Klimatoterapia:polega na wykorzystaniu naturalnego środowiska przyrodniczego do celów leczniczych. W Polsce wyróżniamy nastepujące regiony bioklimatyczne: Region Nizinny w tym klimat nizinno-lesny do wysokości 300m.n.p.m, Region Nadmorski wybrzeża Bałtyku, Region Podgórski od 300-500m.n.p.m, Region Górski od 500m.n.p.m i Wysokogórki powyżej 1000m.n.p.m
Klimat Miejski: Nasłonecznienie mniejsze o 60%, silniejsze oddziaływanie rozproszonego prominiowania nieba, wieksza ilość i częstość opadów, wieksza liczba dni burzowych, zanieczyszczenia powietrza,mgły, smog.
Klimat leśny: czyste powietrze, duza zawartość tlenu, olejki eteryczne drzew iglastych
Klimat Nadmorski: czystość powietrza zawirającego niewiele alergenów oraz brak dni parnych, działa hartująco, zwieksza wydolność ogólną organizmu, poprawia wydolność układu oddechowego, utrudnia reakcje alergiczne, odciąża układ krążenia od funkcji termoregulacyjnych.
Klimat Podórski/Górski: suche, czyste i nieco rozrzedzone powietrze, natężenie promieniowania słonecznego jest wieksze niż na nizinach, zimą zwieksza je dodatkowo odbicie napromieniowania słonecznego od śniegu (albedo), czyste powietrze odciąża aparatfiltracyjny układu oddechowego i ułatwia wymiane gazową do czasu odaptacji 24-48h, klimat stanowi dla organizmu duze obciążenie.
Meteorotropizm: wrażliwość człowieka na pogodę. Grupy: 1reumatyczne: bóle stawów,mięśni,nerwobóle, 2.nieżytowe: dotyczące przewodu pokarmowego, bóle żołądku, biedunki itp. 3.Mózgowe: drażliwość,agresywność,lęk.
Metody klimatoterapi: aeroterapia (kąpiele powietrzne), helioterapia (kąpiele słoneczne), talassoterapia (leczenie możem), subterraneoterapia( leczenie mikroklimatem komór solnych)
AEROTERAPIA: kąpiele powietrzne, powietrzno-ruchowe połączone z różnymi formami ruchu, mają na lecu hartowanie organizmu poprzez usprawnianie mechanizmów termoregulacji i zwiększanie odporności organizmu. Czynniki oddziaływujące:temperatura, wilgotność,ruch powietrza, wiatr.Wskazania: choroby serca i naczyn krwionośnych, niedokrwistość, zaburzenia przemiany materii, przewlekłe przeziębienia i choroby układu oddechowego, choroby reumatyczne,wskazane dla osób nerwowych.
HELIOTERAPIA: wpływ: synteza witamin A i D, gospodarka gospodarki wodnej, wieksze przyswajanie wapnia i fosfory, zwiększenie przemiany materii, pobudzenie układu czerwonokrwinkowego, zwiększone wydzielanie hormonów przez tarczyce, nadnercza i jajniki. Wskazania: choroby dermatologiczne np. łuszczyca, trądzik, schorzenie reumatyczne, dolegliwości bólowe po urazach kości,stawów i mm, osteoporoza, krzywica u dzieci. Przeciwwskazania: nadciśnienie, choroba wiencowa, urazy mózgowe, nadczynność tarczycy, stwardnienie rozsiane, nowotwory, skłonność do krwawien, choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy.
TALASSOTERAPIA: leczenie za pomocą czynnikó związanych z morzem, klimatu, wody morskiej w postaci kąpieli i inhalacji, okładów z mułu. Zabiegi: kąpiele słoneczne nad brzegiem morza, gimnastyka i spacery nad brzegiem morza, inhalacja naturalnego aerozolu morskiego, kąpiele w wodzie morskiej. Wskazania: hartowanie organizmu, przyspieszenie odnowy biologicznej, choroby dermatologiczne min. Łuszczyca, niskie ciśnienie krwi, przewlekły nieżyt oskrzeli, okłady z mułu i glonów (spirulina)
SUBTERRANEOTERAPIA: czynniki: parametry termiczne, wilgotnościowe,temperatura wilgotnośc i ruch powietrza, skład chemiczny powietrza, jonizacja powietrza, stężenie i skład aerozolu, stan mikrobiologiczny powietrza. Programy lecznicze Wieliczka i Bochnia: inhalacja aerozolem połączona z zajęciami ruchowymi, cwiczenia oddechowe, gry sportowe, leżakowanie, realizowanie programu edukacyjnego, stosowanie muzykoterapii, spacer traktem turystycznym.
