Na niechorowanie homeopatii zastosowanie 

Co to jest homeopatia ?

Homeopatia to forma medycyny niekonwencjonalnej. Została zaproponowana po raz pierwszy w 1796 roku przez niemieckiego lekarza Samuela Hahnemanna. Kieruje się trzema naczelnymi zasadami, omówionymi w dalszej części prezentacji. W Polsce blisko 70% dorosłych przynajmniej raz w życiu sięgnęło po preparat homeopatyczny. 

Similia similibus curantur - podobne leczy się podobnym

Podstawową zasadą w homeopatii jest zasada podobieństwa. W myśl tej teorii objawy choroby mogą zostać wyleczone jedynie przez środek, który podany zdrowej osobie jest w stanie wywołać u niej te same objawy chorobowe. 

Unum remedium

Kolejna zasada, którą kieruje się homeopatia klasyczna to zasada jednego środka leczniczego, która zaleca stosowanie dla jednego chorego tylko jednego środka leczniczego (jednego składnika) w określonym czasie. 

Dosis minissima

Zgodnie z zasadą najmniejszej dawki należy oszacować i podawać minimalną skuteczną dawkę środka leczniczego zdolną doprowadzić do wyleczenia. Ma ona powodować poprawę w dolegliwościach i nie wywoływać żadnych dodatkowych objawów mogących zaciemnić obraz choroby. 

W jakiej postaci występują leki homeopatyczne ?

Wyróżniamy zarówno postacie przeznaczone do użytku wewnętrznego i postacie przeznaczone do użytku zewnętrznego. I tak do stosowanych doustnie zaliczamy: kropelki (roztwory wodno-alkoholowe), globulki (ziarenka cukrowe), granulki (kuleczki cukrowe), tabletki. Natomiast do stosowanych zewnętrznie postaci leków homeopatycznych należą: maści, kremy, żele, emulsje i płyny (tinktury do nacierania). 

Zalety stosowania

1. Mogą być stosowane o wiele dłużej niż leki farmakologiczne, ponieważ nie powodują skutków ubocznych.
2. Leki homeopatyczne to leki naturalne, dobrane indywidualnie dla każdego pacjenta.
3. Homeopatia leczy nie tylko objawy ale i przyczyny. Działa na cały organizm, mobilizując go do walki z chorobą.
4. Leki homeopatyczne są dużo tańsze w porównaniu do leków tradycyjnych. 

Czy homeopatia znaczy to samo, co ziołolecznictwo ?

Duża część leków homeopatycznych wytwarzana jest na bazie substancji roślinnych, stąd też, wynika tak częste upodabnianie homeopatii z ziołolecznictwem. Jednakże nie należy zapominać, że pozostałe leki są pochodzenia zwierzęcego i mineralnego.

Jakie mamy inne różnice ?

Otóż, preparaty roślinne używane są do leczenia objawów chorobowych, a leki pochodzenia zwierzęcego maja zastosowanie w zwalczaniu chorób przewlekłych i ostrych. Leki mineralne stosuje się w terapii schorzeń przewlekłych i w leczeniu podłoża chorobowego. Ponadto leki homeopatyczne mają oddziaływanie bodźcowe i przestrajające organizm, natomiast leki fitoterapeutyczne wymuszające i ukierunkowane. 

Skuteczna homeopatia

Homeopatia może pomóc w następujących dolegliwościach: grypa, katar, kaszel, ból gardła, zapalenie ucha, alergia, menopauza, stres, stany niepokoju, kłopoty ze snem, choroby reumatyczne, choroby kostno-stawowe, także stłuczenia, urazy, naciągnięcia, choroby wieku dziecięcego, choroba lokomocyjna, choroby układu krążenia, astma, choroby układu pokarmowego, choroby skóry, choroby układu moczowego i wydalniczego, problemy z oczami, leki wzmacniające odporność organizmu, poprawiające pamięć i 
koncentrację. 

