Zagadnienia Ochrona własności intelektualnej

Zagadnienia Ochrona własności intelektualnej:



  1. Określenie poziom wynalazczy

Wynalazek uważa się za posiadający poziom wynalazczy, jeżeli wynalazek ten nie wynika dla znawcy (czyli specjalisty z danej dziedziny techniki), w sposób oczywisty ze stanu techniki. Poziom wynalazczy nazywany jest inaczej "nieoczywistością wynalazku".



Wynalazek powinien wzbogacać technikę o nową jakość, uzyskaną dzięki pomysłowi wynalazczemu. Dokonania techniczne mają poziom wynalazczy, jeżeli znawca (specjalista) nie dojdzie do nich w sposób rutynowy, korzystając tylko z dostępnej mu wiedzy. Innymi słowy, wynalazek uważa się za posiadający poziom wynalazczy, jeżeli wynalazek ten nie wynika dla znawcy, w sposób oczywisty, ze stanu techniki (art. 26). Wynalazek nie ma poziomu wynalazczego, jeżeli na podstawie kilku dokumentów znanych ze stanu techniki znawca wytworzy sobie obraz wynalazku. Nie musi to być obraz wierny, idealnie pokrywający się z wynalazkiem zgłoszonym do opatentowania, ponieważ dokonanie rutynowych przeróbek i adaptacji nie wymaga od znawcy wkładu wynalazczego. To samo zresztą dotyczy wymogu nowości: wynalazek znany ze stanu techniki nie musi być idealnie wierną kopią zgłoszonego wynalazku, żeby posłużyć do zakwestionowania nowości. Pomocne w analizie poziomu wynalazczego jest samo postawienie problemu technicznego. Jeżeli ze sformułowania problemu wynika jasno jego rozwiązanie, to nie ma ono poziomu wynalazczego i nie może uzyskać ochrony patentowej.

Przykład:
Robiąc notatki, wynalazca używa naprzemiennie ołówka i gumki. Kreśli i wyciera, kreśli i wyciera... Denerwuje go jednak ciągłe odkładanie jednego przedmiotu, żeby wziąć drugi, To gumka schowa się pod papierami, to ołówek stoczy się ze stołu i na dodatek grafit pęknie; ciągłe szukanie, temperowanie, ogólnie strata czasu. Doprawdy irytujące. Wynalazca postawił więc problem: co należy zrobić, żeby trzymając ołówek, móc również posługiwać się gumką? Rozwiązanie tego problemu będzie miało korzystne skutki: oszczędzi czas, zmniejszy zużycie ołówków, zwiększy wydajność pracy. Same plusy na miarę epokowego wynalazku. Z postawienia problemu wynika w sposób oczywisty jego rozwiązanie: należy połączyć gumkę z ołówkiem. Rozwiązanie genialne w swojej prostocie, a jednak... ten wynalazek nie ma poziomu wynalazczego, właśnie ze względu na oczywistość wniosku płynącego z dobrze postawionego problemu.



  1. Definicja znaku towarowego

Co to jest znak towarowy?

Znakiem towarowym może być każde oznaczenie przedstawione w sposób graficzny lub takie, które da się w sposób graficzny wyrazić, jeżeli oznaczenie takie nadaje się do odróżniania w obrocie towarów jednego przedsiębiorstwa od tego samego rodzaju towarów innych przedsiębiorstw.

Znak towarowy może składać się z jakiegokolwiek oznaczenia, które można przedstawić w formie graficznej, w szczególności z wyrazów, łącznie z nazwiskami, rysunków, liter, cyfr, kształtu towarów lub ich opakowań, pod warunkiem że oznaczenia takie umożliwiają odróżnianie towarów lub usług jednego przedsiębiorstwa od towarów lub usług innych przedsiębiorstw".

