OGÓLNY PODZIAŁ ZIEMI

Powierzchnia ziemi wynosi 510083 tyś km2 objętość ziemi wynosi 1083 miljardy km3 powierzchnia lądów zajmuje 148,94 mln km2 czyli 28% powierzchni ziemi. Kula ziemska zbudowana jest z trzech głównych warst współśrodkowych współśrodkowych różnej miąższości. Centrum ziemi stanowi jądro nife (Ni,Fe),(centrosfera, barysfera) o promieniu ok. 3,5 tyś km. Jądro otacza strefa przejściowa o miąższości ok. 1700 km. Nifesima – warstwa stykająca się z jądrem. Fesima warstwa górna. Powyżej strefy przejściowej jest litosfera- sima o miąższości ok. 1200 km. , powyżej zalega sial czyli właściwa skorupa ziemska. Wokół skorupy ziemskiej nieregularnie rozciąga się powłoka wodna- hydrosfera a całość ziemi otacza powłoka gazowa atmosfera. Poszczególne sfery charakteryzują się zróżnicowanymi właściwościami fizycznymi. Litosfera dzieli się na 2 warstwy górną- sial (Si Al.) i dolną –sima (Si, Mg). Sial zbudowany jest ze skał lżejszych – granitów, gnejsów, skał osadowych. Zanurzona jest w cięższej, plastycznej simie. Sima składa się z cięższych skał typu bazaltu. N głębokości 50-60 km pod kontynentami i 20-30 km pod Atlantykiem znajduje się granica dwóch różnych serii skał. Na dnie Pacyfiku występująskały o takich właściwościach jakie mają utwory położone głęboko pod kontynentami. Dolną część płaszcza budują ciężkie skały magmowe niespotykane na powierzchni ziemi.

HISTORIA ZIEMII

Czwartorzęd-jest w erze kenozoicznej .Dzieli się na:

a)holocen (0.0011 mln lat temu do wczoraj)-ustąpienie lodowców; powstanie Bałtyku; klimat stosunkowo stabilny;najcieplejszy od 100 tys lat;

b)plejstocen(1,8-0,0,11 mln lat temu)-lodowce kształtują rzeźbę wielkich obszarów ziemii; poziom mórz wykazuje duże wahania(stąd min. Pomosty łączące Azję z Ameryką); powstaje przesmyk panamski;

surowce mineralne czwartorzędu-lessy:Chiny, płd.Polska, Krórzewniki; iły, gliny, piaski żwiry muchomory, torf:Polska północna i środkowa, Legnica, Kamieniec Ząbkowicki

Trzeciorzęd-jest w erze kenozoicznej.

a)pliocen(5,3-1,8 mln lat temu)-otwiera się cieśnina Beringa; ok. 3 st Celsjusza cieplej niż obecnie, ale się obniża,

b)miocen(24-5,3)-pierwsze lodowce w rejonach polarnych(Antarktyda zlodowacona), ok. 17 mln lat temu zderzenie Afryki i Eurazji.

c)oligocen(34-24)-klimat ciepły, stabilny, średnia temp oceanu wyższ o 7 C niż obecnie.

d)eocen(55-34)-przerwanie kontaktu Eurazji z Afryką w okolicach Grenlandii i oddzielenie Antarktydy od Australii, zderzenie Indii z Azją(45 mln temu)

e)paleocen(65-55)-powstanie Eurazji, ponad 10 c cieplej niż obecnie ale chłodniej niż w mezozoiku, ożywiony wulkanizm, między innymi w północno zachodniej europie.

Surowce mineralne trzeciorzędu-węgiel brunatny:Niemcy, Ameryka PN, Kołbaskowo, Moszczanka, Bełchatów, Konic, Kunice, Turoszów ; sól kamienna:Wieliczka, Bochnia, żory, Rybnik ; siarka:tarnobrzeg, machów; gipsy:Pińczów ; ropa naftowa i gaz ziemny:Tora Obora, Karpaty i kotlina sandomierska.