Wizyta u homeopaty

W podejściu homeopatycznym organizm jest całością. Homeopata wybierając lek uwzględnia nie tylko objawy chorobowe, na które uskarża się dany pacjent, ale również objawy świadczące o jego specyficznym sposobie reagowania w czasie choroby. Pierwsza wizyta u homeopaty to trwający około godziny wnikliwy wywiad. Podczas rozmowy homeopata nawiązuje kontakt z pacjentem, stara się go zrozumieć i poznać jego problemy. Najważniejsze dla homeopaty jest indywidualne podejście po pacjenta. Decydując się na 
wizytę u homeopaty, warto sprawdzić, czy ma on dyplom lekarski, czy ukończył kursy homeopatii. Adresy licencjonowanych gabinetów homeopatycznych można uzyskać w Polskim Towarzystwie Homeopatycznym oraz w Polskim Towarzystwie Homeopatii Klinicznej. 

Bezpieczne leczenie

Homeopatia to bezpieczna i nieszkodliwa metoda, a stosowane leki homeopatyczne nie wchodzą w interakcję z innymi lekami, nie wywołują także skutków ubocznych. Łatwiej przenikają do tkanek, co sprawia, że w wielu przypadkach zastosowane na początku ostrego stanu zapalnego zapobiegają rozwinięciu się choroby. Leki homeopatyczne są znacznie rozcieńczane, zatem nie grożą kumulowaniem się w organizmie, nie mają też toksycznego działania. Co więcej, mogą być podawane dzieciom, kobietom w ciąży oraz 
osobom w podeszłym wieku. 

Dlaczego warto stosować homeopatię, czyli zalety homeopatii

Jedną z zalet homeopatii jest możliwość doboru odpowiedniego leku nawet w sytuacji, kiedy nie ma określonej diagnozy. Czy znasz inne cechy, potwierdzające słuszność jej stosowania?

Na początku warto podkreślić, że homeopatyczna metoda leczenia jest uznana oficjalnie przez Światową Organizację Zdrowia (WHO) oraz przez Unię Europejską. Również w Polsce stosowanie leków homeopatycznych jest dozwolone i nie narusza kodeksu etyki lekarskiej.

Leki homeopatyczne na świecie stosuje się od ponad 200 lat, zaś w Polsce metoda ta jest znana od 140 lat. Co więcej, nastawienie Polaków do tej metody jest bardzo pozytywne. Wg badań prowadzonych przez TNS OBOP (1001 wywiadów na reprezentatywnej ogólnopolskiej losowej grupie Polaków) ok. 56% obywateli Polski uważa terapię homeopatyczną za skuteczną i polecają jej stosowanie. Natomiast 62% badanych uważa, że lekarze, którzy przepisują swoim pacjentom leki homeopatyczne, są godni zaufania.

W odróżnieniu od wielu leków klasycznych, żaden lek homeopatyczny nie został wycofany ze sprzedaży od ponad 200 lat.

Dlaczego homeopatia?

Po pierwsze, jest to metoda leczenia wymagająca ścisłej, precyzyjnej obserwacji klinicznej, dzięki której możliwe jest zastosować specyficznie przygotowanych leków, których wskazania lecznicze zostały ustalone na podstawie badań doświadczalnych i klinicznych. Ponadto, mogą być stosowane o wiele dłużej w leczeniu stanów chorobowych przewlekłych niż leki farmakologiczne, ponieważ nie powodują skutków ubocznych. Po drugie, homeopatia proponuje leki naturalne, dobrane indywidualnie dla każdego 
pacjenta, które w naturalny sposób wpływają na podniesienie odporności, przez co staje się on mniej wrażliwy na działanie alergenów. Po trzecie, leczą przyczyny, a nie tylko objawy choroby. Homeopatia działa na cały organizm, mobilizując go do walki z chorobą.

Homeopatia jest pomocna tam, gdzie zawodzą metody klasyczne (nie dotyczy to zmian nieodwracalnych). Jeżeli nawet w niektórych przypadkach lek homeopatyczny nie zapewni całkowitego wyleczenia pacjenta, to na pewno zmniejszy jego cierpienie, skróci czas trwania choroby, zapobiegnie jej nawrotom, a co najważniejsze da choremu nadzieję. Również pozwoli na zmniejszenie ilości stosowanych leków chemicznych, które jak wiemy nie są pozbawione działań niepożądanych.

Podsumowując, leczenie homeopatyczne jest leczeniem skutecznym i bezpiecznym.

Homeopatia prawdziwe leczenie czy cudotwórstwo?

Często słyszy się o leczeniu różnorakich schorzeń homeopatią, ale co to właściwie jest ?

