„William Szekspir – Makbet”

PLAN WYDARZEŃ:

Akt I (Wykluwanie się ostatecznej decyzji)

1. Pojawienie się trzech wiedźm na wrzosowisku i zapowiedź spotkania zjaw z Makbetem.

2. Bitwa pod Forres:

a) przybycie rannego żołnierza, Sierżanta, do zgromadzonych: króla Dunkana, jego synów – Malkolma i Donalbaina i Lenoxa, pana szkockiego;

b) relacja o męstwie dowódców armii króla: Makbeta i Banka;

c) postanowienie Dunkana o nagrodzeniu Makbeta tytułem i dobrami dawnego tana Kawdoru – zdrajcy Szkocji.

3. Prorocze spotkanie trzech wiedźm oraz Makbeta i Banka, wracających z bitwy przez wrzosowisko:

a) przechwałki wiedźm o ich dokonaniach;

b) poznanie wróżb przez rycerzy:

- trzykrotne powitanie Makbeta jako tana Glamis, tana Kawdoru i króla Szkocji;

- zwrócenie się wiedźm do Banka jako założyciela rodu królów.

4. Spełnienie się dwóch pierwszych przepowiedni dotyczących Makbeta:

- powiadomienie Makbeta o nowych tytułach przez dwóch panów szkockich: Rossa i Angusa;

- mianowanie Makbeta tanem Glamis i Kawdoru przez króla Dunkana.

5. Wydarzenia w domu Makbeta poprzedzające zbrodnię na królu Dunkanie:

- odczytanie przez Lady Makbet listu męża o spotkaniu z wiedźmami i awansie na dworze Dunkana;

- zapowiedź gońca, dotycząca królewskiej wizyty w domu Makbeta i Lady Makbet – w zamku Inverness;

- przybycie króla Dunkana wraz ze świtą do domu Makbeta;

- rozmowa Makbeta z Lady Makbet – rozwiewanie wątpliwości moralnych.

Akt II (Zbrodnia)

6. Noc zabójstwa króla Dunkana:

- rozmowa Banka z Makbetem o ostatnich wydarzeniach w państwie i udanie się Banka na nocleg;

- ostateczna decyzja Makbeta i jego żony o zabiciu króla;

- relacja Makbeta z ominięcia straży przed komnatą Dunkana oraz zasztyletowania króla;

- stukanie do bram zamku podczas zacierania śladów zbrodni przez Makbeta i Lady Makbet.

7. Ujawnienie śmierci króla:

- przybycie panów Lenoxa i Makdufa z ważną wiadomością dla króla;

- odkrycie zwłok Dunkana i zabicie przez Makbeta strażników królewskiej komnaty;

- postanowienie synów Dunkana, Malkolma i Donalbaina, o ucieczce z kraju w obawie przed zamachami;

- rozmowa Starca, Rossa i Makdufa o dziwnych znakach, okropieństwie zbrodni i trudnej sytuacji w państwie.

Akt III (Następstwa zła)

8. Uczta z okazji mianowania Makbeta królem Szkocji:

- zaproszenie Banka, zajętego ważną sprawą w Forres, na ucztę przez Makbeta;

- wynajęcie przez Makbeta morderców Banka i jego syna, Fleance’a, oraz zaplanowanie zabójstwa obu ofiar podczas ich podróży z Forres na ucztę u Makbeta;

- rozmowa Makbeta i Lady Makbet o sposobach na opanowanie strachu i wyrzutów sumienia;

- zabicie Banka przez zbójów i ucieczka Fleance’a z zasadzki;

- powiadomienie króla Makbeta o śmierci Banka i ucieczce Fleansa;

- wznoszenie toastów na uczcie, przerywane majaczeniem Makbeta o zjawie ducha Banka;

- opiekowanie słabnącym Makbetem i rozwiewanie podejrzeń lordów przez Lady Makbet.

