Prof. dr hab. Jerzy Modrzewski
Zagadnienia do pisemnego opracowania na zaliczenie wykładów z przedmiotu: Teorie środowisk wychowawczych. R. ak. 2011/12.
1.W odległej historii obecności, bo sięgającej w swojej genezie czasów arystotelesowskich, termin teoria był i jest stosowany do urobienia zeń pojęć oznaczających różne formy konkretyzacji i prezentacji wiedzy. Jakie warunki winna ona spełniać aby można ją było kwalifikować jako wiedzę naukową. Jak sądzisz - dlaczego warunki te nie są przeważnie respektowane w jej identyfikacji i kreacji?
2.W wielu i jakich, dyscyplinach podstawowych i prakseologicznych, konstruuje się teoretyczne wizje wychowawczego funkcjonowania środowiska życiowej aktywności jednostek i tworzonych poprzez nie struktur. Jakiego rodzaju są to teorie – podaj kilka przykładów - i czym się one charakteryzują?
3. Relacja: jednostka – środowisko, stanowi przedmiot zainteresowania poznawczego – naukowego od połowy wieku XIX (Darwin, Spencer, Durkheim, Freud itd.) skutkując wieloma koncepcjami jej ujmowania i interpretowania. K. Hurrelmann podejmując próbę ich uporządkowania zaproponował pewne rozwiązanie tego problemu według jakiego kryterium i z jakim skutkiem zastosowanego?
4.Teorie środowisk wychowawczych w zasadzie mają charakter jednoaspektowych opisów praktyk wychowawczych i prób ich wyjaśnienia w kontekstach danej dyscypliny podstawowej (psychologicznej, socjologicznej, antropologicznej). Czy pedagogika społeczna, interesując się naprawianiem wychowawczego funkcjonowania środowisk lokalnych dysponuje kompleksową teorią uzasadniającą jej ingerencyjne w tym względzie propozycje?
5.Wychowanie jest najczęściej, ze społecznego punktu widzenia, traktowane jako zadanie realizowane przez wyspecjalizowane instytucje wobec kolejnych wchodzących na arenę życia społecznego pokoleń. Jak sądzisz, czy zadanie to jest np. w Polsce aktualnie realizowane pomyślnie względnie czy mamy w naszym kraju do czynienia z poważnym problemem wychowawczym. Uzasadnij swoje w tym względzie stanowisko podając argumenty, które mogą być sprawdzone empirycznie.
6.Co można rozumieć pod pojęciem problemów społecznych, kto i w jaki sposób dokonuje ich identyfikacji i kwalifikacji i jakie warunki muszą być spełnione aby jakiś stan rzeczy można było uznać za autentyczny, jawny i mobilizujący społeczeństwo problem. Czy w tym kontekście można zaryzykować tezę o traceniu przez współczesne społeczeństwa narodowe swoich walorów wychowawczych (w znaczeniu przydanym im przez F. Znanieckiego jako społeczeństwa wychowujące) a jeśli tak to co jest tego powodem a jeśli nie to co dokumentuje ich w tym względzie sprawczość?
xxx
W opracowaniu uwzględnić dwa z wyżej sformułowanych zagadnień – dowolnie wybranych, korzystając z literatury podanej na ćwiczeniach, w trakcie wykładów i wskazanej poniżej. Tekst nie powinien przekraczać pięciu stron „komputeropisu” a formułowane w nim tezy autorskie powinny być udokumentowane wskazaniem źródła uzasadniającego zawarte w nich racje. Teksty, bez „koszulek”- tylko zszyte, oddać do końca stycznia staroście roku. Wyniki w Internecie około 10 lutego.
Zalecana literatura i (m.in.):
-Benton T., Craib I., Filozofia nauk społecznych. Od pozytywizmu do postmodernizmu. Wrocław 2003.
-Brzezińska A., Społeczna psychologia rozwoju. Warszawa 2000.
-Frysztacki K., Socjologia problemów społecznych. Warszawa 2009.
-Goffman E., Relacje w przestrzeni publicznej. Warszawa 2011.
-Hurrelmann K., Struktura społeczna a rozwój osobowości. Poznań 1994.
-Korab K. (red.), Pseudonauka. Choroba, magia czy biznes? Warszawa 2011.
-Kowalski S., Socjologia wychowania w zarysie. Warszawa 1974, r.IX.
-Miś L., Problemy społeczne. Teoria, metodologia, badania. Kraków 2007.
-Modrzewski J., Studia socjopedagogiczne. Aktualia. Poznań – Kalisz 2011.
-Radziewicz – Winnicki A., Pedagogika społeczna. Warszawa 2008.
-Sztompka P., Przestrzeń życia codziennego (w), Bogunia- Borowska M. (red.), Barwy codzienności. Analiza socjologiczna. Warszawa 2009.
-Tambiah S.J., Magia, nauka, religia a zakres racjonalności. Kraków 2007, r. 7.
-Wosińska W., Oblicza globalizacji. Sopot 2008.
-Znaniecki F., Socjologia wychowania. (wiele wydań).