Polityka społeczna UE ĆWICZENIA 04.01.2017r.

Innowacje społeczne - wszelkie innowacyjne działania o zdecydowanie społecznych celach (w przeciwieństwie do celów jedynie technologicznych lub biznesowych); innowacje społeczne są działaniami społecznymi, nastawionymi na polepszenie jakości życia poszczególnych osób, jak i społeczności (np. lokalnych). Mają charakter eksperymentalny, tj. wprowadzają unikalne i zarazem jednorazowe rozwiązania na wielką skalę, a ich efekt końcowy często trudno w pełni przewidzieć. Chodzi o efekty dodatkowe, jakie mogą pociągać za sobą wprowadzane innowacje społeczne.
Innowacje społeczne można określić jako rozwój i wdrażanie nowych pomysłów (produktów, usług i modeli) w celu zaspokojenia potrzeb społecznych i tworzenia nowych relacji społecznych lub współpracę. Reprezentuje nowe odpowiedzi na naciski oraz potrzeby społeczne, które wpływają na proces interakcji społecznych.
Ma on na celu poprawę dobrobytu człowieka. Opierają się one na inwencji i pomysłowości obywateli, organizacji społeczeństwa obywatelskiego, społeczności lokalnych, przedsiębiorstw i pracowników oraz usług publicznych. Są okazją zarówno dla sektora publicznego i dla rynków, tak, że produkty i usługi lepiej spełniać indywidualne, ale także zbiorowe aspiracje.Stymulowanie innowacyjności, przedsiębiorczości i społeczeństwa opartego na wiedzy jest podstawą strategii Europa 2020.

Innowacje społeczne – nowe rozwiązania (produkty, usługi, modele, rynki, procesy etc.), które zaspokajają potrzeby społeczne efektywniej niż obecne rozwiązania i prowadzą do rozwoju nowych obszarów współpracy oraz lepszego wykorzystania zasobów. Element „społeczny” przejawia się w ich celach, jak i wykorzystywanych środkach. To innowacje, które przynoszą korzyści społeczeństwu, jak i biznesowi poprzez generowanie nowych obszarów przychodów.

Cele innowacji społecznych:

- podnoszenie jakości życia społeczeństwa

- inwestycja w człowieka

- tworzenie nowych relacji społecznych

- spełnianie społecznych i gospodarczych wyzwań kraju

- kształtowanie postaw i zachowań prospołecznych ludzi, by podnosić poziom aktywności, wiedzy i świadomości społeczeństwa, co służy wykorzystywaniu potencjału ludzkiego do budowy społeczeństwa wiedzy i jednocześnie sprzyja rozwojowi gospodarki opartej na wiedzy

Przykłady innowacji społecznych:

- mikrokredyty

- fair trade

- nowe modele opieki nad starszymi osobami

- koprodukcja – zaangażowanie ludzi w kreowaniu usług publicznych; przykładem jest służba zdrowia, gdzie do udzielenia adekwatnej pomocy potrzebna jest kooperacja pacjeta (informacje uzyskane w trakcie wywiadu lekarskiego)

- platformy online o szerokim zastosowaniu (wymiana Widzy, nauka w modelu peer to peer)

- dziennikarstwo obywatelskie

- zielone szkoły

- wikipedia

Typ innowacji społecznej	Przykłady
Nowe produkty	Technologie wspomagające ludzi niepełnosprawnych (np. syntezatory głosu)
Nowe usługi	Bankowość mobilna (np. M-pesa w Kenii)
Nowe procesy	Model współpracy peer-to-peer, crowdsourcing
Nowe rynki	Fair Trade, banki czasu
Nowe platformy	Nowe programy opieki
Nowe formy organizacyjne	Przedsiębiorstwa społeczne
Nowe modele biznesowe	Franczyza społeczna, wykorzystanie strategii JIT (Just-in-time) przy wyzwaniach społecznych

Innowacje społeczne w Polsce

• projektowanie przestrzeni publicznych osiedli przez mieszkańców, np. Design for All (Centrum Designu Gdynia), accessible design (BBS Architekci), rewitalizacja gdyńskiej Chyloni (samorząd - MOPS Gdynia); 

