przez usta.
Wykonanie intubacji nosowo –tchawiczej na ślepo jest następujące: w ułożeniu głowy płasko wprowadzić rurkę przez otwór nosowy w kierunku prostopadłym do płaszczyzny twarzy, kiedy koniec rurki zbliży się do krtani unieść głowę o 8 – 10 cm lekko przyginając ją do przodu, Zbliżyć ucho do wylotu rurki i słuchając szmerów oddechowych tak długo obracać rurką na przemian w prawo i lewo – aż szmery te staną się głośniejsze – wtedy rurka jest dokładnie nad wejściem do krtani. Wsunąć rurkę w głąb krtani i tchawicy.
Przy użyciu do intubacji dotchawiczej laryngoskopu należy, gdy rurka zbliży się do krtani unieść głowę o 8 – 10 cm, odgiąć ją do tyłu, rozewrzeć szczęki sposobem poprzednio opisanym i uwidocznić wejście do krtani za pomocą laryngoskopu. Pod kontrolą wzroku przesuwać rurkę w głąb wykonując nią korygujące ruchy obrotowe. Jeżeli pomimo ruchów obrotowych nie można jej wprowadzić między struny głosowe należy kleszczykami Magilla chwycić rurkę nad mankietem i skierować jej koniec między struny głosowe.

Tracheotomia
Wskazanie do zabiegu stanowi ostra duszność grożąca uduszeniem, gdy nie można wykonać intubacji lub nie ma warunków do jej wykonania. Najczęściej zdarza się to w przypadku zwężenia w obrębie głośni lub wyżej(uraz krtani lub szyi, zaaspirowane ciała obce, oparzenia wejścia do krtani, ukłucia owadów w obrębie gardła, obrzęki alergiczne).
Wdechowe wciąganie „dołków szyjnych, dołów nadobojczykowych lub znaczna sinica wskazują na konieczność natychmiastowego wykonania zabiegu.

Sprzęt do zabiegu:
Materiał sterylny do okrycia pola operacyjnego, jałowe gaziki, jałowe rękawiczki, dwa skalpele, nożyczki proste i zakrzywione, haki, pęsety, imadło, igły, nici chirurgiczne, kleszczyki naczyniowe, rurka tracheostomijna.

Wykonanie zabiegu
Aby uzyskać odchylenie głowy ku tyłowi chorego układa się na wznak z poduszką lub wałkiem podłożonym pod barki. Po zdezynfekowaniu pola operacyjnego oraz nasiękowym znieczuleniu skóry i tkanki podskórnej lidokainą przystępuje się do właściwej części zabiegu. Tuż poniżej chrząstki tarczowatej napina się palcami lewej ręki skórę, a następnie nacina ją w linii pośrodkowej w kierunku mostka na przestrzeni około 5 – 6 cm.
Po rozwarciu rany hakiem rozchyla się na tępo nożyczkami tkankę podskórną, po czym zmienia ułożenia haka na głębsze. Jeżeli to konieczne zaciska się krwawiące naczynia i podwiązuje się je. Następnie przecina się i odchyla na boki powięź oraz mięśnie mostkowo – gnykowe. Palcem owiniętym w gazik oczyszcza się powierzchnię tchawicy z pozostałych tkanek.
Cieśń gruczołu tarczowego odsuwa się ku górze lub przecina. Po uprzednim ustaleniu tchawicy ostrym hakiem jednozębnym, wbitym w dolny brzeg chrząstki pierścieniowatej i po podciągnięciu jej do góry i dogłowowo przecina się tchawicę na przestrzeni II i III chrząstki i wprowadza rurkę tracheostomijną. Jeżeli czas na to pozwala, wycina się skalpelem w tchawicy okienko o wymiarach średnicy rurki. Rurkę zabezpiecza się tasiemkami i po opanowaniu krwawienia zamyka dwuwarstwowo ranę.
Zabiegiem łatwiejszym do wykonania od tracheotomii jest konikotomia. Otwór wykonuje się,między chrząstką tarczowatą i pierścieniowatą.


Należy podkreślić, że udrożnienie dróg oddechowych jest wprawdzie warunkiem nieodzownym powodzenia dalszych etapów akcji ratunkowej, jednak czynności z nim związane nie zastępują jeszcze brakujących funkcji życiowych i dlatego muszą być wykonane w jak najkrótszym czasie.