Cel leczenia nocnego: uzyskanie snu fizjologicznego w czystym powietrzu i ciszy, długie oddziaływanie aerozolu, działanie regenerujące drogi oddechowe, łagodzenie ataków nocnych astmy, poprawa ogólnego samopoczucia. Wskazania: astma skrzelowa atopowa i nieatopowa u dorosłych i dzieci, przewlekłe nieżyty oskrzeli, alergiczne choroby dróg oddechowych, przewlekłe choroby nosa,gardła, wyprys alergiczny. Przeciwwskazania: choroby układu oddechowego(ostre infekcje,niewydolność oddechowa) choroby układu krążenia, zawał serca 6mc, niewydolność krążenia, poważne zaburzenia rytmu serca, choroby układu nerwowego, padaczka niekontrolowana lekami, choroby endokrynologiczne(nadczynność tarczycy), choroby nowotworowe, ciąża, klaustrofobia, niesprawność ruchowa dużego stopnia.
TĘŻNIA: drewniana konstrukcja do odparowywania wody z solanki, urządzenie służące do zwiększania stężenia, stąd nazwa soli w solance Zaprojektowana przez Jakuba Graffa w oparciu o źródła solanki odkryte w II połowie 18w. Wysokość 15,8m łączna długość:1741,5m

Peloidy- naturalne surowce organiczno-naturalne powstałe wskutek procesów geologicznych przy udziale wody i mikroorganizmów przy małym dostępie powietrza. Należa do nich: osady morskie, jeziorne, źródlane, szlam(fango), gliny, torfy, muły, borowina, parafina. w Polsce mamy 1 h złóż pól borowinowych w pobliżu uzdrowisk. Podstawowe właściwości borowiny to: działanie- przeciwzapalne, bakteriobójcze, przeciwbólowe, regenerujące i oczyszczające, przegrzewające. w swoim składzie zawiera duzo składników farmakodynamicznych: enzymy estrogeny, kwasy huminowe. Wszystkie zabiegi mają działanie lokalne na odległe narządy. Produkty z borowiny: *pasta borowinowa- bardzo drobne cząsteczki kwasu huminowego *maść borowinowa- w składnie zawiera wyciąg wodny z borowiny + olejek sosnowy+ maść cholesterolowa, działa p/zapalnie i p/bolowo, maść stosujemy w formie nacierań min 3 mies, przy ZZSK *hydrożele borowinowe- w sklad wchodzą kwasy huminowe i fitohormony, Część ciała poddaną zabiegowi zawija sie ceratką lub ręcznikiem *żel borowinowy do wcierania- wyciąg wodny z borowiny, należy go wcierać i zostawić max 1 godz pod kocem- dłużej nie bo ma właściwości żrące. *żel borowinowy do jonoforezy i fonoforezy. *emulsja borowinowa do kąpieli- wyciąg z kw huminowych, 8-10 l wody, 38 stopniC, emulsji ok. 150ml. Gazy lecznicze*CO2(31 stopni jest jest w stanie ciekłym, -170stopni forma stała gazu, sublimacja- CO2 w gaz się zmienia, -50stopni do 31 stopni CO2 jest gazem). Zabiegi z CO2: *kapiele wodne- kąpiel kwasowęglowa(prod erytrocytów) *suche kąpiele w gazie(indywidualne zbiorowe) *kuracja pitna-krenoterapia *krioterapia dwutlenkiem węgla. Przydatność CO2 w terapii uwarunkowana jest min: dużą przenikliwościa gazu przez skore, subst mineralne rozpuszczone w wodzie z zawartością CO2 wchłaniaja się szybciej i w większej ilości, co2 jest dobrze rozpuszczalny w tłuszczach co ułatwia przenikanie subst litofilnych przez skore, co2 jest gazem nie toksycznym ale jego duze stężenie