9. Ukazanie się Hekate i trzech wiedźm na wrzosowisku oraz narzekania Hekate na bezmyślność Makbeta.

10. Rozmowa Lenoxa i Lorda o dokonaniu ojcobójstwa zarówno przez zbiegłych za granicę synów Dunkana, jak i przez zaginionego Fleance’a.

Akt IV (Krwawe rządy króla Makbeta)

11. Kolejne spotkanie Makbeta z wiedźmami:

- przygotowywanie przez wiedźmy i Hekate gorącego kotła do wróżenia przyszłości w jaskini;

- przybycie Makbeta z prośbą o wskazówki;

- ukazanie się ducha Banka i ośmiu innych królów, w tym jednego z lustrem w rękach;

- przepowiednia upadku Makbeta po poruszeniu się lasu Birnam i pojawieniu się człowieka nie zrodzonego z kobiety.

12. Zbrodnia na rodzinie Makdufa:

- poinformowanie króla Makbeta o ucieczce Makdufa do Anglii;

- planowanie zasadzki na żonę i dzieci Makdufa i zdobycie jego dóbr przez Makbeta;

- rozmowa Lady Makduf z synkiem o możliwych przyczynach ucieczki ojca z kraju;

- pojawienie się w domu Makdufa zbójców, nasłanych przez króla Makbeta, i zamordowanie rodziny Makdufa.

13. Przygotowania obalenia rządów Makbeta, dzięki pomocy angielskiego wodza Siwarda:

- rozmowa Makdufa i Malkolma na dworze w Anglii o niesprawiedliwych posądzeniach o zdradę w ojczyźnie oraz o przemianie mężnego i szlachetnego Makbeta w tyrana i kłamcę;

- opis angielskiej biedoty, chorującej na nieuleczalne przypadłości, a uzdrawianej przez modlitwy ich króla i opiekuna;

- przybycie Rossa z wiadomością o podbiciu zamku Makdufa i zamordowaniu jego rodziny;

- postanowienie lordów o natychmiastowym wyruszeniu na Szkocję przeciwko Makbetowi.

Akt V (Upadek tyrana)

14. Choroba Lady Makbet:

- spostrzeżenia damy dworu o chodzeniu królowej we śnie podczas nieobecności męża, Makbeta;

- diagnoza lekarza o złym stanie królowej: chorobie jej zmysłów, a także duszy.

15. Przebieg wojny szkocko-angielskiej:

- rozmowy w obozie szkockim o sile wroga oraz o coraz gorszym stanie króla Makbeta;

- poinformowanie odchodzącego od zmysłów Makbeta o nieuchronności wojny z silnym i zorganizowanym wrogiem;

- zbliżanie się wojsk angielskich pod mury Dunzynan;

- śmierć królowej;

- wiadomość od gońca o „ruszaniu się” lasu Birnam, przez zamaskowanie się żołnierzy za pomocą gałęzi i liści;

- spotkanie obu armii na równinie przed zamkiem;

- zabicie Młodego Siwarda przez Makbeta;

- przewaga bitewna wojsk Siwarda i wejście do zamku;

- pojedynek Makdufa z królem Makbetem

- ujawnienie prawdy o przedwczesnych narodzinach Makdufa i spełnienie się przepowiedni o śmierci Makbeta.

16. Obwołanie Malkolma nowym królem Szkocji:

- czekanie w zamku na powrót wszystkich rycerzy z pola bitwy;

- poinformowanie Siwarda o walecznej śmierci jego syna;

- przybycie Makdufa z głową Makbeta;

- obietnica wynagrodzenia całemu narodowi krzywd i niesprawiedliwości oraz zaproszenie na koronację Malkolma.

BOHATEROWIE:

Makbet

Makbet to generał armii króla Dunkana oraz jego bliski krewny, późniejszy tyran Szkocji. Jego imię pada z ust rannego żołnierza, który opowiada o jego waleczności na polu bitwy, gdzie toczy się wojna między Szkotami a Norwegami. Wyobrażenie czytelnika o Makbecie, jako wielkim i lojalnym wojowniku zmienia się, gdy bohater napotyka trzy czarownice.