Rękoczyn Esmarcha (ang. Esmarch maneuver) – manewr wykonywany w celu udrożnienia górnych dróg oddechowych. Znajduje zastosowanie u pacjentów bez zębów, z krótką lub grubą szyją lub zmianami usztywniającymi odcinek szyjny kręgosłupa. Istotą rękoczynu Esmarcha jest odgięcie głowy do tyłu i przemieszczenie żuchwy do przodu w ten sposób, by zęby dolne (o ile pacjent je posiada) znalazły się przed zębami górnymi. Następnie żuchwa jest przyciskana w tej pozycji do szczęki, przy utrzymanej pozycji odgięcia głowy.



Nagłe zatrzymanie krążenia, w skrócie nzk (po ang. cardiac arrest) – nagły stan chorobowy, w którym dochodzi do zatrzymania czynności mechanicznej serca powodującego ustanie krążenia krwi. Następnie występuje wtórne zatrzymanie oddechu, i w konsekwencji dochodzi do nieodwracalnego uszkodzenia mózgu. Właściwym postępowaniem po rozpoznaniu nzk jest rozpoczęcie resuscytacji.

Spis treści

[ukryj]

Przyczyny [edytuj]

Należy rozważyć tzw. 4H i 4T.

Mechanizmy zatrzymania [edytuj]

Objawy [edytuj]

Nagłe zatrzymanie krążenia rozpoznajemy po sprawdzeniu 3 najważniejszych objawów (wszystkie 3 muszą wystąpić):

Objawy późne (jeśli nie podjęto natychmiastowych działań resuscytacyjnych):

Postępowanie [edytuj]

Podstawowe czynności resuscytacyjne [edytuj]

  1. W przypadku braku reakcji, ratownik ma (po udrożnieniu dróg oddechowych przez odchylenie głowy do tyłu) stwierdzić w czasie do 10 sekund wzrokiem, słuchem i dotykiem, czy pojawiają się prawidłowe oddechy, kaszel lub ruch pacjenta świadczące o zachowanej czynności serca

  2. Po stwierdzeniu braku reakcji oraz braku oddechu, należy wezwać pogotowie (999 lub 112), po czym 30 razy ucisnąć środek klatki piersiowej, a następnie wykonać dwa wdechy ratownicze

  3. Algorytm 30 ucisków i 2 wdechy należy powtarzać do przywrócenia spontanicznego oddechu, zmęczenia ratującego lub do przyjazdu wykwalifikowanej pomocy

Ważne jest aby w trakcie resuscytacji starać się wykryć i leczyć (jeśli to możliwe) potencjalnie usuwalne przyczyny nagłego zatrzymania krążenia.

Jeżeli podstawowe zabiegi resuscytacyjne były wykonywane przez przynajmniej 2 minuty przechodzi się dalszego postępowania.

Dalsze postępowanie [edytuj]

Gdy stwierdza się migotanie komór lub częstoskurcz komorowy

Gdy stwierdza się asystolię

Gdy stwierdza się aktywność elektryczną bez tętna

Po 20-25 minutach od zatrzymania krążenia lub przy ciężkiej kwasicy i niektórych zatruciach lekami podaje się 8,4% roztwór wodorowęglanu sodu w dawce 1 mEq/kg masy ciała.

Zaprzestanie resuscytacji po 30 minutach jeśli nzk trwało poniżej 6 minut (po 15 minutach jeśli dłużej). Czas trwania zabiegów resuscytacyjnych należy przedłużyć w wypadku utonięcia, w hipotermii i przy zatruciach lekowych.

Najczęstszą przyczyną nagłego zatrzymania krążenia jest choroba serca (np. zaburzenia rytmu serca, zawał serca, choroba niedokrwienna serca, nabyte wady zastawkowe serca). Zatrzymanie krążenia może nastąpić również w wyniku zatoru (tętnic lub żył), zatrucia, porażenia prądem lub udaru mózgu.

Objawy nagłego zatrzymania krążenia to utrata przytomności, brak wyczuwalnego tętna na dużych tętnicach (np. szyjnych), zatrzymanie oddychania oraz zblednięcie skóry.