w powietrzu może zaburzyć oddychanie. *OZON-w dużej dawce jest gazem toksycznym powodującym zmiany patologiczne w nabłonku oddechowym, dlatego też w lecznictwie stosowany jest w mieszaninie tlenowo-ozonowej o stężeniu 5% ozonu i 95% tlenu. Właściwości: dezynfekcja, bakterio,grzybo-bójcze(ozon jest 300 x silniejszy niż chlor), szybko rozpuszcza się w wodzie(15x szybciej od co2). SOLE LECZNICZE- chlorko-sodowa najbardziej popularna pochodząca z pokładów kopalin. Ponadto sol powstała również w formie wykwitow solnych na powierzchni ziemi(gleby słone) lub w jeziorach solnych-morze Martwe. Sol z morza martwego jest wzbogacana w potas, wapn, magnez a mało jest stężenia jodu. Właściwości soli: pozwala na wchłanianie wody do kom., odp za gospod wodno-elektrolitowa, jest niezbędna do prawidłowej pracy miesni i nerwow, uzupełnia niedobory jodu i magnezu. Zastosowanie: *lecznictwo- w formie aerozolu (subtenaneoterapia i komory naziemne zaopatrzone w generator suchego aerozolu), kąpieli solankowych, *suplementacja- odwodnienie org, stany gorączkowe, odnowa biol sportowcow (przyspieszenie resystucji powysiłkowej) *kosmetyka- w formie żelu, balsamu, kremu, pillingu. WODY MINERALNE- 1000mg skł stałych w litrze, w formie jonowej są lepiej przyswajalne łatwiej przenikają przez błony śluzowe i skóre, obok skł mineralnych w wodach podziemnych mogą wyst skł organiczne, bakterie i gazy. Rodzaje wód mineralnych- każda woda mineralna jest lecznicza *wody chlorkowo-sodowe(solanki), jod brom żelazo właściwości bakteriobójcze i bakteriostatyczne *wody wodorowęglanowe (szczawy), *wody siarczkowo-siarkowodorowe (siarkowe) *wody radoczynne *wody termalne. CIEPLICE- są to wody pow 20stopni. SOLANKI- Na, Cl i inne jony maja działanie mukolityczne (tlenoterapia solankami, płukanie jamy ustnej tzw irygacja), kuracja pitna- krenoterapia GDZIE? /Kołobrzeg, kamien pomorski, Świnoujście, Ciechocinek, Kołczyn zdrój, Busk zdrój, Rabka zdrój. SZCZAWY: wolny co2, kwas węglowy i jony: wapniowe sodowe magnezowe, działanie mukolityczne, wykorzystywane do kąpieli, inhalacji i kuracji pitnej, GDZIE? Krynica, Muszyn, piwniczna zdrój, Polanica zdrój, suzawny zdrój, Szczawnica, Kudów zdrój. SIARKOWE: wody siarczkowe słone są z chlorkiem sodu *siarczkowe-sodowe(wody…) *siarczkowe-magnezowe (wody gorzkie) mają działanie przeczyszczające, a w mniejszym stopniu żółciopędne, wody sodowe podobne działanie *siarczkowo-wapniowe (gipsowe) Zastosowanie: *kosmetyka- keratoplastyczne działanie przez związki siarki, działanie kereblityczne- rozluźnia połączenia w tk i złuszcza się skóra a kolejdo dochodzi do działania keratoplastycznego- skóra jest gładka. Siarka wpływa na komorki które wpływają na rogowacenie skory- złuszcza je . GDZIE? Wieńcu, Notku zdroju, Ciechocinku. WODY RADOCZYNNE: gdzie wyst? Lądek zdroj, Czarnawa Zdrój, Szczawno Zdrój- u os cierpiących na nowotwor. WODY TERMALNE; gejzery- gorące źródła, woda lecznicza do nasiadówek, rzs, na Węgrzech jest ich duzo, wszystkie wody termalne są wydrążone ze skały