Victor Hugo

„Hernani, czyli honor kastylisjki”

-poetycki dramat historyczny

-Oparty na faktach historycznych

-starcie się dwóch światów: absolutyzmu (don Karlos) i świata wielkich magnatów feudalnych (Hernani, Ruy Gomez)

-Konflikt przeciwieństw: młodzieniec – starzec, bandyta – król

-elementy komediowe (don Karlos w szafie)

-żywa akcja

-technika zaskakiwania, nagłe zwroty akcji – łamie zasady klasycznej komedii

-czas akcji – kilka miesięcy

-barwny, żywy język; ekspresywny wiersz dla oddania odcieni przeżyć bohaterów

-reforma językowa – nazywanie rzeczy po imieniu, prostota językowa; przerzutnie; nierówny, nerwowy wiersz, który oddaje wzruszenia i namiętności

POSTACI GŁÓWNE:

Hernani – Jan z Aragonu; góral kastylisjki; jego ojciec zginął z rozkazu ojca króla Karola (don Karlos); pragnie zemsty na Karolu; kocha dońę Sol; wewn. Rozdarty, chwiejny, niezdolny do czynu; nie kieruje wypadkami, ale daje się im powodować; ofiara losu; buntownik przeciw ściśle określonemu układowi sił; jednostka walcząca o zajęcie niezależnego jej miejsca w świecie realnym

Don Karlos – władca Hiszpanii; wnuk Maksymiliana – cesarza Niemiec; chce zostać cesarzem (wybierają Franciszka, ale ten się zrzeka i Karol nim zostaje) – Karol V; matka Hiszpanka, ojciec – Niemiec; kuzyn Gomeza

Ruy Gomez de Silwa – książę Mendosy; stryj doni Sol; ok. 60 lat; chce się z nią ożenić

Dona Sol de Silwa – zakochana w Hernanim

Dona Józefa – służąca doni de Sol

Oraz inni…

TREŚĆ:

AKT I

• Don Karlos wchodzi przez okno do doni Józefy i chowa się w szafie, gdy ktoś puka do drzwi

• Wchodzi Dona Sol, następnie Hernani przez okno (jej kochanek)

• Don Karlos wychodzi z szafy i chce się pojedynkować z Hernanim, lecz wchodzi Ruy de Gomez; don Karlos ujawnia się (król) i mówi, że przybywa, by zasięgnąć rady; Mówi też, że Hernani jest z jego świty (nie wie, że w istocie tak jest; Hernani jest z wyklętej rodziny, bo jego ojca stracono z rozkazu króla – ojca Karlosa)

• Dona Sol + Hernani – umawiają się, że Hernani o północy przyjdzie pod okno i klaśnie 3X, wtedy razem uciekną

AKT II

• Tak naprawdę don Karlos zakochany jest w doni Sol; staje pod oknem zamiast Hernaniego; Dona Sol przychodzi na umówiony znak, lecz nie oddaje się Karlosowi, walczy, mówiąc, że kocha Hernaniego, a ponadto nie jest godna tytułu królowej

• Hernani pokonuje straż Karlosa i pozwala odejść Karlosowi, nie czyniąc mu krzywdy, lecz ten zapowiada, że wyda na niego wyrok

• Rozpoczyna się pościg za Hernanim; dona Sol chce iść z nim, lecz on nie chce, by straciła przez niego życie; pierwszy pocałunek, on ucieka, ona zostaje

AKT III

• Ruy de Gomez i Dona Sol przygotowują się do ślubu – ona nieszczęśliwa

• Paź zwiastuje, że Hernani już ponoć nie żyje; zjawia się tajemniczy pielgrzym (Hernani); ujawnia się i sam wzywa ludzi, by go schwytali i odebrali swoją nagrodę

• Ruy de Gomez nie pozwoli na to, by gość zginął pod jego dachem

• Pod nieobecność Gomeza, Hernani i Dona Sol wyznają sobie burzliwie miłość, raz się oskarżają, to znów proszą o przebaczenie, itp.

• Gomez widzi, jak tkwią w objęciach; Hernani wyznaje swoją winę i oddaje się Gomezowi

• Nadchodzi don Karlos z wojskiem; Gomez ukrywa Hernaniego w skrytce za swoim portretem; ofiaruje w zamian swoją głowę, lecz don Karlos jej nie chce; wybiera w zamian donię Sol

• Hernani wychodzi ze skrytki, Gomez o wszystkim mu mówi; Hernani pragnie zemsty, prosi o pozwolenie Gomeza i obiecuje oddać się śmierci, gdy tylko Gomez zadmie w jego róg

AKT IV

• Akwizgran – stolica cesarstwa Karola Wielkiego; grobowiec Karola Wielkiego

• Don Ricardo zdradza don Karlosowi imiona jego zdrajców – spiskowców

• Oczekują na decyzję Kolegium w sprawie obrania następcy tronu cesarstwa

• Don Karlos prowadzi monolog z Karolem Wielkim; prosi go o radę, łaskę, siłę, odwagę

• Spiskowcy naradzają się i ciągną losy, który ma zgładzić don Karlosa; pada na Hernaniego

• Wchodzi don Karlos; jego straż rozbraja spiskowców; został cesarzem – Karol V – gdyż wybrany Fryderyk zrzekł się korony na jego rzecz

• Hernani wyznaje mu swe prawdziwe imię i pochodzenie

• Don Karlos wybacza mu, mianuje go na swego rycerza i oddaje mu Donie Sol, a spiskowców uwalnia

AKT V

• Wesele Hernaniego i doni Sol

• Po weselu zostają sami – szczęśliwi – w oddali rozlega się odgłos rogu Hernaniego; to Ruy de Gomez wzywa go na śmierć i przychodzi po niego

• Dona Sol nie chce na to pozwolić, wypija połowę trucizny z buteleczki, Hernani wypija resztę i obydwoje umierają szczęśliwi

• Ruy de Gomez widząc to, sam popełnia samobójstwo