Definicja

Znak nadający się do odróżniania towarów lub usług określonego przedsiębiorstwa od towarów i usług tego samego rodzaju innych przedsiębiorstw. Znakiem towarowym może być w szczególności wyraz, rysunek, ornament, kompozycja kolorystyczna, forma przestrzenna, w tym forma towaru lub opakowania, a także melodia lub sygnał dźwiękowy bądź zestawienie tych elementów.
Na znak towarowy może być udzielone prawo ochronne. Udzielone prawa ochronne podlegają wpisowi do rejestru znaków towarowych. Udzielenie prawa ochronnego na znak towarowy stwierdza się przez wydanie świadectwa ochronnego. Właściwy do rejestracji znaku towarowego oraz do wydania świadectwa ochronnego jest Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej. Prawo ochronne na znak towarowy trwa dziesięć lat od daty dokonania zgłoszenia w Urzędzie Patentowym.





  1. Rodzaje praw autorskich

- Autorskie prawa majątkowe to monopol praw majątkowych na rzecz autora utworu lub posiadacza praw (który najczęściej uzyskał te prawa na mocy umowy z autorem). Powodem wprowadzenia praw autorskich majątkowych było zabezpieczenie interesów twórców oraz innych posiadaczy praw do utworów. Zasadą w prawie autorskim jest, że z utworu może korzystać lub nim rozporządzać tylko osoba uprawniona. Osobą uprawnioną jest w pierwszej kolejności posiadacz praw do utworu. Osoba taka (lub inny podmiot) może następnie udzielić innym uprawnień do korzystania z utworu, na mocy umowy licencyjnej lub umowy przekazującej prawa do utworu.

Autorskie prawa majątkowe są ograniczone przez zasady dozwolonego użytku, określające ograniczenia i wyłączenia z ochrony prawnoautorskiej. Ustawa rozróżnia dozwolony użytek prywatny oraz dozwolony użytek publiczny.

Autorskie prawa majątkowe są ograniczone w czasie, i trwają:

Jeżeli z mocy ustawy autorskie prawa majątkowe przysługują innej osobie niż twórca:

Inny jest okres obowiązywania praw pokrewnych:


- Autorskie prawa osobiste są prawami „ojcostwa utworu” i obejmują przede wszystkim prawo autora do wiązania z dziełem jego nazwiska. Prawo to nigdy nie wygasa i jest, z natury rzeczy, niezbywalne, nie można się go zrzec ani przenieść na inną osobę. W ramach ochrony dóbr osobistych autor ma prawo do przedstawiania utworu pod pseudonimem lub anonimowo. Do osobistych praw autorskich należy także prawo do zachowania niezmienionej treści i formy utworu, zakazujące wprowadzania zmian, zniekształceń, przeinaczeń czy prawo do nadzoru nad korzystaniem z dzieła. Warto nadmienić, że prawo do anonimowej publikacji dzieła jest często wykorzystywane w umowach kupna/sprzedaży utworów – umowne zobowiązanie nabywcy do anonimowego rozpowszechniania dzieła jest de facto zrzeczeniem się przez twórcę autorskiego prawa osobistego do oznaczenia utworu nazwiskiem lub pseudonimem.

Twórca, którego autorskie prawa osobiste zostały zagrożone cudzym działaniem, może żądać zaniechania tego działania. W razie dokonanego naruszenia może także żądać, aby osoba, która dopuściła się naruszenia, dopełniła czynności potrzebnych do usunięcia jego skutków, w szczególności, aby złożyła publiczne oświadczenie o odpowiedniej treści i formie. Jeżeli naruszenie było zawinione, sąd może przyznać twórcy odpowiednią sumę pieniężną tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę albo – na żądanie twórcy – zobowiązać sprawcę, aby uiścił odpowiednią sumę pieniężną na wskazany przez twórcę cel społeczny.

-prawo do ochrony wizerunku- Ustawa o prawie autorskim reguluje również kwestię ochrony wizerunku. W myśl ustawy rozpowszechnianie wizerunku wymaga zezwolenia osoby na nim przedstawionej. Zezwolenia nie wymaga rozpowszechnianie wizerunku osoby powszechnie znanej, jeżeli wizerunek wykonano w związku z pełnieniem przez nią funkcji publicznych, w szczególności politycznych, społecznych, zawodowych oraz osoby stanowiącej jedynie szczegół całości takiej jak zgromadzenie, krajobraz, publiczna impreza.