Poniżej wymieniamy najważniejsze objawy nagłego zatrzymania  krążenia:

  1. Brak tętna na dużych tętnicach, brak tonów serca

  2. Bezdech

  3. Bladość lub sinica

  4. Utrata przytomności

  5. Rozszerzenie źrenic

  6. Brak reakcji na światło

  7. Wiotkość mięśni

Pierwsza pomoc udzielana dzieciom, w szczególności zaś niemowlętom, różni się zasadniczo od reguł stosowanych w nagłych przypadkach u dorosłych. Wiek dziecięcy nie jest niestety wolny od różnorakich wypadków, które zdarzyć się mogą zarówno w domu, jak też poza nim. Wykonanie małemu pacjentowi reanimacji przed przyjazdem specjalistycznej karetki ma nieoceniony wpływ na późniejszy stan jego zdrowia.

Na postępowanie reanimacyjne składają się trzy procedury: udrożnienie dróg oddechowych, sztuczna wentylacja, masaż pośredni serca.

Resuscytacja krążeniowo – oddechowa:

Podjęcie resuscytacji jest konieczne po incydencie, w wyniku którego dziecko traci przytomność i przestaje oddychać. Należy wtedy wykonać następujące czynności:

1. Upewnij się, czy dziecko i osoba udzielająca pierwszej pomocy są bezpieczni (czy nie ma ryzyka potrącenia przez samochód, zawalenia się drzewa, dachu itp.).

2. Delikatnie wstrząśnij dzieckiem, aby sprawdzić czy reaguje, zapytaj, czy wszystko w porządku, w przypadku niemowlęcia wymów jego imię.

3. W momencie braku reakcji należy zawołać pomoc.

4. Odwróć dziecko na plecy.

5. Udrożnij drogi oddechowe:

6. Oceń, czy dziecko oddycha (w ciągu nie więcej niż 10 sekund!):

7. Jeśli każdym z trzech sposobów wyczuwasz brak oddechu, wykonaj 5 oddechów ratowniczych:

Sposób wykonywania u dzieci:

Sposób wykonywania u niemowląt:

8. Oceń krążenie (w ciągu nie więcej niż 10 sekund!):

9. Jeśli występują oznaki krążenia, ale brak jest oddechu, kontynuuj sztuczne oddychanie.

10. Jeśli brak oznak krążenia, wykonaj masaż serca:
Sposób wykonywania u dzieci:

Sposób wykonywania u niemowląt:

11. Odchyl głowę dziecka ku tyłowi i wykonaj 2 oddechy (jak w punkcie 6).

12. Masaż serca i wentylację należy kontynuować w stosunku 30:2 lub 15:2.

13. Po minucie wykonywania resuscytacji należy wezwać pogotowie opisując stan dziecka (brak oddechu, oznak krążenia). Jeżeli jest kilku ratowników, jeden z nich wzywa pogotowie, pozostali nieprzerwanie wykonują resuscytację.

14. Nie przerywaj resuscytacji:

15. Jeśli dziecko zacznie samodzielnie oddychać, należy ułożyć je w bezpiecznej pozycji:

16. Obserwuj dziecko i sprawdzaj jego stan oraz czekaj na przyjazd pogotowia ratunkowego.

Od chwili, kiedy pojawia się na świecie dziecko, powinna nam towarzyszyć dewiza „bądź gotowy”. Nie ma dziecka na świecie, które wcześniej czy później nie uległo by kontuzji. Wszystko jest w porządku, gdy jest to siniak, zadrapanie lub mała ranka. Gorzej, gdy dziecko traci przytomność, krztusi się monetą, czy jedzeniem lub właśnie spadło z dużej wysokości i straciło przytomność.

Co wtedy robić? Oto kilka elementarnych zasad reanimacji, które warto zapamiętać.

Jak powinna wyglądać prawidłowa reanimacja maluszka?

Krok po kroku wspólnie z Rafałem Kościołowiczem ( ratownikiem) przeprowadzimy was przez zasady ratowania małego dziecka.

Reanimacja dziecka powyżej 1 roku życia

1.Oceń bezpieczeństwo
Sprawdź czy możesz bezpiecznie udzielić pomocy.
Czy nic nie będzie zagrażać Tobie.
Jeśli jest bezpiecznie przejdź do kroku następnego.
Jeśli jest niebezpiecznie - nie podchodź dzwoń na
999 (pogotowie) i 998 (straż pożarną)

2.Oceń przytomność
Klęknij obok poszkodowanego i potrząśnij za ramiona i zapytaj np.
"Czy dobrze się czuje"
Jeśli uzyskasz odpowiedz to:
- pozostaw dziecko w pozycji w jakim je zastałeś
(pod warunkiem, że jest ona dla niego bezpieczna)
- oceń jego stan i udziel pomocy w razie potrzeby
- powtarzaj regularnie ocenę stanu ogólnego dziecka
Jeśli dziecko nie reaguje:
Wykonaj następny krok

3.Głośno wołaj o pomoc.