Otóż termin ten pochodzi od dwóch greckich słów: homois co znaczy podobny i pathos, czyli cierpienie. Istotą leczenia homeopatycznego jest pobudzanie organizmu do uzyskania naturalnej, wewnętrznej równowagi, tzw. homeostazy dynamicznej. Jest to dziedzina medycyny niekonwencjonalnej, w której stosuje się wykonane w specyficzny sposób bardzo rozcieńczone roztwory wodno-alkoholowe, które w dawkach większych wywołują u osoby zdrowej objawy podobne do objawów chorobowych obserwowanych u pacjenta. 
Oznacza to, że ta sama substancja podana w dużych dawkach wywołuje u człowieka zdrowego objawy choroby, zaś podana w minimalnych dawkach, może tę chorobę wyleczyć.

Środki lecznicze stosowane w leczeniu homeopatycznym są dobierane na zasadzie podobieństwa (Similia similibus curantur) miedzy objawami jakie wywołują u zdrowych, a dolegliwościami pacjenta dla którego lek ma być przeznaczony. Zasada ta jest istotą homeopatycznej sztuki leczenia.

Bardzo dobrym przykładem jest rosiczka. Po wzięciu do ust świeżego kwiatu tej rośliny mogą wystąpić takie objawy jak: atak kaszlu, kłucie, drapanie i suchość w gardle. Rosiczka w dużym rozcieńczeniu i zdynamizowana jest podstawowym składnikiem leku homeopatycznego stosowanego w leczeniu kaszlu.

Inny przykład to sytuacja, w której użądli nas pszczoła. I tak po użądleniu natychmiast pojawia się obrzęk skóry, która staje się napięta i zaczerwieniona, odczuwa się silny, piekący ból. Jad pszczeli w postaci homeopatycznej leczy choroby o objawach podobnych do wywołanych ukąszeniem pszczoły. Stosuje się go na przykład przy anginie, półpaścu, wysypkach skórnych itp. Jest składnikiem wielu leków homeopatycznych.

Homeopatia klasyczna kieruje się zasadą jednego środka leczniczego (unum remedium), a co za tym idzie zaleca stosowanie tylko jednego leku (jednego składnika) w określonym czasie... Zarówno homeopatia klasyczna, jak i kliniczna podkreśla, iż leczyć należy chorego, a nie chorobę. W każdym typie homeopatii przestrzega się zasady holistycznego (całościowego) podejścia do zdrowia i uzdrawiania.

Podstawę homeopatii stanowi również zasada najmniejszej dawki (dosis minissima), zgodnie z którą należy oszacować i podawać najmniejszą skuteczną dawkę środka leczniczego zdolną doprowadzić do wyleczenia. Dawka minimalna ma powodować poprawę w dolegliwościach i nie wywoływać żadnych dodatkowych objawów mogących zaciemnić obraz choroby. Tylko wtedy, gdy po podaniu takiej dawki nastąpi wyzdrowienie, środek ten może zostać nazwany lekiem homeopatycznym.

Zwolennicy homeopatii twierdzą, że leczenie homeopatyczne pobudza układ odpornościowy pacjenta, a skuteczność preparatów należy przypisywać efektowi pamięci rozpuszczalnika (wody).

Homeopatia jest racjonalną metodą terapii, a nie cudotwórstwem, dlatego w sytuacji, gdy doszło do nieodwracalnych zmian w organizmie, np. zapalenie wyrostka robaczkowego, złamanie kości lub zawał serca nie będzie stosowana.

Wg zasad etycznych stosowanych przez większość homeopatów, namawianie pacjenta przez homeopatę do zaprzestania leczenia konwencjonalnego należy uznać za postępowanie wysoce nieetyczne, niezgodne z podstawową zasadą medycyny. W leczeniu homeopatycznym staramy się pobudzić organizm pacjenta do walki, samoobrony, samoregulacji. Nie wyręczamy organizmu w jego naturalnych funkcjach. Leki homeopatyczne dają choremu organizmowi ukierunkowany impuls, aby rozwinął własne siły obronne i uporządkował 
zakłóconą równowagę wewnętrzną - przyczynę choroby.