Jeżeli osoba, do której korespondencja jest skierowana, nie wyraziła innej woli, rozpowszechnianie korespondencji, w okresie dwudziestu lat od jej śmierci, wymaga zezwolenia małżonka, a w jego braku kolejno zstępnych, rodziców lub rodzeństwa.

Twórca, a wydawca lub producent na żądanie twórcy mają obowiązek zachowania w tajemnicy źródeł informacji wykorzystanych w utworze oraz nieujawniania związanych z tym dokumentów. Ujawnienie tajemnicy jest dozwolone za zgodą osoby, która powierzyła tajemnicę, lub na podstawie postanowienia właściwego sądu.



  1. Wzór użytkowy

Wzorem użytkowym jest nowe i użyteczne rozwiązanie o charakterze technicznym, dotyczące kształtu, budowy lub zestawienia przedmiotu o trwałej postaci (art. 94 ust. 1 P.w.p.). 


Jak wynika z powyższej definicji, wzorem użytkowym nie mogą być: sposoby, układy elektryczne, hydrauliczne, pneumatyczne, algorytmy, maści, roztwory itp.
 
Nie na wszystkie wynalazki i wzory użytkowe spełniające ww. kryteria (wskazane w art. 24 P.w.p. odnośnie do wynalazków i w art. 94 P.w.p. odnośnie do wzorów użytkowych) można udzielić ochrony. Zgodnie z art. 29 P.w.p. (w związku z art. 100 P.w.p. odnośnie do wzorów użytkowych)
patentów i praw ochronnych nie udziela się na:


Ponadto ustawa Prawo własności przemysłowej określa, w art. 28 (w związku z art. 100 P.w.p. odnośnie do wzorów użytkowych),  te obszary działalności ludzkiej, których rezultaty nie mogą być w ogóle uznane za wynalazki czy wzory użytkowe :

Za wynalazki i wzory użytkowe nie uważa się w szczególności:



  1. Utwór

Utwórtermin prawniczy z zakresu prawa autorskiego, który według Ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych[1] jest zdefiniowany następująco[2]:


...każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia.

Rodzaje utworów

Ze względu na zależność od siebie

Polskie prawo autorskie rozróżnia następujące typy utworów[12]:

  • pierwotne - stworzone oryginalnie przez jednego lub grupę twórców

  • opracowania (zwane też czasami dziełami wtórnymi lub zależnymi) - są to różnego rodzaju modyfikacje utworu pierwotnego, takie jak tłumaczenia, przeróbki, kolaże, wydania krytyczne itp; publikacja opracowania bez zgody twórców utworu pierwotnego stanowi naruszenie ich majątkowych i osobistych praw autorskich, ponadto za publikację opracowania twórcom utworu pierwotnego należy się wynagrodzenie

  • utwory inspirowane - które nie są jasno zdefiniowane prawnie, ale według opinii prawnych są to utwory stworzone w efekcie kontaktu z utworem pierwotnym i mogącym mieć pewne do niego cechy podobieństwa ale jednak na tyle różnym, że nie ma wątpliwości, że to dzieło samoistne, nie zawierające oprócz uprawnionych cytatów żadnych fragmentów dzieła pierwotnego[13]; twórca utworu pierwotnego nie może sobie rościć żadnych szczególnych praw w stosunku do dzieła inspirowanego.

Ponadto w obiegu prawniczym jest też pojęcie "utworu z zapożyczeniami", które zawiera fragmenty utworów pierwotnych wykraczających poza zwykłe cytaty, ale jednak nie tyle aby go uznać za opracowanie utworu pierwotnego. Zapożyczenia stanowią potencjalne naruszenie majątkowych i osobistych praw twórców utworu pierwotnego, dlatego w praktyce odnoszą się do nich wszystkie zasady obowiązujące do opracowań, choć w zakresie proporcjonalnym do ilości i objętości owych zapożyczeń[13].