4.Udrożnij drogi oddechowe.
Jedną rękę połóż na czole na wysokości linii brwi a drugą ręką złap za
twarde części żuchwy i odchyl głowę ku tyłowi.

5.Oceń oddech
Utrzymując drożność dróg oddechowych oceń oddech
-wzrokiem, słuchem i czuciem. Poprzez przyłożenia ucha i policzka do twarzy
będziemy słyszeć i czuć oddech a wzrokiem obserwujemy ruch klatki piersiowej.
Ocena powinna trwać 10 sekund.
Jeśli dziecko nie oddycha
Wykonaj następny krok

6.Zadzwoń na 999 lub 112.
UWAGA!!!
Tą czynność każ wykonać osobie która udziela Tobie pomocy.
Jeśli jesteś Sam / Sama to odłóż dzwonienie na pogotowie na ok 1 minutę.
Rozpocznij reanimacje a dopiero po minucie jej wykonywania przerwij czynność i zadzwoń na 999 lub 112

7.Wykonaj 5 oddechów ratowniczych.
Odchyl głowę do tyłu tak jak przy ocenie oddechu. Zatkaj palcami nos.
Weź wdech i wdmuchnij powietrze do ust dziecka tak
aby uniosła się klatka piersiowa. Oddech powinien trwać ok 1 sekundy.
Następnie pozwól na wydech ok 1,5 sekundy i wykonaj kolejny wdech.

8.Wykonaj 30 ucisków klatki piersiowej.
Ułóż ręce centralnie na mostku i wykonaj uciski klatki piersiowej
na głębokość 1/3 wysokości klatki piersiowej.
Wykonaj uciski w tempie 100 ucisków na minutę.
Rób to z wyczuciem. Dostosuj ucisk do wieku i masy dziecka.

9.Wykonaj 2 oddechy ratownicze.

10.Wykonuj 30 ucisków i 2 wdechy.

Co 2 minuty wykonaj ponowną ocenę oddechu.

Reanimację można przerwać kiedy:

-powrócone zostaną czynności życiowe
-przyjedzie pogotowie i przejmie od Ciebie reanimację dziecka
-jesteś wyczerpany fizycznie, a nie ma kto kontynuować działań ratowniczych.
(jeśli dojedzie do tego zrób chwilę wolnego. Złap parę głębokich wdechów i
kontynuuj działania ratownicze. Brak działania to śmierć dziecka)
-zrobi się niebezpiecznie.

Reanimacja niemowlęcia -dziecka od 1 miesiąca życia do 1 roku życia.

Reanimacja niemowlęcia niewiele się różni od reanimacji dziecka.

1.Oceń bezpieczeństwo
Sprawdź czy możesz bezpiecznie udzielić pomocy. Czy nic nie będzie zagrażać Tobie.
Jeśli jest bezpiecznie przejdź do kroku następnego. Jeśli jest niebezpiecznie
- nie podchodź dzwoń na 999 (pogotowie) i 998 (straż pożarną)

2.Oceń przytomność
Spróbuj nawiązać kontakt z dzieckiem. Dotknij je. Mów do niego.
Jeśli uzyskasz reakcje to:
- pozostaw dziecko w pozycji w jakim je zastałeś
(pod warunkiem, że jest ona dla niego bezpieczna)
- oceń jego stan i udziel pomocy w razie potrzeby
- powtarzaj regularnie ocenę stanu ogólnego dziecka
Jeśli dziecko nie reaguje:
Wykonaj następny krok

3.Głośno wołaj o pomoc.

4.Udrożnij drogi oddechowe.
Podłóż pod plecy dziecka na wysokości łopatek np. ręcznik lub pieluchę.
Tak aby głową odchyliła się ku tyłowi. Przyjęła pozycję tzw. "wąchania kwiatka".