We współczesnej medycynie konwencjonalnej znajdujemy uznane sposoby leczenia, które w gruncie rzeczy kierują się wspomnianą zasadą podobieństwa. Jako przykład możemy podać szczepienia ochronne lub leczenie odczulające przy alergiach. Przy szczepieniach ochronnych wszczepia się osłabione zarazki, wywołujące chorobę. Wprawdzie nie są one już dla człowieka niebezpieczne, ale są podobne do tych, które wywołują chorobę. W ten sposób osłabione zarazki działają mobilizująco na organizm, który sam 
podejmuje walkę z chorobą. W klasycznym podejściu staramy się określić i zwalczyć lub przynajmniej zneutralizować czynnik wywołujący chorobę. W terapii homeopatycznej robimy wszystko, żeby wzmóc siły obronne i samoregulacyjne chorego organizmu, tak aby sam mógł pokonać wszystkie objawy i zagrożenia związane z ostrą lub przewlekłą postacią chorobą.

Pewnikiem jest to, że homeopatia nie szkodzi, a jeśli może pomóc, należałoby jej spróbować, tym bardziej, że leki homeopatyczne są tanie i łatwo dostępne.

Zatem, jak to właściwie jest ?

Homeopatię można traktować jako: samodzielną metodę leczniczą do leczenia chorób ostrych i przede wszystkim chorób przewlekłych, szczególnie w tych przypadkach, w których medycyna konwencjonalna wyczerpała wszystkie możliwości wyleczenia pacjenta lub jako metodę wspomagającą, stosowaną jednocześnie z terapią lekami konwencjonalnymi. Lekarz homeopata zanim zaaplikuje któryś z leków, szczegółowo zbiera wywiad, ponieważ każdy lek koniecznie musi być dopasowany do pełni objawów i oznak chorobowych 
(obraz choroby naturalnej) a także konkretnie do danego chorego - jego cech osobniczych, wrażliwości i podatności na tego typu leczenie. Pacjent w każdej aptece, zarówno dotyczy to "zwykłej" apteki jak i apteki homeopatycznej, może bez problemu nabyć leki homeopatyczne.

Homeopatia a leczenie ziołami

Czym homeopatia różni się od ziołolecznictwa?

Żeby można było mówić o różnicach na początku należałoby wyjaśnić termin ziołolecznictwo, inaczej fitoterapia. Otóż, w odróżnieniu od homeopatii, zajmuje się badaniem przydatności ziół w leczeniu pacjentów, w którym to stosuje wyciągi roślinne w postaci naparów, kropli (nalewek) lub tabletek (z wysuszonych i sproszkowanych roślin). Wykorzystywane są w niej całe rośliny (zioła), ich fragmenty (liście, korzenie, kwiaty itp.) lub izolowane substancje biologicznie czynne (flawonoidy, alkaloidy).

Skąd bierze się ta zbieżność?

Błędne utożsamianie homeopatii z ziołolecznictwem wynika z faktu, iż większość leków homeopatycznych wytwarzana jest również na bazie substancji roślinnych (uzyskuje się je z pranalewek, powstających w wyniku macerowania roślin lub ich części w alkoholu). Jednakże to tylko połowa z nich jest w z nich wytwarzana!

Pozostałe są pochodzenia zwierzęcego (ich surowcami są całe owady lub ich narządy czy wydzieliny) i mineralnego (produkuje się je z takich minerałów, jak np. sole wapnia, związki siarki, metale, związki chemiczne itp.). Preparaty roślinne używane są do leczenia objawów chorobowych, a leki pochodzenia zwierzęcego mają zastosowanie w zwalczaniu chorób przewlekłych i ostrych. Leki mineralne stosuje się w terapii schorzeń przewlekłych i w leczeniu podłoża chorobowego.
O specyfice leków homeopatycznych decyduje także sposób ich wytwarzania różny od sposobu przygotowywania leków ziołowych.

Ponadto leki homeopatyczne mają oddziaływanie bodźcowe i przestrajające organizm, natomiast leki fitoterapeutyczne wymuszające i ukierunkowane.
Homeopatia jest integralną częścią medycyny. Wskazania lecznicze leków homeopatycznych zostały ustalone na podstawie: danych toksykologicznych i farmakologicznych użytych do ich produkcji substancji, wyników badań doświadczalnych oraz obserwacji lekarzy stosujących te leki w codziennej praktyce. Ich skuteczność potwierdzają badania i obserwacje kliniczne, których wyniki są publikowane w czasopismach medycznych. Natomiast homeopata to przede wszystkim dobry lekarz, a dopiero na drugim miejscu 
jest lekarzem-homeopatą.