Ze względu na naturę

Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych wymienia szczegółowo następujące rodzaje utworów[14]:

  1. wyrażone słowem, symbolami matematycznymi, znakami graficznymi (literackie, publicystyczne, naukowe, kartograficzne oraz programy komputerowe),

  2. plastyczne,

  3. fotograficzne,

  4. lutnicze,

  5. wzornictwa przemysłowego,

  6. architektoniczne, architektoniczno-urbanistyczne i urbanistyczne,

  7. muzyczne i słowno-muzyczne,

  8. sceniczne, sceniczno-muzyczne, choreograficzne i pantomimiczne,

  9. audiowizualne (w tym filmowe).

Utwory są w Polsce zasadniczo chronione jednakowo niezależnie od ich natury, z wyjątkiem utworów audiowizualnych i programów komputerowych. W przypadku utworu audiowizualnego ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych wymienia dokładnie kogo się uznaje za współtwórców takiego dzieła oraz ustala relacje między producentem i twórcami[14].

W przypadku programów komputerowych ustawa uściśla zasady korzystania, dystrybucji i kopiowania programów[15] i silnie ogranicza prawo do dozwolonego użytku (np: nie zezwala na pożyczanie i kopiowanie programów nawet w kręgu rodziny i najbliższych znajomych). Nie istnieje też w stosunku do programów prawo cytatu[16].





  1. Licencje - wybrany przykład

Licencja (z łac. licet, „jest dozwolone“; Imiesłów przymiotnikowy czynny: licens, „wolny“) - dokument prawny lub umowa, określająca warunki korzystania z utworu, którego dana licencja dotyczy. Właściciel praw autorskich, znaku handlowego lub patentu może (i często to robi) wymagać od innych posiadania licencji jako warunku użytkowania lub reprodukowania licencjonowanego utworu.

Rodzaje licencji

Wyróżnia się licencje: pełną, wyłączną, niewyłączną, otwartą, przymusową oraz sublicencje.



Umowa licencyjna

Umowa licencyjna to umowa, w której właściciel prawa wyłącznego udziela osobie trzeciej prawa do korzystania z chronionego na jego rzecz rozwiązania. Przepisy precyzują niektóre aspekty tych umów:

  1. licencja może być

  1. licencja może mieć charakter:

  1. licencjobiorca może posiadać prawo do udzielenia dalszej licencji – sublicencji.

  2. licencja może mieć charakter otwarty – licencjodawca oświadcza przed Urzędem Patentowym, że jest gotów do udzielenia licencji. To oświadczenie pozwala wnosić niższe opłaty za ochronę, ale każdy chętny do uzyskania licencji musi ją otrzymać, a opłata licencyjna nie może być wyższa niż 10% korzyści uzyskanych przez licencjobiorcę w każdym roku stosowania.

  3. licencja dorozumiana- to taka licencja, którą otrzymuje licencjobiorca wraz z zamówioną pracą badawczą. Jeśli w zamówionym opracowaniu, projekcie wykorzystano rozwiązanie chronione prawem wyłącznym wykonawca, niejako w sposób dorozumiany, udziela zezwolenia na wykorzystanie rozwiązania przez zamawiającego.

  4. licencja może być udzielona przymusowo.



Licencja oprogramowaniaumowa na korzystanie z utworu jakim jest aplikacja komputerowa, zawierana pomiędzy podmiotem, któremu przysługują majątkowe prawa autorskie do utworu, a osobą, która zamierza z danej aplikacji korzystać.

Umowa taka powinna określać przede wszystkim pola eksploatacji (formy wykorzystania utworu), czyli warunki na jakich licencjobiorca jest uprawniony do korzystania z programu. W Polsce Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych jako podstawowe elementy określające pola eksploatacji wskazuje zakres, miejsce i czas korzystania z utworu, przy czym jest to wyliczenie przykładowe i strony umowy mogą dowolnie kształtować charakter licencji (biorąc jednak pod uwagę treść przepisów ustawowych, których strony nie mogą modyfikować – tzw. ius cogens).

Rodzaje licencji

Rozróżniamy następujące rodzaje licencji:

Prawa użytkowników

Użytkownicy komputerów najczęściej mogą spotykać się z licencją w odniesieniu do tzw. licencji użytkownika (EULA), które są używane przez producentów oprogramowania do wiązania użytkowników dodatkowymi ograniczeniami.

