KRĄŻENIE I FUNKCJE KRWI

1. Płyny krążące

• Hydrolimfa proste tkankowce

• Hemolimfa  z rozpuszczonymi barwnikami

• Krew  u zwierząt z zamkniętym układem krążenia

• Limfa  odrębny układ limfatyczny

2. Typy układów krążenia

• Otwarty

• Brak połączeń pomiędzy tętnicami i żyłami

• Stawonogi i mięczaki

• Niskie ciśnienie hemolimfy

• Rozdział hemolimfy mało sprawny

• Powolny powrót hemolimfy do serca

• Zamknięty

• Tętnice i żyły połączone naczyniami włosowatymi

• Wyższe ciśnienie krwi

• Sprawny rozdział krwi do różnych narzadów

• Szybki powrót krwi do serca

3. Funkcjonowanie układu krążenia

• Przepływ płynów ustrojowych powodują:

• Ruchy całego ciała

• Skurcze mięśni szkieletowych  zmiany ciśnienia w naczyniach żylnych

• Rytmiczne skurcze serca

• Budowa serca

• Rurkowata (pompa perystaltyczna)  stawonogi

• Komorowa (pompa komorowa)  mięczaki i kręgowce, zastawki zapobiegające cofaniu się krwi

4. Budowa i cykl pracy serca ssaka

• Elementy budowy zewnętrznej

• Worek osierdziowy

• Jama osierdziowa wypełniona płynem surowiczym zmniejszającym tarcie podczas pracy serca

• Serca ssaków jest czterodziałowe

• Część prawa żylna zaopatruje w krew krwioobieg mały (płucny); między przedsionkiem prawym a komorą prawą znajduje się zastawka TRÓJDZIELNA

• Część lewa tętnicza, która pompuje krew do krwioobiegu dużego (obwodowego); między przedsionkiem lewym a komorą lewą jest zastawka DWUDZIELNA

• U podstawy dwóch dużych tętnic odchodzących od komór (aorta i tętnica/pień płucna) znajdują się zastawki PÓŁKSIĘŻYCOWATE

5. Automatyzm pracy serca

• Impulsy pobudzające serce do pracy powstają w nim samym

• Układ odpowiadający z aautomatyzn pracy serca  układ PRZEWODZĄCY (tkanka węzłowa serca)

• Hierarchiczna struktura układu przewodzącego:

• Węzeł zatokowo-przedsionkowy ośrodek PIERWSZORZĘDOWY, narzuca rytm 70 impulsów/min

• Węzeł przedsionkowo-komorowy

• Pęczek przedsionkowo-komorowy

• Włókna Purkinjego

6. Cykliczność pracy serca

• Cykl pracy serca

• Skurcz przedsionków 0,15 s

• Skurcz komór 0,3 s

• Pierwszy ton serca  zamykanie się zastawek przedsionkowo-komorowych

• Rozkurcz komór 0,4 s

• Drugi ton serca  zamknięcie zastawek półksiężycowatych

• Elektrokardiogram

• Załamek P poczatkowa depolaryzacja mięsnia przedsionka

• Załamki QRS  początkowa depolaryzacja komór

• Załamek T  szybka repolaryzacja miesnia komór

• Parametry pracy serca

• Liczba skurczów/min (70-72 w spoczynku, 180 podczas wysiłku)

• V wyrzutowa serca ilość krwi wtłaczanej przez jedną z komór serca do tętnicy (płucnej lub aorty) (75 cm3 i 200 cm3)

• Pojemność wyrzutowa serca  ilość krwi tłoczonej przez jedną z komór serca w czasie jednej minuty (5-6 dm3 i 35-40 dm3)

7. Krążenie wieńcowe

• Odchodzące od aorty 2 tętnice wieńcowe

• Żyły wieńcowe odchodzące do zatoki wieńcowej

• 5% ogólnej ilości krwi

8. Naczynia krwionośne

• Tętnice

• Wyprowadzają z serca

• Elastyczne  pozwala to na utrzymanie odpowiedniego ciśnienia krwi (zbiorniki ciśnieniowe)

• Żyły

• Z tkanek do serca

• Rozciągliwe  pozwala to na gromadzenie w nich 50% krwi (naczynia pojemnościowe)