Leki homeopatyczne i ich działanie

Leki homeopatyczne nie działają bezpośrednio na czynniki chorobotwórcze. Dokładny mechanizm ich działania nie jest znany. Przypuszcza się, że właściwie dobrana terapia homeopatyczna wpływa pozytywnie na mechanizmy regulacyjne i pobudza układ odpornościowy organizmu.

Zakłada się, że leki homeopatyczne być może są kluczem do podstawowego metabolizmu organizmu. Harmonizują reakcje immunologiczne lub usuwają przeszkody istniejące w głównych mechanizmach kontrolujących czynność ciała przywracając mu równowagę. Leki homeopatyczne ingerują w struktury wpływające na odporność organizmu, działając na reakcje biochemiczne i metaboliczne na poziomie wewnątrzkomórkowym.

W leczeniu homeopatycznym wykorzystywana jest informacja niesiona przez daną substancję, a współczesna terapia homeopatyczna opiera się na dwóch podstawowych i wzajemnie uzupełniających się zasadach: podobieństwa i minimalnej dawki, o których więcej można przeczytać w artykule pt. "Homeopatia-prawdziwe leczenie czy cudotwórstwo?". My skupimy się bardziej na omówieniu przykładu tego działania.

Otóż działanie terapii homeopatycznej można zobrazować na prostym przykładzie. Jeżeli kroimy świeżą cebulę, zaczynamy wkrótce łzawić, kichać, pojawia się wyciek płynnej wydzieliny z nosa, niekiedy dochodzi do podrażnienia błony śluzowej. Powstaje sztucznie wywołana choroba, sztuczny katar, z określonymi objawami. Od indywidualnej wrażliwości, która jest niezwykle istotną cechą w terapii homeopatycznej, zależy, czy stanie się to szybciej, czy też później.

I tak jeżeli do lekarza homeopaty zgłosi się pacjent z katarem wywołanym infekcją, o dokładnie takich samych objawach, jak przy katarze wywołanym cebulą, wówczas terapeuta zaordynuje mu lek sporządzony z cebuli o nazwie Allium cepa. Po takiej kuracji katar szybko zniknie, pod warunkiem, że środek rzeczywiście został prawidłowo i indywidualnie dobrany. Lek sporządzony z cebuli i wirus to dwa różne czynniki wywołujące katar. Ich działania mają bardzo podobne, prawie takie same obrazy chorobowe. 
Im bardziej są do siebie podobne, tym lepsza jest skuteczność kuracji homeopatycznej danym lekiem.

Ta metoda wykorzystywana jest zarówno w przypadkach o ostrym, jak i przewlekłym przebiegu. Nie ma ograniczenia wieku w jej stosowaniu. Daje bardzo dobre efekty u dzieci i osób w zaawansowanym wieku. Przykładów obrazujących działanie leków można podać wiele.

Sztuka diagnozy

Należy pamiętać, że w podejściu homeopatycznym organizm jest całością. Homeopata wybierając lek uwzględnia nie tylko objawy chorobowe, na które uskarża się dany pacjent, ale również objawy świadczące o jego specyficznym sposobie reagowania w czasie choroby. Wpływ otoczenia i tryb życia pacjenta to ważne elementy, które pomagają lekarzowi uzyskać indywidualny obraz choroby pacjenta.

W leczeniu homeopatycznym trzeba wiedzieć, że podanie substancji aktywnej w zbyt dużej dawce mogłoby doprowadzić do nasilenia objawów chorobowych. Zgodnie z tą zasadą leki homeopatyczne zawierają substancję w dawkach bardzo niskich lub ultra niskich i tak im większe rozcieńczenie, czy też roztarcie, tym środek homeopatycznych działa mocniej i skuteczniej. Dzieje się to według tzw. prawa biologicznego Arndta-Schulza, które mówi, że słabe bodźce pobudzają czynności życiowe organizmu, średnie 
przyśpieszają, silniejsze hamują a najsilniejsze znoszą. Bardzo mała dawka leku (podprogowa) stosowana w homeopatii nie pozwala na kumulację leku w organizmie, co z kolei niweluje działanie uboczne.

Dokładny mechanizm działania nie został w pełni poznany. Próbę wyjaśnienia zasady działania leków homeopatycznych podjęli w ostatnim czasie fizycy. Jedna z opracowanych przez nich teorii zakłada, że aktywność fizjologiczna rozcieńczonego roztworu wynika z zachodzącej podczas procesu rozcieńczania modyfikacji struktury molekularnej.