Licencje na oprogramowanie są najczęściej bardzo restrykcyjne i większość użytkowników nie czyta ich w całości. Większość takich licencji ogranicza liczbę komputerów, na których można zainstalować oprogramowanie, liczbę użytkowników którzy mogą go używać i wprowadzają wiele innych ograniczeń, które nie są bezpośrednio związane z technologią. Standardowym elementem każdej niemal licencji oprogramowania jest klauzula o wyłączonej odpowiedzialności producenta z tytułu używania oprogramowania przez licencjobiorcę, której znaczenie polega na braku jakiejkolwiek odpowiedzialności producentów oprogramowania za np. skutki błędów w programach.

Licencja GPL i inne licencje FLOSS są reakcją na restrykcyjność licencji na oprogramowanie własnościowe.



  1. Funkcja patentów



  1. Kryteria wynalazku



Wynalazek, na który może być udzielona ochrona musi spełniać, niezależnie od obszaru techniki, równocześnie trzy kryteria (art. 24):


Należy od razu zwrócić uwagę, że Ustawa określa również (art. 28), co wynalazkiem być nie może. Za wynalazki nie uważa się w szczególności:


Ustawa określa też grupę wynalazków, które mogą spełniać ustawowe kryteria dla wynalazku, a jednak nie można uzyskać na nie ochrony (patentu). Patentów nie udziela się na (art. 29):


Zgodnie z kryteriami, wynalazek, który ma być chroniony musi być nowy, czyli nie może być częścią stanu techniki, który istniał przed zgłoszeniem tego wynalazku do ochrony. Stan techniki to wszystko, co jest powszechnie dostępne do wiadomości w postaci opisu, w tym ustnego. Nowość wynalazku oceniana jest w sposób obiektywny w procedurze prowadzonej w Urzędzie Patentowym RP. Ustawa dopuszcza również udzielanie ochrony na wynalazki, których przedmiotem jest nowe zastosowanie znanej już substancji lub użycie znanej substancji do uzyskania wytworu o nowym zastosowaniu (art. 25). Zapis ten ma ogromne znaczenie dla przemysłu farmaceutycznego.

Wynalazek odznacza się poziomem wynalazczym (art. 26), jeśli dla znawcy (fachowca o przeciętnej wiedzy w danej dziedzinie) nie wynika w sposób oczywisty ze stanu techniki.

Wynalazek nadaje się do przemysłowego stosowania, jeżeli umożliwia uzyskanie określonego wytworu lub wskazuje sposób, który może być zastosowany w działalności przemysłowej. Nie oznacza to, że każdy wynalazek ma być przed uzyskaniem ochrony zrealizowany. Ma jedynie istnieć, w świetle uznanych zasad nauki, możliwość jego urzeczywistnienia. Wyróżnia się trzy kategorie wynalazków: dotyczące wytworów, sposobów oraz wytworów i sposobów.

Zgodnie z Ustawą (art. 56) wynalazek dokonany przez obywatela polskiego może być uznany za tajny, jeżeli dotyczy obronności lub bezpieczeństwa Państwa. Wynalazek tajny stanowi tajemnicę państwową (art. 57).

Formalne kryteria zdolności patentowej wynalazku[edytuj | edytuj kod] Aby wynalazek mógł zostać opatentowany, musi spełniać trzy kryteria, które są zasadniczo takie same na całym świecie[4]: Kryterium nowości Wynalazek jest uważany za nowy, jeżeli przed datą jego pierwszego zgłoszenia w urzędzie patentowym (bądź wystawienia na uznanej wystawie) informacje o nim nigdzie nie były (potencjalnie) dla nikogo dostępne. Kryterium poziomu wynalazczego (nieoczywistości) Oznacza, że wynalazek nie wynika w sposób oczywisty z aktualnego stanu wiedzy. Na przykład: stanowi element zaskoczenia dla znawcy, jest rozwiązaniem problemu dotąd bezskutecznie podejmowanego, zaspokaja nową (nieuświadomioną) potrzebę społeczną, umożliwia zwiększenie efektywności, umożliwia osiągnięcie szczególnego, nieoczekiwanego efektu etc. Jeżeli wynalazek nie cechuje się poziomem wynalazczym, a należy do kategorii urządzeń (patrz niżej) może uzyskać ochronę w formie prawa ochronnego na wzór użytkowy. Kryterium przemysłowej stosowalności (charakteru technicznego) Oznacza, że wytwór lub sposób będący wynalazkiem może być faktycznie uzyskany lub technicznie realizowany w sposób powtarzalny. Wynalazek nie musi być przy tym wcale efektywny czy użyteczny.