5 Oceń oddech
Utrzymując drożność dróg oddechowych oceń oddech
-wzrokiem, słuchem i czuciem. Poprzez przyłożenia ucha i policzka do
twarzy będziemy słyszeć i czuć oddech a wzrokiem obserwujemy ruch
klatki piersiowej.
Ocena powinna trwać 10 sekund.
Jeśli dziecko nie oddycha
Wykonaj następny krok

6.Zadzwoń na 999 lub 112.
UWAGA!!!
Tą czynność każ wykonać osobie która udziela Tobie pomocy.
Jeśli jesteś Sam / Sama to odłóż dzwonienie na pogotowie na ok 1 minutę.
Rozpocznij reanimacje a dopiero po minucie jej wykonywania przerwij czynności i zadzwoń na 999 lub 112

7.Wykonaj 5 oddechów ratowniczych.
Weź wdech. Obejmij swoimi ustami usta nos dziecka.
Wdmuchnij powietrze tak aby uniosła się klatka piersiowa.
Oddech powinien trwać ok 1 sekundy. Następnie pozwól na wydech ok 1,5 sekundy
i wykonaj kolejny wdech.

8.Wykonaj 30 ucisków klatki piersiowej.
Ułóż 2 palce na w jednej trzeciej dolej mostka. Wykonaj uciski klatki piersiowej na głębokość 1/3 wysokości klatki piersiowej. Wykonaj uciski w tempie 100 ucisków na minutę. Rób to z wyczuciem. Dostosuj ucisk do wieku i masy dziecka.

9.Wykonaj 2 oddechy ratownicze.

10.Wykonuj 30 ucisków i 2 wdechy.

zaksztuszenie się
o starsze dzieci: należy uklęknąć. Dziecko kładziemy na kolanie głową w dół, a następnie uderzamy szybko, ale niezbyt mocno dłonią w plecy dziecka, między łopatkami.
o małe dzieci: (jeśli możesz je udźwignąć), chwyć za nogi by wisiało głową w dół, a drugą ręką uderzaj niezbyt mocno w plecy.
o niemowlęta i maluchy: kładziemy dziecko na ramieniu tak, aby jego głowa spoczywała na wysokości naszej klatki piersiowej. Jedna ręką przytrzymujemy głowę i ramiona dziecka, drugą lekko uderzamy w plecy dziecka.



wstrząs hipowolemiczny - spowodowany względnym lub bezwzględnym zmniejszeniem objętości krwi krążącej. Najczęstszą przyczyną jest masywny krwotok w wyniku urazu lub utrata płynu pozakomórkowego w przebiegu oparzeń. Do tej grupy należy również wstrząs anafilaktyczny, spowodowany zależną od immunoglobuliny E reakcją alergiczną oraz nie wyróżniane obecnie wstrząsy neurogenny czy urazowy;




Początek formularza

szukane słowa

  

 



ilość stron

  

 

-

 

      

ocena

  

 

-

 

      

płeć

  

 

dowolna

 

 

mężczyzna

 

 

kobieta



szkoła

  

 

podstawowa

  

 

gimnazjum

  

 

liceum

  

 

studia

  

 

szukaj w: Pozostałe - Medycyna



Dół formularza















Dodaj do notatnika

Pobierz pracę

Mini-ściąga do druku

Dodaj komentarz











Autor:

Gaba2



Strony maszynopisu (a4):

1,4

Strony rękopisu (a5):

3,4

Ocena nauczyciela





Komentarz nauczyciela:

wzorowe omówienie,
świetny styl



Średnia ilość gwiazdek:

3,73



Oceń pracę

pdst.

gimn.

liceum

studia





wybierz szkołę aby
ograniczyć ilość wyników

Początek formularza

Dół formularza

Początek formularza

Dół formularza

Początek formularza

Dół formularza

Początek formularza

Dół formularza






















Ostatnio na forum








Brykowisko


Najświeższe galerie na Brykowisku








elizabeth9

Nazwa: ;)



























Karolcia123

Nazwa: Ja .. ;**

















Ostatnio dołączyli do brykujących








maite

Wiek: 13



























Lipton git

O sobie: : głupek. Mart. :)

















Ostatnio dodali prace








kwojt



























o.O*Mi$ka*O.o

























Studia » Pozostałe » Medycyna





Wstrząs

Wstrząs - jest to stan zagrażający życiu, charakteryzujący się uogólnionym i niedostatecznym przepływem krwi przez tkanki, czyli niedotlenieniem.

Wspólną cechą dla wszystkich stanów wstrząsowych jest zapaść krążenia i dysproporcja między objętością krwi krążącej, a pojemnością łożyska naczyniowego. W takim stanie obserwujemy spadek ciśnienia tętniczego, hipoperfuzję tkanek, niedotlenienie, niewydolność wielonarządowa. Niedotlenienie powoduje utratę napięcia naczyń krwionośnych, co powoduje nieodwracalne uszkodzenie tkanek i narządów i w rezultacie prowadzi do śmierci na skutek niewydolności krążeniowo- oddechowej.