Zdajemy sobie wtedy sprawę, że poza odwagą, cechują go przesadna ambicja i jednoczesne zwątpienie we własne możliwości. Gdy dowiaduje się, że zostanie królem reaguje radośnie, ale po czasie zauważamy w nim wewnętrzne rozdarcie. Te trzy cechy: odwaga, ambicja i zwątpienie przez cały czas targają Makbetem. Szekspir ukazał poprzez tę postać, jak straszne skutki dla człowieka o słabym charakterze mogą mieć przerost ambicji i poczucie winy.

Pomimo tego, że Makbet jest wielkim wojownikiem, to nie potrafi poradzić sobie z psychicznymi konsekwencjami popełnienia zbrodni. Tuż przed zamordowaniem Dunkana targają nim emocje, uniemożliwiające mu niemalże popełnienie zbrodni (gdyby nie stanowczość Lady Makbet - nie doszłoby do mordu). Zbrodnia i jej konsekwencje sprawiają, że bohater wpada w wir kolejnych morderstw, które miały zabezpieczyć mu tron. Przeżywa momenty poczucia wielkiej winy (gdy zobaczył ducha Banka), a także pesymizmu (po śmierci małżonki). Czuje wielkie napięcie: jest zbyt ambitny i żądny władzy, by pozwolić swojemu sumieniu powstrzymywać się od kolejnych morderstw,

ale to samo sumienie nie pozwala mu cieszyć się z władzy zdobytej przemocą. Gdy jego losy wydają się być już przesądzone (w momencie, gdy pod jego zamkiem oczekuje go wielka armia angielska), wydaje się, iż bohater odczuwa ulgę, że ponownie może stać się wojownikiem, może powrócić na arenę, na której święcił największe triumfy. W odróżnieniu od innych bohaterów dzieł Szekspira, Makbet nigdy nie ma myśli samobójczych. Losy bohatera zataczają krąg – poznaliśmy go jako zwycięzcę na polu bitwy, a ostatni raz widzimy go toczącego przegrany pojedynek z Makdufem.

Lady Makbet

Żona Makbeta. Jedna z najsłynniejszych i najbardziej przerażających postaci kobiecych nie tylko w twórczości Szekspira, ale i całej literaturze światowej. Gdy widzimy ją po raz pierwszy już planuje morderstwo Dunkana. Kobieta z początku jest dużo silniejsza i bardziej bezwzględna od swego męża. Zdaje sobie sprawę ze swojej wyższości nad Makbetem i wie, że będzie musiała skłonić go do popełnienia zbrodni. W pewnym momencie mówi, że chciałaby być pozbawiona płci, aby wziąć sprawy w swoje ręce. Stosunek między płcią a władzą (siłą) jest kluczem do zrozumienia postaci Lady Makbet. Sytuacja prowadzi do tego, że bohaterka zaczyna popadać w szaleństwo, mimo, że sama przestrzegała przed tym męża. Ponieważ miała większą ambicję niż Makbet, to trapiły ją większe wyrzuty sumienia niż jego. Pod koniec akcji dramatu, jej postać została zredukowana do lunatyczki, desperacko próbującej zmyć niewidzialne plamy krwi ze swoich rąk. Obłęd prowadzi ją do samobójstwa.

Trzy czarownice

Prowodyrki akcji dramatu. To one przepowiedziały Makbetowi objęcie tronu, czym wpłynęły na jego ambicję. Można powiedzieć, że wiedźmy bawiły się tytułowym bohaterem jak marionetką. Czarownice poprzez soje brody, dziwne eliksiry i rymowaną mowę wydają się być karykaturalne. Ich mowa, przypominająca dziecięce rymowanki, odróżnia je od pozostałych bohaterów dramatu, którzy posługują się głównie białym wierszem. Bez względu na swoją niedorzeczność są one najgroźniejszymi postaciami w Makbecie. Poprzez nadprzyrodzone zdolności są silniejsze, a do tego szalone. Nie wiadomo, czy czarownice są niezależnymi kreatorami ludzkiego losu, którym się bawią, czy są jedynie posłańcami, odkrywającymi przed śmiertelnikami ustalone odgórnie przeznaczenie.