  1. Twórca

Autorem w świetle prawa autorskiego jest każdy, kto stworzył utwór w rozumieniu prawa autorskiego. Aby dzieło mogło być zakwalifikowane do utworów musi być przejawem działalności twórczej o indywidualnym charakterze. Utwór podlega ochronie niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia (art.1 Pr. aut.)

Dla bycia autorem nie jest wymagane wykształcenie artystyczne, przynależność do związków twórczych, czy jakikolwiek dokument potwierdzający bycie twórcą. Nie ma też znaczenia, czy tworzący jest dorosłym czy dzieckiem, czy tworzy świadomie, chcąc aby powstał utwór, czy stało się to przypadkowo. O byciu twórcą decyduje fakt stworzenia utworu Utwór jest kreacją konkretnego człowieka, subiektywnie nowym i oryginalnym rezultatem jego działalności, posiadającym dowolną formę, umożliwiającą jego percepcję przez inne osoby niż sam twórca.

Utwór ma być wynikiem samodzielnego działania twórczego, odróżniać się od innych wcześniejszych rezultatów działań twórców, być niepowtarzalnym. Prawo autorskie w art.8 przyjmuje domniemanie, w myśl którego, za twórcę uważa się osobę, której nazwisko uwidoczniono na egzemplarzach utworu lub której autorstwo podano do publicznej wiadomości w jakikolwiek inny sposób w związku z rozpowszechnianiem utworu.

Twórcy przysługuje ochrona autorska niezależnie od spełnienia jakichkolwiek formalności. To oznacza, że w chwili ustalenia utworu znajdują do niego zastosowanie przepisy ustawy o prawie autorskim – autor nie musi utworu nigdzie rejestrować, nie musi uiszczać żadnych opłat związanych z ochroną.

Twórcą jest osoba, której nazwisko uwidoczniono w tym charakterze na egzemplarzach utworu lub której autorstwo podano do publicznej wiadomości w jakikolwiek inny sposób w związku z rozpowszechnianiem utworu; jest to domniemanie ustawowe, które można obalić tylko w drodze procesu sądowego, pod warunkiem udowodnienia, że osoba, której nazwisko jest umieszczone na utworze, faktycznie twórcą nie jest. Dopóki twórca nie ujawnił swojego autorstwa, w wykonywaniu prawa autorskiego zastępuje go producent lub wydawca, a w razie ich braku – właściwa organizacja zbiorowego zarządzania prawami autorskimi.



  1. Znak Towarowy Renomowany

Warunkiem uznania znaku towarowego za renomowany jest przede wszystkim powszechna jego znajomość.

W literaturze przed­miotu prezentowane są dwie metody wykazywania renomy znaku: bezwzględna i względna2. Pierwsza z nich wskazuje na konieczność wykazania określonego stopnia znajomości znaku, bierze pod uwagę procentowy stopień znajomości znaku na rynku, jej wadą jest jednak brak elastyczności. Druga z metod nakazuje badanie siły odróżniającej znaku towarowego, jego do­brą opinię wśród konsumentów. Sugeruje ona także, aby brać pod uwagę wszystkie okoliczności konkretnego przypadku.

jest znak towarowy znany znacznej części odbiorców towarów i usług oznaczonych tym znakiem, mającym dużą siłę przyciągania i wartość reklamową wynikającą z utrwalonego w świadomości odbiorców przekonania o bardzo dobrych cechach towaru nim opatrzonego. 


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:

więcej podobnych podstron