Klasyfikacja:

R E K L A M A

czytaj dalej ↓

Wstrząs kardiogenny

Jest wynikiem niewydolności serca najczęściej powodowanej zawałem niszczącym znaczną część tego mięśnia. Serce traci swe zdolności kurczliwe, przez co obniża się znacznie zdolność serca do przepompowywania krwi. Ten rodzaj wstrząsu może powstać również na skutek zapalenia mięśnia sercowego lub choroby zastawkowej serca, a także zatorowości płucnej.

Wstrząs hipowolemiczny

Jest on wynikiem znacznej utraty krwi lub osocza, która może być spowodowana masywnym krwotokiem, znaczną utratą wody na skutek oparzenia, wymiotów lub biegunki, albo też wstrząsem pourazowym.

Wstrząs anafilaktyczny

Jest odpowiedzią organizmu na alergen, na który organizm wykazywał uczulenie np. użądlenie przez pszczołę. Wstrząs spowodowany jest uwolnieniem histaminy, a także innych substancji wazoaktywnych do krążenia. Objawia się on najczęściej gwałtowną dusznością powodowaną obrzękiem krtani, a także skurczem oskrzeli, obrzękiem płuc, ostrą zapaścią krążeniową spowodowaną nadciśnieniem.

Wstrząs septyczny

Jest wynikiem zakażenia krwi spowodowanego bakteriami, grzybami, wirusami lub pasożytami. Występuje u chorych z obniżoną odpornością. Podatni na posocznicę są chorzy na : cukrzycę, marskość wątroby, choroby nowotworowe, osoby po chemioterapii i leczeniu immunosupresyjnym.

Objawy:

Wstrząs hipowolemiczny

Wynika ze zmniejszonej zawartości krwi w naczyniach.

Przyczyny:

Objawy:

Postępowanie:

  1. Jeśli to możliwe, należy usunąć przyczynę wstrząsu, np. zatamować krwotok.

  2. Ułożyć poszkodowanego w pozycji przeciwwstrząsowej, tj. płasko na wznak z nogami uniesionymi około 30cm wyżej (można podłożyć wałek z koca itp.)

  3. Zapobiegać utracie ciepła, poszkodowany powinien leżeć na kocu i być też nim przykryty.

  4. Uspokoić poszkodowanego i starać się zachować spokój w jego otoczeniu.

  5. Wezwać karetkę pogotowia.

  6. Regularnie kontrolować ważne funkcje życiowe.

Wstrząs kardiogenny

Spowodowany jest ostrym spadkiem wydajności pracy serca.

Przyczyny:

Objawy:

Często dotyczy osób już leczonych z powodu chorób serca.
Postępowanie:

  1. Sprawdzić podstawowe funkcje życiowe

  2. Ułożyć poszkodowanego z lekko uniesioną górną połową ciała (patrz: Zawał mięśnia sercowego)

  3. Uspokoić poszkodowanego

  4. Chronić go przed wyziębieniem

  5. Wezwać karetkę

W tym rodzaju wstrząsu NIE WOLNO stosować pozycji przeciwwstrząsowej! Może ona obciążyć dodatkowo już i tak przeciążone serce!

Wstrząs anafilaktyczny

Jest ostrą, zagrażającą życiu reakcją alergiczną całego organizmu. Z reguły występuje natychmiast po kontakcie z substancjami wyzwalającymi, mogą to być np. leki, preparaty krwi, jad owadów (patrz: Użądlenie przez owady)

Objawy:

Postępowanie:

  1. Przerwać kontakt z alergenem (np. zaprzestać podawania leku!)

  2. Skontrolować podstawowe funkcje życiowe

  3. Ułożyć poszkodowanego w pozycji bezpiecznej

  4. Wezwać karetkę pogotowia.

Pamiętać należy, że poszkodowany we wstrząsie jest na ogół przytomny!
Obciążenia psychiczne, jak strach czy ból mogą nasilać wstrząs.
Nie należy stosować ułożenia przeciwwstrząsowego w przypadku:

Inne rodzaje wstrząsu:






Wyszukiwarka

Podobne podstrony:

więcej podobnych podstron