• Układ mikrokrążenia

• Tętniczki (arteriole)

• Kapilary (naczynia włosowate)

• W przypadku czasowego wyłączenia obszaru mikrokrązenia krew płynie bezpośrednio zespoleniem tętniczo- żylnym (anastomozy)

• Sieci dziwne  drobne kapilary łącza naczynia tego samego typu

• W kłębuszkach nerkowych sieć naczyń włosowatych powstaje wyłącznie z rozgałęzień tętnicy

• Układ wrotny  krew przepływa miedzy dwoma sieciami naczyń włosowatych zespolonych żyłą

• Układy wrotne w wątrobie i mózgu

9. Ciśnienie krwi

• Najwyższe ciśnienie krwi  maksymalny wyrzut lewej komory (ciśnienie skurczowe) 120-140 mmHg

• Najniższe  rozkurcz komór (ciśnienie rozkurczowe) 70-90 mmHg

• Niskie ciśnienie krwi w naczyniach żylnych jest wspomagane przez:

• Pompę piersiowo-brzuszną zw z cznnością oddechową

• Pompa mięśniowa  skurcze miesni szkieletowych

• Pompa jelitowa  skurcze żołądka i jelit ułatwiające powrót ktri żylnej z przewodu pokarmowego

10. Prędkość przepływu krwi a powierzchnia przekroju naczyń

• Łączna powierzchnia przekroju naczyń wzrasta wraz ze spakiem ich średnicy i jest największa w naczyniach włosowatych

• Średnia prędość przepływu krwi jest odwrotnie proporcjonalna do powierzchni przekroju naczyń

11. Funkcje naczyń włosowatych:

• Filtracja i resorpcja substancji pomiędzy płynem tkankowym a osoczem krwi

• Ściana naczyń włosowatych zbudowana jest z jednowarstwowego nabłonka i jest bardzo cienka (1 mikrometr).

• Taka struktura umożliwia filtrację substancji z osocza krwi do płynu tkankowego wypełniającego przestrzenie międzykomórkowe

• Ciśnienie hydrostatyczne ułatwia filtrację osocza

• Ciśnienie onkotyczne białka powoduje resorpcję wody

• Zwykle filtracja przewyższa resorpcję, a nadmiar płynu po przedostaniu się do naczyń limfatycznych staje się limfą

• Wymiana dyfuzyjna

• Przemieszczanie płynu

12. Układ limfatyczny:

• Skład układu limfatycznego :

• Kapilary limfatyczne ślepo rozprzestrzeniające się w przestrzeniach międzykomórkowych

• Węzły chłonne

• Przewód piersiowy zbiera limfę z górnej lewej części ciała i całej dolne

• Prawy limfatyczny z prawej górnej części ciała

• Skład limfy

• Mniej białek niż w osoczu krwi

• Na fibrynogen i może krzepnąć

13. Kontrola funkcji układu krążenia

• Kontrola ciśnienia krwi

• Mięsień sercowy ośrodek sercowy

• Ośrodek przyspieszający pracę serca w cz. Piersiowej rdzenia kręgowego

• Ośrodek zwalniający pracę serca w rdzeniu przedłużonym (ośrodek ten wykazuje stałą przewagę nad tym przyspieszającym)

• Mięśnie gładkie niektórych naczyń krwionośnych ośrodek naczynioruchowy

• Cz. Zwężająca naczynia

• Cz. Rozszerzajaca naczynia

• Receptory na ścianch tętnic szyjnych i aorty  presoreceptory i chemoreptory

• Ośrodki nerwowe regulujące układ sercowo-naczyniowy są w RDZENIU PRZEDŁUŻONYM

• Ośrodkowa regulacja krążenia krwi przez układ autonomiczny:

• Współczulny przyspiesza

• Przywspółczulny  spowalnia

• Hormony tkankowe

• Rozkurczające: bradyknina. Histamina

• Zwężające: serotonina

14. Częstotliwość skurczów serca jest odwrotnie proporcjonalna do masy zwierzęcia, bo małe zwierzę ma z reguły większą szybkość konsumpcji tlenu na jednostkę masy niż duże zwierzę i dlatego serce tego pierwszego musi kurczyć się szybciej aby dostarczać tlen.