• projekty poprawy życia lokalnego, np. portal naprawmyto.pl; powstał, by ułatwić pracę samorządów i życie mieszkańców, nie potrzeba petycji, serwis to sprawne współdziałanie i dialog między władzą a obywatelem. NaprawmyTo to obietnica złożona przez samorząd mieszkańcom gminy, że każda ze spraw zostanie szybko i uczciwie rozpatrzona. Jest to zobowiązanie dla obywateli, które nie pozwala im narzekać, a daje możliwość naprawienia otoczenia. Mieszkaniec – załatwione szybko sprawy, Samorząd – wie, z jakimi problemami borykają się mieszkańcy. Rezultat: budowanie społecznego zaufania, budowa społeczeństwa obywatelskiego poprzez współpracę mieszkańców i samorządowców. Pomysł na stworzenie serwisu NaprawmyTo.pl zrodził się w oparciu o wnioski organizacji pozarządowych składane do Fundacji im. Stefana Batorego w ramach programu „Demokracja w działaniu”. Pod patronatem Fundacji i przy wsparciu koordynacyjnym Pracowni Badań i Innowacji Społecznych „Stocznia”, kilkanaście organizacji z całego kraju (pełna lista - nasi partnerzy) zdecydowało się pracować nad stworzeniem wspólnego narzędzia informatycznego, służącego do mapowania problemów w przestrzeni publicznej, które będzie mogło być lokalizowane w kolejnych gminach. Głównymi źródłami inspiracji dla serwisu były strony: FixMyStreet.com oraz SeeClickFix.com, cieszące się wielką popularnością na świecie.

• W 2015 roku strona przeszła przebudowę sfinansowaną ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego, uzyskanych na podstawie umowy pożyczki nr 188/PES/01/2014 z dnia 31 grudnia 2014 r., zawartej z Towarzystwem Inwestycji Społeczno-Ekonomicznych SA

• innowacyjne narzędzia dla osób z niepełnosprawnościami m.in. syntezator mowy (IVONA Software), oprogramowanie do sterowania urządzeniami elektronicznymi przy pomocy myśli, mimiki twarzy i emocji (projekt NeurON firmy ARound Sp. z o.o.). 

• projekty przyczyniające się do ograniczania strat i marnowania żywności w łańcuchu dostaw żywności, np. MOST – Model Ograniczania Strat i Marnowania Żywności z Korzyścią dla Społeczeństwa

Interesującą inicjatywą wspierającą innowacje społeczne jest Fundusz Innowacji Społecznych dla Łodzi. Fundusz to program wieloletni, wspierający innowacyjne projekty z obszarów: kultury, edukacji, partycypacji czy pomocy społecznej. Stawia sobie za cel również wzmocnienie młodych i niedoświadczonych organizacji pozarządowych. Będzie wspierać przede wszystkim inicjatywy o budżecie nie większym niż 50 tys zł.

Praktyki o zasięgu ponadnarodowym

Couchsurfing (serwis społecznościowy osób, które oferują darmowe miejsce noclegowe dla trampów; https://www.couchsurfing.org/) – strona internetowa, dzięki której można zaoferować darmowe zakwaterowanie lub znaleźć użytkowników oferujących nocleg we własnym domu czy mieszkaniu w wielu zakątkach świata. Każdy użytkownik portalu tworzy w nim profil, w którym podaje podstawowe informacje o sobie, jak np. zainteresowania, znajomość języków, zamieszcza także zdjęcia. Zaznacza również, co może zaoferować swoim gościom: kanapa, zwiedzanie, wyjście do kawiarni, i czego oczekuje w zamian. Osoba poszukująca noclegu loguje się na stronie, wyszukuje użytkownika, który może ją przyjąć w danym terminie i kontaktuje się z nim bezpośrednio. Profile zarówno gospodarzy, jak i gości uzupełnione są o oceny i komentarze innych osób. Każdy użytkownik sam decyduje, kogo przyjmie pod swój dach. Couchsurfing, obok autostopu, carpoolingu i zamiany domami, uważany jest za jeden z najlepszych sposobów na tanie podróżowanie.

Licencje Creative Commons (utwory na licencjach Creative Commons mogą być wykorzystywane bez konieczności uzyskania każdorazowej, indywidualnej zgody od właściciela praw autorskich) 

Sprawiedliwy Handel(Fair trade) – międzynarodowy ruch konsumentów, organizacji pozarządowych, firm importerskich i handlowych oraz spółdzielni drobnych producentów w krajach Trzeciego Świata itp., mający na celu pomoc w rozwoju dla drobnych wytwórców (rolników, rzemieślników) Trzeciego Świata, posługując się metodami wypracowanymi przez biznes, tworząc niezależny system handlowy o zasięgu globalnym.