Dunkan

Król Szkocji. Dojrzały władca, który jest już zbyt stary, by osobiście dowodzić swoją armią w wojnie przeciwko Norwegom. Jego podwładni wierzą, że jego władza jest usankcjonowana przez Boga. Król ceni męstwo, jakim wykazuje się Makbet w walce. Daje przykład swojej szczodrości, nagradza swego generała tytułem tana Kawdoru. Na spadkobiercę tronu wyznacza Malkolma – swojego pierworodnego syna.

Malcolm

Starszy syn Dunkana – króla Szkocji. Książe Kumberlandu, był prawowitym sukcesorem tronu. Niesłusznie oskarżony o zorganizowanie morderstwa swojego ojca ucieka do Anglii, gdzie znajduje schronienie na dworze króla Edwarda. Gdy tanowie szkoccy domyślają się, że to Makbet zabił Dunkana, postanawiają nakłonić Malkolma, by wrócił do ojczyzny i obalił tyrana. Mimo, że z początku nie czuje się właściwą osobą do noszenia szkockiej korony, postanawia spełnić prośby Makdufa i wyrusza na czele angielskiej armii w kierunku zamku Makbeta.

Banko

Tan i bliski przyjaciel Makbeta, wraz z nim spotyka trzy czarownice. Stanowczy i dostojny wódz dowiaduje się od zjaw, że, mimo iż nigdy nie będzie królem, to zapoczątkuje królewską linię (Banko jest uważany za założyciela dynastii Stuartów, która wydała na świat królów Anglii). W przeciwieństwie do głównego bohatera, Banko mówi, że nie uczyni niczego, by „pomóc” swojemu przeznaczeniu. Fakt, że znał przepowiednię Makbeta i stał się jego rywalem sprawił, że musiał zginąć. Śmierć nie kończy udziału tej postaci w sztuce, ponieważ powraca jako duch.

Makduf

Tan Fajfu. To on odnalazł zwłoki zamordowanego Dunkana. Jest najbardziej nieufną postacią dramatu, nie wierzy, że to Malkolm i Donalbein zabili Dunkana. Nie pojechał na koronację Makbeta, zamiast tego udał się do swojej żony i syna, czekających na niego w zamku w Fajfie. Opuszcza rodzinę, by udać się Anglii, gdzie próbuje nakłonić Malkolma, do obalenia tyrana. Pod jego nieobecność, na rozkaz Makbeta, wymordowana została jego rodzina. Mężczyzna zaprzysięga zemstę, i jako niezrodzony z kobiety (został wyjęty z łona matki tuż po jej śmierci) w pojedynku pokonał Makbeta.

Donalbein

Młodszy syn Dunkana. Ucieka do Irlandii, po tym, jak pada na niego fałszywe oskarżenie o zamordowanie własnego ojca. Nie przyłącza się do marszu Malkolma na zamek Makbeta.

Rosse, Menteith, Lennox, Angus, Caithness

Szkoccy tanowie, którzy wspierają siły Malkolma w walce o należny mu tron.

Fleance

Syn Banka. Udaje mu się ujść z życiem z zamachu, w którym zginął jego ojciec.

Siward

Pan Northumberlandu i generał angielskiej armii. Pomaga Malkolmowi w odzyskaniu władzy w Szkocji.

Młody Siward

Syn Siwarda. Ginie w pojedynku na miecze z Makbetem. Jego śmierć napawa jego ojca dumą.