Naukowcy otrzymali dowody tej tezy na podstawie eksperymentów na roztworach chlorku litu oraz chlorku sodu. Wodne rozcieńczenia badali oni przy pomocy metody termoluminescencji, która polega na zamrażaniu, promieniowaniu gamma oraz podgrzewaniu materiału badawczego. Całość była zapisywana za pomocą urządzeń pomiarowych. Im większe było rozcieńczenie roztworu, tym wyższa była jego relaksacja protonowa, co oznaczało zmiany we właściwościach chemicznych.

Na podstawie niektórych badań stwierdzono, że niskie dawki mogą pobudzać naturalne siły obronne organizmu do walki z chorobą i w konsekwencji prowadzić do samowyleczenia.

Zasady, których należy przestrzegać przy terapii lekami homeopatycznymi

Czy wiesz jakie są podstawowe zasady przyjmowania pojedynczych leków homeopatycznych?

Przede wszystkim powinniśmy stosować się do zaleceń lekarza, który polecił nam stosowanie danego preparatu. Nie możemy pozwolić na to, aby nasz lek był zastosowany przez inną osobę bez konsultacji ze specjalistą, nawet jeśli cierpi ona na te same dolegliwości.

Lek homeopatyczny należy stosować już w początkowym stadium choroby, dzięki temu szybciej powrócimy do zdrowia.

Granulki homeopatyczne przyjmuje się podjęzykowo. Roztwór z nich możemy podawać dzieciom lub osobom starszym. Granulek nie można ssać ani rozgryzać. Znikoma ilość cukru obecna w tabletkach i granulkach nie stanowi problemu dla osób chorych na cukrzycę i nie wpływa na poziom glukozy we krwi. Niekiedy przed zażyciem zaleca się rozpuścić kuleczki cukrowe w wodzie i zażyć na łyżeczce.

Leki homeopatyczne przyjmuje się 30 minut przed posiłkiem lub godzinę po nim. Jeśli te odstępy nie zostaną zachowane, przed zażyciem leku należy dokładnie wypłukać jamę ustną, a zęby umyć specjalną pastą, która nie zawiera mięty. Jedzenie i picie zakłócają wchłanianie leku.

O czym należy pamiętać stosując preparaty homeopatyczne?

Krople homeopatyczne zawierają sporo alkoholu, od 30% do 90%, dlatego nie wolno ich podawać chorym na padaczkę oraz osobom, których praca zawodowa wymaga koncentracji (np. operatorom dźwigów).
Krople homeopatyczne i inne preparaty zastosowane w terapii homeopatycznej, mogą być stosowane jednocześnie z różnymi lekami. Jeśli homeopatia powoduje nasilenie objawów, trzeba skonsultować się z lekarzem.
Nie popijaj leku dużą ilością płynów.
Zachowaj półgodzinny odstęp w jedzeniu przed/po zastosowaniu leku.
Osoby z ostrą nietolerancją laktozy muszą unikać tabletek homeopatycznych.
W trakcie terapii unikaj także stosowania kamfory i aromatycznych olejków eterycznych (np. rumianku, eukaliptusa), bowiem substancje te mogą osłabić lub uniemożliwić działanie środków leczniczych.

Jak przechowywać leki homeopatyczne?

Leki homeopatyczne należy przechowywać w taki sam sposób jak inne leki, zatem trzeba dostosować się do takich zasad jak: oryginalne, suche i czyste opakowanie na leki, chłodne i ciemne miejsce najlepiej w szafce, miejsce niewidoczne i niedostępne dla dzieci, szafka przeznaczona tylko na leki, nie mogą się w niej znajdować żadne substancje zapachowe, jak perfumy, zioła czy kosmetyki, opakowania leków powinny być szczelnie zamknięte, nie można przechowywać leków w kuchni ani w łazience, jest tam 
za wilgotno, przed zastosowaniem trzeba sprawdzić datę ważności (nie można stosować leków przeterminowanych), jeśli przechowujemy leki całej rodziny, warto podpisać opakowanie, aby było wiadomo, kto zażywa dany lek.

Przed zastosowaniem leku homeopatycznego pacjent powinien zawsze zapoznać się z treścią ulotki załączonej do opakowania.