PROBLEMATYKA:

Oś fabularna

Osią fabularną dramatu Szekspira są dzieje tytułowego bohatera, któremu, po zasłyszeniu przepowiedni czarownic, zamarzyła się królewska władza. Nie wnikając głębiej w istotę wróżby, uległ złudzie pozaziemskich istot i odtąd jego myśli były nakierowane na to, jak zrealizować tę przepowiednię. Zabił prawowitego władcę, w czym wspomogła go żona, i sięgnął po królewską władzę. Był fatalnym władcą i systematycznie doprowadzał życie społeczne i polityczne do kompletnego chaosu. Swoim nieprzemyślanym postępowaniem, życiem w morderczym widzie pełnym okrucieństwa i zakłamania, zgubił i siebie, i swoją żonę. Lady Makbet popełniła samobójstwo, a sam Makbet zginął w pojedynku. Śmierć tyrana uwolniła Szkocję od jego krwawych rządów.

Rola wątku fantastycznego w dramacie

Fantastyka przypisuje swym tworom realny byt w obrębie rzeczywistości, którą konstruuje. Założeniem pisarzy wykorzystujących motywy fantastyczne jest to, aby czytelnik (widz) uwierzył, że to, co fantastyczne, istnieje naprawdę. Inaczej nie mógłby odbierać utworów tego typu. W ten sposób identyfikuje się często z bohaterem, który jest zazwyczaj zwykłym człowiekiem biorącym udział w zdarzeniach nadprzyrodzonych. Fantastyka stanowi dominantę baśni i legend, które zazwyczaj obfitują w dobre wróżki, duszki i inne istoty przyjazne człowiekowi (ale nie jest to regułą), które pomagają mu wyzwolić się z opresji. Świat baśni i legend to zazwyczaj świat pełen cudowności. Fabuła w tego typu utworach jest skonstruowana tak, że najczęściej dobro wygrywa, a zło zostaje pokonane i ukarane. W obrębie innych utworów, które zawierają elementy fantastyki, motywy o tym charakterze są ułożone w konstrukcję zamkniętą i występują, szczególnie w dramacie, obok wątków realistycznych.

W Makbecie świat fantastyczny nie ma w sobie nic z fantastyki baśniowej. Od początku wieje grozą od zapowiadanych, przez istoty pozaziemskie, wydarzeń. Zdominowały sposób odbierania rzeczywistości przez ludzi i narzuciły im patrzenie na świat przez pryzmat ułudy. Wiedźmy i ich przepowiednie spełniają w Makbecie jednak inną rolę niż na przykład przepowiednie dane Edypowi. Losem tebańskiego chłopca rządziło bowiem fatum – nie miał on wyboru: zabić czy nie zabić ojca? ożenić się czy nie ożenić z matką? Można powiedzieć więcej: chciał dobrze, ale to los zdecydował za niego. Edyp niejako przeznaczony był do morderstwa i kazirodztwa. W Makbecie inaczej: czarownice zapowiadają, jak potoczy się fabuła w dramacie, wprowadzają niesamowity, a zarazem magiczny nastrój, budzą nastrój tajemniczości, ale i ciekawość, czy to, co zapowiadają, sprawdzi się. Jednak to nie fatum, przeznaczenie decyduje o tym, że Makbet zabija. Przepowiednie sprawiły jedynie to, że w umyśle Makbeta zakiełkowała zbrodnicza myśl o pozbawienie króla Szkocji życia i podstępne sięgnięcie po koronę. To bohater oraz jego żona podejmują decyzję o zabiciu króla, upiciu strażników, podłożeniu sztyletów zamordowanym wcześniej służącym. Czarownice zwiodły Makbeta dwuznacznością przepowiedni, które jednak bohater przyjął za prawdziwe, a kiedy zrozumiał, że były to przewrotne i fałszywe obietnice, było już za późno, już los upomniał się o sprawiedliwość.

Głównych bohaterów dramatu

Tragizm jest to jedna z modelowych sytuacji właściwych tragedii. Bohater tragiczny zawsze jest uwikłany w jakiś konflikt, z którego nie ma żadnego racjonalnego wyjścia. Każde działanie bohatera prowadzi go do nieuchronnej zguby – do klęski ideałów życiowych albo nawet do śmierci. Tragizm Makbeta i jego żony nie jest modelową sytuacją tragedii Szekspira, bo przecież nie musiało się tak stać. Polega na tym, że opierając się na podszeptach zła, które uosabiają tu czarownice, bohaterowie wybrali drogę, z której nie było odwrotu. Zamordowali króla, a później już tylko brnęli do przepaści, z której nie mogli się wydostać. Ich tragizm nie był wynikiem fatum w klasycznym pojęciu tego słowa, bo to oni sami wybrali drogę zbrodni. I dokonali takiego wyboru nie pod wpływem jakichś gwałtownych zaburzeń emocjonalnych, ale racjonalnie obmyślili swój plan działania. Byli świadomi tego, co robią, ale chęć dominacji i władzy okazała się silniejsza od racji rozumu, który nakazywał opamiętanie. Tragiczne jest to, ze żadne z małżonków nie pomyślało o następstwie tego straszliwego, nieludzkiego czynu. Ich tragizm tkwi w tym, że z premedytacją dokonali morderstwa, a później już nie mogli zawrócić z tej drogi zła i zbrodni. Stając się raz mordercami, do końca pozostali ludźmi złymi, bo okazało się, że z tej matni nie było wyjścia. Ich konflikt nie był nierozwiązywalny, a tragizm nieuchronny, bo bohaterowie mieli wybór – albo pozostać wiernymi poddanymi króla Dunkana i cieszyć się jego łaskawością, żyć spokojnym życiem, albo popełnić zbrodnię i zdobyć tron. Wybrali to drugie, ufając wiedźmom i potwierdzając tezę, że nie musi ciążyć na człowieku żadne fatum, bo w jednostce ludzkiej drzemie jakiś pierwiastek zła i czeka tylko, by go obudzić. Małżonkowie dali dojść do głosu ciemnej stronie ludzkiej natury, okazali się za słabi na walkę z pokusami zła, które przyniosło im życiową tragedię. Makbet stał się ofiarą własnych pragnień, to on sam jest winien moralnemu upadkowi i sam odpowiada za zbrodnicze czyny, z których nie oczyściła go nawet śmierć. Równie tragiczną postacią jest Lady Makbet i choć nie dokonała mordu to przecież starała się skutecznie zrzucić winę na pokojowców Dunkana, zacierała ślady morderstwa, ale przede wszystkim winna była nakłaniania męża do zbrodni. Straciła później całkowicie kontrolę nad swymi emocjami i utraciła sens życia, co w konsekwencji popchnęło ją do samozniszczenia. Oboje są bohaterami tragicznymi, bo nie potrafili zapanować nad złymi podszeptami, wybrali drogę, na którą podstępnie wprowadziły ich istoty pozaziemskie, wybrali nieuczciwą walkę o władzę i dlatego musieli przegrać.

Studium namiętności i zbrodni

Dramat Makbet stanowi swoiste studium namiętności i zbrodni. Oto obserwujemy, krok po kroku, jak z bohaterskiego i szlachetnego żołnierza rodzi się morderca, który bez skrupułów popełnia mord na swoim władcy i krewnym. Ten rozsądny rycerz, zwiedziony przez wiedźmy obietnicami zdobycia korony i ulegający perswazjom żądnej władzy małżonki, wyrzeka się tego, co z takim trudem zdobył: zaszczytów, tytułów, sławy. Ma na początku chwile wahania, ale zdecydowana postawa Lady Makbet sprawia, że pozbywa się wewnętrznych oporów. Już jego myśli krążą wokół przepowiedni czarownic, ale jeszcze waha się, jeszcze zapewnia króla Dunkana o swej lojalności i wdzięczności. Jego wątpliwości rozwiewa żona. Makbet bardzo kochał swoją żonę i dlatego tak łatwo uległ jej namowom, nie chciał zawieść jej jako mąż (mężczyzna). Chociaż w głowie świtała mu prawda, że zbrodnia nie może być bez kary. To pragnienie władzy było silniejsze od rozsądku. I ta źle pojęta ambicja sprawiła, że zaprzepaścił szansę na godne życie. Jego egzystencję zdominowało zło i żądza władzy, która stała się jego namiętnością, i dla której poświęcił kolejne ofiary, mordując je bez wyrzutów sumienia. Raz stawszy się okrutnym królobójcą, został zbrodniarzem i tyranem do końca. Zamordował swego najlepszego przyjaciela i nie wahał się przed usuwaniem wszystkich swoich przeciwników. Mordował do momentu, gdy Makduf wymierzył mu, zasłużoną skądinąd, karę. Tragedia Szekspira doskonale odzwierciedla problematykę ludzkiej psychiki ogarniętej przez przyziemne namiętności. Bohaterowie utracili całkowicie kontrolę nad swoim życiem po dokonaniu pierwszej zbrodni, bo właśnie wtedy zamordowali też swoje sumienia. Makbet pokazuje odwieczny problem walki zła i dobra, walkę wygraną przez mroczną stronę ludzkiej psychiki. Małżonkowie podporządkowali swoje życie namiętnościom i pragnieniom, które w konsekwencji były dla nich zgubne. Kiedy Makbet zrozumiał dwuznaczność przepowiedni i zorientował się, że będzie musiał srodze zapłacić za swoje czyny. Zapłacił za uleganie mrzonkom surową karę. Władza okazała się tak silną dla Makbeta namiętnością, że zżarła mu duszę, żądzę korony przypłacił utratą honoru, wewnętrznego spokoju, ładu życia rodzinnego, a w konsekwencji własnym życiem.

Problem władzy w Makbecie

Władza jest zaszczytem i powołaniem. Władca odpowiada za spokój i dobrobyt swoich poddanych, czuwa nad ich bezpieczeństwem, jest sprawiedliwy i dobry dla ludu. Jednak żadnego z tych faktów nie można przypisać tytułowemu bohaterowi dramatu Szekspira. Władzę zdobył dzięki przemocy i okrucieństwu. Jej pragnienie okazało się zgubne dla Makbeta, bo to żądza korony sprawiła, że zamordował prawowitego władcę, który nadał mu wszelkie dobra, dostojeństwa i wspierał go we wszelkich dążeniach. Był przy tym Dunkan władcą dobrym i szlachetnym, pod którego władzą poddani czuli się bezpiecznie. Wizja tronu zaślepiła Makbeta do tego stopnia, że pogwałcił wszelkie prawa gościnności i we własnym domu pozbawił życia króla. Gdzie nie dokonałby tej zbrodni, to zawsze byłby to czyn haniebny, ale szczególnie okrutnym było zabicie gościa, który z wiarą i ufnością zatrzymał się w jego zamku. A później, by utrzymać koronę mordował i wrogów, i przyjaciół. Rządy Makbeta były nasycone takim okrucieństwem, że nikt nie był pewien, kiedy dosięgnie go jego zemsta, dlatego jego poddani uciekali za granicę. Makbet dla zaspokojenia chorej ambicji i próżności swoje żony wyrzekł się wszystkiego, co było w nim dobre. Stał się tyranem i despotą, zabił w sobie wszelkie uczucia wyższe, które świadczyły o człowieczeństwie. Wolał zrealizować czarny scenariusz przepowiedni niż posłuchać głosu zdrowego rozsądku. Kolejne zbrodnie sprawiały, że stawał się coraz bardziej „odczłowieczony”, jego psychikę zdominowały zło, zawiść, podłość i mściwość. Wiedział, że i jego, i żony dusza są chore i że na to nie ma lekarstwa. Naiwnie i uparcie wierzył, że raz sięgnąwszy po koronę, będzie ją mógł utrzymać do końca. Chciał być władcą i za wszelką cenę wolał ufać przepowiedni czarownic niż pozwolić dojść do głosu własnemu rozumowi. Wierzył w swoją moc i potęgę, był zadufany w sobie do tego stopnia, że nie przypuszczał, iż krwią zdobyta władza może przynieść jedynie krwawy koniec jego rządów. Los wymierzył mu sprawiedliwość za uległość wobec zgubnych żądz popartych przemocą i okrucieństwem.